واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: سلامت-به دنبال مشكلات زندگي ماشيني، آلودگي هوا، استرس و تغذيه ناسالم و مشكلاتي از اين قبيل، اين روزها بروز انواع بيماريهاي جسمي و روحي رواني شايع شده است. مردم جامعه ما خوشبختانه آگاهي زيادي راجع به علايم بيماريها دارند و با مراجعه سريع به پزشك، از شدت بيماري و عوارض آن به صورت چشمگيري ميكاهند. اما هنوز هم نسبت به بيماريهاي خاصي مثل اختلالات رواني ناآگاهاند و از مراجعه به روانپزشك امتناع ميكنند. با آقاي دكتر مظاهري به همين بهانه به گفتگو نشستهايم. آقاي دكتر، شما مهمترين علت مراجعه نكردن به روانپزشك را چه ميدانيد؟ نخستين علت، ترس از انگ رواني و برخورد نامناسب اطرافيان و گاهي طرد شدن از اجتماع است. همچنين افراد به طور معمول با توجيه رفتارشان، سعي دارند علايم بيماري را انكار كنند و به بهانههاي متعدد مثل حالتهاي خود را توجيه كنند در حالي كه در علايم بيماري جسمي نميتوانند اين مانور را بدهند و سومين علت اين است كه مصرف داروهاي اعصاب را اعتيادآور ميدانند و به خصوص درباره فرزندشان حاضر به درمان نيستند و يا از بستري شدن در بيمارستان ميهراسند و اين هم برميگردد به همان موضوع ترس از بيآبرويي و انگ بيمار رواني شدن كه اصلا صحيح نيست. بيماران مبتلا به اختلالات رواني بيجهت ميگويند داروها اعتيادآور است. نظر شما چيست؟ به نكته خوبي اشاره كرديد. مردم ما در اين خصوص، دو اشتباه اساسي ميكنند. اول خوددرماني و مصرف خودسرانه داروهاي متعدد به توصيه افراد ناآگاه كه اين از پايه اشتباه است. دوم اينكه فردي كه شبها قرص ميخورد تا بتواند بخوابد، نميداند كه به يك بيماري زمينهاي دچار است و علامت كم خوابي ناشي از آن بيماري است و اگر به روانپزشك مراجعه ميكرد و عامل زمينهاي، درمان ميشد، نيازي به مصرف داروها و از دست دادن روال طبيعي زندگي نبود. خيلي از افراد شبها بيش از نيم ساعت ميغلتند تا خوابشان ببرد و حاضرند همه اين رنج و خستگي ناشي از آن در صبح روز بعد را به جان بخرند اما به پزشك مراجعه نكنند. اين تصور تا حدي است كه برخي ميگويند: و اينها همه ناشي از ناآگاهي است. آيا مراجعه زودهنگام در اختلالات رواني در نحوه درمان موثر است؟ بله، كاملا. من اين موضوع را اين گونه توضيح ميدهم كه براي مبتلا شدن به فلان بيماري جسمي شما را تشويق به پيشگيري ميكنيم اما ضرورت مراجعه زودهنگام به روانپزشكي به حدي است كه ما در بيماريهاي رواني سه مرحله پيشگيري داريم و اين نشانه ضرورت مراجعه به موقع است. اگر شما در هر مرحله ديرتر مراجعه كنيد، مجبور ميشويم به جاي درمان غيردارويي، از دارو هم استفاده كنيم. اين مراحل پيشگيري را توضيح ميدهيد؟ نخست آموزش و آگاهي دادن به مردم با برگزاري كلاسها و جلسات در مدارس، مساجد و يا برنامههاي صدا و سيما و روزنامههاست. البته برخي از مردم آن چنان فرهنگ صحيحي پيدا كردهاند كه خودشان مثلا براي مشاوره قبل ازدواج و يا موارد بسيار ديگر به روانپزشك مراجعه ميكنند. دومين مورد، آموزش صحيح درباره علايم بيماري و تشويق براي مراجعه به موقع و درمان سريع مشكل. مثلا ميگوييم اگر شما يا فرزندتان شبها بيش از نيم ساعت در جايش ميغلتد تا بخوابيد، به اختلال خواب دچاريد. فرزندتان را براي درمان بياوريد شايد در مراحل بعدي، مشكل او ناشي از اضطراب باشد و در كارش خلل ايجاد كند و سوم اينكه به طور معمول مردم ما عادت ندارند تا بروز مشكل جدي نشده، راه حلي بينديشند بنابراين آن قدر از آمدن به پزشك امتناع ميكنند كه بيماري جسمي يا رواني آنها وخيم شود كه در اينجا سعي ميشود فرد درمان و به جامعه برگردد. شما بيماري رواني را دايما با بيماري جسمي مقايسه ميكنيد. آيا اين دو از لحاظ عوارض متفاوت نيستند؟ چرا، موافقم. عوارض يا درد ناشي از بيماري جسمي مختص خود بيمار است و در نهايت افرادي كه با او زندگي ميكنند اما اگر بيمار رواني دير مراجعه كند، به جامعه هم ضرر ميرساند. همان فردي كه اختلال خواب داشت و در مرحله اول و دوم نيامد، حالا به خاطر كم خوابيها، علاوه بر مشكل جسمي به حالتهاي خستگي، افسردگي وكم شدن بازدهي كار پرخاشگر هم ميشود چون در محيط كارش به او ميگويند: حالا اگر نزد پزشك بيايد، مجبوريم بسته به حالتش از داروها به صورت موقت براي برطرف كردن فعل و انفعالات ايجاد شده در ناقلهاي عصبي مغزي او استفاده كنيم تا سپس با روشهاي غيردارويي مثل رفتاردرماني، خانواده درماني و... او را كاملا بهبود بخشيده و به جامعه برگردانيم. آيا بيماريهاي رواني قابل درمان هستند؟ بله، متاسفانه هنوز هم باورهاي غلطي ميان مردم رايج است كه ميگويد اين امراض قابل درمان نيستند واين اشتباه است. والدين، اين روزها آنقدر به فرزندانشان بها ميدهند كه با كوچكترين علامتي او را براي بررسي نزد انواع مختصصان ميبرند اما به مهمترين مقوله وجود او يعني سلامت روانش، بياهميتاند و اگر بگويي چرا براي اضطرابش، پرخاشگري يا شب ادراري او را به پزشك نميبريد، ميگويد خوب ميشود، در حالي كه روز به روز بدتر ميشود. مهمترين مراجعان شما به چه اختلال رواني دچارند؟ اضطراب شايعترين مشكل افراد است. نه تنها در ايران بلكه در سراسر دنيا افراد زيادي از اين بيماري درعذاباند و بدون اينكه بدانند با تظاهرات و علايم آن درگيرند. آقايان بيش از خانمها به اختلال اضطراب دچارند. نوجوانان، به خصوص به بيماري اضطراب كنكور كه والدين آنها در به وجود آمدن و دامن زدن به آن موثرند مبتلا ميشوند. خانمها نيز به دليل عدم تقسيم مسووليتها در زندگيهاي امروزين به آن دچارند. چگونه متوجه شويم كودكمان اضطراب دارد؟ ما اگر مبتلا باشيم، ميتوانيم آن را اظهار كنيم. اما بچهها با نق زدن، ناخن جويدن، دندان قروچه در خواب، كندن مو و خيلي علايم ديگر آن را بروز ميدهند. من مادري را كه از نق زدنهاي فرزند دو سالهاش به ستوه آمده بود و در اينكه هيچ غذايي را، هيچ لباسي و يا اسباب بازي را بدون نق زدن قبول نميكند و بيقرار است، دعوت به درمان فرزندش كردم و طي سه هفته با مصرف يك شربت و بعضي رفتارها، كودك آرام شد. در حالي كه اگر مادر امتناع ميكرد، عواقب بدي به وجود ميآمد كه جبرانش به مراتب سختتر بود. مهمترين مشكلات بيماران رواني چيست؟ ما در انجمن روانپزشكان سعي ميكنيم با برگزاري جلسات آموزشي مهمترين مشكل يعني انگزدايي از بيماران را حل كنيم. البته طي 10 سال گذشته بيش از نيمي از مردم كاملا به موضوع واقف شدهاند اما كمبود تعداد روانپزشكان، كمبود تختهاي بستري، همكاري نكردن بيمهها در تامين هزينه بستري و تحت پوشش قرار دادن داروها از جمله مشكلات اين بيماران است. نقش رسانهها و صدا و سيما در فرهنگسازي صحيح نسبت به بيماران رواني چگونه بوده؟ امروزه بسيار سنجيدهتر عمل ميكنند. هرچند گاهي سريالهاي پر از غم و اندوه به تصوير كشيده ميشوند كه اصلا با اين همه غم و سختي روزگار مردم صحيح نيست و صدا و سيما بايد با برنامهسازي صحيح سعي كند آن تصويرذهني قديمي و باطل را از اذهان مردم نسبت به بيمار رواني پاك كند كه او را مثل يك فرد عقب مانده شديد ذهني يا بيمار شديد رواني ژوليدهاي كه آب از دهانش ميريزد و قصد حمله دارد ميدانستند و از لفظ ديوانه استفاده ميكردند. افراد بايد تشويق شوند در مرحله اول يا دوم پيشگيري بيماري، مراجعه كنند تا بيماري آنها سريع تشخيص داده شده و درمان شود.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 467]