واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: جام جم آنلاين: گويي در درياي ذهنم با كوههايي عظيم مواجه شدهام! حس ميكنم افسردهام، تمركزم كم شده، انگار مغزم كپ كرده، فكر ميكنم به اندازه كافي باهوش نيستم، هر چه بيشتر ميخوانم كمتر در ذهنم ميماند، انگار هر چه خواندهام را فراموش كردهام، اضطراب تمام وجودم را فرا گرفته است، حتي از فكر امتحان هم بدنم به لرزه ميافتد،اگر در كنكور موفق نشوم...؟ به جرات ميتوان گفت كسي وجود ندارد كه در طول زندگي خود حداقل يك بار اضطراب امتحان را تجربه نكرده باشد. اگرچه اضطراب پيش از امتحان، به حدي فراگير است كه تقريباً تمام افراد آن را به نوعي تجربه ميكنند و از ديگر سو، تا حد معيني از اين اضطراب، با ترشح آدرنالين باعث ميشود تمركز و هشياري فرد افزايش يافته، انگيزه فرد را تحريك ميكند و عملكرد فرد را هنگام پاسخدهي به محركها ارتقاء ميدهد؛ اما اضطراب بيش از حد، خيلي فراتر از يك نگراني و برانگيزاننده ساده براي فرد است. اضطراب امتحان، اغلب با تنش يا استرس همراه است و در عملكرد فرد اختلال ايجاد ميكند، مانع تمركز شده، اعتماد به نفس را تضعيف و جريان فكر را متوقف ميكند، موج فراگير افكار منفي نظير نميتوانم به سوالات پاسخ دهم، چيزي به ياد نميآورم، هر چه خواندهام، از يادم رفته و... ذهن را در سيطره خود گرفته و اين حالت به هراس و ترس شديد و نهايتا افت عملكرد ذهني فرد و بهرهوري پايين در امتحان ميانجامد. علائم و تأثيرات ناشي از اضطراب امتحان اضطراب امتحان در دانشآموزان مختلف، خود را به طرق مختلف نمايان ميسازد: علائم فيزيكي (جسماني): گرفتگي عضلات، سردرد، بيخوابي، ناراحتيهاي گوارشي، كاهش يا افزايش شديد اشتها، تنگي نفس، تعريق زياد، تپش قلب، خشكي دهان، ديسانتري(اسهال) و تكرر ادرار و.. . تغييرات رفتاري: كاهش هماهنگي حركتي، بيقراري، جويدن ناخن، سريعتر از حالت عادي حركت كردن يا راه رفتن، افزايش استعمال دخانيات، نوشيدن يا خوردن، بروز رفتارهاي فرارگونه (مانند رفتن به مهماني شب پيش از امتحان) و... علائم شناختي: كاهش توجه و تمركز (حواس پرتي)، افكار غيرمنطقي، خودتخريبي و منفيگرايي، خيالپردازي و... علائم اجتماعي: گوشهگيري، دوري از اعضاي خانواده و دوستان، تحريكپذيري بيش از حد(سريع عصباني شدن) و.. . عوامل موثر در افزايش اضطراب امتحان ترس از مورد ارزيابي قرار گرفتن و نگراني زياد درخصوص موفقيت در امتحان، اضطرابي طبيعي است كه اكثر دانشآموزان آن را تجربه ميكنند، اما 4 عامل را ميتوان در تجربه افزايش اضطراب آن دخيل دانست: 1- شيوه زندگي: استراحت ناكافي، تغذيه نامناسب، وجود محركها و عوامل مزاحم محيطي، ورزش ناكافي، برنامهريزي نادرست، عدم اولويتبندي كارها و دروس و.. . 2- نحوه مطالعه: درس خواندن در شب امتحان، مطالعه سطحي و خواندن درس بدون درك عميق مطالب، عدم يادآوري مطالب خوانده شده، عدم يادداشت برداري، عدم مرور مطالب مهم و كليدي و در نهايت درس نخواندن. 3- عوامل روانشناختي يا رواني: داشتن افكار منفي و انتقاد از خود، عقايد غيرمنطقي درخصوص تبعات ناشي از عدم موفقيت در امتحان، انتظارات غيرواقعبينانه، پيشبينيهاي نامطلوب درخصوص نتيجه امتحان، احساس نداشتن كنترل بر شرايط امتحان. 4- دانستهها: نداشتن اطلاعات كافي از زمان، مكان برگزاري و نحوه برگزاري امتحان، ناآشنايي با نحوه سوالات امتحان، طي نكردن دورههاي خاص و فراگيري اطلاعات و مهارتهاي موردنياز. از نظر فيزيولوژيك موج بتا در مغز با اضطراب ارتباط دارد و در افراد مضطرب بيش از بازه طبيعي آن است. در ميان امواج مغزي، موج بتا، در هنگام انجام كارهايي كه نياز به تمركز فكر يا تفكر فعال دارد، بيشترين ميزان را دارد، اما افزايش بيش از حد طبيعي موج بتا باعث ميشود فرد نتواند به اندازه كافي تمركز كند و مطالبي را كه پيش از آن خوانده و ميداند، نتواند براحتي به برگه امتحان منتقل كند و حتي سبب فراموشي دانستهها ميشود. راهكار چيست؟ آيا روشي براي مقابله با اضطراب امتحان و غلبه بر آن وجود دارد؟ اين پرسشي است كه شايد تقريباً تمام شركتكنندگان در كنكور و خانوادههاي آنان از خود ميپرسند. خوشبختانه پاسخ آن مثبت است. انواع روشهاي رفتاردرماني، شناختدرماني، دارودرماني و... براي درمان اضطراب به كار ميروند. در ميان روشهاي درماني، جديدترين و موثرترين روش كاهش اضطراب، استفاده از فناوري نويني به نام نوروفيدبك يا پسخورانه عصبي است. يكي از كاربردهاي اين روش ايمن و غيرتهاجمي، كاهش پايدار اضطراب از طريق تثبيت موج بتاي مغز در محدوده طبيعي آن است. از اين رو، با استفاده از اين روش بدون مصرف دارو و عوارض جانبي، عامل فيزيولوژيك ايجادكننده اضطراب به سادگي از بين ميرود. در روش نوروفيدبك پس از ثبت امواج و نقشه مغزي، فرد به كمك مجموعهاي از بازيهاي رايانهاي بدون استفاده از موس و فقط با بهكارگيري امواج مغزي كنترل بازي را به دست ميگيرد و طي اين فرآيند، مغز ميآموزد كه چگونه امواج خود را كنترل كند تا در بازه طبيعي قرار گيرند. اين بازيها به نحوي طراحي شده تا مانند آينهاي به مغز نشان دهد چگونه كار ميكند و چگونه بايد كار كند.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 908]