واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین:
ضعیفترین جشنواره تئاتر فجری که تهران به خود دیده است / چه کسی مسئول است؟ فرهنگ > تئاتر - روی زرد تئاتر کشور در دو هفته برگزاری جشنواره فجر، نشان دهنده کالبد بیمار آن در چند سال گذشته است.
مهدی یاورمنش: اگر آن طور که مسئولان میگویند، جشنواره فجر را باید ویترین تئاتر ایران بدانیم، آنچه امسال دیدیم، تنها باعث میشود به حال هنرهای نمایشی کشور تاسف بخوریم. کاستیها و ضعفهای سی و دومین جشنواره تئاتر فجر که اجراهایش شامگاه جمعه یازدهم بهمن به پایان رسید و امشب شاهد معرفی آثار برتر در مراسم اختتامیه خواهد بود، نتیجه طبیعی هشت سال بیاعتنایی به هنری است که بیش از دیگر هنرها با تفکر و اندیشه ورزی نسبت مستقیم دارد. در دورهای که هر نگاه نو، خلاقانه و متفاوت به جهان و انسان، بر بستر سترون فکری و فرهنگی مدیران تئاتری وزارت ارشاد بیدرنگ خشکانده میشد، انتظاری جز این نمیتوانست داشت که سی و دومین جشنواره تئاتر فجر هم میوهای چنین تلخ به بار آورد. چشم اندازی که روشن نیست
در جشنواره ضعیف تئاتر فجر امسال، دو بخش نسل نو و چشم انداز را که آینده هنرهای نمایشی ایران را نمایندگی میکنند، باید چیزی در حد فاجعه دانست. اینکه از بین صدها متن ارسالی، هیئت انتخاب این دو بخش چنین کارهای خنثی، تکراری و خالی از خلاقیت را برگزیدهاند، تنها دو پنجره پیش روی کارشناسان تئاتر میگشاید؛ یا بضاعت تئاتر ما در آینده نزدیک همین مقدار اندک است یا آنکه انتخاب کنندگان چشم بر آثار مناسب و خوب بستهاند که در هر دو صورت تنها تأسف به بار میآورد و آه بر لب مینهد. اگر قرار است چند سال آینده تئاتر ایران را همین آثار ارائه شده در بخشهای نسل نو و چشم انداز بسازند، به جز دو سه کار قابل قبول، دیگر نمایشها، آیندهای را ترسیم میکنند که چندان روشن نیست و نمیتوان به آن امید بست.
مرگ ادبیات نمایشی
در بررسی نمایشهای به صحنه رفته در بخشهای نسل نو و چشم انداز و حتی مرور تئاتر ایران در سال 92، آنچه پیش و بیش از هر چیز به چشم میآید، مرگ ادبیات نمایشی کشور است. در بخش مرور، تعداد نمایشنامههای خارجی زیاد است و متنهای ایرانی هم که چند ماه گذشته اجرای عمومی داشتهاند، بیشتر رویکردهای سطحی، شتاب زده و صریح سیاسی و اجتماعی دارند که به هیچ وجه بافتی دراماتیک پیدا نکردهاند و ماندگار هم نخواهند شد. وقتی در چند سال گذشته، نمایشنامه نویسان شناخته شده و فعال ایرانی هر چه نوشتند تصویب نشد یا به تیغ ممیزی گرفتار آمد، تنها نتیجهاش خانه نشینی و به حاشیه راندن نویسندگانی بود که تئاتر دهههای 70 و 80 خورشیدی کشورمان را شکوفا کرده و رونق بخشیده بودند. در چنین شرایطی که جوانان هم نتوانستند یا اجازه نیافتند نمایشنامههای در خور و مناسب احتمالی خود را بر صحنه اجرایی کنند، متنهای بیمایه میدان داری کردند و عدهای هم با سوء استفاده از عنوان تئاتر تجربی، جریانهایی سطحی و ساختگی راه انداختند و نمایشنامه نویسی ایران را به جایی رساندند که در جشنواره سی و دوم چنین لاغر، بیمار و رو به مرگ به چشم همه آمد. تهی از خلاقیت
در سی و یک سال گذشته، جشنواره تئاتر فجر کم و بیش شاهد آثار خلاقانه و بکری بوده است که در بخشهای مناطق و جشنواره جشنوارهها به نمایش در میآمدهاند. بسیاری از چهرههای شناخته شده تئاتر امروز ایران، از دل همین بخش تئاتر مناطق جشنواره فجر سر برآوردهاند؛ هنرمندانی که از آمیختن نشانهها و عناصر فرهنگ بکر بومی خود با تئاتر مدرن، آثاری نو و با طراوت را میآفریدند. جشنوارههای موضوعی تئاتر نیز که در طول سال برگزار میشدند، به ویژه جشنواره تئاتر دانشگاهی، هر سال آثاری را به جشنواره تئاتر فجر هدیه میدادند که خلاقیت، تجربه کردن و نترسیدن را به این رویداد نمایشی تزریق میکردند. با این حال امسال، جشنواره تئاتر فجر از این نظر هم فقیر بود و شاید بتوان گفت تهی از هر گونه خلاقیتی بود که کارشناسان و علاقمندان از آن انتظار داشتند. رضایت مخاطبان از نمایشهای خارجی
جدا از چند نمایش انگشت شمار ایرانی که آبروی تئاتر کشورمان را امسال خریدند، این آثار بخش بین الملل جشنواره سی و دوم تئاتر فجر بودند که بیشترین رضایت را در میان تماشاگران و علاقمندان پدید آورند. آنچه که پیش از این بر شمردیم و فقدانش را در آثار ایرانی مورد توجه قرار دادیم، دقیقاً آن چیزی بود که موجب غنای کارهای خارجی حاضر در جشنواره تئاتر فجر شده بود. در واقع رضایت بیشتر مخاطبان از نمایشهای بخش بین الملل، نباید موجب رضایت مدیران تئاتر ایران شود، چرا که در حقیقت نشان دهنده ضعف، بیماری و کاستیهای هنرهای نمایشی ما در مقایسه با دیگر کشورهاست. این ضعف بیش از آنکه ناشی از بنیانهای هنری و توان نهفته اهالی تئاتر ایران باشد، بر خاسته از مدیریت و سیاست ورزی نادرست در عرصه هنرهای نمایشی کشور است که درمان آن زمان میخواهد. چه کسی مسئول است؟
جشنواره سی و دوم تئاتر فجر در حالی تمام شد که نمیتوان از آن با عنوان رویدادی گرم و امیدوار کننده یاد کرد. اینکه روی زرد تئاتر کشور در این دو هفته، تجلی کالبد بیمار آن است، تنها یک تشخیص بالینی است که خیلی زود باید برای درمانش اقدام کرد. سی و دومین جشنواره تئاتر فجر، چه از نظر برگزاری و چه به لحاظ کیفیت هنری، ضعیفترین رویداد هنری از نوع خود بود که تهران میزبانیاش کرده است. اینکه چه کسی مسوول این وضعیت است، پرسشی است که علاقمندان و اهالی هنرهای نمایشی سخت منتظر شنیدن پاسخ آن از سوی مدیران معاونت هنری وزارت ارشاد هستند. 58245
شنبه 12 بهمن 1392 - 07:00:00
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 67]