محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1832563314
سالن‌سازي توسط بخش خصوصي به يك جريان فرهنگي تبديل مي‌شود تماشاخانه هاي خصوصي روي صحنه مي‌آيند
واضح آرشیو وب فارسی:ايران: سالن‌سازي توسط بخش خصوصي به يك جريان فرهنگي تبديل مي‌شود تماشاخانه هاي خصوصي روي صحنه مي‌آيند
عليرضا مرادي
آن شب بازيگر قديمي سخن‌ها در دل داشت. سخن‌هايي كه از اسراري خبر مي‌داد و اين اسرار به ناگاه روي صحنه كوچك و كارگاهي نمايش جمع مي‌شد، تا زمينه يك جريان فرهنگي را در شمال شهر تهران فراهم كند؛ آنجا زمين خالي نبود، صداي كلنگي براي احداث سالن تئاتر شنيده نمي‌شد، اما خانه‌هايي به ياد تماشاگران مي‌آمدند كه صداي خنده و قهقهه به سكوت تبديل مي‌شد؛ تا چشم‌هايي ثابت بمانند و به يك تئاتر نگاه كنند!
مسعود رايگان بازيگر سينما و كارگردان تئاتر علاوه بر اينكه نمايش «دو مرد در يك اتاق» را كارگرداني كرد ما را با تماشاخانه‌اي جديد آشنا كرد. تماشاخانه باروك. تماشاخانه‌اي با مديريت خصوصي در شمال شهر كه به زعم مسعود رايگان، مالك آن مي‌توانست به‌جاي اينكه منزلش را ميزبان امور و كار‌هاي فرهنگي با درآمدي اندك كند، آن را محلي براي جشن هاي خصوصي با درآمد بالا بسپارد. اما خوشبختانه در چند سال اخير اقداماتي اين‌گونه در حال رخ دادن است كه همگي به نحوي در راستاي دور شدن از مجموعه دولتي بزرگ تهران يعني تئاترشهر صورت گرفته است. از آنچه در كشور ما جريان دارد (و شايد با استاندارد جهاني تئاتر مطابق نيست) مي‌توان گفت تئاتر نيمه دولتي يا تئاتر نيمه خصوصي ايران طيفي از نمايش‌ها هستند كه بدون يارانه‌هاي معمول دولتي، هزينه‌شان را از گيشه يا اسپانسر تأمين مي‌كنند. شروع عملي اين جريان، چند سالي است كه با افتتاح تماشاخانه نيمه خصوصي ايرانشهر، جاي خود را چه در ميان هنرمندان تئاتر و چه دوستداران تئاتر باز كرده است. چنين حركتي مبين اين حقيقت بوده كه تئاتر اگر تماشاگر خود را پيدا كند بدون كمك دولتي و يارانه هم خواهد توانست به حيات خود ادامه دهد.
به همين جهت بعد از تثبيت تماشاخانه ايرانشهر، سالن‌هايي مشابه «باروك» يا گالري‌ها به صف تماشاخانه‌هاي پيشين اضافه شده‌اند كه به نحوي در راستاي تئاتر خصوصي گام برمي‌‌دارند. البته همه اين نوع سالن‌ها در بالاي شهر تهران قرار دارند و هنوز تمركز زدايي به معناي درست بر آن‌ها حاكم نشده و حتي در نگاهي بدبينانه به نوعي ظهور اين تماشاخانه‌هاي فرار از مركز به دليل نبود سالن رخ داده است. اما به هر حال مي‌توان رشد تئاترهاي بالاي شهر را مقدمه‌اي براي آغاز يك جريان دانست، و شايد همين رفتن به شمال شهر، باعث شده نگاه طبقات متمول نيز به تئاتر تغيير كند. نمونه آن كسي چون شاهين اسلامي (مدير تماشاخانه باروك) است كه خانه‌اي را تبديل به سالن تئاتر كرده است و مطمئناً وي آخرين هنردوست شمال شهر نيست و هستند كسان ديگري كه حاضرند به اين عرصه ورود كنند. نه فقط در شمال شهر بلكه در غرب و شرق و حتي جنوب.
در ادامه براي باز شدن بحث روند رشد سالن‌هاي خصوصي سراغ دو هنرمند و يك سالن‌دار خصوصي رفتيم. اولي حميد پورآذري كارگرداني است كه سال‌ها در سالن‌هاي رسمي و شناخته شده اجرا نداشته و از پاركينگ دانشگاه اميركبير گرفته تا فرهنگسراي بهمن را براي اجراي خود انتخاب كرده است و هنرمند دوم بهاره رهنما نيز بازيگر نام آشناي سينما و تلويزيون است. كسي كه به دليل علاقه‌اش به حضور در تئاتر، در صف سالن‌هاي دولتي نماند و سراغ سالن‌هاي خصوصي رفت و آخرين اجرايش را در تالار تئاتر مؤسسه اكو در اقدسيه تهران اجرا كرد. در پايان نيز قرار بود پاي صحبت شاهين اسلامي مدير تماشاخانه باروك هم بنشينم كه تا زمان تنظيم اين گزارش وي در مسافرت بود.
پورآذري: تهران به 27 سالن تئاتر نياز دارد
حميد پورآذري از كارگردانان تئاتر تجربي ايران مي‌گويد: وجود تماشاخانه‌هاي خصوصي به نفع تئاتر است. اينكه يكي در خانه‌اي يا سوله‌اي و ديگري در پاركينگ و... اجرا داشته باشد همه به نفع تئاتر است. نمي‌شود اين‌ها را تهديدي براي تئاتر رسمي دانست. اتفاقاً دولت هم بايد از اين جريان حمايت كند چون بار سنگيني را از دوش مديران بر مي‌دارد. تئاتر خصوصي جايي است كه نياز به حمايت دارد نه دخالت. جالب است تا چند سال پيش حتي براي تمرين تئاتر هم ما بايد دست به دامان مديران مي‌شديم تا در اداره تئاتر تمرين كنيم ولي در حال حاضر آنقدر پلاتوهاي خصوصي زياد شده كه ديگر مشكل مكان تمرين كمتر شده است. دولت هم براي حمايت دو راه دارد كه يك مورد آن حمايت مستقيم است كه تا چند سال پيش در جريان بود و مورد دوم هم وارد كردن بخش خصوصي به تئاتر است، تا اقتصاد تئاتر جان بگيرد. دولت كارش اين است و مديران نبايد به چشم هوو به تئاتر خصوصي نگاه كنند.
وي ادامه مي‌دهد: تهران 22 منطقه دارد پس بايد هر منطقه حداقل يك سالن تئاتر داشته باشد. قرار نيست فقط مركز شهر و بالاي شهر اين سالن‌ها را داشته باشد. مشخص است كه گيشه بالاي شهر بهتر است و تئاتر خصوصي در جنوب يا غرب و شرق تهران كمتر بفروشد. اينجاست كه كار مديران دولتي آغاز مي‌شود. مديران بايد براي اين نوع سالن‌ها برنامه‌ريزي كنند، مثلاً ارزيابي كنند؛ در اين منطقه كدام فعال اقتصادي مي‌تواند به تئاتر كمك كند يا چه نوع يارانه‌اي مي‌توان در اين مناطق داد. اين باعث جان گرفتن همه سالن‌ها در كنار هم مي‌شود حالا هر يك با يك دنياي متفاوت و تماشاگران متفاوت. مهم اين است كه تئاتر زنده باشد.
پورآذري همچنين درباره انتظارات فعالان تئاتر خصوصي مي‌گويد: علاوه بر مهم بودن حمايت دولت از تماشاخانه‌هاي خصوصي، اين هم مهم است كه مديران چوب لاي چرخ فعالان تئاتر خصوصي نگذارند. اگر قرار باشد تماشاخانه‌هاي خصوصي به تنهايي همه كار خود را كنند باز هم همان سرنوشتي را خواهند داشت كه سالن‌هاي دولتي دارند معلوم است كه نمي‌توانند رشد و دوام داشته باشند. هنوز فرهنگ ما آنچنان رشد نكرده كه تئاتر خصوصي به تنهايي زنده بماند. براي زنده ماندن هم فقط حمايت مالي مهم نيست، آزادي عمل هم يك مزيت بزرگ است.
وي همچنين خطاب به تئاتري‌هايي كه از دور شدن از مركز هراس دارند، مي‌گويد: برخي تئاتري‌ها هم بايد وحشت از نبود تماشاگر را كنار بگذارند. تئاتر خوب، تماشاگر را به هر جاي شهر مي‌كشاند و در اين چند سال اخير ديده‌ايم كه نام سالن تضمين‌كننده فروش آن نيست. خود من چندين سال است كه در سالن‌هاي رسمي و معروف شهر اجرا نمي‌روم و به اين باور رسيده‌ام كه اگر قرار باشد تماشاگر بيايد تا فرهنگسراي بهمن هم خواهد آمد و اگر قرار باشد نيايد به تئاترشهر هم پا نمي‌گذارد. اين ماييم كه به تماشاگر انگيزه مي‌دهيم پس به جاي ترس از نبود تماشاگر در فلان سالن به كيفيت كارمان و حرف‌مان
توجه كنيم.
رهنما: تماشاخانه‌هاي خصوصي، بحث‌هاي جديد با خود مي‌آورد
بهاره رهنما بازيگر تئاتر سينما و تلويزيون هم درباره رشد تماشاخانه‌هاي خصوصي مي‌گويد: اضافه شدن هر تماشاخانه‌اي كه به گسترش تئاتر كمك كند چه در تهران و چه شهرستان يك اتفاق خوب است. همه مي‌بينيم كه بودجه تئاتر محدود است و اگر قرار باشد منتظر بودجه‌هاي دولتي و سالن‌هاي دولتي بمانيم نمي‌توانيم نياز تماشاگران تئاتر را برآورده كنيم. پس هر طور كه هست بايد سالن‌هايي به بدنه تئاتر اضافه شود.
وي همچنين درباره اين كه آيا اين سالن‌هاي جديد مي‌توانند در حدي قدرت پيدا كنند كه رقيب سالن‌هاي شناخته شده باشند، مي‌گويد: بستگي به نمايش‌ها و هنرمنداني دارد كه در اين سالن‌ها ديده مي‌شوند. البته در يك نگاه كلي مشخص است كه در شرايط امروز فرهنگ و هنر ما رقابت يك تماشاخانه خصوصي با تماشاخانه دولتي بسيار مشكل است، ولي اگر كمي برنامه و انگيزه وارد شود مي‌توان اقتصاد هنر را نيز جان داد. اين چيز عجيبي نيست و به نظر من تنها كمي تمركز و برنامه‌ريزي مي‌خواهد.
اين كارگردان تئاتر ادامه مي‌دهد: من جزو نخستين كساني بودم كه اين هدف را پيگيري كردم؛ تا با تكيه بر اسپانسر، تئاتر روي صحنه ببرم. يعني اگر ما فعالان اقتصادي را به سمت تئاتر جذب كنيم، مطمئناً شاهد اتفاقات خوبي خواهيم بود. معلوم است كه تماشاخانه‌هايي كه در حاشيه امن حمايت دولت باشند راحت‌تر ادامه كار مي‌دهند ولي وقتي تماشاخانه خصوصي باب حرفهاي جديد را باز مي‌كنند پس هنرمندان بسياري هستند كه اين فضا را ترجيح مي‌دهند و اين انگيزه مي‌تواند به تئاتر خصوصي و تماشاخانه‌هاي خصوصي جان دهد. هنرمنداني كه مدت‌ها پشت در سالن‌ها مي‌مانند بايد به جاي انتظار كشيدن سختي راه‌هاي ديگر را به جان بخرند.
وي درباره وضعيت سالن‌هاي دولتي و رسمي توضيح مي‌دهد: جالب اينكه حتي من هم براي سالن گرفتن حرفهاي زيادي شنيدم. مديران مي‌گويند كه اگر ما به شما سالن بدهيم جواب بقيه را چه بدهيم؟ معلوم است وقتي پاي امكانات عمومي به ميان بيايد از اين حرف‌ها زياد پيش خواهد آمد. هر چند حرفه‌اي‌هاي تئاتر هم در حال حاضر در اجرا گرفتن بشدت مشكل دارند. در اين فضا بحث مافيا و كساني كه هميشه راه‌ها برايشان باز است پررنگ مي‌شود. معلوم است كه سالن خصوصي مي‌تواند اين بحث‌ها را كمتر كند. حتي در شهرستان‌ها هم ما نياز به سالن خصوصي داريم و نبايد تصور شود آنجا خبري نيست من شاهد بوده‌ام كه اتفاقاً در شهرستان‌ها عطش تئاتر بيشتر است.
اين بازيگر سينما و تئاتر درباره اينكه سالن‌هاي دور از مركز بيشتر در بالاي شهر تهران فعاليت مي‌كنند يادآور مي‌شود: به هر حال تمركز زدايي بايد صورت بگيرد مشخص است كه وقتي از مركز دور شويم ابتدا مناطق بالاي شهر آمادگي بيشتري براي اين كار داشته باشند. به هر حال بايد تئاتر به همه جاي شهر برسد. طبقه متمولين و بالاي شهر نشينان هم دغدغه و ماجراهاي خاص خود را دارند كه بايد به آن پرداخت. حالا لازم نيست حتماً مردم جاهاي ديگر شهر به اين نمايش‌ها اقبال نشان دهند.
وي در پايان مي‌افزايد: اين‌ها اتفاقات عادي رشد تئاتر خصوصي است و نبايد از شنيدن صداهاي مختلف ترسيد. از لحاظ مالي نيز اشاره كردم كه اگر با برنامه كار كنيم به مشكل نمي‌خوريم كار خصوصي هميشه همين طور است كه در فضاي پرريسكي قدم مي‌زند ولي هر چه هست زنده مي‌ماند و به كار خود ادامه مي‌دهد.
راز ماندگاري، تماشاخانه‌هاي خصوصي
پيش از اين شاهين اسلامي، مدير تماشاخانه باروك نيز درباره انگيزه‌اش از اين اقدام گفته بود كه از نوجواني علاقه بسيار به تئاتر داشتم اما به خاطر اينكه محل زندگي‌مان در شمال شهر بوده، امكان تئاتر ديدن برايم كمتر وجود داشت بنابراين از همان زمان تأسف نبودن تماشاخانه تئاتر در نزديكي خانه را داشتم. او همچنين سعه‌صدر را مهمترين راز بقاي اين تماشاخانه‌هاي خصوصي عنوان مي‌كند.
با بررسي صحبت‌هاي اين سه فعال تئاتري مي‌توان به بحث اوليه اين سطور رسيد. هر قشري نياز به تئاتر دارد و بنا به دغدغه‌ها و دنياي ذهني‌اش، بايد تئاتر ببيند. همچنين بايد سالن‌ها هويتي پيدا كنند كه تماشاگران از پيش بدانند به سراغ چه خوراك فرهنگي مي‌روند، طوري كه حتي شايد كسي از شمال شهر مي‌خواهد تئاتري در جنوب شهر را ببيند و برعكس. اما هر چه هست يك پيش آگاهي در اين روند وجود دارد.
نكته مهم و اصلي ديگري كه از جمعبندي بحث مي‌توان فهميد اين است كه دولت در «تئاتر خصوصي» به كلي حذف نمي‌شود بلكه در مقطعي اين جريان در حال شكل‌گيري و رشد است؛ هرچند به تثبيت نرسيده، اما حمايت‌هاي غيرمستقيم، جذب فعالان اقتصادي و صرف بودجه مصوب فرهنگي سازمان‌هاي دولتي و ديگر اقدامات اقتصادي دوام تئاتر و تماشاخانه‌هاي خصوصي، ميسر است. و مورد آخر اينكه بحث مميزي در تماشاخانه‌هاي خصوصي بايد متفاوت از تماشاخانه‌هاي دولتي باشد تا هنرمند اگر زحمتي و دشواري مالي‌اي متحمل مي‌شود بتواند بي‌واسطه‌تر با مخاطبانش حرف بزند.
يکشنبه 24 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ايران]
[مشاهده در: www.iran-newspaper.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 162]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها