واضح آرشیو وب فارسی:فارس: در رونمایی کتاب «سهروردی، افکار و آثار او» صورت گرفت
پرسش و پاسخ حدادعادل و کریم مجتهدی درباره اصالت و ماهیت
رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی پرسشی از «کریم مجتهدی» مبنی بر اصالت وجود یا ماهیتی بودن سهروردی پرسید و وی نیز پاسخ داد که بنا به گفته کُربن، سهروردی دارای اصالت وجودی است.
به گزارش خبرگزاری فارس، نشست نقد و بررسی کتاب «سهروردی، افکار و آثار او: تأملی در منابع فلسفه اشراق» روز گذشته (یکشنبه سوم اسفند ماه) با حضور کریم مجتهدی مؤلف اثر، غلامعلی حداد عادل و نجفقلی حبیبی در سرای اهل قلم خانه کتاب برگزار شد. * نخستین اثر کریم مجتهدی درباره فلاسفه اسلامی در ابتدای این نشست حدادعادل عنوان کرد: مدتها بود که استاد مجتهدی را ندیده بودم بیشتر قصدم از حضور در این نشست دیدار با ایشان بود، ما به ایشان از سال 48 ارادت داریم از زمانی که به دانشکده ادبیات رفتم. وی با بیان اینکه تعجباش از کار مجتهدی در زمینه فلسفه اسلامی بوده چرا که وی همیشه در حوزه فلسفه غرب کار کرده است، گفت: این نخستین باری است که ایشان درباره فیلسوفی ایرانی مینویسند. در سنت فلسفی ما توجه به زمینه و زمان فکر فلسفی نبوده است. این مطلبی است که شهید مطهری هم در مقالهای به آن اشاره میکند و آن را ضعف سنت فلسفی ما میداند. کار مجتهدی در این کتاب به لحاظ صورت و صورتبندی میتواند الگویی برای دانشجویان جوانی باشد که قصد تألیف کتاب دارند. حدادعادل درباره ویژگیهای این اثر توضیح داد: نظم منطقی و تسلط نویسنده دراین اثر مهم است. بخشهای مختلف کتاب شامل زندگینامه، آثار، افکار، تمثیلها، مسائل سیاسی روزگار سهروردی، سرنوشت حکمت اشراق او و سهروردی در مغرب زمین است. اینیک الگو است. شما اگر بخواهید کتابی دربار ملاصدرا بنویسید، میتوانید این چارچوب را رعایت کنید. این ارزشی است که نباید در کنار ارزشهای محتوایی کتاب فراموش شود. وی با بیان اینکه ما حکمتالاشراق را با سیدحسین نصر در دوره فوق لیسانس خواندیم. در آن زمان هانری کربن هم به ایران آمده بود و به دانشگاه ادبیات میآمد، افزود: آنجا ما دانشجویان فلسفه جمع میشدیم و هانری کربن هم با موهای آویخته سپید سخنرانی میکرد. از همان زمان من همیشه یک عشق و علاقهای به سهروردی و تتبع در فکر او داشتم. نامگذاری کتابها و رسالههای سهروردی برخلاف روش فلاسفه دیگر است، او از نامهای شاعرانهای که فیلسوفان سراغ آن نمیروند مانند آواز پر جبرئیل و روزی با جمعات صوفیان استفاده میکند. علت چیست؟ مجتهدی نیز در پاسخ به این پرسش گفت: فلسفه ذوقی این اجازه را به مؤلف میدهد که بهصورت استعاره صحبت کند. در اینجا فلسفه محض دانشگاهی مطرح نیست. سهروردی فقط یک فیلسوف و مدرس به معنای عادی نیست و با ایما، اشاره، استعاره و تمثیل سخن میگوید. حداد عادل در پرسش دیگر از مجتهدی پرسید که در دعوای اصالت وجود و ماهیت، آیا سهروردی اصالت ماهیتی است و آیا طرح این پرسش برازنده فلسفه اوست و فلسفهاش در این بخش میگنجد؟ مجتهدی نیز در پاسخ توضیح داد: بههرحال میرداماد صددرصدی اصالت ماهیتی است. در سهروردی، به گفته هانری کربن، ماهیت حضور وجودی دارد و رئالیسم واقعبینی قرونوسطی در گفتههای سهروردی هست و فرشتگان واقعاً حضور دارند. وی در پایان سخنانش تأکید کرد: در سهروردی اصالت ماهیتش درعینحال جدایی او را با فلسفه مشاء نشان میدهد. درحالیکه فلسفه ملاصدرا بهطرف اصالت وجود میآید و به ارسطو از نو میدان میدهد اما در سهروردی ارسطو خوانده میشود اما میدانی به او داده نمیشود. * کتابم صرفاً فلسفی نیست، جنبه تاریخی هم دارد کریم مجتهدی در بخش دیگری از این نشست با تأکید بر اینکه فیلسوف دانشجو و فلسفه استمرار در یادگیری است، توضیح داد: برآیندی که فردی همچون من از کوشش خودش در 50 سال میگیرد عشق به همین یادگیری است و آنچه افراد از فلسفه میآموزند، دوستی حکمت است، بنابراین این پاسخ به سؤالی است که چرا من به جای فلسفه غرب سهروردی کار کردم. وی با بیان اینکه سهروردی را بهتر یاد میگیرد،افزود: این نوشتار یک نمونه کامل نیست بلکه میتواند برای تحقیقات مورد استفاده قرار بگیرد، سهروردی بیش از هر متفکر ایرانی آیات قرآنی را در آثار خودش به زبان فارسی و عربی آورده است. مجتهدی با اشاره به استفاده سهروردی از القاب در کتاب «حکمتالاشراق» توضیح داد: او در این کتاب اسامی غربی مانند آغاذاثیمون را میآورد که در سایر کتابهایش وجود ندارد و البته او این کار را از روی دقتی انجام داده است. مسألهای که در کتاب مطرح نشد شباهت افکار سهروردی با برخی از متفکران دوره تجدید حیات فرهنگی در غرب است. علت هم روشن است چون منابع مشترکی دارند وی در ادامه یادآور شد: بنده در این کتاب پیشنهاد کردم بر اساس شباهت گفتههای سهروردی با گفتههای متفکران ایتالیایی در قرن 15 میلادی، منابع مشترک آنها کشف و بررسی شود. البته این اثر صرف فلسفی نیست تا حدی جنبه تاریخی هم دارد، زمانی که ایرانیان میخواستند پس از حمله مغول سنتهای ایرانی را احیا کنند از سهروردی کمک گرفتند. باید به این مطالعات تاریخی و ادبی توجه کنیم چون فلسفه در مجموعهای از تجلیات معنا پیدا میکند. چهره ماندگار فلسفه ایران با بیان اینکه ادعای سهروردی شناسی ندارد بلکه مسائلی را در این کتاب مطرح کرده که دیگران دقیقتر تحلیل کنند، توضیح داد: گاهی از نوشتن این کتاب منصرف میشدم چون برای من به کار بردن کلمات خارجی مشکل بود. کسی که اخلاق و وجدان ندارد نمیتواند فیلسوف باشد. مجتهدی همچنین گفت: ما از کارهای سهروردی شگفت زده میشویم چون میخواهد به وارستگی و عدم تعلق برسد. سهروردی فرد سالمی است چون کسی است که ریاضت میکشد و مراقب است که روحش نجس نشود و چنین فردی منحرف نیست. انتهای پیام/ک
93/12/04 - 09:53
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 50]