توجيه و نقد در حكمت صدرايي بررسي شد

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: توجيه و نقد در حكمت صدرايي بررسي شد
گروه انديشه: مقاله «روش‌شناسي توجيه و نقد در حكمت صدرايي» نوشته عبدالعلي موحدي در آخرين شماره از دو فصلنامه پژوهش‌هاي فلسفي منتشر شده است.
به گزارش خبرگزاري قرآني ايران (ايكنا)، از جمله مباحث موجود در روش‌شناسي‌هاي جديد، پيگيري روش توجيه در يك مكتب است كه نزد قدما همان پاسخ به «لم اثبات» است كه در اين مقاله بررسي مي‌شود. موحدي بر اين باور است كه ملاصدرا در توجيه، بر خلاف حصرگرايي روش‌شناختي قدما، علاوه بر بهره‌گيري بسيار از برهان، به استفاده روشمند از وجدان، همتا و هم‌پاي برهان نيز روي آورد و نقاط متعالي تفكر خويش را با تأسي از روش عرفا، با وجدان و شهود توجيه مي‌كند.

به اعتقاد نويسنده همچنين در شمارش گزاره‌هاي پايه علاوه بر اوليات نزد قدما، گزاره‌هاي حدسي و مكتسب از قوه اشراق را نيز اضافه مي‌كند. همچنين از آنجا كه ملاصدرا در پي تأسيس نظامي نوين در تفكر است به نقد انديشه‌هاي ديگران نيز توجه داشته و با در پيش گرفتن روشي منطقي به نقد مباني، ادله و نتيجه آراي انديشمندان ديگر مي‌پردازد.

به زعم نگارنده، در بحث توجيه، نظر ملاصدرا با ديدگاه مشهور تفاوت‌هايي دارد. در تعيين گزاره‌هاي پايه و خودموجه، نسبت به شش گزاره يقيني كه در ديدگاه مشهور به آن قايلند، تعميمي داده و آن شش نوع را جزو فطري‌ها مي‌داند و گزاره‌هاي حدسي و مكتسب از اشراق قدسي را هم به گزاره‌هاي غير مكتسب اضافه مي‌كند. در راه اكتساب از قضاياي ثابت به خود نيز حصرگرايي سنتي را قايل نيست و راه وجدان و حدس را هم در توجيه گزاره‌هاي ثابت به غير به كار مي‌بندد.

در اين جستار مي‌خوانيد: نوع ديگر نقد كه در آثار ملاصدرا به چشم مي‌خورد، نقد ادله طرف مقابل است. در اين نوع نقد مي‌توان گونه‌هاي مختلف را جستجو كرد. ملاصدرا در بحث معاد و در ذيل بحث اعراف نظر مفسرين در باب اصحاب اعراف را چنين نقل مي‌كند كه بعضي از آن‌ها اصحاب اعراف را انبيا مي‌دانند و برخي قايلند كه اعراف كساني هستند كه از حيث مقام، پايين‌تر از اهل ثواب هستند و عده‌اي نيز اصحاب اعراف را شهدا معرفي مي‌كنند. سپس در رد اين قول اخير مي‌گويد كه در آيه مورد نظر اصحاب اعراف با صفت علم و معرفت معرفي شده‌اند كه اهل شقاوت و سعادت را مي‌شناسند. ولي دليل نداريم كه شهدا داراي چنين معرفتي نسبت به همه سعدا و اشقيا داشته باشند.

در ادامه اين بحث آمده است: همچنين قول سوم را هم به همين دليل رد مي‌كند كه اسافل را نشايد كه از اين معرفت بهره‌اي برده باشند و سپس نظر خود را ارائه مي‌كند كه اصحاب اعراف كساني هستند كه در دنيا اهل خير و اهل شقاوت را مي‌شناخته‌اند و در اينجا در مقام رفيع و مكان عالي اعراف نشسته‌اند و شاهدان الهي در صحراي محشر مي‌باشند. در اين بيان در حقيقت ملاصدرا بيان مي‌دارد كه قول مفسرين هيچ ربطي به مدعايشان ندارد.

مقاله «روش‌شناسي توجيه و نقد در حكمت صدرايي» نوشته عبدالعلي موحدي در آخرين شماره از دو فصلنامه پژوهش‌هاي فلسفي به صاحب امتيازي واحد علوم و تحقيقات دانشگاه آزاد اسلامي، مدير مسئولي علي‌رضا فيض و سردبيري موسي اكرمي منتشر شده است.

دوشنبه|ا|12|ا|اسفند|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 145]