واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
کج سلیقگی در پرمخاطبترین گالری ایران هنر را در یک دسته بندی بسیار کلی میتوان به هنر عام و هنر خاص تقسیم کرد. هنر عام هنری است که معناها و پیامهای آن قابل فهم تر است و از آنجا که تا حدی مخاطبان طبقه متوسط را از هر سن و سال و با هر سطح اجتماعی و طبقاتی هدف قرار میدهد، بنابراین از دایره مخاطب گستردهتری برخوردار است.
در مقابل هنر خاص، تنها گروه ویژه ای از مخاطبان را مدنظر قرار می دهد و دغدغه های این گروه برایش اهمیت دارد. در هنر خاص معمولا مفاهیم پیچیده تر و انتزاعی تری مورد توجه قرار می گیرد. با چنین مقدمه ای می خواهیم درباره یکی از پرمخاطب ترین مراکز هنری تهران و حتی کشور سخن بگوییم. زیرگذر فرهنگی چهار راه ولیعصر که کمتر از یک سال است در یکی از مهم ترین تقاطع های کلانشهر تهران راه اندازی شده و در نقطه ای در خیابان شرقی ـ غربی تهران (خیابان انقلاب) با طولانی ترین خیابان ایران و خاورمیانه (خیابان ولیعصر) تلاقی می یابد. از روزی که این تقاطع به یک زیر گذر مدرن شهری تبدیل شد، قرار بود تنها کاربری آنجا تردد صرف عابران نباشد. بلکه با یک نگاه نرم هنری، فضای زمخت شهری آن نقطه را تلطیف کرد. به همین منظور و با چنین هدفگذاری درخور تحسینی، قرار شد دیوارهای زیر گذر چهار راه ولیعصر به زیبنده ترین و بهترین آثار هنرهای تجسمی مجهز شود تا ضمن تلطیف فضای بصری این معبر پر رفت و آمد، شهروندان را هم با هنر پیوند دهد. حالا پس از ماه ها وقت آن رسیده است که آسیب شناسی کنیم، چه آثاری در این مدت روی دیوارهای این مکان به نمایش در آمده است. واقعیت این است که تجربه آثار به نمایش در آمده طی این مدت نشان می دهد متاسفانه نه تنها هدفگذاری اولیه برآورده نشده، بلکه آثار به نمایش درآمده حتی نتوانسته انتظارهای حداقلی را هم برآورده کند. جایی که می توانست باعث آشتی و پیوند مردم خسته و غرق شده در زندگی روزمره با هنر باشد، با آثار بی کیفیتی که به نمایش گذاشت، دید هنری مردم را تنزل داد و حتی نگاه آنها را به هنر منفی تر کرد. واقعا باید پرسید اصلا تصدیگری انتخاب و گزینش آثار این شاهراه مهم، برای رفتن آثار روی دیوار، چه فرد یا نهادی است؟ ساز و کار و معیارهای انتخاب آثار چیست؟ آیا خود مسئولان آسیب شناسی و برآوردی از عملکردشان دارند؟ هنوز برای بسیاری از خبرنگارانی که به صورت تخصصی در زمینه هنرهای تجسمی کار می کنند، معلوم نشده است که آیا بخش تجسمی مترو متصدی آثار به نمایش درآمده در زیر گذر چهار راه ولیعصر است یا بخش تجسمی سازمان فرهنگی ـ هنری شهرداری تهران. اگر مسئولیت آثار به نمایش درآمده با بخش تجسمی سازمان فرهنگی هنری شهرداری است، این بخش باید توضیح دهد ملاکش چه بوده است؟ این که تعدادی از تابلوهای درجه چندم موزه امام علی (در زمانی که مدیر بخش تجسمی سازمان همزمان سرپرستی این موزه را هم عهده دار بود) برای نمایش در زیر گذر چهارراه ولیعصر انتخاب شود، هنر نیست. یا این که در مهم ترین روزهای ماه مبارک رمضان و لیالی قدر با بی سلیقگی هرچه تمام تر تعدادی از کارهای نازل تایپوگرافی نمایشگاه اسماءالحسنی روی دیوار به نمایش دربیاید، ارزشی ندارد. متصدیان این مکان باید بدانند گالری های زیادی در کشور و در همین تهران، حاضرند میلیون میلیون خرج کنند، تبلیغات کنند، آثار درجه یک هنرمندان شاخص را به گالری خود بیاورند تا بتوانند مخاطبان بیشتری را جذب گالری خود کنند، آن وقت زیرگذر چهارراه ولیعصر که بی شک باید عنوان پرمخاطب ترین گالری کشور را به آن اطلاق کرد، مخاطبش را فراری می دهد. متاسفانه در ریشه شناسی و واکاوی این کج سلیقگی تنها می توان به این جمله بسنده کرد که نگاه مدیریت هنری ما در نهادهای مربوط، نگاهی شعاری، مناسبتی و رفع تکلیفی است. انگار به دید آنان فقط باید دیوارها پر شوند. البته در همین هم جای تردید وجود دارد، چون در برخی مقاطع بسیاری از دیوارها خالی از اثر هستند. انگار تابلوی هنری قرار است نقشی مثل کاغذ دیواری داشته باشد. در حالی که چنین نگاهی به اثر هنری، از بیخ و بن مردود است. اثر هنری نه بیلبورد شهری شهرداری است و نه وسیله ای برای ترویج شعائر این نهاد. اثر هنری قرار نیست اینجا کارکرد تبلیغاتی داشته باشد. درست است که مخاطب این مکان، از همه اقشار هستند یا آن چنان که گفته شد، مخاطب عام است، اما همین مخاطب عام باید ظرفیتی در آثار به نمایش درآمده ببیند که جذب آن شود. حتی اگر آثاری به صورت مناسبتی روی دیوار می رود، باید از ارزش کیفی بالایی برخوردار باشد. کاش مدیران هنری مرتبط با این موضوع می دانستند با هنر می توان خیلی از مفاهیم را به مردم منتقل کرد. کاش برای هنر ارزش بیشتری قائل می شدند و کاش از این نگاه رفع تکلیفی دست می کشیدند. سجاد روشنی / گروه فرهنگ و هنر
یکشنبه 19 مرداد 1393 2:15 بازدید:0
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 47]