واضح آرشیو وب فارسی:برترین ها: روزنامه ایران - وصال روحانی: محسنات متعددی در فیلم جنایی و جدید «خشم» ساخته جیمز شاموس امریکایی وجود دارد و یکی از بارزترین آنها تقابل درست کاراکترها و بواقع رقابت دراماتیک هنرپیشههای ایفاکننده نقشهای اصلی به سرکردگی لوگان لرمن و تریسیلتز است. چنین نمایشی اعتبار هر دوی این هنرپیشهها و بویژه لرمن را افزایش خواهد داد اما در درجه اول این فضای داستان انتخابی شاموس است که به «خشم» جذابیت میبخشد و اگر جز این بود، این فیلم طی 5هفته از شش هفته اکرانش در امریکای شمالی در جمع 20 فیلم پرفروش قرار نمیگرفت.

این داستان را فیلیپ روت، یکی از موفقترین نویسندگان رمانهای 60 سال اخیر امریکا نوشته که بسیاری از قصههایش به فیلمهای سینمایی موفق هم برگردانده شدهاند. یک وجه بارز دیگر که در موفق بودن ساختار «Indignation» سهم دارد، عملکرد مدبرانه جیمز شاموس در مقام کارگردان آن هم در نخستین مرتبه رویکرد او به این حرفه پس از سالها فیلمنامهنویسی وی است. شاموس طی 45 سال اخیر سهم عمدهای در ارتقای سینمای امریکای شمالی داشته ولی عمده دستاوردهای او نگارش سناریوی فیلمهای تحسین شدهای چون «طوفان یخ» و «ببر خیزان، اژدهای پنهان» دو شاهکار سالهای 1996 و 2000 انگ لی تایوانی بوده است. او سرانجام در آستانه پاییز 2016 انتقالی را که سایرین سالها در انتظار تکوین آن بودهاند، انجام داده و برای نخستین بار کارگردانی کرده و برای اینکه فیلم محصول کامل افکار وی باشد، سناریوی لازم از روی رمان فیلیپ روت را هم خودش نگاشته است و با این توضیحات میتوان این فیلم را نگاه سینمایی شاموس به گوشهای از ادبیات داستانی روت دانست که نمیتواند موجود و متاعی عادی باشد.
دوئل وفاداری و خیانت
تبدیل شدن داستانهای فیلیپ روت به فیلمهای سینمایی تجربهای قدیمی است و شروع آن بهرمان معروف «خداحافظ کلمبوس» او در سال 1969 بر میگردد.در قیاس با چنان کارهایی «خشم» که نوشته روت در سال 2008 است بسیار تازهتر و بهروزتر بهحساب میآید و میتوان آن را یک اثر هنری شخصی و با در برداشتن بسیاری از تخصصها و نقاط قوت روت دانست. این یک دوئل نمادین بینانتخاب انسانها و سرنوشت الهی و ترسیم فرجامهای مقدر و همچنین رویارویی وفاداری و خیانت و درست کرداری و کجاندیشی و در یک کلام داستان زندگی انسانها در شرایطی است که ابتدا برای خود سختی و دردسر میخرند.
میتوان قسمتی از اتفاقات «خشم» را تصور و خیال خالق قصه آن یعنی روت دانست اما او همیشه یک پل ارتباطی معقول بین رؤیاها و کابوسها با واقعیات زندگی ایجاد کرده و در دامان توهم غرق شدهاست. شاموس البته بخشی از حس قوی جاری در متن داستان روت را قربانی و حذف کرده و از این طریق طنز تلخ مرگبار او را کاهش داده اما روح و ذات خطیر این قصه سر جای خود و اصل ماجرا باقی است. بهاین ترتیب شاموس هم تلاطمهای روحی رمان را بر پرده نقرهای نشانده و هم از تسلیم شدن محض در برابر موج احساسات پرهیز کرده و فیلمی ساخته که نه اسیر احساس است و نه یک داستانگویی خشک و صرف.
درنقطهای خاص از زمان

شاموس ابتدا تصویری از یک زن پیر در خانه سالمندان روبهروی بینندگان میگذارد و سپس از آنجا به جنگ خانمانسوز کره سفر میکند و یک مرد قصه گو به سیستم Voiceover (صدای راوی روی فیلم) خطهای ارتباطی را برای ما توضیح میدهد. کاراکتر مرکزی قصه مارکوس مسنر (با بازی عالی لوگان لرمن) است که درمغازه قصابی پدرش در شهر نیووارک واقع در منطقه نیوجرسی امریکا کار میکند. براساس قصهای که راوی فیلم برای ما شرح میدهد، ما مکرراً از این واقعه به آن واقعه سفر میکنیم تا سرانجام در نقطه خاصی از زمان فرود میآییم. پدر مارکوس که مردی بهنام مکس (دنی برشتاین) است نگران اوست زیرا به قول وی کوچکترین لغزش هم در جامعه نا آرام و مستعد دردسر امریکا کافی است تا جوانترها و حتی میانسالان در تلاطمها غرق و تبدیل به عوامل زور یا برعکس قربانی آنها شوند. مکس آن قدر پسرش و همسر وی استر (لیندا اموند) را میترساند که ماکوس میبیند اگر به اوهایو برود و در کالجی بهنام وایز برگر مشغول کارشود به نفع او خواهد بود زیرا وی را از دسترس پدر بیش از حد مداخله جوی او دور نگه خواهد داشت.
ستیزی بدون برنده
با این حال مقاومتهای ذاتی مارکوس در برابر برخی قواعد کالج، وی را مقابل مدیر ارشد آنکه زنی بهنام دین کادول (تریسی لتز) است، قرار میدهد و اصل قصه روت و نقطه بارز فیلم شاموس همین رویارویی خطیر و پر نکته است. مارکوس تا زمانی که دور از هرگونه خطایی روبهروی کادول و سانیکاتلر (پیکو الکساندر) مسئول کانون دانشجویان آنجا میایستد تا استقلال شغلیاش را حفظ کند، مشکلی ندارد اما وقتی مراودات او با زنی ناآرام به نام اولیویا هاتون (سارا گادون) وی را به گرداب میکشد، کفه ترازو به نفع کادول و همه مخالفان او در وایز برگ سنگینی میکند. این مصافی است که برندهای ندارد زیرا اضافه بر مارکوس کل جامعه تحصیلی امریکا باید پاسخ بدهد که چرا بالاترین واحدهای تحصیلیاش نیز این قدر جرم زا است و کمتر چیزی در آن توام با احترام و اعتبار و امنیت است.
مشخصات فیلم

عنوان: «خشم»
محصول: کمپانیهای لایکلی استوری و سیمبولیک اکسچنج امریکا
تهیهکنندگان: آنتونی برگمن، رودریگو تیکسییرا و کارولین یاشکو
سناریست و کارگردان: جیمز شاموس، براساس قصهای از فیلیپ روت
مدیر فیلمبرداری: کریستوفر بلوولت
تدوینگر : اندرو مارکوس
موسیقی متن: جی وارلی
طول مدت: 110 دقیقه
بازیگران: لوگان لرمن، تریسی لتز، ساراگادون، لیندا اموند، دنی برشتاین، بن روزن فیلد، پیکوالکساندر، فیلیپ اتینگر و نوا رابینز.
۲۹ آبان ۱۳۹۵ - ۰۷:۴۴
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: برترین ها]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 85]