واضح آرشیو وب فارسی:فارس: به مناسبت نهم آذر
«شیخ مفید» سلسلهجنبان رنسانس فکری سده چهارم
شیخ مفید در دوران خود بزرگترین دانشگاه علوم انسانی را در بغداد تأسیس و شاگردان زیادی تربیت کرد. داماد شیخ میگوید که او شبها مختصر میخوابید و اکثر وقتها به نماز یا تلاوت قرآن و مطالعه مشغول بود.
به گزارش خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس، سده چهارم هجری فتح الفتوح تاریخ تشیع است در این سده دانشمندی «دائرة المعارفی جامع» از اندیشههای اسلامی تدوین کرد و حدود پنجاه سال در عرصههای مختلف علمی، فکری و فرهنگی مسلمانان کار کرد. محمد بن محمد بن نعمان معروف به شیخ مفید اندیشمند و بینش افزایی که او را سلسله جنبان رنسانس فکری در سده چهارم میدانند و ولی عصر (عج) نیز برایش دوستی و نامههایی نگاشته بود. وی در یازدهم ذیقعده سال 336 ق در بغداد متولد شد پدرش مردی فاضل و مذهبی بود و به تعلیم شیخ مفید مشغول شد تا اینکه به او لقب «ابن المعلم» دادند، از کودکی هوش و فراست خود را نشان داد و پیش از 12 سالگی روایت از محدثان اخذ میکرد و از استادش، شیخ صدوق پیش از بیست سالگی حدیث شنیده بود. در دوران تولد شیخ شاخهای از حکومت آل بویه در بغداد تأسیس شد و آزادی بین مردم ایجاد شد تا شیعیان بتوانند در عاشورا عزاداری کرده و اعیادی چون عید غدیر را جشن بگیرند. در دوران عضدالدوله دیلمی نیز بغداد رونق گرفت و مورد نشاط علمی قرار گرفت که شیخ مفید هم در همین عصر میزیست وی بسیار مورد قبول عضدالدوله بود به طوریکه حتی در هنگام بیماری، سلطان به دیدار او میرفت و رهنمودهایش را مورد توجه قرار میداد. بنابراین شیخ مفید در این ایام مرجع و رهبر شیعیان شده بود.
وی شاگردان فراوانی از جمله سید مرتضی، سید رضی، شیخ طوسی و ... تربیت کرد و خود نیز آثار زیادی در عرصههای فکری، فرهنگی و علمی نگاشت. تألیفاتش به 200 کتاب میرسد از جمله اینکه چون مورد اعتماد حضرت ولی عصر (عج) بود نامههایی از امام زمان دریافت کرده بود. در نهایت شیخ در سوم رمضان سال 413 ق در 77 سالگی دار فانی را وداع گفت و در حرم امام موسی کاظم (ع) در کاظمین به خاک سپرده شد. *آثار شیخ مفید شیخ مفید در دوران خود بزرگترین دانشگاه علوم انسانی را در بغداد تأسیس کرد و شاگردانی نیز تربیت کرد. ابوعلی جعفری داماد شیخ مفید نقل میکند که وی شبها مختصر میخوابید و اکثر وقتها را به نماز یا تلاوت قرآن یا مطالعه صرف میکرد. وی در علم کلام آثاری چون «اوائل المقالات»، «شرح عقاید صدوق»، «اجوبه المسائل السرویه» و ... و در حوزه علم فقه و اصول فقه دوازده اثر فقهی نظیر احکام المسائل ، المسائل الصاغانیه ، التذکرة باصول الفقه، در حوزه اخلاق اسلامی کتاب الامالی او معروف است که دارای 387 حدیث از پیامبر اکرم (ص) و ائمه معصومین (ع) است. *نظر بزرگان درباره شیخ مفید شیخ طوسى، سید شرفالدین عاملى، علامه بحرالعلوم، قاضى نورالله شوشترى، ابن شهر آشوب مازندرانى شیخ آقا بزرگ تهرانى، حاج میرزا حسین نورى و بسیارى دیگر از اندیشمندان عالم شیعه و سنی شیخ را مردى فقیه، مولفى زبردست و صاحب فکرى بلند و عالى و داراى ذهن دقیق و قابل توجه دانستهاند. در بین دانشمندان اهل تسنن نیز شخصیتهاى چون ابن ندیم، ابن جوزى، ابن حجر عسقلانى و دیگران زبان به تمجید این فرزانه گشودهاند. ابن شهر آشوب میگوید که لقب شیخ مفید را خود امام زمان (عج) به ایشان منسوب کردند و علامه حلی مینویسد که وی به ابوعبدالله و مفید ملقب است و از بزرگترین مشایخ شیعه و استاد آنهاست. فضل دانش شیخ مفید زیاد و او از داناترین علمای عصر خود بوده است. شهید قاضی نورالله شوشتری پیرامون شخصیت شیخ مفید میگوید که فکر او فلک پیما است و مجتهدی قدسی ضمیر و بدیهه پردازی بزرگ است و علامه بحرالعلوم ، شیخ مفید را استاد استادان بزرگ و رئیس رؤسای ملت اسلام میداند. از بین بزرگان اهل تسنن نیز ابن حجر عصقلانی میگوید که او بسیار عابد و زاهد و اهل خشوع بود وم دام برعلم و دانش پا میفشرد و بر تمام شیعیان حق داشت و گفته میشود عضدالدوله به ملاقات او میشتافت و هنگام مرض به عیادت او میرفت. از جمله نکات اساسی درباره شخصیت شیخ مفید اخلاقیات و معنویت اوست وی دل مشغولی تحصیلی و اجتماعی را مانع فعالیتهای معنوی خود ندانست، روزهها و نمازهای بی شمار او و سادهپوشیاش گواه اخلاق و معنویت او بود. تهذیب نفس وی نسخه کارآمدی برای نورانیت وجودش بود. ایشان به قدری اخلاص و دانش در کارشان داشت که چون یک باری به اشتباه و غیرعمد فتوایی صادر کرده بود خود ولی عصر (عج) با پیغامی آن را اصلاح کرده بود اما پس از مدتی که شیخ متوجه شده بود دیگر از دادن فتوا منصرف گردید بود بنابراین حضرت برایشان نامهای نوشت که «بر شماست که فتوا بدهید و بر ماست که شما را استوار کرده و نگذاریم در خطا بیافتید» حتی یک بار حضرت زهرا (ص) را در خواب دیده بود که دست امام حسن (ع) و امام حسین(ع) را بالا گرفته و خطاب به شیخ گفته که «ای شیخ به این دو فقه بیاموز» ساعتی بعد سید مرتضی و سید رضی را دید که مادرشان دستشان را گرفته و میگوید شیخ به این دو فقه بیاموز. انتهای پیام/ک
93/09/09 - 11:57
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 13]