واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاری موج:

۱۰ اسفند ۱۳۹۲ (۱۳:۵۳ب.ظ)
فرهنگ و مميزي دوگانه گروه فرهنگي
به گزارش خبرنگار خبرگزاري موج، مميزي کتاب در ايران فرايندي دارد که کمتر کسي است که اهل خواندن و نوشتن باشد، ولي؛ از چالش هاي آن ناآگاه. به گفته ي وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي، فرهنگ و هنر در سايه ي آزادي و فضاي باز رشد مي کند و در سايه ي تبادل انديشه هاست که در ملتي ارتقا و پيشرفت رخ مي دهد.
روز 13 آذر هر سال از سوي کانون نويسندگان ايران به روز مبارزه با سانسور و مميزي نامگذاري شده است. يادداشت زير به هيچ وجه خواهان حذف يک جانبه ي سانسور و مميزي نيست، بلکه انتظار دارد رويکردهاي قانوني و مقرراتي که در راستاي چاپ کتاب صورت مي گيرد، در عرصه ي ساخت مجموعه ها و فيلم هاي تلويزيوني هم رعايت شود. نگاه دوگانه به اين مقوله در عرصه ي نوشتاري و ديداري -خواه ناخواه- موجب نوعي بي عدالتي و ناهنجاري فرهنگي مي شود. حال با وجود کثرت مخاطب در سريال ها و فيلم ها به نسبت کتاب، اين پرسش مطرح مي شود که توجه بيشتر و آگاهانه تر به اين مقوله و رعايت حريم عرفي و هنجاري-ارزشي ضروري تر به نظر نمي رسد؟ با توجه به هزينه هاي ميلياردي در ساخت اين مجموعه ها چرا تمرکز و نظارت درست در مسير ساختار بي شائبه و بي حرف و حديث بودن آنها صورت نمي گيرد؟
رسانه هاي تصويري و ديداري علاوه بر کارکردهاي هنري و سرگرمي براي مخاطبان خود، داراي رويکردهاي آموزشي، فرهنگي، رواني، اجتماعي و... هم هستند که کوتاهي و غفلت از اين مقوله، منجر به چالش کشيدن فضاي جامعه مي شود. بازخورد ارزشي-فرهنگي آنچه که در رسانه ها؛ به ويژه در رسانه ي ملي -به عنوان دانشگاه عمومي- در سطح جامعه به نمايش در مي آيد، قطعا بايد حاصل ماه ها و حتي سال ها تلاش و تحقيق پيوسته باشد تا به نتيجه ي مورد نظر خود دست يابد؛ وگرنه ره به خرابات رفتني بيش نيست.
وجود مميزي و سانسور بر کتاب ها بر کسي پوشيده نيست و بسياري از کتاب ها هستند که سال هاست هنوز از زير تيغ مميزي ارشاد بيرون نيامده اند و يا اگر هم به مرحله ي چاپ رسيده اند آن چيزي نبوده که خواسته ي نويسنده يا مترجم آن باشد. نمونه ها از اين دست فراوان است که اگر بخواهيم از آنها نامي ببريم اطاله ي کلامي بيش نيست و در اين مقال نمي گنجد.
نهادهاي نظارتي که اهميت اجراي سانسور و مميزي بر کتاب را درک کرده اند، آيا هنوز به درکي از پيامدهاي عدم نظارت بر اجرا و تدوين مجموعه هاي تلويزيوني و فيلم هاي سينمايي نرسيده اند؟ حال سخت گيري در دادن مجوز به اين کتاب ها که در منگنه ي مميزي قرار دارند يک طرف و نمايش مجموعه ها و فيلم هاي تلويزيوني و سينمايي آن چناني در طرف ديگر، مخاطب را به اين دوگانگي فرهنگي بيشتر آگاه مي سازد.
بي شک تبعات چنين سهل انگاري هايي در عرصه ي رسانه ي ديداري بيشتر از کتاب هايي است که با حذف و اضافه هاي آن چناني اش به دست مخاطب مي رسد و با وجود گستردگي و تنوع مخاطب اين گونه مجموعه ها از هر گروه سني، جنسي و قوميتي، بيشتر مي توان به اثرات سوء و مخرب آن پي برد که در دراز مدت چه بر سر هويت قومي و ملي ما وارد مي کند.
طي سال هاي گذشته تا به امروز سريال ها و فيلم هايي از رسانه ي ملي و پرده ي نقره اي سينماها به نمايش درآمده اند که موافق و مخالف بسياري داشته است، اما؛ اعتراض و نقد به برخي از اين مجموعه ها به شکل گسترده تري نمود يافته و موجب سرخوردگي برخي گروه ها و قوميت هاي سرزمين مان شده است. سريال هايي مانند:
اغما و پايتخت 2 از سيروس مقدم: اعتراض جامعه ي پزشکي و درماني کشور مبني بر القاي نوعي خرافه پرستي/ اعتراض نمايندگان و گروهي از مردم استان مازندران در راستاي توهين به لهجه ي محلي
پنج کيلومتر تا بهشت از علي رضا افخمي: اعتراض جامعه ي مدني کشور به آن
خداحافظ بچه از منوچهر هادي: اعتراض مسوولان بهزيستي کشور به آن
در مسير زاينده رود از حسن فتحي: اعتراض مسوولان و مردم اصفهان مبني بر توهين به لهجه ي اصفهاني
ساعت شني از بهرام بهراميان: اعتراض نهادهاي مدني و حتي دولتي، به گونه اي که اعتراض دکتر الهام، سخنگوي وقت دولت، را هم برانگيخت
مختارنامه از داوود مير باقري: به خاطر نمايش چهره ي عباس بن علي حتي واکنش آيت الله حسين وحيد خراساني را هم برانگيخت
کلاه پهلوي از سيد ضيا الدين دري: انتقاد مورخان و کارشناسان نسبت به برخي رخدادهاي اين مجموعه
آواي باران از حسين سهيلي زاده: نقش آن در تخريب جايگاه و بنيان خانواده و نيز پديده ي اختلاف نسل ها
سرزمين کهن از کمال تبريزي: برانگيخته شدن احساسات قومي که منجر به قطع ادامه ي پخش آن از صدا و سيما شد
رستاخيز از احمد رضا درويش: تبعات پخش آن در جشنواره ي فيلم فجر امسال
واکنش ها به فيلم رستاخيز سر و صداي زيادي به راه انداخته است. بي ترديد ساخت فيلم ها و مجموعه هاي مذهبي بايد با وسواس بيشتري ساخته شود؛ زيرا در صورت هر گونه سهل انگاري و کوتاهي در اين مجموعه ها با اثرات مخرب تري مواجه مي شويم. گويا هنرمندان کشورهاي ديگر بهتر توانستند در ساخت اين گونه فيلم ها ارزش ها و حرمت ها را رعايت کنند. بي ترديد فيلم سينمايي محمد رسول الله (1976) ساخته ي کارگردان سوريه اي، مصطفي عقاد، با بازي در خور و تأثيرگذار آنتوني کوئين در نقش حمزه، از فيلم هاي به يادماندني و معتبري است که مسلمانان جهان بارها آن را ديده اند و در کشور ما هم هر ساله در سالروز ميلاد پيامبر اکرم (ص) به نمايش گذاشته مي شود. تصويربرداري اين فيلم نمونه ي بارز حفظ ارزش ها و رعايت حريم قدسي و پاک معصومين است. سازندگان آن با ادعاي احترام به باورهاي مسلمين؛ حضرت محمد (ص)، حضرت علي (ع) و خلفاي راشدين را در صحنه هاي فيلم برداري نشان نمي دهند. در مورد پيامبر (ص)، بازيگران اين فيلم با دوربين صحبت مي کنند و در مورد حضرت علي (ع) در تنها سکانسي که ايشان حضور دارند، تنها شمشير ذوالفقار ايشان نشان داده مي شود. حال اين نکته ي مهم را مقايسه کنيم با مجموعه هاي ساخته شده در ايران و حفظ اين ارزش ها. از مجموعه ي امام علي ساخته ي داوود مير باقري در سال 1376 از شبکه ي يک سيما تا فيلم رستاخيز ساخته ي احمد رضا درويش که با اکرانش در جشنواره ي فيلم فجر امسال بسياري از بينندگان و منتقدانش را به تأمل وا داشت.
«هادي بهي»
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبرگزاری موج]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 21]