جبار باغچه بان، نخستين معلم گل‌هاي خاموش در ايران

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: جبار باغچه بان، نخستين معلم گل‌هاي خاموش در ايران
اجتماعي. داخلي. مدارس. استثنايي
چهارم آذرماه سالروز درگذشت بنيانگذار آموزش ناشنوايان در ايران، جبار باغچه بان است. استاد باغچه بان - عسكرزاده - يكي از خادمان پر تلاش فرهنگ ايران و به معناي واقعي كلمه، معلم بود. زنده ياد باغچه بان سال ‪۱۲۹۷‬ شمسي، آموزگاري را در شهر مرند آذربايجان آغاز كرد.

بعدها به مناسبت تاسيس نخستين كودكستان خود در تبريز، به نام باغچه اطفال نام خانوادگي خود را به باغچه بان تغيير داد. باغچه بان را بايد نخستين كسي دانست كه در ايران آموزش سمعي و بصري را به نظام آموزشي كشور وارد كرد.

او با خلاقيت خاص خود، وسايل سمعي و بصري مي‌ساخت تا به وسيله آن به دانش آموزان كودكستاني بيشتر و بهتر بياموزد. ايجاد آموزش قبل از دبستان و بنيانگذاري آموزش و پرورش ناشنوايان در ايران از افتخارات باغچه بان است.

باغچه بان همچنين نخستين مولف و ناشر كتاب كودك در ايران است. او از سال ‪ ۱۳۰۷‬علي رغم دشواري‌هاي فراوان چاپ و كليشه، چاپ كتب مخصوص كودكان را با تصاويري كه خود مي‌كشيد، آغاز كرد.

يكي از كتاب‌هاي وي با عنوان بابا برفي از سوي شوراي جهاني كتاب كودك به عنوان بهترين كتاب كودك انتخاب شد. وي كتابهاي ديگري چون كتاب حساب ويژه و كتاب آموزش كر و لال‌ها را به رشته تحرير در آورد. از ابتكارات باغچه بان مي‌توان به روش شفاهي در تعليم ناشنوايان، اختراع گوشي استخواني يا تلفن گنگ، كشف خواص صوت‌ها و تقسيم بندي آنها، تهيه وسايل مختلف بصري براي تدريس ناشنوايان و اختراع گاه نما اشاره داشت.

پس از تعطيلي باغچه اطفال در تبريز، باغچه بان فعاليت آموزشي خود را در شيراز به مدت شش سال دنبال كرد و در سال ‪ ۱۳۱۲‬كار آموزش ناشنوايان را در خيابان سعدي تهران در خانه‌اي محقر با شش كودك كر و لال پي گرفت.

باغچه بان شيوه آموزشي جديدي در تدريس الفباي فارسي به وجود آورد كه تركيبي از روش مكتب خانه‌ها و مدارس قديم ايران و روش مدارس آن روز بود.

شيوه آموزشي باغچه بان در ارتباط با ناشنوايان نيز يك روش تجربي و ابتكار بدون اقتباس از الگوهاي خارجي بود. الفباي گوياي باغچه بان شهرت بين المللي دارد.

وي در سال ‪ ۱۳۱۳‬امتياز مدرسه ناشنوايان باغچه بان را گرفت و همان سال مدرسه ناشنوايان تهران در يوسف آباد را بنا نهاد و در اختيار دانش آموزان ناشنوا قرار داد. وي در طول كار، روش شفاهي را كه يافته بود، استوار ساخت و در نتيجه امروز در همه مدارس ناشنوايان به كودكان حرف زدن و لب خواني آموخته مي‌شود.

باغچه بان براي آسان كردن روش آموزش ناشنوايان، الفباي دستي خود را اختراع كرد. اين الفبا از نظر اينكه با خاصيت اصوات مطابقت دارد، كمك تلفظ است و نه جانشين آن و از اين رو در نوع خود بي‌نظير است.

وي در سال‌ها تعليم و تربيت به كودكان به روشي دست يافت كه امروز آن را روش تركيبي مي‌گويند. اكنون اين روش بعد از گذشت اين همه سال به عنوان مترقي‌ترين روش در مدارس به ويژه آموزش دبستان در سراسر كشور مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

باغچه بان، نخستين معلم گل‌هاي خاموش در ايران، پس از اينكه با دست هنر آينه‌اي براي كر و لال‌ها ساخت و از چشم به جاي گوش، چهره صوت را براي آنان ترسيم كرد، سرانجام در چهارم آذر ماه سال ‪ ۱۳۴۵‬با اميد به آينده اي روشن براي ناشنوايان در سن ‪ ۸۲‬سالگي ديده از جهان فرو بست.

از: محمد جعفرآبادي - مدير حوزه رياست سازمان آموزش و پرورش استثنايي وزارت آموزش و پرورش
يکشنبه 3 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 365]