واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: ثبات اقتصادی، ضامن ماندگاری سرمایه خارجی درمناطق آزاد- پرویز انصاری* ماندگاری و تداوم فعالیت واحدهای تولیدی و خدماتی و جلوگیری از فرار سرمایه جذب شده در مناطق آزاد، نیازمند ثبات اقتصادی و اجتناب از تصمیم گیری های بخشی است.
امروزه مناطق آزاد در راستای سیاست توسعه صادرات محور مورد توجه قرار گرفته و بیشتر کشورهای در حال توسعه هم به ایجاد یک یا چند منطقه آزاد مبادرت کرده اند.
بانک جهانی هدف از ایجاد مناطق آزاد و تجاری را در کوتاه مدت افزایش صادرات، ایجاد فرصت های اشتغال، ترغیب سرمایه و شتاب بخشیدن به توسعه منطقه و در درازمدت انتقال تکنولوژی، کسب و ارتقای مهارت های مدیریتی و رشد اقتصادی کشور میزبان می داند.
در ایران هم مناطق آزاد براساس تبصره 19 قانون برنامه اول توسعه اقتصادی با هدف فراهم کردن شرایط مناسب به منظور افزایش تولید و صدور کالاهای صنعتی از طریق جذب سرمایه های خارجی، ایجاد اشتغال، کسب درآمد ارزی، تامین مواد اولیه و قطعات مورد نیاز صنایع داخلی، برقراری پیوندهای صنعتی و تجاری با کشورهای دیگر شکل گرفت.
اما با وجود ظرفیت ها و توانمندی های بالقوه ای که در مناطق آزاد ایران وجود دارد، فعالیت های اقتصادی و بازرگانی در این مناطق با دشواری ها و پیچ و خم های زیادی روبرو است و گاهی شرایط به حدی طاقت فرسا می شود که فعالان این مناطق کار را رها کرده و حتی از سرمایه خود نیز دست می کشند.
یکی از مدیران فعال در منطقه آزاد ارس که در زمینه تولید محصولات پایین دستی بخش پتروشیمی سرمایه گذاری کرده به علت افزایش نرخ فراورده های پتروشیمی این واحد برای ادامه کار با مشکل مواجه شده است و معتقد است که در صورت افزایش قیمت تولیدات خود قادر به رقابت با محصولات دیگر کشورها در بازار هدفش نیست.
او براین باور است که استفاده از تسهیلات بانکی برای تامین سرمایه در گردش هم دارای شرایطی است که امکان استفاده را محدود می کند.
مدیران منطقه آزاد ارس با دعوت از هیات های اقتصادی کشورهای همسایه گرفته تا چین همچنین برگزاری تورهای خبری برای فعالان رسانه ها درصدد معرفی ظرفیت ها و اقدامات صورت گرفته در این منطقه به منظور جذب سرمایه هستند، اما به نظر می رسد مولفه ای شاید مهمتر از جذب سرمایه را نادیده گرفته اند.
جذب سرمایه از رویکردها و نیازهای اساسی مناطق آزاد است، اما حفظ سرمایه جذب شده هم نباید مورد غفلت قرار گیرد.
بی گمان انعکاس کارهای صورت گرفته در ابعاد بین المللی آن هم در شرایطی که رسانه های دشمن درصدد سیاه نمایی ظرفیت های اقتصادی ایران هستند در تحقق اهداف راهبردی منطقه آزاد ارس مفید خواهد بود اما به نظر می رسد حفظ سرمایه جذب شده مهمتر از جذب سرمایه جدید باشد.
البته موضوع حفظ سرمایه و جلوگیری از فرار سرمایه علاوه بر خدمات منطقه ای نیازمند مشوق های صادراتی و تسهیلات بانکی به سرمایه گذاران است که شاید از حیطه مسوولیتی مدیران مناطق آزاد خارج باشد.
از این رو آسیب شناسی عملکرد مناطق آزاد را نخست باید بر اساس ارزیابی مجموعه قوانین و مقررات آنها جست و جو کرد به طوری که بازبینی و بازنگری آنها، به منظور جذب و حفظ سرمایه گذاری داخلی و خارجی و با هدف تشویق صادرات امری ضروری است.
هر چند بر اساس ابلاغیه وزیر صنعت، معدن و تجارت تمام اختیارت وزارتی در حوزه های صنعت، معدن و تجارت در منطقه آزاد ارس به رییس هیات مدیره و مدیر عامل سازمان تفویض شده است، اما به نظر می رسد تا زمانی که سیاست های اقتصادی در کشور به تثبیت نرسد و نوسان ناگهانی قیمت ها در بخش های مختلف ادامه دارد، نمی توان انتظار داشت حتی سرمایه گذاران ایرانی در مناطق آزاد تنها به واسطه علاقه ملیتی در کشور به فعالیت خود ادامه دهند.
در موفقیت یک منطقه آزاد عوامل متعدد اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، قوانین و مقررات داخلی و موقعیت مکانی از جمله سازگاری هدف های منطقه آزاد با استراتژی اقتصاد ملی و صراحت های قانونی دخالت دارد و چنانچه آمادگی لازم جهت پذیرش فلسفه وجودی منطقه آزاد در برنامه های ملی وجود نداشته باشد ایجاد این مناطق به تنهایی گره گشای مشکلات اقتصادی کشور نخواهد بود.
به هر حال حمایت از سرمایه گذاران مهم ترین مسئله در رونق تولید، صنعت و شاخص های اقتصادی است و برای تسریع در تاثیر بخشی مناطق آزاد باید افکار ناکارآمد حذف و فرایندهای بروکراسی اصلاح شوند.
قانون مناطق آزاد هر کشوری باید به طرز مشخص و صریح، ویژگی های نقش منطقه آزاد در توسعه ملی و منطقه ای و همچنین اهداف و وظایف و اختیارات آن را تبیین و روشن سازد و امتیازاتی را که برای تحقق اهداف تعیین شده و ایجاد انگیزه های تشویقی برای مؤسسات و شرکتهای سرمایه گذار داخلی و خارجی در نظر گرفته است، همچنین شرایط ورود و خروج سرمایه و نیروی کار را به وضوح بیان کند.
منطقه آزاد تجاری - صنعتی ارس در مرز جمهوری خودمختار نخجوان - ایران ایجاد شده و با سه محدوده منفصل نوردوز، جانانلو و قلی بگلو، اقتصاد ایران را به اقتصاد منطقه ای قفقاز، روسیه و شرق اروپا متصل می کند.
عمده کالاهای غیرنفتی تولید شده در منطقه آزاد ارس شامل مبلمان خانگی، لوازم آرایشی بهداشتی، انواع نخ ، گوشی موبایل، موتورسیکلت، درب و پنجره UPVC، کیسه و رول پلاستیکی، فر برقی ، جوجه گردان، کشمش بسته بندی، انواع کابین آسانسور، لوازم پلی اتیلنی پارک بازی کودکان، صفحه کابینت و انواع ام دی اف است.
بنزین با اکتان 84 تا 94، روغن هیدرولیک، سوخت تقطیری، گرانول، هیدرو کربن سبک و سنگین گازوئیل تصفیه و فرآوری شده و سایر مشتقات نفتی از جمله تولیدات نفتی در منطقه آزاد ارس است.
* خبرنگار ایرنا در آذربایجان شرقی
14/09/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 83]