تور لحظه آخری
امروز : سه شنبه ، 10 مهر 1403    احادیث و روایات:  امام علی (ع):شيعيان ما كسانى‏اند كه در راه ولايت ما بذل و بخشش مى‏كنند، در راه دوستى ما به يكديگر ...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها




آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1819665608




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
 refresh

مجموعه تاریخی بازار اراک آمیزه ای از معماری ایرانی و اسلامی


واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا:

مجموعه تاریخی بازار اراک آمیزه ای از معماری ایرانی و اسلامی اراک - ایرنا - مجموعه تاریخی اراک به عنوان نمونه ای خاص از نبوغ ایرانی و اسلامی با آمیزه های برجسته معماری و خلاقیتهای هنری گردشگران نوروزی را به خود فرا می خواند.


قدمت این مجموعه ارزشمند به عنوان نخستین سنگ بنای شهر اراک و یادگار دوران قاجار و در سال 1228 هجری قمری توسط یوسف خان گرجی بنا گذاشته شد و دیری نگذشت که به مهمترین مرکز تجاری این منطقه تبدیل شد .
این بازار دارای دو محور عمود بر هم است که محور شمالی - جنوبی آن بطول 720 متر و دو ورودی یکی در شمال و یکی در جنوب و محور شرقی غربی به طول 200 متر و دارای هشت گذر و ورودی شرقی غربی است که عمود برهم قرار گرفته است .
مجموعه تاریخی بازار اراک تمامی نیازهای شهرنشینی از جمله حمام، مسجد، مدرسه، آب انبارها، گذرها و کاراوانسراها را در خود جای داده و در کنار کسب و کار و رسته های پررونق شغلی با سایر تاسیسات کاربریهای متعددی داشته است.
این بازار در بافت مرکزی سلطان آباد (نام قدیم اراک) به عنوان کانون تجارت فرش مرکز و غرب کشور مطرح بوده و یکی از دلایل ساخت آن، وجود اقتصاد قوی در اطراف شهر سلطان آباد، مرغوبیت محصولات کشاورزی در منطقه عراق (اراک) و نیز شهرت جهانی فرش ساروق عنوان شده است.
دو محور شمالی و جنوبی و شرق به غرب بازار اراک در مرکزیت این مجموعه ارزشمند، نگین زیبایی های معماری و تزئینات بازار اراک را در خود دارد که به ˈچهارسوقˈ معروف است ،این معبر که در تزئینات سقف و و کف و حوض سنگی با فواره اب در میان آرامش را به بیننده منتقل می کند ازچهار جهت به دروازه های قدیم شهر متصل می شده و بنوعی استراتژیک ترین نقطه شهر در زمان های گذشته بوده است.
یکی از سراهای دیدنی بازار اراک ˈسرای کاشانیˈ است که بر اساس طرحی از پیش اندیشیده بنا شده و بر خلاف بازارهای دیگر مسیر آن بصورت آزاد و منحنی نیست، بلکه مسیرها منظم و دارای تقارن هندسی است.
راسته بازار با گذرهای متعددی که آن را قطع می کند اساس بافت شطرنجی شهر سلطان آباد قدیم را تشکیل داده و کالبد و هسته اولیه شهر اراک محسوب می شده است ، بر اساس مستندات موجود حدود 20 سال طول کشیده تا در این میان بخشهای مختلف مجموعه بازار با ارکان آن مانند راسته ها و سراها و دالان ها و سایر مراکز جانبی ارتباط کامل برقرار شده است.
بنای اولیه این بازار را حاکم وقت اراک (سپهدار اعظم) که نام مسجد و مدرسه ای در بازار نیز به نام وی می باشد در اوایل قرن 13 هجری شمسی و در زمان فتحعلی شاه قاجار گذاشته است.
شیوه های مبتکرانه معماری این بازار خاص است و طرز استقرار سازه های آن بگونه ای است که بخشهای داخلی این بنا در زمستان گرم و متبوع و در تابستان با وجود سر پوشیده بودن بسیار خنک است.
مساحت کل مجموعه بازار اراک بالغ بر 14 هکتار است و در چهار بازوی خروجی آن به دروازه های اصلی شهر سلطان آباد با نام های ˈدروازه قبلهˈ و ˈدروازه رازانˈ و ˈدروازه شهرجردˈو ˈدروازه حاج علی نقیˈ ختم می شده که هنوز کمابیش هویت خود را حفظ کرده است.
مصالح به کار رفته در ساخت این مجموعه بازار خشت و گل، آجر، ملات گچ و آهک و خاک رس است که برای استحکام آن از تیرچه های چوبی استفاده شده و در پای ستون ها نیز صفحات و ورق های منجمد مسی و سربی استفاده شده است.
سقف بازار بصورت گنبدی با دریچه های زیبا برای انتقال نور به داخل مجموعه ساخته شده و در نمای پشت بام گنبدها در دو محور شمالی جنوبی و شرقی غربی بصورت ممتد دیده می شوند که گنبد مربوط به چهار سوق یا همان محل تلاقی دو محور بزرگ تر و متمایزتر از باقی گنبدها است.
در مرکز هر گنبد نور گیر چند ضلعی تعبیه شده که علاوه بر نقش نورگیری کار تهویه را نیز بر عهده دارد.
یکی از ویژگیهای خاص معماری مجموعه بازار اراک تعبیه راه های داخلی بگونه ای است که در هنگام حوادث نظیر آتش سوزی دور شدن سریع جمعیت را ممکن می کند.
تمامی سراها و تیمچه ها یک درب خروجی به خارج از بازار داشته و با یکدیگر در ارتباط است و این مهم شریان حیاتی ارتباطی را در ساختار کالبدی بازار به شکل اصولی ایجاد کرده است.
500 باب مغازه در بخشهای مختلف این بازار وجود دارد که همه در راسته اصلی بازار قرار گرفته ا و علاوه بر آن مکان های دیگر مانند بازارچه های اختصاصی و بار اندازها و انبارها و کارگاه های تولیدی در 20 سرا و تیمچه به عنوان بخشهای پشتیبان بازار عمل می کرده است.
طرفین بازار به فاصله 50 متر از یکدیگر ساخته شده که از آن جمله می توان به تیمچه کاشانی که به بازار فرش اختصاص یافته و تیمچه مهر که به صنایع دستی مختص شده یا سراهایی دیگر مثل نوروزی، گلشن، آقایی، کتاب فروشان ٬نوذری، اکبری، فراهانی ها و کرمانشاهی که هر یک به کالایی خاص اختصاص دارد اشاره کرد.
در مسیرهای طولی و عرضی بازار قدیمی اراک سراها و تیمچه هایی وجود دارذ که ساختمان آنها دو طبقه است و در گذشته برای استراحت تجار یا مسافرانی که از نقاط دور برای خرید به بازار می آمدند تعبیه شده بود اما امروز کمتر مورد استفاده قرار دارد.
این مجموعه تاریخی اقتصادی با گذ شت بیش از دو قرن اهمچنان به عنوان قلب اقتصادی شهر ارک مطرح است، ا گرچه در گذر زمان دستخوش تغییراتی در شکل و ماهیت مشاغل و کاربریهای آن تغییر یافته اما همچنان زنده و پویاست حرفهای زیادی را از ابعاد مختلف اقتصادی و فرهنگی و گردشگری دارد.ک/4
560/ 556
انتهای پیام /*
: ارتباط با سردبير


[email protected]










این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 100]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


اجتماع و خانواده

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن