واضح آرشیو وب فارسی:گیل نگاه:
گیل نگاه/ نیلوفر روحی: عصرِ یکی از همین روزهای سبزِ اردیبهشت، از شلوغیِ کوچه پس کوچهها گذشتیم و محله قدیمی باقرآباد را تا جایی پیش رفتیم که عطر چوب، نویدِ آوای گرمِ بربط را به گوشمان برساند و به گفتگویی صمیمی با رضا حسینی، موسس اولین و تنها کارگاه تخصصی ساخت بربط در تاریخ رشت نشستیم که در ادامه میخوانید؛(گزارش تصویری را از اینجا ببینید)از رضا حسینی و اولین بربطِ سازخانه سعدیرضا حسینی در سال ۱۳۶۷ در محله ساغریسازان رشت متولد و از کودکی با صنعت چوب آشنا شد.وی از ۹ سالگی به فراگیری ساخت دکورهای چوبی در کارگاه نجاری مسعود پورغلامی پرداخت و پس از آن به آموختن معرق چوب در محضر استاد حسین کریمی مشغول شد و طی چند سال موفق به برگزاری چندین نمایشگاه گروهی و انفرادی در شهر رشت و نقاط دیگر شد. او در ادامه به پیکرتراشی و مجسمه سازی با چوب نیز پرداخت.همچنین او که از کودکی نواختن کمانچه را آموزش دیده بود و در همان دوران با ساخت یک سنتور ماکت علاقه خود را علاوه بر صنعت چوب به موسیقی نیز نشان داده بود، توسط پدرش مورد تشویق قرار گرفت و در این راستا با اساتید بسیاری آشنا شد.برادر دوقلوی وی؛ رامبد حسینی که از نوازندگان خوب این شهر است نواختن ساز عود را آغاز کرد و پس از مدتی به نواختن سازی به نام بربط پرداخت که این مسئله باعث شد رضا حسینی مطالعاتی درباره این ساز به عمل آورد و پس از مدتی تصمیم به ساخت آلات موسیقی بگیرد که در راستای این تصمیم فعالیتش را در کارگاه سهتار سازی انوشیروان در محضر استاد انوشیروان شعبانزاده آغاز و به آموزش و ساخت سهتار پرداخت.او پس از مدتی تصمیم به تاسیس اولین و تنها کارگاه تخصصی ساخت بربط در تاریخ شهر رشت گرفت و با تحقیقات و مطالعات بسیار و راهنماییهای اساتید موفق به ساخت اولین قالب بربط شد و تست صدا با موفقیت روبهرو شد.گفتنی است که صفر تا صد این ساز کاملا سنتی و بدون دخالت هیچ دستگاهی، با دست ساخته میشود.در ادامه از رضا حسینی خواستیم که مطالعاتش را در قالب تاریخچهای مختصر از ساز بربط در اختیار علاقمندان بگذارد؛
او در آغاز با اشاره به اصالت این ساز گفت: متاسفانه در ایران فکر میکنند که ساز عود ساز اصلی است در صورتی که ساز بربط یکی از سازهای قدیمی ایرانی و برگرفته از ساز لیر است که از سازهای باستانی ایران به شمار میآید.حسینی افزود؛ بربط تک شبکه است و کاسهای کوچک و دستهای بلند دارد که سازهای بسیاری را با الگوگیری از این ساز ساختهاند مانند ساز لوت و یا ساخت عود به زمانی بازمیگردد که اعراب وارد ایران شدند، با ساز بربط آشنا شدند و تغییراتی در آن ایجاد کردند (سه شبکه، کاسه بزرگ، دسته کوچک) و نامش را العود گذشتند.او افزود: سنگ نوشتهها و کتیبهها نشان میدهند که ساز بربط ۱۵۷۳ سال پیش از دوره آشور و بابل نواخته شده که نتیجه میگیریم این ساز که از کهنترین سازهای بشر بوده توسط ایرانیان نواخته میشده، همچنین این ساز به نقاط مختلف نیز سفر کرد و توسط اروپاییان نیز نواخته شد.ساز بربط که کاملا با چوب ساخته میشود دارای شش سیم جفتی یا به عبارتی دوازده سیم است که با مضراب پلاستیکی نواخته میشود، البته در زمان گذشته به جای مضرابهای کنونی از پر پرندگان استفاده میشد.اشتغالزایی و صادراتادامه گفتگویمان اما مانند مصاحبه با دیگر اهالی هنر به شکایت و گله از عدم حمایت و بیتوجهی مسئولین فرهنگی گذشت. رضا حسینی در این راستا، فرهنگ، هنر و هنرمندان یک کشور را شناسههای سنجش آن کشور دانست و گفت اگر فرهنگ و هنر نابود شود چیزی از کشور باقی نمیماند.او افزود؛ هنر میتواند در جهان سفر کند، من حتی از خارج از کشور هم سفارش ساخت ساز داشتم و بسیار مورد تحسین قرار گرفتهام و با رزومهای که دارم در خارج از کشور به راحتی میتوانم به عنوان هنرمند به زندگیام ادامه دهم اما امیدوارم مسئولان فرهنگی ذرهای اهمیت برای هنر قائل شوند و کمی مورد حمایت قرار بگیرم تا سازخانهام را گسترش دهم و چند شاگرد استخدام کنم تا به آنها نیز ساخت ساز، معرقکاری، منبتکاری، پیکر تراشی و… را آموزش دهم و هر کدام بتوانند به صورت جداگانه وارد این عرصه شوند و یا حتی از همین پتانسیل صادرات ساز استفاده کنیم و به کشورهای دیگر ساز صادر کنیم.حسینی در پایان صحبتهای خود از همراهی کسانی که در این راه مشوق و حامی او بودند تشکر کرد و گفت: از استاد عزیزم انوشیروان شعبان زاده که همواره حامی من بود و در آموزش ساخت ساز مرا کمک کرد ممنونم؛ تشکر ویژه از جناب لطفی وهمینطور عباس راهی که در تأسیس این کارگاه همراهیام کرد و بهخصوص علی حصارکی، بازرس میراث فرهنگی که در برپایی و تجهیز این کارگاه همراه من بود.او در پایان ضمن تشکر ویژه از همراهیهای همسر خود، ستاره پورمحمد ادامه داد: او کسی بود که با دلگرمیها و تشویقهایش باعث شد که باجرئت و توان بیشتری به این کار بپردازم و اگر امروز سازخانه سعدی، اولین سازخانه تخصصی و رسمی ساخت بربط در رشت است، این افتخار را به همسرم که همواره در این راه پشتیبان من بود تقدیم میکنم.
۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۷
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: گیل نگاه]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 18]