واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: مشکل آتشبس قبلی پیشروی سوریه
خبرنگاران جمعهشب گذشته در شهر ژنو منتظر كنفرانس مشترك مطبوعاتي سرگئي لاوروف و جان كري، وزراي خارجه روسيه و امريكا، بودند تا...
نویسنده : سيدرحيم لاري
خبرنگاران جمعهشب گذشته در شهر ژنو منتظر كنفرانس مشترك مطبوعاتي سرگئي لاوروف و جان كري، وزراي خارجه روسيه و امريكا، بودند تا معلوم بشود بعد از ساعتها مذاكره به چه نتيجهاي رسيدهاند. لاوروف با پيتزا به سالن كنفرانس وارد شد تا با دادن قطعهاي پيتزا به خبرنگاران از آنها پذيرايي كند و كمي از خستگي به آنها بكاهد و به آنها بگويد كه او هم پنج ساعت است كه منتظر شنيدن پاسخي از طرف امريكايي به آخرين نسخه پيشنويس توافق است. يكي از مقامهاي امريكايي حاضر در ژنو اين انتظار لاوروف را تأييد كرده و به خبرنگاران گفته كه بررسيها در واشنگتن در مورد جزئيات پيشنويس توافق، مذاكرات را منتظر نگه داشته است. سرانجام، واشنگتن آخرين نسخه پيشنويس توافق روسيه و امريكا در مورد سوريه را تأييد كرد تا كري بتواند به همراه لاوروف خبر اين تأييد را به خبرنگاران بگويد؛ خبري كه به سرعت در ساعات اوليه روز شنبه منتشر شده و در صدر اخبار رسانههاي جهاني قرار گرفته است.
اين پنج ساعت از ترديدها در واشنگتن اولين و البته مهمترين وجه از توافق اعلام شده بين امريكا و روسيه است كه نشان ميدهد واشنگتن در انجام اين توافق ابتكار عمل را در دست نداشته بلكه در برابر ابتكار عمل روسي قرار گرفته و مجبور بود بين قبول يا رد يكي را انتخاب كند. لاوروف در آن پذيرايي از خبرنگاران گفته بود كه حتي آماده قطع مذاكرات و از سرگيري آن در روزهاي آينده است و به اين نحو عدم آمادگي خود را براي شنيدن پاسخ مثبتي از طرف امريكايي را به خبرنگاران نشان داده بود. اين ميتوانست نمايش تبليغاتي لاوروف در برابر خبرنگاران باشد اما دست كم نشان ميداد كه روسها چندان مشتاق شنيدن پاسخ مثبت امريكاييها نيستند و با خونسردي حاضر به ادامه مذاكرات حتي در هفتهها و ماههاي بعد هستند و اين امريكاييها هستند كه بايد تكليف خود را مشخص بكنند. در مقابل، پاسخ مثبت واشنگتن بعد از ساعتها ترديد دلالت بر وضعيت برعكس امريكاييها داشت، به اين معنا كه آنها برخلاف روسها نميتوانند ادامه مذاكرات را دنبال كنند و پيشنويس توافق را به هر صورت كه شده پذيرفتهاند، هر چند كه به طور كامل مطلوب آنها نباشد. دليل اين نحو تصميمگيري امريكاييها را نه در خود سوريه بلكه بايد در واشنگتن جست كه از يك سو به ماههاي پاياني از رياست جمهوري باراك اوباما ارتباط دارد و از سوي ديگر، به مبارزات انتخاباتي بين دونالد ترامپ جمهوريخواه و هيلاري كلينتون دموكرات. به نظر ميرسد كه اوباما ميخواهد در اين حدود سه ماه و نيم تا پايان دور دوم رياست جمهورياش پرونده سوريه را در فرايند سياسي بيندازد تا مدعي نقشي در حل پرونده سوريه بشود و امتيازي به كارنامه سياسي خود بدهد. از سوي ديگر، ادامه درگيريهاي سوريه به اين نحو ابزار تبليغاتي مناسب به ترامپ ميدهد تا به برنامه اوباما در سوريه و البته رقيب دموكرات خود بتازد اما ايجاد آتشبس و فروكش كردن درگيريها تا اندازهاي قابل توجهي موضع تبليغاتي ترامپ را تخريب ميكند. از اين جهت ميتوان معاملهاي بين مسكو و واشنگتن را مطرح كرد كه واشنگتن در اين معامله طرح روسي را سرانجام قبول كرده آن هم براي امتيازهاي سياسي كه در داخل امريكا اهميت دارند.
به اين جهت است كه كري در اين دو سه هفته به جد مذاكرات با لاوروف را دنبال ميكرد و حتي پيش از اين هم وعده حصول توافق را داده بود كه حالا به دست آمده و بايد ديد چه وضعيتي را در سوريه ايجاد ميكند. توافق فعلي از يك جهت شبيه به توافق فوريه گذشته است كه مثل همين توافق قرار بود اول با آتشبس، حملات به جز عليه داعش و جبههالنصره متوقف بشوند و با تمديد آتشبس شرايط براي مذاكرات سياسي فراهم بشود. حالا باز همين عناصر مبناي توافق فعلي را تشكيل دادهاند به جز چند مورد متفاوت مثل تشكيل اتاق عملياتي مشترك روسيه و امريكا بعد از آتشبس موفق يك هفتهاي براي غربال گروههاي مخالف بين ميانهرو و تروريستي يا انجام حملات مشترك به مواضع تروريستها. بنابر اين، ميتوان گفت كه همان مشكلات قبلي براي توافق ماه فوريه حالا هم چالشهاي اصلي توافق فعلي هستند؛ مشكلاتي مثل وابستگي و پيوند بسيار نزديك گروههاي به اصطلاح ميانهرو و تروريست به يكديگر، پراكندگي به شدت نامتوازن گروههاي مسلح در مناطق ميداني، عدم وجود تضميني مبني بر پايداري گروههاي مخالف به مفاد توافق و عدم اعتماد ريشهاي متقابل بين گروههاي مخالف با يكديگر و آنها با دولت كه همگي اين عوامل ميتوانند توافق فعلي را ناكام كنند همچنان كه توافق فوريه با وجود در نظر گرفتنساز و كارهاي مقابله با نقض توافق باز ناكام از كار درآمد. در هر صورت، توافق اعلام شده در ساعات اوليه روز شنبه ميتواند شرايطي را براي ورود به فاز سياسي تا حل و فصل نهايي بحران سوريه فراهم كند اما ترديدها نسبت به موفقيت توافق آن قدر زياد است كه در ابتداي كار تنها آتشبسهاي 24 ساعته در نظر گرفته شده تا با هفت بار تمديد حداقل اطمينان از موفقيت اصل توافق به دست بيايد.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۲۰ شهريور ۱۳۹۵ - ۲۱:۱۴
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 71]