فراوانی مواد درسی از دلایل افت تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه است

واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: کارشناس مسایل آموزش و پرورش: فراوانی مواد درسی از دلایل افت تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه است تهران-ایرنا- کارشناس مسایل آموزش و پرورش گفت: فراوانی مواد درسی سبب افزایش ساعت های آموزش هفتگی و کاهش زمان مورد نیاز برای آموزش هر درس می شود.

فراوانی مواد درسی از دلایل افت تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه است

محمدرضا نیک نژاد روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار حوزه آموزش ایرنا افزود: این مساله یکی از مهمترین دلایل افت تحصیلی دانش آموزان در دوره متوسطه بویژه متوسطه دوم است.وی تحمیل بر دانش آموز و معلم برای برای به پایان رساندن درس در زمان پیش بینی شده را از پیامدهای آسیب زای گستردگی و حجم بالای کتاب های درسی عنوان کرد.نیک نژاد یادآور شد: این دشواری در درازمدت، تمرکز دانش آموز بر درونمایه های درسی را کاهش می دهد و هنگامی که او درمی یابد توانایی یادگیری همه محتوای آموزشی را ندارد، به یک باره خود را باخته، به همه چیز پشت پا زده و از ادامه راه باز خواهد ماند.این کارشناس آموزشی با اشاره به اینکه این مساله یکی از علت های افت آموزشی دانش آموزان بویژه در دوره دبیرستان است، ادامه داد: در برخی از کشورها برای کم کردن این آسیب، یا شمار مواد درسی در یک سال را کاهش داده اند و یا برخی از درس ها را تنها برای یادگیری در برنامه هفتگی مدارس می گنجانند و در پایان دوره، برای سنجش میزان یادگیری آن درس ها، آزمونی گرفته نمی شود. نیک نژاد با بیان اینکه با این روش از فشار روحی و جسمی وارد بر دانش آموز کاسته و یادگیری با دست اندازهای کمتری رو به رو می شود، گفت:‌ در کتاب های درسی موجود، درونمایه های آموزشی، پیوند تعریف شده ای با زندگی واقعی دانش آموزان ندارند و تجربه نشان می دهد که بخش هایی از کتاب های علوم تجربی در دوره دبستان و راهنمایی و فیزیک، شیمی و زیست شناسی در دبیرستان، که در سنجش با درس های دیگر، با زندگی روزمره دانش آموزان پیوند بیشتری دارد، به همان نسبت انگیزه بیشتری برای یادگیری پدید می آورند. وی با بیان اینکه کتاب های درسی یکی از بنیادی ترین ابزارهای یادگیری در سامانه آموزشی به حساب می آیند، ادامه داد: بررسی این بخش از سامانه آموزشی را می توان از دو زاویه ارزیابی کرد که شمار مواد درسی و محتوای آنها در یک سال آموزشی یکی از این موارد است. کارشناس مسایل آموزش و پرورش، میانگین تعداد کتاب های درسی برای هر سه دوره دبستان، راهنمایی و دبیرستان را 10 کتاب در سال ذکر کرد و گفت: این میانگین برای دبستان هفت و نیم و در سه سال دبیرستان 13 کتاب است.وی افزود: کارشناسان آموزشی و نویسندگان کتاب های درسی در چند سال گذشته در تلاش بوده اند تا بخشی از درونمایه های آموزشی را به رویدادهای روزمره زندگی دانش آموزان نزدیک کنند تا آنها با کنش هایی ساده بتوانند با مفاهیم نهفته در موضوع درسی ارتباط نزدیکی برقرار کنند. کارشناس حوزه آموزش و پرورش خاطرنشان کرد: در این درس ها، بخش هایی از کتاب به انجام آزمایش و تمرین های کاربردی و پژوهشی در مدرسه، خانه و محیط پیرامون دانش آموزان پرداخته است و آزمایش ها و کنش ها به گونه ای طراحی شده اند که تا آنجا که امکان دارد برای انجام آنها ابزارهایی ساده و دم دستی به کار رود. نیک نژاد اظهار داشت:‌ هدف های نهان در این تمرین ها و آزمایش ها با پیگیری و هدایت آموزگاران در برخی کلاس ها توانسته دانش آموزان را در کشف مفاهیم درون درس با آموزش دهنده ها همراه کرده و پیامدهای ارزشمندی را برای آموزش و دانش آموز پدید آورد. وی ادامه داد: این روش افزون بر، قرار دادن دانش آموزان در کانون یادگیری، آنها را توانا می سازد تا خود، مفاهیم درسی را دریابند و در درس های عمومی نیز این کنش های دانش آموز مدار با همان رویکرد گنجانده شده و هدف های آموزشی بویژه انگیزه افزایی در راستای یادگیری را پی گیری می کنند اما میزان کامیابی آنها همچنان مورد پرسش است.کارشناس مسایل آموزش و پرورش گفت: اگر چه کنش های یاد شده در کتاب های درسی و برای همه دانش آموزان برنامه ریزی شده اند، اما تنها برخی از دانش آموزان و آموزگاران در فرایند یادگیری در چنین روش هایی کامیاب هستند.نیک نژاد گفت: فراوانی محتوای درسی و کوتاهی ساعت های آن از یک سو و شمار زیاد دانش آموزان در کلاس، شرایط درخور برای بررسی درست موضوع را از معلم گرفته و او را وادار می کند تا پرسش های کتاب، آزمایش ها و فعالیت های گنجانده شده در کتاب را که در اصل باید در یک فرایند آزمایش و خطا به وسیله دانش آموز دریافت شود، با پاسخ های کلیشه ای و یکسان برای دانش آموزان بخواند و آنها نیز پاسخ ها را برای بکارگیری در آزمون ها بنویسند و حفظ کنند.* راهیابی کتاب های کمک درسی به مدارس، خیانتی آشکار به اهداف آموزشی استوی اظهار داشت: اما گرفتاری بدتر از کتاب های درسی، راهیابی کتاب های کمک درسی و حل المسایل ها، بویژه در دوران دبستان است که بی گمان خیانتی آشکار به هدف های آموزشی این دوران بسیار مهم و تاثیرگذار است.این کارشناس آموزشی بیان کرد: هدف های آموزشی در دوران دبستان، جامعه پذیری، پرورش هوش اجتماعی و خلاقیت، ژرفابخشی به آموزش های شهروندی و سواد خواندن و نوشتن و حساب کردن است. نیک نژاد یادآورشد: تمرکز بیش از اندازه و افراطی بر بخش کوچکی از هدف های آموزشی، بخش های اصلی تر آن را به حاشیه رانده و بی گمان بزرگ ترین ستم به هدف هایی همچون رشد خلاقیت و شهروند پروری است.وی ادامه داد: ساختار نمره ای، نتیجه نگر و مبتنی بر تشویق و تنبیه، دانش آموزان را از رسیدن به هدف های آموزشی باز داشته و دانش آموزان، خانواده ها، معلمان و کارشناسان آموزشی را در چرخه بازتولید این خطای فراگیر عرفی - اجتماعی گرفتار کرده است. کارشناس حوزه آموزش و پرورش اضافه کرد: اگر تا دیروز کانون توجه این موسسه ها، دانش آموزان دبیرستانی و کنکوری بود و شاید به دلیل گذر جوانان از دوران شکل گیری شخصیت، چندان جای نگرانی نبود، اما امروز با بالا رفتن ظرفیت پذیرش دانشگاه ها و خطر حذف کنکور، تمرکز آنها متوجه دوره های پایه ای تر شده است و این یعنی دور شدن بیش از پیش از هدف های آموزشی بویژه در دوران حساس دبستان.نیک نژاد بیان داشت: سال هاست که ارزشیابی در دوران دبستان توصیفی شده است و دانش آموزان برای رفتن به پایه های بالا تر نیازی به نمره ندارند. آنها در بخش آموزشی تنها باید خواندن و نوشتن و حساب کردن را بیاموزند و این نیاز به کتاب کار، حل المسایل، آموزشگاه و کلاس خصوصی ندارد. وی یادآورشد: اما به جای آن شرکت در گروه های هم سن و سال، همیاری و همکاری برای رسیدن به هدف های گروهی، آموزش های وابسته به کنش های زیست محیطی، فراگیری کنش های اجتماعی و اخلاقی، پاسداشت حقوق دیگران و پدید آوری رفتارهای اجتماعی شایسته، نیازمند حضور در مدرسه و پی ریزی برنامه های آموزشی مناسب است. کارشناس مسایل آموزش و پرورش اضافه کرد: در چند سال گذشته بهره گیری از کتاب های کار در پایه های گوناگون آموزشی بسیار گسترش یافته و بسیاری از معلمان و مدارس، دانش آموزان را وادار به خرید این کتاب ها می کنند.نیک نژاد عنوان کرد:‌ کتاب های کار، نمونه پرسش های آزمون های سال های گذشته برای آمادگی بیشتر دانش آموزان هستند اما اکنون پرسش این است که اگر اینگونه کتاب ها سودمند هستند، چرا آموزش و پرورش به عنوان یگانه نهاد آموزشی کشور، درونمایه های آنها را وارد کتاب های درسی نمی کند و خود چاپ و انتشار آنها را بر عهده نمی گیرد؟ و اگر آنها را برای آموزش آسیب زا می داند، مدارس را از وادار کردن دانش آموزان برای خرید این کتاب ها منع کرده است؟ و چرا به گونه ای شفاف، پی گیرانه و از روش های قانونی با این موسسه ها برخورد نمی شود؟ و حتی در گسترده ترین رسانه کشور تبلیغ می شوند؟این کارشناس آموزشی اظهار داشت: وزیر آموزش و پرورش چندی قبل اشاره ای به گرفتاری های ریشه ای و فراگیر نهاد آموزشی کشور و حجم فراوان عنوان های درسی در دوره های گوناگون آموزشی داشته است که این دیدگاه از آن جهت که هم راستا با ساختارهای آموزشی پیشرو در جهان مبنی بر کاهش کتاب های درسی است، جای بسی خشنودی است.وی خاطرنشان کرد: اکنون زمان آن رسیده است که وزیر آموزش و پرورش که خود نیز از کتاب های درسی و آسیب زایی کتاب های کمک درسی سخن گفته، به دنبال بررسی و پژوهش درباره نقش کتاب های کمک درسی و کمک درسی در فرایند آموزش و در سنجش با هدف های واقعی آموزش و پرورش باشد. این کارشناس آموزشی با بیان اینکه لازم است کتاب های درسی را بسامان کرده و کتاب های کمک درسی را از سطح جامعه و گستره آموزش حذف کنند، افزود: امروز بیش از هر زمانی نیاز به یک اراده محکم و استوار در زمینه آموزش و پرورش احساس می شود.فراهنگ**1883**1027**خبرنگار: مریم جلوداران**انتشار دهنده: جواد دهقانی

16/12/1395

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 64]