كارشناسان درباره جايگاه فناورى هاى ارتباطى در آموزش و پرورش با «ايران» گفت وگو كردند فرار تكنولوژيك دانش آموزان از چنگ تعليم و تربيت

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: كارشناسان درباره جايگاه فناورى هاى ارتباطى در آموزش و پرورش با «ايران» گفت وگو كردند "فرار تكنولوژيك دانش آموزان از چنگ تعليم و تربيت
گروه اجتماعى- شهناز سلطانى: هفته گذشته اين بحث مطرح شد كه آموزش و پرورش به جاى كتاب بايد از بسته هاى آموزشى كه يكى از عناصر آن كتاب است و در آن فناورى هاى ارتباطى ديگرى هم هست، استفاده كند. اما بسيارى مى پرسند آيا نظام تعليم و تربيت ما اين ظرفيت را پيدا كرده است در حال حاضر دانش آموزان براى پرسه در عرصه تكنولوژى هاى نوين وسائل ارتباطى وقت زيادى صرف مى كنند و در اين زمينه از برخى معلمان خود متبحرترند، اما آموزش و پرورش در كلاس درس فقط كتاب به دست آنها مى دهد و فناوريهاى نوين در حال حاضر نه در خدمت آموزش و پرورش بلكه فقط وسيله اى براى فرار دانش آموزان از چنگ تعليم و تربيت است. به كاربرد اينترنت و استفاده از رايانه و ديگر وسائل ارتباطى در نزد دانش آموزان توجه كنيد.دكتر « عليرضا شريفى» ، محقق پژوهشگاه تعليم و تربيت وزارت آموزش و پرورش با بيان اين كه در همه نظام هاى آموزشى دنيا بويژه در مقطع ابتدايى كتب درسى تأليف و تدريس مى شود، به «ايران» مى گويد: «كتاب درسى عامل اصلى ارتباط بين دانش آموز و معلم محسوب مى شود، البته در برخى كشورها براساس شرايط اقليمى و فرهنگى كتب درسى منطقه به منطقه و حتى مدرسه به مدرسه متفاوت است. اما در كشور ما چون نظام آموزش و پرورش متمركز است و آزمون كنكور نيز برگزار مى شود و تنها راه گزينش براى ورود به دانشگاه نيز از طريق مطالعه كتب درسى امكان پذير است ، بنابراين كتاب اهميت مى يابد. در حالى كه تكنولوژى هاى ديجيتالى نيز در اين ميان مى توانند به عنوان وسايل آموزشى (كمك آموزشى) مورد استفاده قرار گيرند. چرا كه كاربرد اين وسايل كلاس درس را از حالت خشك و رسمى خود بيرون مى آورد و معلم امكانات بيشترى را براى انتقال مفاهيم در اختيار مى گيرد. ضمن آن كه آموزش عينى تر و ملموس تر مى شود.»وى در پاسخ به اين كه در اين ميان وزارت آموزش و پرورش در سال هاى اخير براى استفاده از فناورى هاى نوين و ديجيتالى در فرايند ياددهى و يادگيرى چه تلاشى كرده است، مى گويد: «در يك دهه گذشته آموزش و پرورش براى تجهيز مدارس به كارگاه هاى كامپيوتر تلاش كرده است اما تا رسيدن به نقطه مطلوب راه طولانى در پيش داريم. در كشورهاى پيشرفته اى همچون ژاپن و انگليس به هر دانش آموز در كلاس درس يك كامپيوتر اختصاص مى يابد تا به اين وسيله به شبكه داخلى مدرسه متصل شود و از طريق آن نيز به اينترنت و جست وجو ى مطالب علمى دسترسى پيدا كند ، بنابراين با وجود فاصله زيادى كه از اين لحاظ با كشورهاى توسعه يافته عرصه استفاده از وسايل ديجيتالى و نوين در مدارس داريم، ناچاريم حركت مان به سمت و سوى استفاده از اين فناورى ها باشد. هم اكنون در شرايطى قرار داريم كه بسيارى از دانش آموزان امكان دسترسى به اينترنت و تلفن همراه را دارند، بر همين اساس مى توان با برنامه ريزى و درايت از اين امر بهره بردارى مطلوب و بهينه كرد.البته در اين باره معلمان ما با مشكلاتى رو به رو هستند. به اين معنى كه برخى از معلمان ما با نحوه جست وجو ى اطلاعات علمى از طريق اينترنت آشنايى ندارند در حالى كه دانش آموزان در اين مسئله از آنها بسيار جلوتر هستند . وزارت آموزش و پرورش در قالب دوره هاى ضمن خدمت كلاس هاى فناورى اطلاعات و ارتباطات را براى معلمان برگزار كرده است، اما چون زمينه سازى نكرده بود بازخورد چندانى در نظام آموزشى ما و در فرايند ياددهى و يادگيرى برجاى نگذاشت.هزينه زيادى هم در اين باره صرف شد و تعداد زيادى از معلمان هم آموزش ديدند و گواهى مهارت نيز دريافت كردند اما نتوانستيم آن را كاربردى كنيم در حالى كه آموزش و پرورش بايد مدارس را از نظر تجهيز امكانات زيرساختى و سخت افزارى نيز تجهيز مى كرد و برخى از معلمان هم كه در منزل كامپيوتر شخصى نداشتند مهارت هاى فرا گرفته را فراموش كردند.»شريفى مى افزايد: «با كاربردى كردن مهارت هاى فناورى اطلاعات و ارتباطات براى معلمان، آنها مى توانند براى انجام بخشى از تحقيقات، تكاليف و وظايف دانش آموزان را تشويق به استفاده از وسايل ارتباطى نوين كنند.»وى با نگاهى به گذشته آمار كاربران اينترنت را براساس آمارهاى اعلام شده، رو به رشد و فزاينده مى داند و مى گويد: «ميزان كاربران اينترنت در پنج سال گذشته از يك ميليون به ۸ تا ۱۱ ميليون نفر افزايش پيدا كرده است، بنابراين توسعه و رشد در اين باره قابل توجه و مطلوب است، اما بايد آن را در خدمت آموزش و پرورش هم دربياوريم. در حالى كه موفقيت ها در رشد استفاده از فناورى هاى نوين به اندازه نياز ما نبوده، حتى به اندازه برنامه ريزى ها هم نبوده است. البته اين رشد موجب شده است استفاده از كاميپوتر و شبكه اينترنت ديگر وسيله لوكسى تلقى نشود كه برخى از ما از آن وحشت و واهمه داشتيم. بنابراين گام هايى براى استفاده از فناورى ها در عرصه آموزش برداشته شده اما ناكافى است.»تبديل كتاب به سى دىشريفى درباره اين كه تبديل كتاب هاى درسى به سى دى در سال هاى اخير چه كمكى به معلمان و دانش آموزان در نظام آموزشى مى كند، مى گويد: «آموزش و پرورش براى سامان دادن مسئله تبديل كتاب هاى درسى به سى دى به صورت غيراستاندارد در آموزشگاه هاى علمى و آزاد تلاش مى كند كتب درسى را به سى دى تبديل كند و تعريفى كه از اين فعاليت خود دارد محدود و ناكافى است و عملاً نتيجه اى را به دنبال دارد كه كلاس درس هم به دنبال دارد. در صورتى كه بايد مطالب اضافى، تكليفى و گسترده اى را نسبت به كتاب درسى وارد سى دى ها كند. به طور مثال اگر مبحثى در كتاب و كلاس جامعه شناسى مطرح مى شود در سى دى فيلم كوتاهى با همان موضوع به نمايش در آيد.»فقر زبان انگليسى عاملى براى استفاده ناسالم«فرهاد بلاش» كارشناس ارشد علوم تربيتى كه در زمينه نحوه به كارگيرى فناورى هاى ديجيتالى در عرصه آموزش و پرورش و اثرات استفاده از اين فناورى ها بر دانش آموزان تحقيق مى كند، در اين باره به «ايران» مى گويد: «در كشورهاى در حال توسعه، گسترش مديريت مدارس هوشمند مورد تأكيد قرار گرفته است. به طور مثال در كشور مالزى ساعت حضور و غياب دانش آموزان و كاركنان، نحوه عملكرد مستمر دانش آموزان از طريق دوربين هاى مداربسته كه در مدرسه و در كلاس هاى درس تعبيه شده است، كنترل مى شود و بلافاصله اطلاعات از طريق ايميل و SMS به والدين ارسال مى شود، البته در ايران نظارت و تعامل دوسويه نيست و صرفاً تلاش مى شود ورود به دنياى مجازى گسترش بيشترى يابد. درحالى كه اين مسئله مطلوب ما نيست.»در كشور ما وضعيت خانوادگى و سن دانش آموزان، تحصيلات پدر و مادر و ميزان درآمد آنها، ميزان استفاده معلمان از ابزارهاى نوين اطلاعاتى و ارتباطى و اين كه آيا در خانواده از رسانه خاصى همچون ماهواره استفاده مى شود يا نه ، در استفاده دانش آموزان از وسايل ارتباطى نوين همچون كامپيوتر و موبايل اثرگذار است. با توجه به اين كه دانش آموزان و معلمان ما به زبان انگليسى مسلط نيستند ، در استفاده از اينترنت براى بهره گيرى از اطلاعات علمى روز ناموفق هستند . اين امر موجب شده است بچه ها بيشتر از تصاوير آن هم ناسالم استفاده كنند تا متون علمى. البته اين مسئله در كاربران بزرگسالان هم اتفاق مى افتد اما چون بچه ها بالقوه تر و مستعدتر براى كنجكاوى و استفاده از آن هستند بيشتر است. بنابراين فرهنگ سازى در استفاده از اين ابزارها بسيار اهميت دارد كه ما در اين باره تاكنون كارى نتوانستيم انجام دهيم.اين كارشناس ارشد علوم تربيتى مى گويد : در زمينه استفاده از موبايل در مدارس هم با مشكلاتى خاص روبرو شديم. صرفاً به اين خاطر استفاده از موبايل را در مدرسه محدود و حتى ممنوع مى كنيم كه راهكارى براى جلوگيرى از استفاده از SMS و تصاوير نادرست و ناسالم نداريم. در حالى كه بايد محققينى در قالب يك تيم حرفه اى به طور علمى در اين باره پژوهش كنند و نتايج حاصل از پژوهش آنها جنبه كاربردى پيدا كند. ضمن آن كه بايد پژوهش ها و تحقيقات ما بر مبناى شرايط فرهنگى، اقليمى و بومى ما باشد و تقليد از كشورهاى ديگر نباشد. بايد احساس درد كنيم كه هم اكنون بچه هاى ما گرفتار اين مسئله هستند در حالى كه مسئولان، مديران و دبيران از بچه ها در زمينه ICT فاصله بسيارى دارند.»بازى هاى رايانه اى بومى در كشورهاى ديگربلاش با بيان اين كه در كشورهاى ديگر هم استفاده از فناورى هاى نوين ديجيتالى در ميان بچه ها نگرانى هايى را به وجود آورده است، مى گويد: برخى از كشورها با ساخت بازى هاى رايانه اى خوب و جذاب و با استفاده از توان گرافيكى بالا تا حد امكان فيلم ها را بومى سازى مى كنند. به طور مثال دانش آموز سرخپوست از بازى هايى متفاوت از دانش آموزان سفيد پوست استفاده مى كند. يعنى مباحث فرهنگى به طور كامل در اين بازى ها لحاظ مى شود. اما آنها هم نگران مباحث اخلاقى در استفاده از بازى هاى رايانه اى و ديگر امكانات هستند. در حالى كه در كشور ما بازى هايى كه ساخته مى شود از توان گرافيكى پائينى برخوردارند به طورى كه جذابيتى براى بچه ها ندارد. چرا كه اساساً فلسفه اى براى توليد و استفاده از اين ابزارها براى بچه ها نداريم. ضمن آن كه ظرفيت سازى هم نكرديم (مثل آموزش صحيح زبان انگليسى) تا بتواند خوراك و اطلاعات علمى بگيرد، بنابراين همه اين عوامل دست به دست هم داده است تا دانش آموزان ما از اين امكانات به نحو مطلوب بهره اى نبرند و آن را در خدمت آموزش به كار نگيرند. سى دى هاى آموزشى هم كه از سوى وزارت آموزش و پرورش توليد مى شود غنى سازى نشده است و اين فعاليت بعضاً زياده كارى محسوب مى شود.» كارشناس ارشد علوم تربيتى با بيان اين كه سى دى هاى توليدى خود پندارى منفى در بچه ها ايجاد مى كند، مى گويد: «در اين سى دى ها معمولاً معلمان از ديالوگ هايى استفاده مى كنند كه مخرب است، جذابيت دارد و واژه سازى آنها خودپندارى منفى به دنبال دارد. مثال ها واقعى نيست. ارزيابى ها غيراستاندارد است و از زيرساخت هاى روانشناختى به طور صحيح بى بهره است.»بلاش با تأكيد بر اين كه نتايج حاصل از پژوهش ها نشان مى دهد برخى از دانش آموزان ۷ تا۱۲ ساعت در فضاى مجازى از نظر فكرى و روحى و روانى تغذيه مى شوند، مى گويد: «اين امر موجب مى شود ارتباط بچه ها با فضاى بيرون قطع شود، ضمن آن كه آنها منزوى و فردگرا مى شوند. همچنين بايد گفت كسانى كه به طور طولانى مدت از بازى هاى رايانه اى استفاده مى كنند شخصيتى ضداجتماعى دارند كه مورد غفلت قرار مى گيرد.
پنجشنبه 13 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 235]