تبلیغات
تبلیغات متنی
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک
بهترین دکتر پروتز سینه در تهران
دستگاه آب یونیزه قلیایی کره‌ای
محبوبترینها
راهنمای انتخاب شرکت‌های معتبر باربری برای حمل مایعات در ایران
چگونه اینورتر های صنعتی را عیب یابی و تعمیر کنیم؟
جاهای دیدنی قشم در شب که نباید از دست بدهید
سیگنال سهام چیست؟ مزایا و معایب استفاده از سیگنال خرید و فروش سهم
کاغذ دیواری از کجا بخرم؟ راهنمای جامع خرید کاغذ دیواری با کیفیت و قیمت مناسب
بهترین ماساژورهای برقی برای دیسک کمر در بازار ایران
بهترین ماساژورهای برقی برای دیسک کمر در بازار ایران
آفریقای جنوبی چگونه کشوری است؟
بهترین فروشگاه اینترنتی خرید کتاب زبان آلمانی: پیک زبان
با این روش ساده، فروش خود را چند برابر کنید (تست‌شده و 100٪ عملی)
خصوصیات نگین و سنگ های قیمتی از نگاه اسلام
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1870970071
«شمایل گردانی»، آیینه ای برای بازتاب تمدن ایرانی در بحر روایات مذهبی
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: آیین های مردمی و نمایشی ماه محرم «شمایل گردانی»، آیینه ای برای بازتاب تمدن ایرانی در بحر روایات مذهبی تهران - ایرنا - روایت سینه به سینه حوادث، رویدادها و وقایع حقیقی و تخیلی همواره بخشی از رفتارهای آیینی و زندگانی بشر در سیر تطور و تحول تاریخی و تمدن آنها بوده است.
به گزارش گروه فرهنگی ایرنا، یکی از گونه های مهم نقل روایات و حوادث در تمدن ایرانی «پرده خوانی» و «صورت گردانی» بوده است که از شاخه های هنر «نقالی» به عنوان کهن ترین آیین حماسی ایرانیان به شمار می رود و این شیوه نمایشی - آیینی همزمان با ورود اسلام شکل سومی نیز به خود گرفت که از آن به عنوان «شمایل گرادانی» نام برده می شود.
در این میان «شمایل گرادنی» نوعی نمایشِ مذهبی ایرانی که در آن کسی با عنوان «پرده خوان» از روی تصویرهایِ منقوش بر پرده، مصایب اولیای دین به ویژه اولیای مذهب شیعه و امام حسین(ع) را با کلام آهنگین روایت می کند.
«شمایل گردانی» را «پرده خوانی» و «پرده داری» نیز می گویند. دهخدا در تعریف «پرده» در آیین های نمایشی به پرده ای اشاره کرده است که شعبده بازها و عروسک گردان ها، از آن برای پنهان کردن ترفندهای نمایشی خود استفاده می کنند و این هیچ ارتباطی با «پرده داری» - شمایل گردانی ندارد.
«شمایل گردانی» هنری آیینی و برآمده از نقالی و نقاشیِ مردمی است. پیشینة تاریخی آن را می توان با نوعی «قوالی» (نقالی توأمانِ موسیقی و آواز) در ادوار پیش از اسلام مربوط دانست که پس از ورود اسلام به ایران، به نوعی «نقالیِ» ملی ـ مذهبی تغییر یافته؛ به ویژه در زمان صفویه که انواع نقالی مذهبی (روضه خوانی، حمله خوانی، پرده داری، صورت خوانی و سخنوری) شکل گرفته است.
به گفته جابر عناصری در جنگ شاه اسماعیل صفوی (905ـ930 ه. ق) با ازبک ها، برای تهییج سپاهیان ایران از این نمایش آیینی استفاده می شده است. برخی نیز، موقعیت تاریخی «شمایل گردانی» را حد فاصلِ گذار از برگزاری مراسم عزاداری عمومی ماه محرم در دوران صفویه، به برگزاریِ نمایشِ مذهبی تعزیه در دوران قاجاریه و یکی از منابع متحول و کامل کننده تعزیه دانسته اند؛ اما برخی دیگر، بر عکس این نظریه، نقوش پرده را ترجمانِ نمایشِ تعزیه در قالب هنرهای دیداری و ره آورد تعزیه می دانند.
** چیستی و چگونگی اجرای «شمایل گردانی»
ساختار «شمایل گردانی» بر دو رکنِ «پرده» و «پرده خوان»، استوار است. پرده پارچه ای است که یک یا چند رخداد مصیبت بار خاندان پیامبر (ص) یا واقعه عاشورا و اتفاقات و حوادث دهه نخست ماه محرم بر آن نقش شده است.
موضوعِ اصلی این نقش ها، واقعه کربلا و حوادث پیش و پس از آن بوده، اما رفته رفته داستان های اخلاقی پندآموز مانند «جوانمرد قصاب» نیز به آن افزوده شده است. معمولاً به لحاظ قداست عدد 72 و ارتباط آن با واقعه کربلا در هر پرده، 72 مجلس فرعی و اصلی وجود دارد.
جنس پرده ها از «متقال» و «کرباس»، و اندازه آنها معمولاً 33 در 150 سانتی متر است. صورت های منقوش بر پرده، به دو گروه «اولیا» (نیکان) و «اشقیا» (بدان) تقسیم می شود. نقش سیمای اولیا بر پرده متفاوت است: پیامبر (ص) و امامان معصوم (ع) السلام در هاله ای از نور یا در نقاب تجلی می یابند و برخی فرزندان و یاری کنندگان ایشان، بدون هاله نور و نقاب، با رنگ های متناسب باورهای مذهبی و زیبا نقش می گیرند. در مقابل، «اشقیا» بسیار زشت و حتی هیولاگونه ترسیم می شوند. اسبها نیز با توجه به شخصیت صاحبانشان نقش می گیرند.
بهروز غریب پور در کتاب «آیین های نمایشی و مذهبی ایران» نوشته است: نقش های پرده، نقوشی عامیانه اند که برمبنای تخیلات نقاش و گفته ها و نوشته های تاریخی و افسانه ای به تصویر کشیده می شوند. این نوع نقاشی را، از نوع نقاشی مردمی، موسوم به «نقاشی قهوه خانه ای» دانسته اند، که اوج شکوفایی آن، به ویژه در اواخر دوره قاجاریه، در قهوه خانه ها بوده است. همچنین با توجه به موضوع محوری این نقوش، از آن با عنوانِ «نقاشی کربلا» و به لحاظ رعایت برخی قواعد نمایشی اخیراً «نقاشی دراماتیک» نیز یاد می شود.
** پیشینه تاریخی «شمایل نگاری»
برخی پیشینه این نوع نقاشی مردمی را قرن ها پیش از پیدایش قهوه خانه و همزمان با سنت دیرینه «قصه خوانی» و «مرثیه سرایی» و «تعزیه خوانی» در ایران می دانند و به زمانِ نگارگری بر سفالینه ها و شمایل های «سوگ سیاوش» می رسانند.
«پرده خوان» (شمایل گردان) کسی است که معمولاً همراه با اشاره به تصاویر پرده، با چوب دستی ای به نام «مِطْرق»، این تصویرها را با صدایی رسا و آهنگین باز می خواند. اساسا این نمایش متکی بر «کلام» است.
پرده خوان از پرده به دو روش «تزیینی» و «طوماری» بهره می برد. او در روش تزیینی، پرده را صرفا برای جلب توجه تماشاگران می آویزد و داستان را براساس آن نقل نمی کند؛ اما در روش طوماری، داستان بر مبنای نقش های پرده و گشودن تدریجی پرده منقوش روایت می شود.
روی پرده مجموعه ای از تصاویر کوچکتر نقش شده که به صورت پی درپی ماجراهای داستان را نشان می دهد، پیشترها، پرده خوان ها را درویش نیز می خواندند که از مشهورترین آنها طی 100 ساله اخیر درویش «بلبل قزوینی» بود.
فراهنگ**9266**1601**
14/08/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 39]
-
سینما و تلویزیون
پربازدیدترینها