واضح آرشیو وب فارسی:بازتاب آنلاین: توافقنامه ژنو نقض نشده است
خود مقامات ايراني نيز تلويحي گفتهاند كه اين تحريمها با روح قرارداد ناسازگار است و با حسن نيت طرف مقابل ناسازگار است. اين سخن به اين معناست كه تحريمهاي جديد، با ظاهر قرارداد و ساختار قرارداد متناقض نيست. در واقع تحريمهاي جديد عليه ايران تصويب نشده است.
جسم و روح توافق ژنو نقض شده است؟
روز پنجشنبه (بيستم آذر)، وزارت خزانهداري آمريكا در بيانيهاي، نوزده شخص حقيقي و حقوقي را در ذيل تحريمهاي امريكا آورد؛ شركتهاي عيوض تكنيك، نگين پرتو خاور، مارو صنعت، صنايع هوايي قدس و سازمان هوايي ايران جزو اين شركتها هستند.
در اين باره بايد گفت، تحريم افراد و شركتهاي ايراني، جديد نيست، ولي اعمال آن پس از توافق ژنو، اعتمادسازي در رسيدن به يك تفاهم جامع را خدشهدار كرده است. پس از انتشار بيانيه وزارت خزانهداري امريكا، هيأت ديپلماتيك ايران در اقدامي انقلابي در واكنش به اين كار امريكا، مذاكرات در وين را ترك كرد؛ هرچند بايد گفت تحريمهاي اعمال شده عليه اين نوزده شركت، به گفته مقامات آگاه صرفاً در چهارچوب تحريمهاي پيشين بوده و هيچ گونه تحريم جديدي اضافه نشده است؛ اما اين نوع كارها، خلاف اصل حسن نيت ميتواند تلقي شود.
البته در چند روز اخير دولت امريكا فشار زيادي به كنگره آورد تا آنها را از تصويب تحريم جديد عليه ايران بازدارد و حتي پس از موفقيت دولت اوباما در منصرف كردن كنگره، كاخ سفيد جشني براي پيروزي سياست خارجي اوباما بر كنگره نيز برگزار كرد. در همين چهارچوب براي روشنتر شدن مباحث حقوقي «طرح اقدام مشترك ژنو»، «تابناك» با دكتر يوسف مولايي از اساتيد برجسته حقوق بينالملل گفتوگويي انجام داده است.
مولايي در پاسخ به سوالي پيرامون نوع توافقنامه ژنو از لحاظ حقوق معاهدات، بيان داشت، وقتي نماينده صاحب امضاي يك كشور، هر سندي را كه بين دو يا چند دولت امضا ميكند، اين سند جنبه حقوقي پيدا ميكند؛ بنابراين، صرف رد و بدل شدن اسناد، آن سند جنبه يك قرارداد بينالمللي را دارا ميشود.
بنابراين، توافق ژنو قرارداد بينالمللي است، حالا اسم آن اقدام مشترك، تفاهم نامه و يا هر چيز ديگري ميخواهد باشد.
اين كارشناس حقوق بين الملل در ادمه گفت، اينكه مفاد يك قرارداد، داوطلبانه است، به اين معنا كه آثار بينالمللي بر آن مترتب نيست، نميباشد. بنا بر توافق ژنو، طرفين معاهده تصميم گرفتند كه دواطلبانه اقداماتي اعتمادساز انجام دهند. اين اقدام گروه مذاكره كننده براي اين بود كه اين سند، قابل دفاعتر باشد، وگرنه داوطلبانه بودن به معناي نفي اثر حقوقي نيست.
مولايي همچنين در پاسخ به سوالي پيرامون انتقادات به توافق نامه ژنو بيان كرد، اين مشكلات و انتقادات را ما در زمان بيانيه الجزاير هم داشتيم. در آن زمان قرارداد الجزاير را بيانيه خطاب كردند، تا يكسري حقوق بر آن مترتب نشود. در توافق ژنو اگر برنامه عمل مشترك نامگذاري نشده بود، شايد براي تصويب نهايي به حضور مجلس نياز شود، كه ميتوانست مشكلاتي درست كند.
وي در ادامه گفت، به هر حال اسم هر چيزي ميخواهد باشد. طرفين تعهد وظيفه دارند به تعهدات خود عمل كنند. هرچند بگويند، اقدامات ما داوطلبانه است. تعهدات در ژنو ضمانت اجرا دارد. ايران اگر اين قرارداد را اجرا نكند، تحريمهاي كه وجود دارد، تشديد و ادامه پيدا ميكند.
اگر طرف مقابل به تعهدات عمل نكند، ايران ميتواند فعاليت خود را در حوزه هستهاي گسترش دهد. پس براي هر دو طرف اين طرح اقدام ضمانت اجرا دارد.
يوسف مولايي در ادامه بيان داشت، منظور از روح قرارداد، مثل رابطه جسم و جان است. جسم را شما به لحاظ فيزيكي نميبينيد ولي جان، جوهره جسم است. شما با چشم روح را نميبينيد، ولي وجودش را تأييد ميكنيد.
روح قرارداد به اين معناست كه دو طرف توافق كردند با حسن نيت به گونهاي رفتار كنند، كه تنشهايي كه در مناسبات طرفين و پرونده هستهاي بوده، هرچه بيشتر كاهش پيدا كند. اگر اقداماتي انجام شود كه، به اين سمت حركت كنيم كه تنشها كاهش پيدا نكند و مناسبات دوباره به مرحلهاي قبل از امضاي اين طرح اقدام برگردد، بدون ترديد اين اقدامات با روح اين توافقنامه سازگاري ندارد.
مولايي همچنين گفت، به لحاظ تكنيك حقوقي، چون طرفين اين پيش بيني را نكردهاند كه اگر، منشأ تحريمها در گذشته ايجاد شده بود و در آن مسير، تحريمهاي جديد ميتواند شكل بگيرد يا خير؟
البته همه تفاسير هم بايد به نوعي با ظاهر قرارداد همخواني داشته باشد؛ بنابراين، چون اين موضوع پيشبيني نشده است، قابل تفسير است. بنابراين تحريمهاي جديد روح قرارداد را مورد خدشه قرار داده، ولي قرارداد را نقض نكرده است.
وي ادامه داد، خود مقامات ايراني نيز تلويحي گفتهاند كه اين تحريمها با روح قرارداد ناسازگار است و با حسن نيت طرف مقابل ناسازگار است. اين سخن به اين معناست كه تحريمهاي جديد، با ظاهر قرارداد و ساختار قرارداد متناقض نيست.
در واقع تحريمهاي جديد تصويب نشده است؛ بنابراين، تحريمهاي جديد با ساختار قرارداد در تعارض نيست؛ هرچند با روح اين قرارداد حاكم نيز مطابقت ندارد.
ما براي اينكه حسن نيت دولت امريكا را راستيآزمايي كنيم، بايد ببينيم كه دولت امريكا با تمام امكاناتش براي متقاعد كردن كنگره حركت كرده يا خير؟ البته شواهد حاكي است كه كاخ سفيد تلاش خود را انجام داده است.
مثلا در چند روز گذشته جشني در كاخ سفيد برگزار شد، مبني بر اينكه سياست خارجي اوباما بر كنگره پيروز شده و اوباما آنها را مجاب كرده كه تحريمهاي جديد عليه ايران را تصويب نكنند. به همين دليل بعيد است كه كاخ سفيد خواهان ايجاد تحريمهاي جديد باشد. برداشت اين است كه منشأ تحريمهاي اخير در گذشته بوده است.
مولايي اشاره كرد، طرفين بايد به دنبال اين باشند كه اين موافقت نامه با حسن نيت اعمال شود. اين قرارداد با توجه به حسن نيت طرفين راستيآزمايي ميشود. در تفسير اين قرارداد، نبايد فقط به ظاهر، الفاظ و عبارت توجه كنيم. به همين دليل، احراز حسن نيت ميتواند حكم كند كه چه طرفي خواستار نقض اين قرارداد نيست و به وعده خود وفا ميكند.
همچنين وي در پايان گفت، بازگشت هيات مذاكره كننده از وين با نيت دفاع از منافع ملي، بدون ترديد كار بسيار درستي بوده است. اين يك اقدام تاكتيكي براي نشان دادن جدي بودن ايران در مذاكرات بود. ما بايد از ديپلماتهايمان به دليل اين كار تشكر كنيم.
نظر شما:
------------
سه شنبه 26 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: بازتاب آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 30]