بررسي مراتب خويشاوندي در قرآن كريم در آخرين شماره دوفصل‌نامه «قرآن‌شناخت»

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: بررسي مراتب خويشاوندي در قرآن كريم در آخرين شماره دوفصل‌نامه «قرآن‌شناخت»
گروه انديشه: مقاله «سلسله مراتب خويشاوندي در قرآن كريم»، نوشته «محمد نقيب‌زاده»، در آخرين شماره از دوفصل‌نامه «قرآن‌شناخت» منتشر شده است.
به گزارش خبرگزاري قرآني ايران (ايكنا)، مقاله حاضر با هدف تبيين چينش واژگاني آيات قرآن در مورد خويشاوندان، به بررسي تفاوت‌هاي تعبيري و وجه تقدم و تأخر كاربرد آن‌ها در آيات مربوط به روابط خويشاوندي مي‌پردازد و با استفاده از روايات و ديدگاه‌هاي مفسران، برخي رازهاي تقدم و تأخر واژگان قرآن در نحوه و ترتيب ذكر خويشاندان را باز مي‌گويد، و بالتبع، لطايف و ظرايف بياني قرآن در كاربرد واژگان و ترتيب ميان آن‌ها را روشن مي‌كند.

به اعتقاد نويسنده، به لحاظ جايگاه و حرمت، پدر و مادر بر ساير خويشاوندان مقدم دانسته شده‌اند. از جهت عاطفي و تعلق خاطر به اطرافيان، ابتدا فرزند، سپس همسر و در مرتبه بعد والدين و بعد برادر و خواهر ذكر شده‌اند. ترتيب خويشاوندان از جنبه حقوقي اين‌گونه است كه ابتدا از فرزند، سپس والدين و در مرتبه بعد همسر و سپس برادر و خواهر ياد شده است.

به زعم نگارنده، در ترتيب ذكر محارم زن و مرد در آيات تفاوت ديده مي‌شود، بدين نحو كه در بيان محارم زن نسبت به مرد، ابتدا محارم نسبي، بعد محارم رضاعي و سپس محرم سببي ذكر شده، اما در ترتيب ذكر محارم مرد نسبت به زن، محارم سببي مذكر بر محارم نسبي مقدم داشته شده‌اند و در ترتيب ذكر خويشاوندان از جهت تمايل به امور نفساني و حب شهوات، ابتدا زنان (تمايل جنسي) و سپس فرزندان پسر (تفاخر) ذكر شده‌اند.

به اعتقاد نقيب‌زاده، در تحقيقات قرآن‌پژوهان پيشين، توجه به تقدم ـ تأخرهاي واژگان قرآن به صورت كلي مشاهده مي‌شود. از اين روي، در ضمن بين مصاديق و نه به صورت مستقل، به مواردي از ترتب ميان خويشاوندان اشاره كرده‌اند؛ مانند البرهان زركشي، الاتقان سيوطي و نيز برخي كتب تفسيري، به مناسبت بحث از آيه‌اي خاص، به راز تقدم و تأخر واژگان آن توجه كرده‌اند. اما در ميان تحقيقات معاصر، مقاله يا رساله‌اي مستقل در خصوص موضوع مزبور مشاهده نشده، هرچند رساله‌هايي با عنوان كلي تقدم و تأخرهاي قرآني يافت مي‌شود.

آخرين شماره از دوفصل‌نامه علمي ـ تخصصي قرآن‌پژوهي «قرآن‌شناخت» با صاحب امتيازي مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره)، مديرمسئولي و سردبيري محمود رجبي وارد بازار نشر شده است.
يکشنبه 21 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 262]