واضح آرشیو وب فارسی:مهر:
فرهنگ و ادب > ادیبات ایران مدیر مسئول پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان:
بازار طبیعی کتاب در ایران وجود ندارد
مدیر مسئول پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان در نخستین همایش ادبیات کودک و مطالعات کودکی با اشاره به اینکه بازار طبیعی کتاب در ایران وجود ندارد گفت: بازار طبیعی کتاب بازاری است که در آن حمایت های دولتی از برخی کتاب های خاص وجود نداشته باشد حضور واسطه هایی چون پدر و مادر و بزرگتر ها حذف و یا کمرنگ شود و کودک به دلخواه خود و با اختیار خود کتاب مورد نظر را خریداری کند.
به گزارش خبرنگار مهر در نخستین همایش دوسالانه ادبیات کودک و مطالعات کودکی که 30 مهرماه در کتابخانه حسینیه ارشاد برگزار شد مهدی حجوانی استاد دانشگاه و پژوهشگر ادبیات کودک و نوجوان به بررسی مخاطب از نگاه بازار کتاب کودک پرداخت و توضیح داد که منظور او از مخاطب خواننده آثار ادبی و خلاقانه است چراکه شناخت مخاطبان آثار خلاقه دشوارتر از خوانندگان آثار علمی و آموزشی است. این پژوهشگر ادبیات کودک و نوجوان شناخت مخاطب را بسیار دشوار دانست و افزود: شناخت مخاطبی که هم به لحاظ بیولوژیک و هم اجتماعی موجودی سیال و در حال تغییر است دشوار به نظر می رسد. ضمن اینکه تاکنون مخاطب را بیشتر در پژوهش های کتابخانه ای و آن هم از زاویه روانشناسی کودک و دیدگاه های ژان پیاژه که گاه با تاکید بر کودک درون است بررسی می کنند. در این میان کسانی هم تلاش کردند مخاطب را از طریق پژوهش های میدانی بشناسند اما اینگونه پژوهش ها نیز مطلق نیستند و در هر حال شناخت ما از مخاطب یک شناخت نسبی است. حجوانی به ضرورت وجود بازار طبیعی برای کتاب کودک اشاره کرد و افزود: رقابت سالم موجب پدید آمدن بازار طبیعی کتاب می شود. در این بازار طبیعی مخاطب نقش مهمی را برعهده دارد چراکه فاصله سنی میان نویسنده کتاب و خواننده به اندازه کافی زمینه های دور شدن پدید آورنده از مخاطب را به وجود می آورد اما حتی مسئله بازار با همه اهمیتش در مرحله دوم قرار می گیرد آنچه باید به آن توجه شود نوشتن آثار قوی است. به گفته مدیر مسئول پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان آثار قدرتمند مخاطبان خود را پیدا می کنند و اگر ما داستان های خوبی و تاثیر گذار بنویسیم این داستان ها به مرور زمان مخاطب خود را پیدا می کنند و سهمی از بازار را به خود اختصاص می دهند اما بیشتر کتاب ها از کیفیت لازم برای جذب مخاطب برخوردار نیست. حجوانی با اشاره به اینکه شناخت مخاطب شرط لازم است نه کافی بیان کرد: به ظاهر عمده نگرانی ما متوجه این مسئله است که مردم کتاب نمی خوانند یا کتاب در دسترشان نیست اما کمتر به این مسئله توجه می شود که بیشتر کتاب ها کیفیت لازم برای جذب مخاطب را ندارند و من تصور می کنم در کشورهای پیشرفته این اندازه که مخاطب برای ما مهم است به خواننده اهمیت داده نمی شود چراکه بازار آن کشورها در فرآیندی عملی میزان استقبال از آثار را نشان می دهد و دیگر احتیاجی به بحث درباره نیازهای مخاطب وجود ندارد. به عبارتی دیگر شناسایی مخاطب مهم نیست جذب مخاطب است که اهمیت دارد به گفته این سرویراستار نشر بهتر است ما هم برای شناسایی مخاطبان کنار شیوه های معتبر و معمول به بازار کتاب چشم بدوزیم اگر این بازار، بازار طبیعی کتاب باشد. یعنی دولت دخالتی در حمایت از کتاب های خاص و خرید تیراژی این آثار به منظور هدیه دادن به مخاطبان نداشته باشد. حجوانی یکی دیگر از عوامل رسیدن به بازار طبیعی را حذف واسطه ها دانست این واسطه ها بزرگترهایی هستند که برای بچه ها کتاب می خرند و نظر خود را بر آنها تحمیل می کنند بدون اینکه روحیات کودکان و نیازهای آنان را بشناسند. یکی دیگر از عواملی هم که بر بازار طبیعی کتاب تاثیر می گذارد ظاهر پرزرق و برق گول زننده برخی از آثار است به عبارتی سلطه تبلیغات خریدار را دچار اشتباه می کند پس هرچه بیشتر بتوان این موانع را از میان برداشت و بازار طبیعی کتاب رسید شناخت مخاطب با روند منطقی تری صورت می گیرد. این استاد دانشگاه معتقد است در بازار طبیعی و سالم خریدار به دلخواه خود برای تهیه کالایی همچون کتاب هزینه می کند. این روند یکی از راه هایی است که نشان می دهد کدام مخاطب کدام کتاب را می پسندد. البته منظور این نیست که ما پیرو سلیقه مخاطب باشیم بلکه سلیقه سازی هم اهمیت دارد.
۱۳۹۳/۸/۲ - ۱۲:۳۸
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 35]