تور لحظه آخری
امروز : یکشنبه ، 15 مهر 1403    احادیث و روایات:  پیامبر اکرم (ص):بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم، كليد هر نوشته‏اى است.
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها




آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1820993358




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
 refresh

تپه ها، روایتگران تاریخ کهن آذربایجان غربی


واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا:

تپه ها، روایتگران تاریخ کهن آذربایجان غربی ارومیه - ایرنا - تپه های متعدد باستانی در جای جای آذربایجان غربی، هریک روایتگرانی خاص و بی بدیل از تاریخ تمدن هزاران ساله این منطقه از ایران زمین هستند.


تپه ها را باید دفاتر و کتابهای ناخوانده و حتی نانوشته تاریخ خواند که هر ورقی که از آن نوشته و یا خوانده می شود رازهای بزرگ و زیادی از دل خاک را در خصوص زندگی گذشته مردمان، نوع معیشت آنها، ساخت تمدنی، خصوصیات و ویژگی های انسانی روزگاران کهن به تماشا می گذارد.
آذربایجان غربی به قدمت تاریخ دست نخورده اش از این کتابهای ناخوانده و نانوشته بسیار دارد که هر کدام از آنها حکایتگر گذشته تمدنی این مرز و بوم و سرنوشتی که داشته اند، است.
تپه حاجی فیروز، تپه دالما، تپه اهرنجان، گوی تپه، تپه هفتوان، تپه قلایچی، پیزدلی تپه، تپه دینخواه و کردلر تپه و حسنلو نمونه هایی از تپه های باستانی آذربایجان غربی، با تاریخ کهن و شگفت انگیز این منطقه هستند.
بسیاری از این تپه ها یادگار دوران پیش از اسلام و حتی هزاره های قبل از میلاد مسیح هستند که از جمله آن می توان به پیزدلی تپه، یادگار هزاره های چهارم و سوم قبل از میلاد، تپه دینخواه برجای مانده از هزاره های دوم و اول پیش از میلاد و کردلر تپه از آثار به جا مانده از هزاره چهارم تا اواخر هزاره اول قبل از میلاد اشاره کرد.
** تپه هفتوان سلماس، تپه ای با قدمت بیش از پنج هزار سال
تپه هفتوان یکی از بزرگترین و تاریخی ترین تپه های آذربایجان غربی در سلماس است که در 15 کیلومتری شمالغربی دریاچه ارومیه، در وسط جلگه حاصلخیز سلماس قرار گرفته است.
این تپه از هزاره سوم قبل از میلاد تا دوره ساسانی، هشت دوره فرهنگی را در برمی گیرد و دارای آثار معماری از خشت خام و سنگ است و سفال های منقوشی از آن به جا مانده است.
هشت دوره فرهنگی این تپه از بالا به پایین عبارت اند از اشیاء و آثار مربوط به دوره های ساسانی، هخامنشی، اورارتو، دوره آهن، آهن، هزاره دوم قبل از میلاد، آغاز دوره شهر نشینی در اطراف دریاچه ارومیه (هزاره سوم) و آخرین طبقه مربوط به هزاره چهارم قبل از میلاد است.
** تثه اهرنجان در سلماس
تپه اهرنجان نیز در دشت سلماس، در شمال غرب دریاچه ارومیه قرار دارد که در منطقه به کول تپه سی (تپه خاکستری) موسوم است.
این تپه که قدمت 9 هزار ساله زندگی جمعی در این منطقه را مشخص می کند بنا به اعتقاداتی جزو اولین روستاهای منطقه محسوب می شود.
بر اساس کاوش ها و مطالعات انجام شده، علاوه بر قطعات سفالهای دوره نو سنگی، تعدادی مشته سنگ، سنگ ساب، هاون سنگی، تیغه های آبسیدین، انواع سردوک ها و ادوات ساخته شده از استخوان حیوانات نیز از سطح این تپه جمع آوری شده است.
سفال های منقوش اهرنجان را با عناصر هندسی تزیین کرده اند.
بیشتر ظروف اهرنجان را انواع کاسه های ساده و سبو تشکیل می دهند و بعضی از کاسه های اهرنجان دارای لوله کوتاهی در زیر لبه هستند که شبیه آنها تاکنون در هیچ محل باستانی دیده نشده است.
** تپه باستانی قلایچی، یادآور حکومت پیش از آریایی ها در بوکان
تپه باستانی قلایچی نیز در روستای قلایچی در دوازده کیلومتری شمال شرقی شهر بوکان قرار دارد.
برای اولین بار در سال 1363 کاوش های باستانی شناسی در این تپه صورت گرفت و آثاری از هزاره اول قبل از میلاد در اثر این حفاری ها نمایان شد.
از جمله آثار به دست آمده در آن فصل، آجرهای منقوش و معبدی به شکل صلیب است که برخی از دیوارهای آن را با گل ˈاخریˈ رنگ آمیزی کرده بودند.
از دیگر آثار به دست آمده از این تپه علاوه بر معبد مرکزی، برج ها و دیوارهای مربوط به آن، حیاط سنگ فرش، پله هایی که به این حیاط متصل می شود، اتاق هایی با اندود گل اخری و نقاشی هایی با رنگ های سیاه و آبی و آجرهای منقوش دارای موضوعات انسانی، هندسی و گیاهی است.
با توجه به مدارک سفالی و آثار موجود به نظر می رسد که این مجموعه مربوط به دوره حکومتی ماناها در شمالغرب ایران باشد.
** تپه حاجی فیروز، نشان قدمت سلدوز
تپه حاجی فیروز نیز در بخش شرقی دره ˈسلدوزˈ و تقریباً در دو کیلومتری جنوب شرقی تپه حسنلو قرار دارد.
حفاری های این تپه 16 لایه استقرار و یازده مرحله ساختمان سازی را مشخص می کند.
بر طبق این حفاری ها، واحدهای ساختمان های هزاره ششم قبل از میلاد حاجی فیروز به صورت واحدهایی مستقل از یکدیگر بنا شده بودند و واحدهای ساختمانی دارای اتاق های نشیمن، محل آماده سازی غذا و پخت و پز، انبارک های غذا و آذوقه و خمره های ذخیره بود.
اجساد کودکان را هم معمولاً در زیر کف این قسمت دفن می کردند و دیوارها را معمولاً از چینه و در بعضی موارد از خشت هایی که بدون قالب بود، می ساختند.
سطوح دیوارها را گاهی با مخلوطی از کاهگل و گچ اندود کرده بودند و روی قسمتی از دیوار یکی از منازل اثر رنگ قرمز مشاهده شد و کف بعضی از اتاق های نشیمن را هم با محلول گل آجری قرمز شده است.
سفال های منقوش حاجی فیروز را می توان یکی از عناصر فرهنگی مشخصه دوره حاجی فیروز محسوب کرد.
نقاشی روی سطح خارجی ظرف صورت می گرفت و به ندرت نمونه هایی دیده شده است که سطح داخلی ظرف را نیز با نقاشی تزیین کرده بودند.
عناصر نقشی شامل انواع نقوش هندسی و خطی مانند جناقی ها، زیگزاگ ها، مثلث های سرو ته، نقوش درختی و نقطه چین هاست.
** تپه باستانی حسنلو، نمادی 10 هزار ساله از قدمت آذربایجان غربی
تپه باستانی حسنلو به همراه مهمترین اثر مکشوفه آن یعنی جام ˈزرین حسنلوˈ با قدمتی بیش از هشت هزار سال قبل از میلاد مسیح در نقده استان آذربایجان غربی نمادی از تاریخ کهن ایران اسلامی است که مهیای استقبال از مسافران نوروزی است.
تپه باستانی حسنلو یکی از مهمترین اماکن باستانی و تاریخی ایران و جهان به شمار می رود و باستان شناسان ایرانی و خارجی قدمت آن را حدود 800 تا یک هزار و 400 سال قبل از میلاد تخمین زده اند.
مهمترین اثر مکشوفه تپه باستانی حسنلو که اهمیت ویژه ای در جهان و باستان شناسی دارد، جام طلایی حسنلو است، وزن این جام 950 گرم، بلندای آن 21، قطر آن 25 و محیط لبه آن 61 سانتیمتر است و در موزه ایران باستان تهران نگهداری می شود.
این جام اثر کاملا خیره کننده ای است، زیرا بیش از حد ظریف کاری داشته و فاقد ترکیب مجلل است.
قدمت جام طلایی کشف شده از تپه حسنلو در حدود دو هزار و 800 سال برآورد شده است چراکه این جام طبق نظر کارشناسان، 800 سال قبل از میلاد مسیح ساخته شده و بر روی بدنه این جام معروف، نقش های بسیاری حک شده است که احتمالا داستان حماسی را روایت می کنند.
تپه باستانی حسنلو در 12 کیلومتری جنوب غربی دریاچه ارومیه و 9 کیلومتری شمال شرقی شهرستان نقده بین دهکده های امین لو و حسنلو واقع شده است.
ناحیه تاریخی حسنلو در مجاورت دهکده کوچک سلدوز قرار دارد و چندان از دریاچه ارومیه دور نیست.
مطالعه اشیاء مکشوفه اطلاعات ارزشمند و شناخت عمیقی را در خصوص تمدن قسمت غربی ایران به دست می دهد.
تپه باستانی پسدلی، تپه بارانی، تپه باستانی تابیه، عقرب تپه، تپه کوئیک، تپه دلنچی ارخی، تپه باستانی فلات، تپه میرآوا، تپه ساخسی تپه، تپه نظام آباد، تپه مملو، تپه محمدشاه و تپه گرخانه از تپه های اطراف تپه حسنلو هستند.
ناحیه ای که حسنلو در آن واقع شده در اوایل هزاره اول پیش از میلاد مرکز حکومت مقتدر مانا بوده و در واقع نژاد مردمان حسنلو مانایی است که متعلق به ساکنان کهن و بومی ایران قبل از مهاجرت اقوام آریایی هست و از این قوم و محل سکونت آنها که سرزمینهای جنوبی دریاچه ارومیه بوده است.
در میان شهر باستانی حسنلو کاخی وجود دارد که احتمالا در اثر حمله قوم ویرانگر (اورارتوها و یا آشوریان) به آتش کشیده شده و ویران شده است.
مانند بسیاری از تمدن های کهن بیشتر آثار مکشوفه از حسنلو از درون مقره ها به دست آمده و مهمترین قبر گورستان، قبری به عمق چهارمتر است که سه متر آن با شفته آهک پر شده بوده و مرده را مستقیما و به صورت جنینی (چمباتمه ای) دفن می کردند و اصولا همراه مرده اشیای قیمتی و حتی استخوان های اسب را نیز دفن می کردند که احتمالا در مراسم خاکسپاری قربانی می شده است.
بسیاری از آثار مکشوفه در حسنلو از جنس طلا و مفرغ است که نشان از متمول بودن مردمان ساکن در آن دارد.
** گوی تپه، اثری یادآور حماسه های مردم ایران زمین
گوی تپه نیز در حدود شش کیلومتری جنوب شرقی شهر ارومیه و در دره ای به همین نام واقع شده است.
ابعاد تپه 455 متر در جهت شمال به جنوب و 600 متر در جهت غرب به شرق و ارتفاع آن 5/24 متر است.
یکی از آثار به دست آمده از این تپه، صفحه مفرغی منقش به تصویر ˈگیلگمشˈ پهلوان حماسی بابلی است، در این نقش گیلگمش میان دایره ای دو گاو وحشی را گرفته و آنها را بلند کرده است.
این شی ارزشمند تاریخی به سده هشتم قبل از میلاد تعلق دارد.
اثر دیگر مهری استوانه ای شکل است که در عمق هشت متری پیدا شده و نقش مایه هایی از خدایان بابلی را بر خود دارد و احتمالاً متعلق به حدود دو هزار قبل از میلاد است.
این اثر تاریخی در حال حاضر در موزه هنرهای زیبای مترو پولیتن نیویورک نگهداری می شود.
در حفاری علمی این تپه، هفت طبقه را که به ترتیب از پایین به بالا نامگذاری شده اند مشخص شده است.
طبقه زیرین آن مربوط به هزاره چهارم قبل از میلاد است و آثاری از هزاره های سوم، دوم و اول قبل از میلاد نیز در این تپه قابل مشاهده است.
بناهای ساخته شده در تپه ساده است و از گل و بعضی از خشت خام برای ساختن دیوارها استفاده شده است.
آذربایجان غربی بخصوص مرکز آن ارومیه شهر تپه های کهن است این شهر علاوه بر تپه مهم تاریخی گوی تپه، تپه های تاریخی کردلر، دیگاله، ترمنی، دیزج تکیه، احمد سارالان و چیچکلی را در دل خود جای داده است.
** تپه کردلر
تپه باستانی کردلر یکی دیگر از تپه های باستانی ارومیه است که در 25 کیلومتری شرق ارومیه و در مجاورت روستای کردلر قرار گرفته و فاصله تپه از جاده ارومیه به دریا حدود یک کیلومتر است، بقای آثار تاریخی تپه کردلر بر روی تپه نسبتاُ مرتفعی که در غرب روستا قرار گرفته واقع شده است و در اثر عملیات حفاری باستان شناسان مقداری از بقایای آثار معماری مدفون از زیر خاک های آن بیرون آورده شده است.
قدمت این بقایا مربوط به هزاره اول تا چهارم قبل از میلاد است و از آثار به دست آمده مشهود است که این مجموعه محل استقرار و زندگی عده ای از مردمان جهان باستان بوده که به صورت ساده مورد استفاده و سکونت بود چون به خاطر نوع مصالح به کار رفته در ساختمان مجموعه که بیشتر آن دیوار چینه ای و از خشت خام انتخاب شده است و طی گذشت زمان، آسیب دیده و به صورت مخروبه درآمده است.
با وجود این تپه ها و دهها اثر باستانی دیگر، می توان آذربایجان غربی را یکی از بهترین و مطلوبترین مناطق برای گردش در عمق تاریخ و باستان ایران دانست و در آن سیر و سیاحت کرد.
گزارش از : صابر چهرقانی
8136/581
انتهای پیام /*
: ارتباط با سردبير


[email protected]










این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 94]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


اجتماع و خانواده

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن