واضح آرشیو وب فارسی:فارس: حجتالاسلام راعي در گفتوگو با فارس:شهادتدادن يك حق نيست بلكه تكليف است
يك استاد حقوق دانشگاه گفت: تعبير «تبعيض جنسي» در زمينه بياعتباري شهادت زنان غلط است و مبناي منطقي، حقوقي و فقهي ندارد، ضمن اينكه شهادتدادن يك حق نيست بلكه تكليف است.
حجت الاسلام مسعود راعي، استاد حقوق دانشگاه نجف آباد درباره درج مطلبي در روزنامه قانون مبني بر «بي اعتباري شهادت زنان، مصداق تبعيض جنسي است» و زير سؤال بردن احكام قرآن، به خبرنگار آيين و انديشه خبرگزاري فارس گفت: در اين زمينه بايد دو نكته را مدنظر قرار دهيم، نخست اينكه برخي اين احكام حقوقي اسلام را با احكام ارزشي و اعتقادي، خلطهاي نابهجايي انجام ميدهند كه گاهي نتايج غلط هم از آن ميگيرند.
وي در اين باره توضيح داد: به طور مشخص در بحث حقوق و تكاليفي كه در روابط اجتماعي براي زنان و مردان تعريف شده بايد توجه كرد كه نبايد با نگاه نمره دهي به اين حقوق و تكاليف وارد شد، اصولاً نگاه شرع مقدس اينگونه نيست از آيات صريح قرآن به دست ميآيد كه اگر قرار است ارزش زن و مرد تعريف شود نه به شهادت دادن، حقوق برابر و چيزهاي ديگر است بلكه تنها در يك واژه به نام تقوا خلاصه ميشود و اصولاً هيچ تبعيض جنسي در آموزههاي اسلامي معنا پيدا نميكند.
وي با اشاره به اينكه شرع مقدس در بيان حقوق و تكاليف با نگاه جنسي وارد قضيه نشده است بلكه با يك محوري به نام فرمول تناسب ـ انتظار يا استعداد ـ انتظار ورود كرده است، يادآور شد: بر اين مبنا شرع حقوق و تكاليفي را تعيين ميكند كه براساس فهم نسبت به انتظارات زن و مرد و هم استعدادهاي دستگاه خلقت به اين دو جنس است. اين دو مسأله را بايد از هم تفكيك كنيم ممكن است در اين فرمول ما شاهد تفاوتهايي بين زن و مرد يا بين تكاليف باشيم اما اگر دو مطلب را از هم جدا كنيم محال است به اين ارزش گذاري برسيم كه اسمش را تبعيض جنسي بگذاريم، بنابراين بايد بدانيم كه شارع برتري را به جنس نداده، جز به تقوا و تقوا براي زن و مرد به صورت يكسان قابل انتساب است.
وي با تأكيد بر اينكه شارع در بيان حقوق و تكاليف بيش از اينكه به جنس نگاه كند به انتظاري كه خود از زن و مرد يا استعداد آنها داشته توجه كرده، اظهار داشت: پس اينجا ما نبايد شاهد وحدت انتظار و استعداد باشيم، كه اگر باشيم هر برآوردي محصول نگاه جنسيتي است.
*شهادت دادن يك حق نيست بلكه تكليف است
وي با اشاره به بحث تبعيض جنسيتي مطرح شده در اين مصاحبه گفت: در بحث تبعيض بايد توجه كنيم كه اين مبحث مربوط به حقوق است نه تكاليف، يعني وقتي حقي در جامعه مطرح ميشود و تفاوت بي منطقي پشتش گذاشته ميشود اينجا تبعيض مطرح است اما در تحميل و تحمل تكاليف هيچ منطقي تا به حال اين معنا را دنبال نكرده كه زن و مرد بايد تكاليف يكسان داشته باشند اصولاً تكاليف بايد مبتني بر يك سري اهداف و پيش فرضها و انتظارات باشد گاهي از فرد يك انتظار بيشتري داريم بنابراين تكليف بيشتري هم او دارد و گاهي تكليف كمتر و انتظار كمتر است، اينكه زن و مرد در تكاليف برابر نيستند اسمش تبعيض نيست چرا كه اين حرف پشتوانه حقوقي ندارد.
حجتالاسلام راعي با بيان اينكه شهادت دادن يك حق نيست بلكه تكليف است كه در آموزههاي شرعي ما مطرح شده است، توضيح داد: وقتي قرار ميشود زن و مرد در وادي اين تكليف وارد شوند به نظر ميرسد شارع به دلايل متعدد و قابل دفاع خيلي علاقه ندارد كه همه جا زن را پابه پاي مرد بدواند و همراه كند. يك جاهايي در بحث شهادت ميدان را فقط در اختيار زن قرار داده و اصلاً به مرد فضا نداده است و يا برعكس.
وي در ادامه گفت: بنابراين در قانون اسلام يك بخشهايي فقط شهادت مرد در كار است و شهادت زن مطرح نيست گاهي هم هر دو صورت ميگيرد منتها اين هر دو به صورت يكسان مدنظر نيست علت هم اين است كه انتظار شارع و استعدادي كه از اين دو جنس دارد، انتظار يكساني نبوده است به طور مشخص در آيات قرآن ميخوانيم كه دو خانم با هم شهادت بدهند كه اگر يكي فراموش كند ديگري يادآوري كند اين شايد يكي از علل باشد.
*ارشادي بودن يا نبودن يك مبحث با متد صحيح استنباط و اجتهاد قابل تبيين است
وي با تأكيد بر اينكه ارشادي بودن يا نبودن اين احكام مبحثي نيست كه در رسانهها يا مجامع عمومي قابل طرح باشد، توضيح داد: اين يك بحث كاملاً تخصصي است يعني بايد از طريق روشهاي روشمند اجتهاد به اين قضيه توجه كنيم و بحث را دنبال كنيم كه رابطه احكام ارشادي نسبت به احكام ديگر چيست و چگونه بايد اينها را از هم تشخيص دهيم.
راعي با اشاره به اينكه راه حل طرح بحث ارشادي بودن يا نبودن با متد صحيح استنباط و اجتهاد قابل تبيين است، افزود: البته ما منكر نيستيم كه گاهي مواقع شارع مقدس نكتهاي را بيان كرده و دليلي براي حكمي گفته كه با تغيير آن دليل حكم هم عوض ميشود اما يافتن مصاديق آن مشكل و پيچيده است عقل اينجا رهيافت و دريافت زيادي ندارد و با محدوديتهاي متعددي مواجه است.
اين استاد حقوق دانشگاه در پايان اظهار داشت: اگر كه ما بتوانيم به قطع در متد صحيح اجتهادي و استنباطي به اينجا برسيم كه آنچه در تفاوت شهادت گفته شده صرفاً به دليل فراموشي است ممكن است بگوييم با توجه به افزايش خرد اجتماعي خانمها به دليل تعاملات گسترده، اين فراموشي هم از بين رفته باشد و اين دليل موضوعيت ندارد اما گفتن اين سخن تنها زماني ممكن است كه اين در مسير متد صحيح و درك محكم باشد يعني با حدس و گمان و مصلحت سنجي نميشود به اين احكام تعرض كرد يا دست به تغيير آنها زد.
انتهاي پيام/ك
چهارشنبه 4 دي 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 76]