واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: تعهد و الزام همگانی پیش نیاز رفع معضل حاشیه نشینی حاشیه شهرها و مناطقی که فاصله نزدیک با مرکز شهر و مراکز اداری و حاکمیتی شهر دارند، مملو از مردمی است که سلامت و بهداشت آنها مغفول مانده و تنها افسوس و شرمندگی را تداعی می کند.
11 درصد از جمعیت 75 میلیون نفری کشور، در حاشیه شهرها به ویژه کلان شهرها به سرمی برند، از این 11 درصد، 430 هزار نفر در حاشیه شهر زاهدان در شرایط بسیار اسف باری ساکن هستند.
بر کسی پوشیده نیست که، مناطق حاشیه نشین به دلیل عدم برخورداری از بهداشت و امکانات درمانی، فقدان امکانات شهری، اثرات منفی و وخیمی را بر محیط انسانی، محیط زیست و شرایط کالبدی شهر برجای می گذارند، به همین دلیل متولیان حوزه سلامت معضل حاشیه نشینی را در آغاز فاز دوم طرح تحول نظام سلامت، در صدر برنامه ریزی های خود قرار دادند و در دو محور ، تدوین استراتژی کلان و راهبردی وبرنامه ریزی خرد در حوزه بهداشت اقدامات موثری را انجام دادند.
در محور نخست، برون رفت از مسئله حاشیه نشینی و به یژه معضلات ناشی از بحران بهداشت و سلامت، نیازمند تدوین استراتژی و برنامه فرابخشی مبتنی بر آمایش سرزمین است.
سپس برای برون رفت از مشکلات ناشی از حاشیه نشینی نیازمند تدوین برنامه برای جلب مشارکت همگانی هستیم، بنابراین مهم ترین عامل در موفقیت برنامه های بهسازی، تعهد و الزام همه افراد جامعه است، در واقع باید احساس مشارکت عمومی و درک نیاز واقعی به بهسازی و ارزش آن، در میان همه افراد جامعه و سازمان هایی که در این زمینه تلاش می کنند، توسعه پیدا کند.
اما از منظر خرد و تدوین برنامه ، وزارت بهداشت با آغاز فاز دوم برنامه طرح تحول نظام سلامت حاشیه نشینان در تمام استان های کشور به بسته خدمات جامع به تدریج دسترسی پیدا خواهند کرد، در بسته حمایتی نظام سلامت، استقرار پزشک، پرستار، مددکار اجتماعی و روان شناس در مراکز درمانی مناطق حاشیه نشین و صدور دفترچه بیمه درمانی پیش بینی شده است.
اکثر مناطق حاشیه نشین از خدمات بهداشتی کم بهره اند که این وضعیت منجر به افزایش بیماری های واگیردار و بیماری های عفونی در این مناطق می شود. همچنین تبعات سوء ناشی از حاشیه نشینی، امروزه عاملی در جهت سقوط افراد در ورطه انحراف و بزهکاری از جمله اعتیاد و انواع جرایم است.
تاکنون برنامه عملیاتی ای برای اصلاح وضع حاشیه نشینی در کشور وجود نداشته و معمولا اغلب برنامه های رفاهی با اولویت قرار دادن شرایط ساکنان مناطق مرکزی شهرها تدوین شده است.
این رویکرد باعث شده که بر اثر دافعه عواملی چون فقر و بیکاری، افراد از زادگاه خود رانده شده و به شهرهای دیگری روی آورده اند؛ از آن جایی که اکثریت این گروه ها بی سواد بوده و آمادگی لازم را در جهت جذب در بازار کار شهر ندارند، عامل پس زدگی شهری آن ها را به حاشیه شهرها رانده است.
تحقیقات انجام شده حاشیه نشینی را ناشی از عواملی چون توسعه نامتوازن ناشی از ساختارهای اقتصادی، نقصان برنامه ریزی شهری و مقابله با معلول ها به جای مقابله با علت ها، پیدایش شکاف طبقاتی میان مردم و درنهایت ناتوانی شهروندان در تطبیق با محیط شهری و پس زدگی آنان به حاشیه شهر می داند. همین تحقیقات تاکید می کنند که وجود یک زخم اجتماعی در گوشه ای از شهر به عنوان یک پیکر واحد، عملکرد دیگر نقاط شهر را تحت تاثیر قرار می دهد.
بی تردید خدمات مذکور در گذر از مسیر دشوار توسعه، در حمایت از اقشار محروم به ویژه حاشیه نشینان، با هدف دوام جامعه با تحقق تعادل و یکپارچگی و توانمندسازی و بهسازی کانون های حاشیه ای تدوین و اجرایی شده است و ادامه این مسیر جز با همکاری همه اجزای دولت، مشارکت بخش خصوصی و تشکل های غیردولتی و مردم نهاد میسر نیست. در این راستا با حمایت دولت تدبیر و امید به عنوان متولیان سلامت مردم کشور، در صدد هستیم تا شاخص های بهداشتی و درمانی حاشیه نشینان در شهرها را با توجه به امکانات موجود ارتقا دهیم و نا گفته پیداست که تحقق این امر ، تعهد و الزام همگانی را می طلبد.
* - ایرج حریرچی *
قائم مقام وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
اول**
03/12/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 110]