واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
روی خط جشنواره / 4 سوزنهایتان را سریعتر نخ کنید در فیلم مشهور زندهیاد سهراب شهید ثالث، «طبیعت بیجان» صحنه کشداری وجود دارد که در آن همسرِ پیرِ شخصیت سوزنبان در زمانی نزدیک به پنج دقیقه تلاش میکند سوزنی را نخ کند. این صحنه البته در کلیت فیلم مینشیند و آزاردهنده به نظر نمیرسد، چون اساسا قرار است شاهد زندگی کرخت و کسالتبار یک سوزنبان پیر و همسرش باشیم.
با این حال فیلم متعلق به دهه 50 شمسی است و نمی توان فضا و روند روایت قصه ـ نه به معنای کلاسیکش، بلکه فقط به عنوان یک موقعیت و ایده بسط داده شده ـ را به دیگر فیلم ها بخصوص در زمانه خودمان تطبیق داد. بجز سینمادوستان پیگیر و خاص، کمتر تماشاگر امروزی است که ریتم و ضرباهنگ چنین فیلم هایی را تاب بیاورد و موقع دیدن احساس کسالت نکند. از این رو صحنه معروفِ سوزن نخ کردن پیرزنِ «طبیعت بی جان»، به مثالی شاخص و شوخ طبعانه درخصوص فیلم هایی که ریتم بسیار کند، کشدار و خسته کننده ای دارند، تبدیل شده است. سی و سومین جشنواره فیلم فجر از این منظر مناسبتی با سال و زمانه ای که در آن زندگی می کنیم، ندارد و به لحاظ ضرباهنگ انگار شاهد فیلم هایی کند و خسته کننده از دهه 50 و حتی قبل تر هستیم. مجموعه فیلمنامه، میزانسن و چیدمان صحنه، بازی بازیگران، تدوین و موسیقی، ریتم یا ضرباهنگ فیلم را تشکیل می دهد که پس از گذشت دقایقی از اثر، تماشاگر بخوبی متوجه آن می شود. در واقع بجز ایده و قصه جذاب، آنچه مخاطبان را پای یک اثر نگه می دارد، ضرباهنگ آن است. چنانچه سرعت قصه پردازی و روایت پایین و مخدوش باشد، تماشاگر بلافاصله به آن واکنش نشان خواهد داد. بیش از 90 درصد فیلم های جشنواره ضرباهنگ مناسبی ندارند و گاهی حتی در دقایق اولیه مخاطب را خسته می کنند و میل و رغبت تماشای ادامه اثر را در او از بین می برند. یا این اتفاق برای فیلم ها در نیمه دوم و پایانی فیلم می افتد و تماشاگر مدام به ساعتش نگاه می کند تا ببیند فیلم چه زمانی به پایان می رسد. یکی از دلایل این مساله این است که فیلم ها عمدتا فقط یک ایده خوب دارند و فیلمنامه در شرح و بسط جذاب آن ناتوان است و آثار بدون دلیل کش می آیند. شناخت نداشتن بسیاری از کارگردان ها از مقوله بسیار مهم ریتم هم مزید علت می شود تا تماشای بیشتر فیلم ها برای تماشاگران کسالت بار باشد. روز گذشته اما دو فیلم در سینمای رسانه و هنرمندان (برج میلاد) به نمایش درآمد که خوشبختانه از این آفت و معضل در امان بودند و پلان های زاید بسیار کمی داشتند. علیرضا رییسیان باوجود ساخت فیلمی عاشقانه که بسیار ظرفیت کشدار بودن و صحنه های آرام داشت، اما در «دوران عاشقی» قصه اش را گرم و خوش ریتم پیش می برد. مصطفی کیایی هم که فیلم هایی با ضرباهنگ بسیار مناسب همچون «خط ویژه» و «ضد گلوله» را در کارنامه دارد، همین روند را در «عصر یخبندان» هم رعایت کرد و نشان داد که با آگاهی کامل از میزان صبر و حوصله تماشاگران فیلم می سازد. درواقع «دوران عاشقی» و «عصر یخبندان» برخلاف بسیاری از فیلم های این دوره جشنواره، به جای این که به دلیل لاغری و کم مایگی داستان در عرض حرکت کنند، در طول و رو به جلو قصه خود را روایت کردند. در پایان و به منظور آشنایی برخی فیلمسازانی که اعتنای چندانی به ریتم فیلم و حوصله تماشاگران نمی کنند، به آنها توصیه می شود سری به دستفروش های متروی تهران بزنند و با قیمت فقط هزار تومان، سوزن نخ کن بخرند تا بلکه به سرنوشت آن پیرزنِ «طبیعت بی جان» دچار نشوند. علی رستگار - گروه فرهنگ و هنر 67
 
پنج شنبه 16 بهمن 1393 ساعت 09:02
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 96]