محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1828780829
نگاهي به دوبله « بر باد رفته»
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
نگاهي به دوبله « بر باد رفته» نکته عجيب در مورد خانم مارگارت ميچل برنده جايزه معتبر پوليتزر براي نگارش بر باد رفته، اين است که او پس از اين کتاب، هيچ رمان ديگري ننوشت. ميچل که سابقه کار مطبوعاتي داشت و مصاحبه هايي هم با رودلف والنتينو ستاره دوران صامت سينما انجام داده بود، در 1935 به علت شکستن قوزک پايش مجبور شد مدتي را در خانه بگذراند و هرچه کتاب تاريخي شوهرش براي او آورد خواند و کار ديگري نداشت انجام بدهد. شوهرش به او پيشنهاد کرد که براي رفع بي حوصلگي اش رماني بنويسد. او اين پيشنهاد را جدي گرفت و شروع به نوشتن کرد. ابتدا فصل آخر را نوشت و به تدريج فصل هاي بعدي را تمام کرد اما اولين فصل را رها کرد. ميچل دست نوشته هايش را به طور تصادفي به يکي از ويراستاران انتشارات مک ميلان به نام هارولد لتهام نشان داد و او هم دريافت که با يک شاهکار ادبي رو به رو است. لتهام پيش پرداختي به ميچل داد تا رمان را تمام کند. رمان منتشر شد. ديويد سلزنيک حقوق آن را خريد و سه سال بعد بر باد رفته به کارگرداني ويکتور فلمينگ به نمايش در آمد اما در تيتراژ آن نامي از جرج کيوکر نبود که دو سال روي اين پروژه کار کرد و با وجود ارتباط کاري که با سلزنيک داشت، اين تهيه کننده خودرأي سه هفته مانده به فيلم برداري، او را کنار گذاشت. ديگراني هم هستند که روي فيلم نامه کار کرده اند اما نامي از آن ها در تيتراژ نيست. يکي از آن ها بن هکت فيلم نامه نويس نام دار است که مي گويند سلزنيک او و فلمينگ را پنج روز در اتاقي حبس کرد تا سراسر فيلم نامه را بازنويسي کنند. فيلم با موفقيت فراواني رو به رو شد. چندين اسکار برد و بازيگرانش به خصوص ويوين لي را به شهرت رساند( هر چند اين شهرت فايده اي براي او و زندگي تراژيکش نداشت). بعدها نويسنده اي به نام آلکساندرا ريپلي تکمله اي به نام اسکارلت بر کتاب ميچل نوشت. حسن شهباز بر باد رفته را به فارسي ترجمه کرد و پرتو اشراق هم پس از انقلاب بار ديگر آن را ترجمه کرد. اسکارلت نيز به فارسي ترجمه شد و مدتي در فهرست کتاب هاي پر فروش داخلي قرار داشت. مهم ترين شخصيت کتاب و فيلم، اسکارلت اوهارا يا به تعبير دقيق تر، اسکارلت اوهارا هميلتون کندي باتلر است؛ زني که آميزه غريبي از خودپرستي، سر زندگي و دل بستگي عميق به کسي است که ديگر از آن او نيست. زني که سر فرود نمي آورد و شکست را نمي شناسد يا به عبارت ديگر، آن را نمي پذيرد. شايد تنها کسي که خيال مي کند مي تواند اسکارلت سرکش را رام کند، رت باتلر است که در جايي به او مي گويد که هر دو از يک قماش اند. اما در پايان، باتلر هم نمي تواند ذره اي از شخصيت اسکارلت را تغيير دهد و او هم از اسکارلت شکست مي خورد. جمله کليدي اسکارلت، « فردا بهش فکر مي کنم»، باطل السحر هر نوع تغييري در شخصيت و وجود اوست؛ زني که سال هاست از کتاب و فيلم بر باد رفته هم شناخته شده تر است. اسکارلت، فارسي حرف مي زند در بسياري موارد، سنت دوبله مجدد يک فيلم وجود دارد. خسروشاهي نجات يافتگان ( جان بورمن) را دو بار، يک بار پيش و يک بار پس از انقلاب دوبله کرد. اين اتفاق در مواردي به دليل خرابي باند صداي دوبله قبلي يا تغيير حال و هواي آن( اصلاح جمله هاي پس گردني، مزه پراني ها و ...) و انطباقش با شرايط جديد جامعه رخ مي دهد. در دوبله اول بر باد رفته، به دليل بافت خود فيلم و شناختي که از کار استاد رسول زاده وجود دارد، مورد دوم منتفي به نظر مي رسد و اطلاع دقيقي در مورد اول نيز در دست نيست. استاد رسول زاده در 1345 اين فيلم را در استوديو دماوند دوبله کرده که کم تر ديده شده است. در اين نسخه، رفعت هاشم پور به جاي ويوين لي( اسکارلت) و چنگيز جليلوند به جاي کلارک گيبل( رت باتلر) ، جلال مقامي به جاي لسلي هوارد ( اشلي) و خود رسول زاده به جاي جرالد اوهارا( تامس ميچل) پدر اسکارلت حرف زده اند. اين ها تنها اطلاعاتي است که از اولين دوبله بر باد رفته داريم. همان طور که اشاره شد، نسخه اي از اين دوبله در بازار موجود نيست. آن چه ما و ديگران ديده ايم، نسخه اي است که خسروشاهي درسال 1359 يا 1360 در استوديو تک دوبله کرده است. يک نکته در هر دوبله مشخص است که در هر دو، رفعت هاشم پور با قدرت نقش اسکارلت را گفته است. استاد رسول زاده به فراست دريافته که اين نقش شورانگيز را بايد گوينده اي بگويد که در کارش بسيار مسلط است و مي تواند تمامي لحظه هاي احساسي اسکارلت را به اصطلاح « در بياورد» و از سوي ديگر، صاحب صدايي است که در عين انعطاف، همواره يک نگراني در آن موج مي زند. رفعت هاشم پور ، دوبلور ثابت بازيگري مانند سوزان هيوارد( براي مثال در مي خواهم زنده بمانم) صداي نگراني دارد. اين خصيصه صداي اوست. حتي وقتي در قصه هاي جزيره به جاي هتي کينگ حرف مي زند يا در استاکر به جاي همسر استاکر، يا ايرنه پاپاس در فيلم عقاد، اينگريد برگمن در قتل در قطار سريع السير شرق يا به جاي فخري خوروش در تاراج همچنان اين اضطراب در صدايش هست. اسکارلت در تمامي لحظه هاي فيلم آرامش خيال و راحتي خاطر ندارد. او هيچ گاه از ته دل نمي خندد. مدام در فکر و خيال است. در فکر تارا، دوازده بلوط، اشلي ، ملاني و بچه اي که به دنيا آورده، مادرش، پدرش، مامي و البته رت باتلري که هميشه مچ او را هنگام چرب زباني هايش مي گيرد. اسکارلت تقريباً در تمامي سکانس هاي فيلم حضور دارد و ديالوگ هايش فراوان هستند. بار اصلي دوبله و اداي ديالوگ ها بر دوش هاشم پور است. او ديالوگ هايي را که به زيبايي به فارسي نوشته شده اند، بيان مي کند. اين زيبايي البته مرهون مدير دوبلاژ فيلم است.
.jpg)
بي اغراق مديران دوبلاژ، در شمار بزرگ ترين ديالوگ نويسان هستند. براي اثبات اين مدعا کافي است هنگام تماشاي فيلم هايي موسوم به زيرنويس فارسي( حتي بهترين نمونه هاي شان که نشان مي دهد مترجمان به خوبي با زبان مقصد و ادبيات گفتاري آشنايند) توجه کنيم. تقريباً هميشه ديالوگ هايي که براي دوبله نوشته مي شود، در سطح بالاتري است. يک دليلش شايد ضرورت « ليپ سينک» نوشته شدن ديالوگ ها باشد اما اين بخشي از اهميت کار مديران دوبلاژ است. بخش مهم تر آن را بايد در شناخت عميق آن ها از ديالوگ ها، نقش کلمه، جمله و عبارت در دوبله دانست. اين اتفاقي ست که در دوبله بر باد رفته رخ داده و نياز به هيچ اغراقي در ستايش از کار يک مدير دوبلاژ نيست. خسروشاهي در گفت و گو پيرامون دوبله اين فيلم، بارها به ترجمه ناقص ديالوگ هاي فيلم توسط مترجم آن اشاره مي کند:« در دوران مدرسه، دوستي داشتم که بعدها به سوي کار مورد علاقه اش يعني صنعت طلا و جواهر رفت و من هم به دنياي دوبله آمدم. سال ها بعد او با من تماس گرفت و خواست فيلمي را که براي عرضه به بازار ويدئو خريده، برايش دوبله کنم. اولين و بزرگ ترين مشکلي که با آن مواجه شدم، کيفيت بسيار بد ترجمه ديالوگ ها بود که از راه گوش انجام شده بود. طبيعي بود که نمي توانستم از اين ترجمه استفاده کنم. در مورد در جست و جوي ريچارد هم همين کار را کردم و رفتم سراغ ترجمه هاي شکسپيري. آن موقع کتاب بر باد رفته در دسترس نبود و تجديد چاپ هم نمي شد. ناچار شدم براي تهيه اش به کتاب فروشي هاي کهنه فروش جلوي دانشگاه سر بزنم. سرانجام کسي پيدا شد که کتاب را داشت و آن را به من اجاره داد. يادم هست که وجه سنگيني هم به عنوان ضمانت پس دادن کتاب گرفت. چون ترجمه شفاهي فيلم هيچ ربطي به داستان کتاب نداشت، پنجاه روز وقت گذاشتم و تمام ديالوگ ها را از کتاب پيدا کردم، بازنويسي کردم و سينک زدم. دوبله فيلم هم يک هفته طول کشيد.» او در مورد انتخاب هاشم پور و حسين عرفاني براي نقش هاي اصلي مي گويد:« خانم هاشم پور در نسخه قبلي هم به جاي ويوين لي حرف زده بودند اما دوبلور رت باتلر فرد ديگري بود. در انتخاب خانم هاشم پور ترديدي نداشتم چون صدايش کاملاً به شخصيت شلوغ و پر سر و صداي اسکارلت نزديک بود. به من پيشنهاد شد در مورد باتلر هم همين کار را بکنم. اما آقاي عامري سفارش دهنده فيلم، به من اعتماد داشت و دستم را در انتخاب دوبلورها کاملاً باز گذاشته بود. در واقع کارت سفيد داشتم. من آقاي عرفاني را انتخاب کردم، چون صداي او با شخصيت زيرک، شوخ اما در عين حال جدي رت باتلر هم خواني داشت.» در ضيافت دوبله بر باد رفته دو صدا شنيده مي شود که اگر به آن ها اشاره نکنيم، حق مطلب در مورد اين دوبله درخشان ادا نشده است. يکي دوبلور مامي، پيشخدمت چاق و مهربان خانواده اوهارا است و ديگر خدمتکار سياه پوست سر به هوا و جيغ جيغويي که مدام نگراني به جان اسکارلت اوهارا مي اندازد. فهيمه راستکار در دوبله اين فيلم، تنها به جاي هتي مک دانيل ( مامي) حرف زده و زنده ياد آذر دانشي با اين که با صداي هميشگي اش به جاي شخصيت ديگري( همسر دکتر ميد) صحبت کرده اما با ريز کردن صدا و کشيده کشيده حرف زدنش، دقيقاً لحن و صداي باترفلاي مک کويين ( خدمتکار سياه) را اجرا کرده است. در دوبله اين فيلم نه تنها نقش هاي اصلي با دقت انتخاب شده اند بلکه در مورد نقش هاي فرعي نيز کوتاهي يا اندک بودن ديالوگ ها مانع نشده که انتخاب آن ها سر دستي باشد. محمدعلي ديباج و سيامک اطلسي( دو دوبلور حرفه اي و کار کشته) به جاي مستخدمان سياه پوست حرف زده اند. حتي ناصر نظامي و بهرام زند نقش هاي کوتاهي گفته اند. بر خلاف مواردي که در دوبله يک فيلم، شاهد « مردي گويي» دوبلورهاي اصلي نيز هستيم، در اين جا چنين اتفاقي به ندرت رخ داده است. آرشاک قوکاسيان به جاي چارلز هميلتن ( رند بروکس) برادر ملاني و شوهر اول اسکارلت حرف زده و در صحنه بمباران جنوبي ها که کشيشي براي مردم انجيل مي خواند، صداي آرشاک را روي چهره کشيش مي شنويم. از سوي ديگر، از دوبلورهاي سرشناس براي گفتن نقش هاي کوتاه دعوت شده است. صداهاي بزرگ روي نقش هاي کوچک، يک امتياز مهم براي دوبله هر فيلمي دارد. وزن، ماندگاري و اهميت يک دوبله خوب را از گزند گذشت زمان در امان نگه مي دارد. بر اين اساس صداهاي شناخته شده اي در بر باد رفته، نقش هاي کوتاهي را گفته اند: سيمين سرکوب( به عنوان دوبلوري که همواره نقش هاي پررنگي را گفته) در نقش مادر اسکارلت، ديالوگ هاي اندکي دارد. همان طور که ناصر تهماسب به جاي اشلي حرف مي زند و حضورش در فيلم زياد نيست. نصرت الله حميدي به جاي دکتر ميد ( هري داونپورت) در تنها چند سکانس حضور دارد. تنها مي ماند دو نکته که يکي شايد ربط مستقيمي به دوبله اين فيلم نداشته باشد: سنت استفاده از صداي راوي براي خواندن اسامي در تيتراژ فيلم ها يا نوشته هايي که گاهي براي توضيح روايت، روي فيلم هايي مي آيد، در دوبله فارسي سنتي قديمي است( که در فرصتي مناسب مي توان درباره اش نوشت). مثلاً پرويز ربيعي اين متن ها را در کازابلانکا و طلسم شده مي خواند. بعدها اين وظيفه به خسرو شمشيرگران سپرده شد. او در مردي براي تمام فصول و همين فيلم بر باد رفته اين کار را مي کند که تا امروز آن را ادامه داده است. در مواردي حسين باغي و بهمن هاشمي نيز تيتراژها را مي خوانند. اما گاهي کاستي هايي در اين کار( که مختص دوبله فارسي است و در صداي اصلي فيلم ها چنين چيزي وجود ندارد) به چشم مي خورد. در جاهايي خواندن اسامي تيتراژ، حتي به نام بازيگران بسيار فرعي يک فيلم نيز کشيده مي شود، اما در مواردي نام هاي مهمي از قلم مي افتد. در دوبله بر باد رفته چنين اتفاقي مي افتد و راوي تمامي نام ها را مي خواند اما نام فيلم نامه نويس را جا مي اندازد. جالب اين جاست که نام او قبل و بعد از دو نام ديگري مي آيد که راوي آن نام ها را مي خواند.
.jpg)
بر باد رفته، به يک معنا فيلم ديالوگ نيست، بلکه فيلم شخصيت و داستان پردازي است. شايد براي همين است که ( مثلاً) ديالوگ هاي به ياد ماندني کم تر در آن به چشم مي خورد. خسروشاهي با آگاهي به اين مسأله ، با دوبله اين فيلم ما را در متن داستان قرار مي دهد. دوبله او داستان گو است. براي همين است که بيش ترين تلاشش را کرده تا دوبله به اصطلاح، چندان به چشم نيايد. خسروشاهي با استفاده از بهترين دوبلورها کاري کرده که داستان فيلم پيش برود و هيچ مکث و سکته اي نداشته باشد. دوبلورها به زيباترين شکل ممکن، در خدمت اين داستان گويي هستند. آن ها کارشان را مي کنند. تقريباً به هيچ يک از دوبلورها اجازه داده نشده فرديت صداي شان را به ظهور برسانند. اين حرف به اين معنا نيست که اگر دوبلورهاي ديگري هم بودند، کار به همين شکل کاملش اجرا مي شد؛ نه! بجز صداي رفعت هاشم پور که پنهان کردنش در دوبله غير ممکن است ، ديگر دوبلورها صرفاًً ( در واقع نه صرفاً) کارشان را انجام داده اند؛ با اين تفاوت که مدير دوبلاژ، خلاقيت آن ها را پيش از دوبله و هنگام انتخاب شان تشخيص داده است. از اين ديدگاه، دوبله بر باد رفته به مديريت خسرو خسروشاهي، در تاريخ دوبله فارسي يک استثناي تکرار نشدني است. بر باد رفته Gone with the Wind مدير دوبلاژ: خسرو خسروشاهي دوبله شده در استوديو تک نقش ها بازيگران دوبلور اسکارلت اوهارا ويوين لي رفعت هاشم پور رت باتلر کلارک گيبل حسين عرفاني الن اوهارا باربارا اونيل سيمين سرکوب جرالد اوهارا تامس ميچل اکبر مناني اشلي ويلکس لسلي هوارد ناصر تهماسب ملاني هميلتن اوليويا دو هاويلند معصومه فرخنده فال سولن اولين کي يس منصوره کاتبي کارين آن راتر فورد فريبا شاهين مقدم مامي هتي مک دنيل فهيمه راستکار پريسي باتر فلاي مک کويين آذر دانشي چارلز هميلتن رند بروکس آرشاک قوکاسيان فرانک کندي کرول ناي ناصر احمدي دکتر ميد هري دون پورت نصرت الله حميدي دوبلورهاي ديگر: زهرا آقا رضا، بدري نوراللهي، محمدعلي ديباج، سيامک اطلسي، ناصر نظامي، بهرام زند، خسرو شمشيرگران، محمد بهره مندي. منبع:نشريه فيلم، شماره 404 /ن
#فرهنگ و هنر#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 712]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها