تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1835788035
چه کنیم تا در بودجه 94 دچار کسری نشویم؟
واضح آرشیو وب فارسی:جام نیوز:
خدیجه نصراللهی؛
چه کنیم تا در بودجه 94 دچار کسری نشویم؟
در شرایط کنونی که مذاکرات تمدید شده است، بودجه‌ی 94 بر چه اساسی باید تنظیم شود؟ برنامه‌ی دولتمردان برای اقتصاد ایران در سال 94 چه باید باشد؟ بودجه‌ریزی در کشورهای دیگر به چه نحوی است؟ دکتر خدیجه نصراللهی به این سؤالات پاسخ می‌دهد.
به گزارش سرویس اقتصادی جام نیوز، در روز 15آذرماه، لایحه‌ی بودجه‌ی 94 کشور به مجلس ارائه خواهد شد. این در حالی است که شرایط کشور در وضعیت مناسبی به سر نمی‌برد. موضوع مذاکرات هسته‌ای به نتیجه‌ای نرسید و تحریم‌ها علیه ایران باقی ماند. قیمت نفت در بازار جهانی رکورد کمترین قیمت‌ها را می‌شکند و کشور ما، که وابسته به درآمدهای نفتی است، بیشترین آسیب را از این ناحیه می‌بیند. از طرف دیگر، با توجه به قرار گرفتن در وضعیت رکود تورمی، انتظار افزایش درآمدهای مالیاتی نخواهد رفت. اینجاست که دولتمردان باید بتوانند در قالب برنامه‌ای منظم در لایحه‌ی بودجه‌ی 94، میزان درآمدها و هزینه‌های جاری و عمرانی دولت را به‌نحوی تنظیم کنند که کمترین آسیب را به بدنه‌ی اقتصاد وارد سازد و در نهایت، گامی مثبت باشد در جهت کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی.
خانم دکتر خدیجه نصراللهی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه اصفهان، درباره‌ی راهکارهای تنظیم بودجه به برهان می‌گوید: دولت اگر واقعاً دلسوز ملت باشد و بخواهد اقتصاد را از این شرایط خارج کند، تنها راه این است که به سمت بودجه‌ریزی برنامه‌ای برود. به تبع آن، عملیات نیز تعریف می‌شود و به همین ترتیب، می‌توان کارایی‌ها را بهبود بخشید. در این ساختار بودجه، آنچه بیشتر از همه تحریک می‌شود، رانت‌خواری و رانت‌جویی است. هرکس بتواند چانه‌زنی کند و روابط بیشتری داشته باشد، طبیعتاً می‌تواند مبلغ رانت بیشتری را جذب کند، بدون اینکه اصلاً توجه کند که این کار در راستای منافع ملی هست یا خیر.
ایشان در ادامه افزودند: بنابراین مشکل اصلی ما این است که تا زمانی که ساختار بودجه‌ریزی را تغییر ندهیم، اوضاع اقتصادی دولت تغییر چندانی نخواهد کرد؛ چه تحریم‌ها بیشتر شود، چه کمتر.
با ساختار فعلی بودجه من فکر نمی‌کنم که بتوانیم هیچ هدف‌گذاری و کارکرد خاصی داشته باشیم یا بدنه‌ی تکنوکرات دولت هدف خاصی را دنبال کند.
خانم دکتر، به نظر شما، در شرایط کنونی که مذاکرات تمدید شد و تحریم‌ها علیه ایران برداشته نشد و ادامه‌دار خواهد بود، بودجه‌ی 94 باید بر چه اساسی تنظیم شود که کمترین آسیب را به اقتصاد وارد سازد؟
مشکل اصلی ما در بحث بودجه‌ریزی این است که بودجه‌ی فعلی، دستگاهی است و چون بخش‌هایی از آن حاصل درآمدهای نفتی و رانت نفتی است، دستگاه‌ها سعی می‌کنند از حداکثر رانت‌خواری استفاده کنند، بدون اینکه تخصیص این منابع هیچ نوع تجربه یا کارکردی را در بر داشته باشد. تنها راه مقابله با این رانت‌خواهی و رانت‌جویی، پیگیری بودجه‌ی برنامه‌ای است.
ویژگی بودجه‌ی برنامه‌ای این است که یک سری اهداف تعریف می‌شود و براساس آنها، منابع را تخصیص می‌دهیم. طبیعتاً اگر آن اهداف تحقق یافته باشند، کار می‌تواند ادامه پیدا کند. بنابراین مشکل اصلی ما این است که تا زمانی که ساختار بودجه‌ریزی را تغییر ندهیم، اوضاع اقتصادی دولت تغییر چندانی نخواهد کرد؛ چه تحریم‌ها بیشتر شود، چه کمتر.
کمیسیون هوور در دهه‌ی 30 در مورد اقتصاد آمریکا به این نتیجه رسید که باید منابع را از طریق بودجه‌ریزی برنامه‌ای تخصیص داد تا از هدر رفتن، سوءاستفاده و تخصیص غیربهینه‌ی آن جلوگیری شود. ما همه‌ی این نکات را در کرسی‌های درسی و دانشگاه‌ها ارائه می‌کنیم، ولی واقعیت این است که معمولاً به این مسائل هرگز بها داده نمی‌شود.
به هر حال، اگر هدف ما این است که به سمت فرآیند تخصیص بهینه در قالب بودجه‌ی دولت حرکت کنیم، هیچ راهی به جز بودجه‌ی برنامه‌ای نداریم. با ساختار فعلی بودجه من فکر نمی‌کنم که بتوانیم هیچ هدف‌گذاری و کارکرد خاصی داشته باشیم یا بدنه‌ی تکنوکرات دولت، هدف خاصی را دنبال کند.
در این ساختار بودجه، آنچه بیشتر از همه تحریک می‌شود، رانت‌خواری و رانت‌جویی است. هرکس بتواند چانه‌زنی کند و روابط بیشتری داشته باشد، طبیعتاً می‌تواند مبلغ رانت بیشتری را جذب کند، بدون اینکه اصلاً توجه کند که این کار در راستای منافع ملی هست یا خیر.
دلیل اینکه در طول این سال‌ها نحوه‌ی بودجه‌ریزی تغییر نکرده در چیست؟
به قول معروف، ما در دیزی را باز می‌گذاریم و انتظار داریم گربه هم باحیا با این دیزی برخورد کند. روش ما در بحث تخصیص بودجه به‌طور کلی غلط است. این بودجه‌بندی دستگاهی چیزی است که نظام صنعتی در دهه‌ی 30 به آن رسیده است. متأسفانه ما در تقلید کردن هم درست و با دقت عمل نمی‌کنیم.
علت این امر سهولت عدم پاسخ‌گویی در بحث بودجه‌ی دستگاهی است. دست‌اندرکاران برای تبیین برنامه و هدف‌گذاری، خودشان را به زحمت نمی‌اندازند. بنابراین، این روش بودجه‌ریزی همان‌طور که تجربه‌ی جهانی هم نشان داده، هیچ نتیجه‌ای غیر از هدر دادن منابع و بدهکار شدن دولت به ملت نخواهد داشت.
اگر با بودجه‌ریزی عملیاتی برنامه‌ای را اجرا کنیم، چه مشکلاتی پیش رو خواهیم داشت؟ چرا تا الآن هیچ اقداماتی صورت نگرفته است؟
براساس مصوبه‌ی دولت قرار بود که از خانه‌های خالی مالیاتی معادل مبلغ اجاره بگیرند. چرا اجرا نشد؟
به دلیل رانت‌جویی.
این بحث هم همین است. ممکن است بودجه‌ی برنامه‌ای در قوانین باشد، ولی عملیاتی نمی‌شود، چون وارد شدن به حیطه‌ی عمل واقعاً زحمت دارد. باید کار کنیم و از دیدگاه‌های کارشناسی استفاده کنیم. ساختار و شاکله‌ی دولت در ایران چنین شرایطی را ایجاب نمی‌کند.
بحث استقلال مخارج دولت از درآمدهایش جدی است و طبیعتاً آن را از یک منبع رانتی تأمین می‌کند. همچنین سعی می‌کند بی‌دغدغه‌ترین مسیرها را به کار بگیرد که همان تخصیص دستگاهی منابع است.
آقای نوبخت گفته بودند که برای بودجه‌ریزی، تنها راه‌حل تصحیح عملکرد نیست، بلکه باید فرآیند تدوین و اجرای بودجه را مورد بازنگری قرار دهیم. به نظر شما، چه تغییراتی باید در تدوین و اجرا صورت بگیرد؟
در بودجه‌ی برنامه‌ای طبیعتاً بحث پیگیری و بازبینی و کنترل و نظارت هم منتفی است. در واقع، در بودجه‌ی برنامه‌ای یک‌سری اهداف تعریف می‌شود و سپس در فرآیند تخصیص منابع می‌توان ارزیابی کرد که این منابع تا چه حد توانسته آن اهداف را تأمین کند.
ممکن است این اهداف تأمین نشود یا ناشی از کارکردهای ناقص باشد یا عناصر غیرقابل کنترل بر آن تأثیر بگذارند. نکته‌ای که ایشان به آن اشاره کردند کاملاً درست است. تا زمانی که فرآیند بودجه‌ی برنامه‌ای پیگیری نشود، کارکرد و نظارت دولت در اجرا امکان‌پذیر نیست، چون دستگاه‌هایی می‌توانند یک‌سری از نیازهای کاری خود را بیافرینند، در حالی که تخصیص منابع به‌هیچ‌وجه نمی‌تواند تعیین کند که چرا این منبع در این زمینه به کار گرفته شده و در آن زمینه به کار گرفته نشده است.
همان‌طور که خدمت شما گفتم، مشکل اصلی این است که فرآیند بودجه‌ریزی ما دستگاهی است، نه برنامه‌ای. طبیعی است که به این ترتیب، تخلف‌ها و سوءاستفاده‌های فراوانی می‌تواند پیش بیاید.
خانم دکتر، مسئله‌ی دیگر اینکه در حال حاضر، در شرایط رکود هستیم و دولت نمی‌تواند بر منابع مالیاتی تکیه کند. پس باید از کجا تأمین مالی شود؟
ما نگفتیم که باید مالیات بگیرند. دقت کنید که دولت منابعی را از محل فروش نفت و گاز به دست می‌آورد. حال باید آن را در چارچوب بودجه‌ی برنامه‌ای تخصیص دهد، نه در قالب بودجه‌ی دستگاهی. در حال حاضر، تقریباً 70-80 درصد بودجه‌ی دولت از طریق منابع نفت و اگر نفت امکان‌پذیر نباشد، از راه انتشار اسکناس تأمین می‌شود.
البته منطقی است که اگر بودجه از محل مالیات تأمین شود، سالم‌ترین شکل تخصیص منابع در بخش دولت است، ولی منظور ما این نیست که بگوییم در حوزه‌ی اجرا صرفاً به‌سراغ مالیات برویم.
خانم دکتر منظور من این است که درآمد مالیاتی نداریم. امکان صادرات چهار میلیون بشکه نفت هم داریم، ولی مجبوریم یک میلیون بشکه در روز بفروشیم. به نظر شما، برای افزایش بهره‌وری، بودجه‌ریزی عملیاتی راه‌حل مناسبی است یا اینکه باید راهکار دیگری اتخاذ شود؟
همان‌طور که می‌دانید، بودجه‌ریزی برنامه‌ای مقدمه‌ی بودجه‌ی عملیاتی است، چون کارکردها و عملیات مورد نیاز را می‌توان در قالب آن تعریف کرد. در چارچوب بودجه‌ی برنامه‌ای و عملیاتی، عملاً امکان اندازه‌گیری کارایی را پیدا خواهیم کرد.
در حقیقت، می‌توانیم معیاری داشته باشیم که بدانیم کارکرد بدنه‌ی تکنوکرات دولت تا چه حد در مسیر آن هدف بوده است. اگر هدف تعریف نشود، چگونه می‌توان عملکرد و کارکرد را اندازه‌گیری کرد؟ دولت اگر واقعاً دلسوز ملت باشد و بخواهد اقتصاد را از این شرایط خارج کند، تنها راه این است که به سمت بودجه‌ریزی برنامه‌ای برود. به تبع آن، عملیات نیز تعریف می‌شود و به همین ترتیب، می‌توان کارایی‌ها را بهبود بخشید./برهان/110
۱۳/۰۹/۱۳۹۳ - ۲۰:۰۰
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام نیوز]
[مشاهده در: www.jamnews.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 237]
-
اقتصادی
پربازدیدترینها