محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1843302727
تربيت و مربيان تربيتي
واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: تربيت و مربيان تربيتي
اشاره: استاد بنام اخلاق و مدرس حوزه‌هاي علمية تهران، مرحوم آيت‌الله تهراني به سال 1316 در تهران به دنيا آمد. تحصيلات مقدماتي را از تهران و مشهد آغاز كرد؛ ولي عمده تحصيلات حوزوي ايشان در قم انجام شد و در جواني به اجتهاد رسيد. از سال 1351ش ضمن اقامه جماعت در مسجد جامع بازار، جلسات اخلاق و تفسير داشت كه با استقبال گستردة جوانان مواجه شد. اين عالم بزرگ سال گذشته همزمان با ايام اربعين به سوي دوست پر كشيد. آنچه در پي مي آيد، بخشي از يكي از سخنرانيهاي اخلاقي ايشان است.
***
پيغمبر(ص) فرمود: «خدا من را ادب كرد» و بعد از آنكه پيغمبر به واسطه خدا ادب و تربيت شد، براي تربيت ديگران مأموريت پيدا كرد. پيغمبر(ص)راجع به علي(ع) فرمود: «من تربيت‌شده خدا هستم، علي هم تربيت شده من است.» ادب الهي حتي نسبت به انبيا به دو نحو انجام مي‌شود: تربيت مستقيم، تربيت غير مستقيم. اين يك چيز مخفي نيست، آشكار است. بعضي از آياتي كه خطاب به پيغمبر اكرم درباره تأديب الهي است، راجع به «تربيت مستقيم» است؛ خدا اول به طور مستقيم به آن حضرت مي‌گويد: اين كار را بكن، آن كار را مكن، اينطور باش، آنطور مباش! همه اينها نسبت به ابعاد گوناگونش بود. اما خداوند در تربيت انبيا روش ديگري دارد و آن روش «تربيت غير مستقيم» است.
تربيت پيغمبران
در سوره انعام از آيه 80 به بعد شروع مي‌كند انبيا را شمارش كردن و اينكه خدا ضمن مأموريتي، دستوراتي به آنها داده و ايشان نيز به آن عمل كردند. در آخر كار خداوند به پيغمبر كه خاتم آنهاست، مي‌فرمايد: «أولئك الّذين هدى الله»؛ يعني انبيا كساني بودند كه خدا هدايتشان كرد، «فبهُداهُمُ اقتده»:[1] پس تو به هدايتي كه اينها پيدا كردند، اقتدا كن.
در اينجا مراد از هدايت انبيا و بعد هم هدايت پيغمبر چيست؟ وقتي مي‌گويد: «به آنها اقتدا كن»، منظور هدايت اعتقادي نيست؛ چون «اعتقاد» اقتدا كردني نيست. در «اعتقاد»، اقتدا اصلاً معنا ندارد. اين اقتدا كردن مربوط به عمل است. اين، به روش رفتاري مربوط مي‌شود؛ يعني همان بحث تربيت. خدا مي‌گويد: من اينها را تربيت كردم كه از نظر عملي چه كاري انجام بدهند، چه كاري انجام ندهند، چه اعمالي از آنها صادر شود، چه اعمالي صادر نشود. بعد به پيغمبر مي‌گويد: تو بيا به آنها اقتدا كن.
منظور «اقتدا عملي» است. ببين آنها چه كار مي‌كردند، از آنها الگو بگير. چرا به پيغمبر مي‌گويد از آنها الگو بگير؟ پيغمبر نمي‌تواند براي حضرت نوح الگو شود؛ «فبهُداهُمُ اقتده» يعني اعمال صالحي را كه انبيا عمل مي‌كردند، اختيار كن؛ چون من اين اعمال و روشهاي رفتاري و گفتاري را به آنها آموزش دادم.
در سوره انبيا آمده است: «وجعلناهُم أئمّهً يهدُون بأمرنا و أوحينا إليهم فعل الخيرات»؛ اينجا ديگر خيلي روشن و واضح، انبيا را مي‌گويد كه آنها را پيشروان قرار دادم واز نظر كارهايشان به امر ما هدايت شدند. «أوحينا»؛ به آنها وحي كرديم؛ اين مستقيم است. «و أوحينا إليهم و إقام الصّلاه و إيتا الزّكاه وكانوا لنا عابدين».[2] ما به اينها روش داديم، لذا مي‌گويد: اين روش را از اينها بگير، اين روشي است كه من دادم. اينها تربيت‌شدة يدالله هستند.
تربيت مستقيم و غير مستقيم پيغمبر
به حسب ظاهر خدا پيغمبر(ص) را به هر دو سبك مستقيم و غير مستقيم تربيت مي‌كند؛ خداوند به آن حضرت مي‌گويد: «قل ربّ زدني علمً»؛[3] تند تند به او «قل» مي‌گويد، مي‌گويد مستقيم به آن وحي مي‌كنيم. از آن طرف هم به آن دستور مي‌دهد كه روش انبياي گذشته را هم فرا بگير. هم مستقيم هم غير مستقيم. انسان اگر بخواهد خودش را بسازد و از اسارت هوا‌هاي نفساني و ظلمات بيرون بيايد، بهترين روش، روش ديداري است؛ يعني اگر شما بخواهي كسي را تربيت كني، هم گفتاري مي‌تواني، هم ديداري. آنچه اثر بيشتري دارد، روش ديداري است. در باب همه اين‌گونه است، صحبت انبيا و اوليا و غير آنها نيز به همين صورت است.
خداوند در اينجا به پيغمبر خطاب مي‌كند: «فبهُداهُمُ اقتده» يا اينكه اينها را «أئمّهً يهدُون بأمرنا» قرار داديم؛ ما آمديم اينها را تربيت كرديم؛ به پيغمبر نيز مي‌گويد: از آنها پيروي كن. براي اينكه به من و شما برساند كه يگانه راهي كه بيشترين اثر را در تربيت دارد، اين است كه انسان افعال كساني را كه تربيت شدة مكتب الهي هستند، از نزديك مشاهده كند؛ زيرا همين كه رفتار آنها را ببينيد، بر او اثر مثبت خواهد داشت. اين مسئله را در قالبهاي مختلف مي‌ريزند و تحويل مي‌دهند.
در روايات ما مسأله انقياد و ولايت‌پذيري از اولياي خدا آمده است. انقياد و تسليم بودن از روش رفتاري آنها، روش گرفتن. ولايت از نظر عملي به معناي سرپرستي است كه ما به آن يك محبّت دروني مي‌گوييم، نه سرپرستي او را، كه همين اُسوه بودنش را بپذير، مُنقاد او بشو و اين بهترين راه است براي اينكه انسان خودش را تربيت كند؛ لذا خدا به پيغمبر با آن جلالت و قدري كه داشت، امر مي‌كند: «فبهُداهُمُ اقتده»، ديگر من و تو حسابمان پاك است كه بخواهيم از پيغمبر روش بگيريم و اقتدا به پيغمبر كنيم! مي‌گويد من به پيغمبر خاتمم گفتم: از انبيائي كه همه‌شان مادون پيغمبرند، ولي تربيت‌شدة الهي هستند، نگاه كن چه كار مي‌كنند، اعمال صالح آنها را بگير!
بهترين راه و روش
روايتي از امام صادق عليه‌السلام است كه مي‌فرمايد: «لا طريق للأكياس من المؤمنين أسلم من الاقتدا: براي زيركان مؤمن راهي جز اقتدا نيست. لأنّه المنهج الأوضح و المقصد الأصح: زيرا راه روشن همين است كه تربيت‌شدة دست الهي و مكتب الهي را ببينند و به او اقتدا كنند. قال الله عزوجل لأعزّ خلقه محمد(ص): خداوند به عزيز‌ترين خلقش يعني به پيغمبر اكرم مي‌گويد: أولئك الّذين هدى الله فبهُداهُمُ اقتده: اينها دست‌پرورده‌هاي خدا هستند و تو به اينها اقتدا كن! فلوكان لدين الله مسلك أقوم: اگر براي دين الهي يك روشي محكم‌تر بود «من الاقتدا لندب أنبياه و أولياه إليه:[4] خدا انبيا را به آن راه سفارش مي‌كرد. معلوم مي‌شود اينكه در قرآن سفارش مي‌شود به پيغمبرش و مي‌گويد فبهُداهُمُاقتده؛ ما از نظر سازندگي روشي بالاتر از اين نداريم.
اگر خدا را دوست داريد...
در اين باب هم از پيغمبر اكرم(ص) و هم از علي(ع) در نهج‌البلاغه تعبيراتي وجود دارد. در يك روايتي است از پيغمبر اكرم(ص) است كه: أحسن الهُدى هُدى الأنبيا: [بهترين هدايت، هدايت پيامبران است]؛[5] علي(ع) «اقتدُوا بهدي نبيّكُم فإنّهُ أفضلُ الهدي[: به هدايت پيامبرتان اقتدا كنيد كه برترين هدايت است].»[6]
بنابراين يك تربيت از ناحيه خدا داريم كه مستقيم است و يك تربيت غير مستقيم داريم. اين اختصاص به انبيا ندارد، يك روش كلي الهي است. خدا بخواهد تربيت بكند هم مستقيم، هم غير مستقيم، به همين نحو است. در قرآن نيز همين را مي‌بينيد، خطاب به مؤمنان مي‌فرمايد: «يا أيُّها الّذين آمنوا أطيعُوا اللّه وأطيعُوا الرّسول [:اي كساني كه ايمان آورده‌ايد، از خدا فرمان ببريد و از پيغمبر فرمان ببريد.]»[7] اولي مستقيم است، دومي غير مستقيم. روش الهي پيغمبر(ص) از قرآن است. اين برمي‌گردد به اين تعبير كه به پيغمبر مي‌فرمايند: به مؤمنان بگو: «قُل إن كُنتُم تُحبُّون الله فاتّبعُوني يُحببكُمُ الله:[8]اگر شما خدا را دوست داريد، بايد از من متابعت كنيد؛ يعني به من اقتدا كنيد، آن وقت آنجا خدا شما را دوست دارد.
اقتداي عملي
در باب تربيت، خدا دو روش به كار مي‌گيرد: مستقيم و غير مستقيم، چه نسبت به انبيا و اوليا و چه نسبت به عموم مردم، هيچ فرقي نمي‌گذارد. اما دوم كه غير مستقيم است، اقتداي عملي است چون اين روش، روش مؤثرتري محسوب مي‌شود. اين روش مؤثر‌تر از روش قولي است؛ لذا در قرآن از آن تعبير مي‌كنند به اقتدا. در نماز جماعت مي‌گوييد: به آقاي فلاني اقتدا كردم؛ يعني هر كاري او مي‌كند من هم مي‌كنم. اگر انسان بخواهد خودش را بسازد، راهي جز راه انبيا ندارد. نشستن و بحث كردن و استدلال كردن و بالا و پايين كردن، اينها سر جاي خودش. اگر اينها در حيطه عمل، يعني اقتداي عملي نيايد، فايده ندارد. بايد در وادي عمل بيايد، اگر نيايد آدم شدن [در كار] نيست، تمام شد رفت. انسان شدن نيست، چه برسد به الهي شدن.
اگر بخواهيم واقعاً خودمان راتربيت كنيم، بايد به انبيا و اوليا اقتداي عملي كنيم. ما كه بالاتر از پيغمبر نيستيم، به پيغمبرش خطاب مي‌كند: بايد اقتدا كني. ما از نظر سازندگي خود، يك راه بيشتر نداريم. چه فردي‌اش باشد و چه اجتماعي‌اش. اين بحث مفصّلي است و يك وقتي تحت عنوان «روش نبوي و روش علوي» مطرحش كردم و روايات را آنجا آوردم.
پي‌نوشتها:
1. سوره انعام، آيه90 2. انبيا، 73
3. طه،114 4. بحارالانوار، ج2، ص265
5. بحارالانوار، ج21، ص210 6. نهج‌البلاغه، خطبه110
7. سوره محمد، آيه33 8. آل عمران،31
چهارشنبه 4 دي 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: اطلاعات]
[مشاهده در: www.ettelaat.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 56]
-
گوناگون
پربازدیدترینها