واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: سرپوش نهادن غرب روي مسئله جهاني جنگ
«جهان انزوا» نمايش زوال تفكر است در جهان مدرن، جهاني كه هر چه پيش ميرود زبان و كلام دور افتادهتر ميشود...
نویسنده : علي صفري
«جهان انزوا» نمايش زوال تفكر است در جهان مدرن، جهاني كه هر چه پيش ميرود زبان و كلام دور افتادهتر ميشود و انسان براي ايجاد ارتباط به مشكل برخورد و با فراموشي زبان مادري، زباني تازه را كشف ميكند. زبان طغيان. طغياني كه در پايان اين نمايش اتفاق ميافتد. شخصيت ناخودآگاه و عصيانگر كه بروز خاطرات را رقم ميزند، كتابهايي را كه در بدن خود مخفي كرده به زمين ميريزد. او از درون خالي شده است و تمام آنچه را تا امروز انديشه ميپنداشته، فراموش ميكند. حالا سبك شده و آماده پرواز است. در همين حين شخصيت خودآگاه كاراكتر علي براي آخرين بار به خاطراتش مينگرد و از او جدا ميشود. اينكه هر كدام به كجاي جهان سفر ميكنند، مشخص نيست، اما بيشك راه فرار يا نجات هر دو پرواز است. شايد يكي به سوي آتش ميرود و ديگري به سوي يخبندان اما جنگ براي آنان در هر دو حالت نيستي به بار آورده است.
«علي» نام شخصيت اصلي نمايش است كه با دو هيئت خودآگاه و ناخودآگاه نمود بيروني پيدا كرده است. بعد خودآگاه و زميني علي پس از گذار از دوران جنگ و اتفاقي كه براي وي افتاده سكوت اختيار كرده و مابقي عمر خود را به ديدن سپري ميكند. ديدني مات و مبهوت كه بيشتر به مرور خاطرات منجر ميشود. بخش ديگر شخصيت علي ناخودآگاه عصيانگر وي است. ناخودآگاهي به جاي همه سكوتهاي علي زميني، حرف ميزند. مهار ندارد و هر گاه كه بخواهد به پرواز در ميآيد.
انگار كه اين دو نماد واضحي از عقل و عشق در عرفان شرقي بوده كه به صورت ممتد با يكديگر به جنگ ميپردازند. در اين بين همانطور كه اساتيد حكمت شرق گفتهاند مرد نيكو كسي است كه بتواند عقل و عشق را ميزان كند. اين توازن در فضاي نمايش به دست كتاب ايجاد ميشود. كتابي كه خود نوشته شده از صحبتهاي بزرگان است، اما اين دو، يعني دو شكل از شخصيت علي در لحظه توازن بيش از اينكه آرام شوند سرگيجه ميگيرند. براي هيچ كدام فرقي ندارد و هر دو با خواندن كتاب دچار طغياني آرام ميشوند. انگار طوفاني قرار است ساعتي بعد اتفاق افتد. طغياني آرام كه براي من مخاطب نشان دهنده آشوب است. جهان انزوا، جهاني منظم را تداعي ميكند كه از داخل در حال فروپاشي است. عنصر كتاب در نمايش انزوا بي دليل برجسته نشده است، اما علت چيست؟ در لحظاتي با افتادن كتاب از دست بازيگر ناخودآگاه ذهن علي، قسمت ديگر كبريتي روشن ميكند و قصد روشن كردن سيگار را دارد. هرچند سيگارش روشن نميشود، اما بيانگر سوختن جهان در آتش جهلي است كه نبود تفكر به بار آورده و كتاب نماد واضحي است كه نويسنده و كارگردان از آن سخن ميگويند.
شخصيت دو بعدي علي كه توسط كارگردان ايجاد شده به خوبي نمايانگر انسان معاصر است؛ انساني كه بيش از هر چيز توان مواجهه با خود را ندارد و هرگاه اين اتفاق بين دو كاراكتر ميافتد، طغياني دروني رخ ميدهد. در فيزيك سيستمهايي وجود دارند به نام سيستم بسته كه ايجاد در آنها موجب نابودي سيستم ميشود. نگاه ويژه علي به خودش در آينه ناخودآگاه يادآور همين اتفاق فيزيكي است كه به خودكشي منجر ميشود. پشت صحنه نمايش هم به علت تشديد همين مسئله پردهاي طراحي شده تا تماشاگران در طول ديدن اثر با همين فضاي ذهني درگير شوند. تماشاگراني كه از ديدن خودشان در پرده خجالت ميكشند و تا آخر نمايش معذب مينشينند و اين نمود واقعي علي درون آنهاست.
كارگرداني نمايش بسيار مهندسي شده و دقيق است. تمامي بخشها و نكات ريز نمايشنامه با كارگراني صحيح و بازي كنترل شده بازيگران به خوبي نشان داده ميشود اما با وجود اين امكانات محدود، سالن كمي در دريافت كيفي اثر خلل ايجاد كرده است. طراحي صحنه به صورت استيج مد در آمده و به صورتي عرضي روبهروي مخاطب قرار دارد. اين نزديكي به مخاطب كه حاصل تفكر اينتراكتيو كارگردان است، تأثير عمدهاي بر مخاطب ميگذارد. اما تأثير به نسبت بسيار زيادي از سوي متن اعمال شده و هيجان اتفاقي نمايش را تداعي نميكند. نبود موسيقي، كاستي عمده نمايش جهان انزوا است. موسيقيای كه در صحنههايي توسط بازيگران ادا ميشود، اما شايد با حضور و ظهور بيشتر در تداعي درست فضا و لقاي معاني كلامي كمك شاياني ميكرد. شايد نگاه بسيار موشكافانه و آناليز دقيق كارگردان باعث شده تا عنصر هنري اثر كمتر مورد توجه قرار گيرد با اين وجود، اگر اين نمايش را در راسته نمايش مستند قرار دهيم بيشك نمونه كامل و بينقصي از نمايش مستند است.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۱۸ مرداد ۱۳۹۵ - ۲۰:۳۴
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 89]