تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
معرفی و فروش بوته گرافیتی ریخته گری
بهترین بروکر برای معاملات فارکس در سال 2024
تجربه رانندگی با لندکروز در جزیره قشم؛ لوکس‌ترین انتخاب
اکسپرتاپ: 10 شغل پردرآمد برای مهاجران کاری در کانادا
بهترین سایتهای خرید تیک آبی رسمی اینستاگرام در ایران
کدام رنگ کاغذ دیواری مناسب فضای شماست؟
چه چیزهایی دیگر در دکوراسیون مد نیست؟!
بررسی قیمت تیرچه + قیمت تیرچه کرومیت + قیمت یونولیت
خرید و قیمت ورق در مشاوران آهن + [مشاوره رایگان]
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1813213579
مردی که رشته های نهضت ملی را پنبه کرد/ مورد وثوق آمریکا، دشمن شاه!
واضح آرشیو وب فارسی:فرهنگ نیوز:
برآورد کارنامه نخست وزیری علی امینی؛
مردی که رشته های نهضت ملی را پنبه کرد/ مورد وثوق آمریکا، دشمن شاه! از علی امینی به عنوان مردی مورد وثوق آمریکایی ها و منفور نزد شاه نام برده می شود که از رجال امینی ها بوده و در مقطع سرنوشت سازی سکان هدایت ایران را عهده دار بوده است.
گروه تاریخ فرهنگ نیوز،ابوالفضل ولایتی: از تمدن ایرانی و قدمت سیاست ورزی در ایران در کنار تمدن های مصریان، یونانی ها و رومیان به عنوان قدیمی ترین تمدن های بشری نام برده می شود. تاریخ چند هزارساله کشورمان با نظامی سیاسی پاتریمونیالیستی ( پدر شاهی) و استبداد شرقی پیوندی عمیق و ناگسستنی دارد.
در تمامی طول تاریخ ایران، شاه به نام ظل الله خطاب شده و حکومت حق مشروع او بوده و اگر خدمتی به رعیت می شده از سر لطف و کرم او بوده است. در تاریخ ایران هم چون بسیاری از نظام های مشابه، علاوه بر دربار بسیاری از اشراف، زمین داران، خوانین و گروه های ذی نفوذی حضور داشته اند که در اتخاذ سیاست های کلان دخیل بوده و مدام در جستجوی منافع خویش گام برداشته اند.
تبعیض تاریخی موجود در ایران موجب شده تا عملا کمتر زمینه ای برای رشد افراد مستعد اما وابسته به طبقات ضعیف جامعه برای رشد و تعالی در حوزه های مختلف فراهم آید. سیاست و سیاست مداران نیز از این مقوله مستثنی نبوده اند به گونه ای که نگاهی تاریخی به سلسله های مختلف نشان می دهد که همان طور که انتقال حکومت و قدرت در سطوح بالا به شکل موروثی می بوده، در تمامی سطوح دیگر نیز قاطبه رجال برخواسته عموما وابسته به خانواده هایی خاص بوده اند.
رویه ی فوق مختص به گذشته های دور نبوده و تا همین اواخر و تا وقوع انقلاب اسلامی در ایرانمان جاری و ساری بوده است. در دوره ی 57 ساله سلطنت پهلوی به مانند پیشینیان، خانواده های قدرتمند و ذی نفوذی حضور داشته اند که سیاستمداران و صاحب منصبان کثیری از آنان برخواسته اند. یکی از این خانواده ها، خاندان پرنفوذ "امینی ها" می باشد. که رجال متعدد و صاحب منصبی را چه در دوره ی پهلوی و چه قاجار در ساختار سیاسی ایران داشته است.
میرزا آقا خان نوری صدراعظم ناصرالدین شاه، امین الدوله صدراعظم مظفر الدین شاه، مجد الملک وزیر اوقاف ناصر الدین شاه، علاء السلطنه نخست وزیر احمدشاه، وثوق الدوله نخست وزیر احمد شاه، قوام السلطنه نخست وزیر احمد شاه و محمد رضا شاه پهلوی، معتمد السلطنه والی آذربایجان و گیلان در عهد قاجار، بابا خان و آقا فتحعلی از اعیان و اشراف مازندران، ابوالقاسم امینی مجدی وزیر دربار پهلوی، علی امینی نخست وزیر محمد رضا شاه و حسین علاء وزیر دربار و نخست وزیر محمد رضا شاه از جمله رجال سیاسی این خاندان می باشند.
فرهنگ نیوز در گزارشی که اخیرا با عنوان "مردی که حامل پیام های شاه به مصدق بود" (برای مشاهده اینجا کلیک نمایید) به بررسی نقش و جایگاه حسین علاء یکی از شخصیت های پرنفوذ خاندان امینی در اواخر دوره قاجاریه، دوران رضا شاه و محمد رضا شاه پهلوی پرداخته بود. این روزها در تاریخ معاصر ایران، جولای 1962 (تیرماه 1341) ماه برخورد و درگیری لفظی محمد رضا شاه و علی امینی نخست وزیر وقت (یکی دیگر از اعضای خاندان امینی ها) است. محبوبیت علی امینی از تمامی دولتمردان دوران 25 ساله (پس از براندازی 28 مرداد 1332) بیشتر بود. اختلاف نظر شاه و امینی که برسر بودجه ارتش بود در جلسه 19 تیرماه شورای وزیران به مشاجره لفظی انجامیده بود. امینی که برای کاهش بودجه ارتش با مقاومت شاه رو به رو شده بود 24 تیرماه قضیه را به صورتی با مردم درمیان نهاد و تهدید کرد که در آن شرایط نامطلوب مالی، اگر مقاومت [مخالفت شاه با نظر او] ادامه یابد راهی جز کناره گیری ندارد و با کنار رفتن او، برنامه اصلاحات متوقف و یا مسیری دیگر خواهد یافت که نقض غرض است. امینی در عین حال دولت واشنگتن را متهم کرد که حمایت خودرا از او سلب کرده است. جدال میان شاه و امینی نهایتا به کناره گیری وی از مقام صدارت انجامید.
در این نوشتار به بررسی نقش، جایگاه و کارنامه سیاسی علی امینی می پردازیم.
علی امینی در سال 1284 در تهران به دنیا آمد. وی فرزند حاج محسن خان امین الدوله و فخرالدوله، دختر مظفرالدین شاه است. پدرش فرزند علی خان امین الدوله (صدراعظم مظفرالدین شاه) فرزند میرزا محمد خان مجدالملک سینکی (وزیر و منشی عصر ناصری) بود. او برادر بزرگ‌تر ابوالقاسم امینی مجدی بود. وقتی "میرزا علی خان امین الدوله" از طرف "مظفرالدین شاه" به صدارت منصوب شد، اول کاری که کرد دختر شاه "فخرالدوله" را برای پسرش "محسن خان امین الملک" خواستگاری کرد. شاه که به صدر اعظم خود علاقمند بود با این وصلت موافقت کرد، ثمره این ازدواج هفت پسر و یک دختر بود که چهارمین آنها "علی امینی" می باشد. اکثر آنان که درباره بانو اشرف‌الملوک فخرالدوله، نهمین دختر مظفرالدین شاه، همسر محسن خان امین‌الدوله و مادر علی امینی نوشته‌اند، از قدرت و ثروت و کیاست او گفته‌اند، این نقل از رضا شاه هم معروف است که گفته «قاجاریه یک مرد و نیم داشت. مردش فخرالدوله و نیم مردش، آقامحمدخان بود.» نقش فخرالدوله در رفع توطئه شاهزادگان قاجاری علیه رضاخان و نیز در متقاعد کردن برادرزاده‌اش -احمد شاه- در کنار گذاشتن سیدضیاءالدین طباطبایی در منابع تاریخی بسیاری آمده و همه این‌ها مجال کمتری داده برای پرداختن به اعتقادات مذهبی این شاهزاده قاجاری که مسجد فخرالدوله تهران یادگار اوست،
علی امینی در سال 1312 با بتول وثوق، دختر وثوق‌الدوله، رییس‌الوزرای دوره قاجار ازدواج کرد که حاصل آن یک فرزند پسر به نام ایرج است. امینی تحصیلات ابتدایی خود را از 6 سالگی در مدرسه رشدیه آغاز کرد و دوران متوسطه را در دارالفنون به پایان رساند. وی در سال 1304 برای ادامه تحصیل عازم فرانسه شد. در سال 1310 پس از پایان تحصیلات در رشته حقوق و دکترا در رشته اقتصاد به ایران بازگشت. پس از بازگشت به ایران نخست در دادگستری مشغول به کار شد. وی ورود به دادگستری را شروع مناسبی برای ورود به کار سیاسی می‌دانست. با انتصاب داور به وزارت مالیه در سال ۱۳۱۲ او نیز که از افراد مورد اعتماد داور بود به وزارت مالیه رفت و به عنوان عضو اداره اقتصاد مشغول به کار شد. تصویر فوق علی امینی (نخست از سمت راست) در کنار خانواده اش نشان می دهد.
علی امینی پس از ورود به ایران وارد خدمت دولتی شد و در طی زمان مشاغل بسیاری را برعهده گرفت، از جمله خدمت در اداره كل تهیه قوانین، معاونت اداره كل انحصار تریاك، معاونت و ریاست اداره كل گمرك، مدیركلی وزارت دارائی در مهر ماه ۱۳۱۸، معاونت دوم وزارت دارائی در سال ۱۳۲۰، معاونت نخست‌وزیر در كابینه قوام، ریاست هیات اقتصادی ایران و آمریكا، دبیركلی شورای اقتصاد، نمایندگی تهران در دوره پانزدهم مجلس شورای ملی، تصدی وزارت اقتصاد ملی در كابینه منصور و مصدق در سال‌های ۱۳۲۹ و ۱۳۳۰، تصدی وزارت دارایی پس از كودتای ۱۳۳۲ در كابینه سپهبد زاهدی، تصدی ریاست هیات مذاكره كننده با نمایندگان كنسرسیوم (آمریكا، انگلیس و فرانسه) برای انعقاد قرارداد كنسرسیوم نفت با مستر پیچ، تصدی وزارت دادگستری در كابینه علاء و مسوولیت سفارت ایران در آمریكا. تصویر فوق عکسی از آرشیو شخصی علی امینی نخست‌وزیر دوران پهلوی که او و برادرانش را هنگام تحصیل در پاریس نشان می‌دهد. سرتیپ محمود امینی روی صندلی نشسته و علی امینی [چپ] و ابوالقاسم امینی [راست] کنار او دیده می‌شوند. این عکس اوایل دهۀ ۴۰ همزمان با نخست‌وزیری علی امینی در مجلۀ «تهران مصور» به چاپ رسید.
وی از سال ۱۳۲۱ تا ۱۳۲۹ مدتی را خارج از ایران گذراند تا اینکه در سال ۱۳۲۹ به ایران بازگشت و در کابینه منصور به وزارت اقتصاد منصوب شد. وی در کابینه دکتر محمد مصدق ابتدا به عنوان فرد مناسبی برای وزارت کشور در نظر گرفته شد اما به دلیل مخالفت شاه به وزارت اقتصاد و دارایی منصوب شد.
از مهمترین کارهای امینی در کابینه زاهدی این بود که وی پس از کودتای 28 مرداد در مقام وزیر دارایی کابینه سپهبد زاهدی مذاکرات با هندرسن سفیر آمریکا در ایران را در مورد کمک مالی به ایران و تأمین بودجه برنامه اصل 4 ترومن اداره کرد.
بیش از یکسال پس از کودتای ۲۸ مرداد، مجلس شورای ملی در بیست و نهم مهرماه ۱۳۳۳، با ۱۱۳ رأی موافق، ۵ مخالف و یک رأی ممتنع، قرارداد هیات ایرانی با کنسرسیوم نفتی کشورهای غربی را به تصویب رساند. بر اساس این قرارداد که در مرداد همان سال میان هیات ایران به سرپرستی علی امینی وزیر وقت دارایی، با کنسرسیومی از شرکت‌های بزرگ نفتی شامل نمایندگان پنج شرکت آمریکایی نیوجرسی، سوکویی، کالیفرنیا، گلف و تگزاس و نیز شرکت‌های نفت انگلیس، شل و نفت فرانسه به امضا رسیده بود، دولت ایران موافقت کرد بابت جریانات ملی شدن صنعت نفت به دولت انگلیس غرامت بپردازد. این طرح ششم آبان همان سال با ۴۱ رأی موافق، ۴ رأی مخالف و ۴ رأی ممتنع در مجلس سنا به تصویب نهایی رسید. بر اساس این قرارداد شرکت نفت بریتانیا ۴۰ درصد، پنج شرکت آمریکایی هر یک ۸ درصد سهام و جمعاً ۴۰ درصد، شرکت نفت فرانسه ۶ درصد، شرکت هلندی رویال داچ شل ۱۴ درصد سهم می‌بردند و چون شرکت نفت انگلیس و ایران (شرکت سابق نفت جنوب) دو پنجم از سهام شرکت رویال داچ شل را دارا بود، به همین دلیل آن شرکت در مجموع، مالک ۴۵/۶ سهام کنسرسیوم شدند؛ بنابراین شرکت سابق نفت انگلیس و ایران، بزرگترین سهامدار کنسرسیوم شد.
سال پایانی دهه سی شمسی مصادف است با برخی تحولات در عرصه سیاسی ایران. تحولاتی که برخی برگرفته از فضای داخلی کشور بوده و برخی متاثر از فشارهای بین المللی. ۷ سال از کودتای ۲۸ مرداد می‌گذشت. کودتایی علیه دولت ملی دکتر مصدق. کودتایی که مسیر حکومت مشروطه سلطنتی را به سوی خودکامگی هموار می‌کرد. ۷ سال سخت گذشته بود و هنوز رهبر نهضت ملی در زندان خانگی بسر می‌برد. حامیانش نهضت مقاومت ملی را همان روزهای اول به راه انداخته بودند و با وجود سرکوب از طرف حکومت هنوز هم بطور انفرادی به مسیر آرمان‌های خود می‌رفتند. اما در میان افرادی که سابقه مشارکت در نهضت ملی را داشتند، اختلاف دیدگاه‌هایی بروز کرده بود. برخی سیاست را تعطیل‌ناپذیر دانسته و خواهان اتخاذ سیاستی تازه به اقتضای شرایط جدید بودند و دیگرانی تغییر شرایط رهبرشان را به عنوان پیش‌شرط یک انتخابات آزاد طلب می‌کردند و حرکت در راه مقاومتی که در پیش گرفته بودند را ادامه می‌دادند. در چنین فضایی بود که با نزدیک شدن به پایان دوره نوزدهم مجلس شورای ملی فراخوان‌ها و فعالیت‌ها برای شرکت در انتخابات مجلس بیستم آغاز شد. ۳۰ تیر ماه بود که همزمان با اوج گرفتن رقابت‌های انتخاباتی، دستور رسمی شروع انتخابات از طرف وزارت کشور به فرمانداری‌ها ابلاغ شد. همزمان با فعالیت دو حزب ملیون و مردم، منفردین نیز با محوریت دکتر علی امینی نشست‌های انتخاباتی خود را گسترش دادند. در این گروه علاوه بر امینی، چهره‌هایی چون سید جعفر بهبهانی، ارسلان خلعتبری و محمد درخشش فعال بودند.
رسوایی گسترده حزب منتسب به اقبال نخست وزیر وقت در فرایند انختابات بیستم مجلس شورای ملی که نهایتا به کناره گیری وی منجر شد، زمینه ی مناسبی را برای افزایش حضور علی امینی و وفاداران به او در عرصه سیاسی ایران فراهم نمود.
امینی در سال ۱۳۴۰ به دنبال اعتراضات گسترده معلمان که به استعفای جعفر شریف امامی از مقام نخست‌وزیری انجامید، با وعده اعطای وام به نخست‌وزیری انتخاب شد. او در بدو تصدی مقام نخست‌وزیری، برنامه دولت خود را در ۱۵ ماده اعلام کرد که مهمترین آنها کاهش هزینه زندگی و قیمت‌ها، اصلاحات ارضی، توسعه صنایع کشاورزی، تأمین حداقل معیشت کارمندان و تقویت دادگستری بود. او در اولین گام‌ها پس از رسیدن به قدرت حکم بازداشت عده‌ای از امرای ارتش را صادر کرد، مبارزه با فساد را در اولویت قرار داد، اصلاحات ارضی را به اجرا گذاشت، با فرهنگیان وارد مذاکره شد و یکی از آنها به نام محمد درخشش را به وزارت فرهنگ منصوب کرد و فعالیت احزاب را آزاد اعلام کرد. اقدامی که هشت سال پس از کودتای ۲۸ مرداد، علنی شدن فعالیت جبهه ملی را در پی داشت. برکناری تیمور بختیار، رییس سازمان امنیت از دیگر اقدامات او در آغاز نخست‌وزیری بود.
در آغاز حکومت امینی، شاه به گونه ای رفتار کرد که انگار می‌خواهد به بحران خاموش یا نهفته جامعه ایران، با همراهی با جریانی اصلاحطلب پاسخ بگوید. در فرمانی که تقریباً با آغاز زمامداری امینی در 19 اردیبهشت 1340 درباره انحلال دو مجلس شورا و سنا صادر کرد، از «اصلاحات عمیق و قاطع» در «تمام شئون کشور» سخن گفت، و« به نام سعادت ملت ایران» و برای اینکه هیچ سدّی بر سر راه اقدامات دولت جدید نباشد، انحلال دو مجلس را اعلام داشت. واژگان و تعبیرهایی که در فرمان او به کار رفته است، هیچگونه شباهتی به گفتمان اقتدارگرایانه و سلطهجویانه شناخته شده آن سلطان مطلق‌العنان ندارد. علت چیست؟ سن ارسنجانی، تک خال کابینه امینی، روایتی در این باره دارد که اگر عین واقعیت باشد، بیشتر دستپاچگی شاه را در آن روزها نشان می‌دهد تا همراهی یا همدلی‌اش را با اصلاحات؛ انگار که شاه فقط میخواسته است از آن تنگنا رهایی یابد، نه اینکه ضرورت اصلاحاتی را پذیرفته، درک یا حس کرده باشد. ارسنجانی می‌گوید امینی و او در خلال برکناری جعفر شریف امامی، چند بار دیدار داشتهاند و او (ارسنجانی) رابطه شاه را با حاجعلی رزمآرا و احمد قوام، دو نخست‌وزیر پیشین، به یاد امینی آورده و گفته است اگر از شاه اختیار نگیری، با مشکلات آن دو روبهرو میشوی. و امینی در پاسخ ارسنجانی پیغام شاه را نقل کرده است: «هر اختیاری بخواهید، میدهم». شاه از تغییر موقعیت به هراس افتاده بود و امینی این را دریافته بود. پیشنهاد انحلال مجلسین از ارسنجانی بوده است و او متن فرمانی را که شاه باید در این باره صادر می‌کرد، پیشنویس می‌کند و به امینی می‌دهد. امینی هم آن متن را خودش پاکنویس می‌کند و به شاه پیشنهاد می‌دهد. شاه، متن را میپذیرد و فرمان صادر میشود ، و از اینرو متنی که هیچ تناسبی با نخوت و افاده شاهانه نداشت، به قلم تند و تیز روزنامه نگار پیشین و نویسنده متن بسیاری از گفتارهای احمد قوام تحریر شد. با این حال، شاه مفاد همین متن را هم در نخستین فرصتی که به دست آمد، زیر پا گذاشت و هر اختیاری که داده بود پس گرفت و «اصلاحات عمیق و قاطع» را که در فرمانش و با امضایش آمده بود، به همان جایی فرستاد که طی حکومتش اصول قانون اساسی و بندهای این قانون را درباره اختیارات و وظایف شاه فرستاده بود. از صحبت هایی که امینی بر سر اصلاحات با شاه داشته است و پاسخ شاه در این باره، جز روایت امینی در خاطراتش که از آن هم اطلاع چندان محصّلی به دست نمی آید، گزارش دیگری تا این زمان دیده نشده است. ارسنجانی می‌گوید امینی به او گفته است که در گفته های شاه «صمیمیت» احساس کرده است.
با نخست‌وزیری علی امینی در سال 1340، لایحه اصلاحات ارضی که در دوران نخست‌وزیری منوچهر اقبال تهیه شده بود با اصلاحاتی در هیات دولت امینی به تصویب رسید و حسن ارسنجانی، وزیر کشاورزی وقت به عنوان مجری اصلاحات ارضی انتخاب شد و امینی و ارسنجانی قاطعانه اجرای برنامه اصلاحات ارضی را پی گرفتند. ارسنجانی در این راه چنان سرعت و جسارتی به خرج داد که نه تنها مالکان بلکه نخست‌وزیر و مخالفان دولت را شگفت‌زده کرد و شاه را که می‌خواست هرگونه تحولی هر چند سطحی در ایران به نام او تمام شود، نگران کرد. دولت امینی توانست بخشی از برنامه اصلاحات ارضی و اجتماعی را به اجرا درآورد که مورد مخالفت شدید شاه و مالکان بزرگ قرار داشت. به همین منظور تحریکاتی علیه وی شروع شد و همه نیروهای چپ و راست به انتقاد از اصلاحات ارضی پرداختند. با اجرای مرحله اول اصلاحات ارضی حدود 20 درصد از خانوارهای روستایی صاحب زمین شدند، در صورتی که پیش بینی شده بود با اجرای مرحله اول اصلاحات ارضی اکثریت خانوارهای روستایی بدون زمین دارای زمین کشاورزی شوند، ولی به دلیل مخالفت مالکان بزرگ با تقسیم زمین‌های کشاورزی و ایجاد شرکت‌های زراعی کشت و صنعت، اهداف مرحله اول اصلاحات ارضی محقق نشد.
امینی در طول دوران نخست‌وزیری خود تلاش زیادی کرد تا اختیارات شاه را کاهش داده و کشور را به سمت و سویی دیگر ببرد اما هرچند با شعارهای پر طمطراق و جذابی روی کار آمد اما در عمل در راه انجام اقدامات مورد نظر خود توفیق چندانی نیافت و کوشش‌های او در کاهش نقش شاه در اداره امور کشور که از حمایت بخشی از هیات حاکمه ایالات متحده نیز برخوردار بود خیلی زود با مقاومت و مخالفت محمدرضا شاه پهلوی مواجه شد.
اظهارنظرهای تاریخنگاران بر این استنباط متکی است که برنامه اصلاحات در ایران از سوی دمکراتهای امریکا به امینی پیشنهاد شده است، هر چند که این اظهارنظرها در منابع تاریخی با سند همراه نیست و البته فعلاً سندی هم در اختیار تاریخنگاران نیست. در منابع غالباً اینطور میآید که امریکاییها حتی از زمان آیزنهاور، رئیس‌جمهور آمریکا از حزب جمهوری‌خواه، برای اجرای اصلاحات ارضی در ایران فشار میآوردند و همه مشاوران امریکایی در ایران در باب این اصلاحات مصرّ بودند. گسترش ناآرامیهای اجتماعی در ایران، دولت جان کندی را، که پس از جمهوریخواهان بر سر کار آمدند، متقاعد کرده بود که اصلاحات اقتصادی و اجتماعی در ایران ضرورت دارد، و لازمه این اصلاحات، مهار کردن فضای سیاسی این کشور است. با توجه به خطر گسترش کمونیسم و احتمال وقوع کودتاهای نظامی که در وهله نخست منافع امریکا را تهدید می‌کرد، و عاملهای دیگری که منافع آن کشور را در ایران با مخاطره روبهرو میساخت، به ثبات اوضاع و دولتی با ثبات میاندیشیدند که مهار کشور را در اختیار داشته باشد. برای تحقق یافتن این مقصود، در اندیشه اصلاحات از بالا، گونهای اصلاحات هدایت و مهندسی شده، و به ویژه اجرای سریعتر اصلاحات ارضی بودند. حساسیّت اوضاع ایران از نظر مقامات امریکایی تا بدان پایه بود که اگر اصلاحات کارگر نمیافتاد، استفاده از ابزارهای سرکوب را قطعاً در دستور کار قرار می‌دادند. امریکایی ها در چند کشور دست به تجربه اصلاحات زده بودند و با کمک اقتصادی و فنی و جلب کردن افکار عمومی، توانسته بودند به مقاصد خود از راه اصلاحات دست بیابند، یا دست کم به آنها نزدیک شوند. اما ایران، به دلایلی که جای مطالعه فراوان دارد، معادله سادهای نبود و در تحلیل وضعیت آن و رسیدن به نتایجی که رهنمود عملیات مشخصی قرار گیرد، متغیرهای ناشناخته وجود داشته؛ تجربههای بعدی هم نشان داد که متغیرهای ناشناخته در جامعه ایران بسیار است و معادله هایی که در جامعههای دیگر پاسخ می‌داد، در ایران جواب نمیداد، یا عیناً جواب نمیداد. به گفته مارک گازیوروسکی، پژوهشگر امریکایی و متخصص تاریخ معاصر ایران، هدف از اصلاحات در ایران، استقرار مردمسالاری نبود و امریکاییها نگران مردمسالاری در ایران نبودند، بلکه میخواستند اصلاحاتی در ایران صورت بگیرد و رأس قدرت به اصلاحگر و نوآور تبدیل شود.
تجربیات سیاسی در دهه های اخیر در کشورهای تحت سلطه نشان می دهد که قدرت های بزرگ تنها به یک دست نشانده در کشورها اکتفا نمی کنند و با در نظر گرفتن تمام جوانب به دنبال یافتن مهره های مناسب دیگر نیز هستند که در صورت سرپیچی و یا مناسب نبودن شرایط، دست نشانده اصلی را کنار گذاشته و گزینه مناسب از نظر خود را سریعاً جایگزین کنند، امینی برای آمریکایی ها در حکم مهره ای موازی برای شاه بود. امینی در مدت تصدی سفارت ایران در آمریکا بیش از پیش به آنها نزدیک شد؛ طبق اسناد ساواک "آلن دالس" که در رأس سازمان سیا قرار داشت، با امینی دارای سابقه دیرین آشنایی بود.
در سال‌های 1336 که "محمدرضا پهلوی" در بدترین دوران روابط خود با آمریکا قرار داشت و "منوچهر اقبال" نخست وزیر که متمایل و مورد حمایت انگلیسی ها بود، نیز نمی توانست رضایت کامل آمریکایی ها را جلب کند. امینی می توانست، اهرمی نیرومند برای فشار به محمدرضا باشد. "اسدالله علم" نیز به عنوان یک رقیب، شرایطی دال بر بی‌کفایتی اقبال را فراهم آورد. با تمام نقشه های آمریکا و تحریکات داخلی و خارجی، شاه که باطناً مخالف امینی بود، موفق شد، موافقت آمریکایی ها و همکاری انگلیسی ها را برای ادامه کار اقبال و در واقع راحتی خیال خود جلب کند. تصویر فوق امینی را در کنار همسرش بتول وثوق و پسرش ایرج امینی نشان می دهد.
علی امینی كه از يك سو با دولت آمريكا پيوندي وثيق داشت واز سوي ديگربه لحاظ پيشينه خانوادگي با نهاد دين وروحانيت نيز بيگانه نبود،درطول صدارت خویش تصمیم داشت که با دیدار با علما ومراجع دین،وجهه مذهبی وی خود را استحکام بخشد،چیزی که برخی جلوه های تصویری آن درپی می آید والبته درآن توفیق چندانی نیز نداشت.
حجت‌الاسلام عبدالرحیم عقیقی بخشایشی، پژوهشگر و استاد حوزه علمیه قم و نخستین گزارشگر خبری سخنان امام خمینی در رابطه مواضع دینی دکتر امینی و دیدار او با امام خمینی می نویسد: «دکتر امینی پس از ترور حسنعلی منصور به نخست‌وزیری منصوب شده بود. امینی از وابستگان به آمریکا بود و چون تا حدی منتسب به خانواده مذهبی بوده، وی را برای اهداف خود ـ که اشاره کرده‌ام ـ و همچنین برای جلب نظر مراجع تقلید به نخست‌وزیری گماردند. وی به دلیل اینکه روحیه سخنوری و قدرت بیان داشته بود، می‌توانست نظریات آمریکا را در ایران تأمین کند و همان‌گونه که بیان کردم تا حدی هم انتساب به مذهب داشته، می‌توانست با علمای قم رایزنی کند؛ چون مادرش همان فردی بود که مسجد فخرالدوله را در تهران ساخت. دکتر امینی برای اینکه بستر اصلاحات را فراهم کند که بعدها عناوین اصلاحات به صورت لوایح شش‌گانه درآمد، پس از حدود دو ماه از نخست‌وزیری به قم آمد تا نظر مراجع تقلید و علما را درباره اهداف یادشده جلب کند و آنها را نسبت به برخی از مسائل آینده کشور آماده و قانع کند. در آن زمان مناسب‌تر از دکتر امینی در دربار شاه برای ارتباط با مراجع نبود؛ البته قبل از آن فردی به نام محسن صدرالاشراف، رییس مجلس سنا بوده که سفیر شاه در بیوت مراجع بود، سراغ حضرت آیت‌الله بروجردی(ره) می‌آمد و پیام‌های شاه را به قم می‌آورد و اخبار قم را نیز به دربار انتقال می‌داد.»
حجت الاسلام بخشایشی در مورد دیدار امینی با امام راحل می نویسد: دکتر امینی در هنگام ورود مقداری درنگ کرده به بهانه خارج کردن کفش از پا، شاید می‌خواست با تأخیر خود امام را متوجه حضور خود کند، بعد با همراهان وارد اتاق شدند و امام نیم‌خیز ـ نه تمام قد ـ برخاست و همه روی زمین نشستند و پس از آن حاج آقا پسندیده برادر امام(ره) وارد اتاق شدند امام تمام‌قد از جای برخاست و سپس آقای پسندیده بین امام و نخست‌وزیر نشست. امام خطاب به دکتر امینی گفت: امام علی(ع) می‌فرماید: کلکم راع و کلکم مسوول عن رعیته، شما نیز مسوول هستید و در برابر مردم پاسخگو هستید و حالا که به این جایگاه رسیدید باید چند مطلب را به شما بگویم اول اینکه نخست‌وزیران زیادی آمده‌اند و رفتند، تعداد اندکی از آنان مرحوم شدند همچون امیرکبیر و بیشتر آنها نیز ملعون و خیانت به مردم کردند. شما سعی کنید از آن دسته مرحوم باشید و از موقعیت استفاده و به مردم کنید. حوزه علمیه نیز خدمتگزاران بی‌مزد و مواجب هستند و ایمان را در قلب مردم جایگزین می‌کنند تا گناه و ناامنی و دزدی در جامعه نباشد. در ادامه امام(ره) فرمودند: من چهار نکته برای ارائه به حکومت به آیت‌الله بروجردی رساندم، حال نمی‌دانم به شما رسیده است یا خیر؛ اما در تقوای آیت‌الله بروجردی شک ندارم که مطلب را به شما رساند؛ ولی شما آن نکات را عملی نکردید. اول اینکه من نمی‌دانم چه رازی و چه ارتباطی بین بی‌دین شدن جوانان و دانشگاه‌ها وجود دارد، چرا جوانان مسلمان وارد دانشگاه می‌شوند و بی‌دین و سست عقیده خارج می‌شوند؟ شما بررسی کنید ببینید مشکل از دروس دانشگاه است یا از محیط و استادان.
دکتر امینی در پاسخ گفت: بی‌دین شدن جوانان مربوط به شما و حوزه‌هاست.
امام نیز ناگهان گفتند: یعنی ما می‌خواهیم جوانان بی‌دین باشند؟
دکتر امینی پاسخ داد: ما استاد مسلمان نداریم و مجبوریم از یهودی و زرتشتی و غیره استفاده کنیم.
من با اینکه طلبه کم سن و سالی بودم با خود گفتم؛ امام پاسخی در این‌باره ندارد؛ اما امام(ره) جمله‌ای گفتند که امینی را مغلوب و محکوم کردند. ایشان گفتند: دانشگاه را چه کسی و در چه زمانی تأسیس کرد. امینی گفت: ۱۳۱۳در زمان رضاشاه. امام خمینی هم فرمود: بله، رضاخان! می‌دانید رضاخان را چه کسانی روی کار آورده‌اند. امینی گفت: بفرمایید. امام پاسخ داد: انگلیسی‌‌ها روی کار آوردند، شما معتقدید که علما و حوزه‌ها می‌آمدند با یک دست‌نشانده خارجی همکاری می‌کردند و اینکه امکان نداشت؛ پس علمای اسلام ناچار بودند گوشه‌نشینی کنند تا حکومت صالحی برقرار شود و همکاری خود را شروع کنند.
دکتر امینی هم گفت: از برخی علما همچون مطهری، بهشتی و باهنر برای تدوین کتاب‌های دینی در دبیرستان استفاده می‌کنیم که این کار به دانشگاه هم می‌رسد.
مساله دوم حقوق زن و مرد بود که در همان زمان آیت‌الله مطهری نوشته‌های حقوق زن را در مجله زن به چاپ می‌رساند که امام(ره) تبیین این نکته را از دکتر امینی خواستار شد.
نکته سوم امام این بود که چرا طلاق در دفا‌تر اسناد رسمی به آسانی و بدون خواندن صیغه طلاق صورت می‌گیرد؛ در حالی که طلاق باید در حضور دو نفر عادل و با رعایت موازین شرعی صورت گیرد.
نکته چهارم وضعیت معیشتی مردم بوده است که امام حکومت را متوجه گرفتاری‌ها و مشکلات مردم کرد.
چهار ماه پایانی دولت امینی زیر سایه جنگی نامحسوس اما فرسایشی میان او و شاه طی شد، چنانکه بر اساس اسنادی که بعدها از ساواک به دست آمد، شاه در سفری که به آمریکا داشت مذاکراتی را با مسوولان سیاست خارجی ایالات متحده انجام داد تا موقعیت دولت امینی را از جهت حمایت طرف آمریکایی تضعیف و متزلزل کند. تلاش های امینی جهت مهار شاه که از حمایت بخشی از دستگاه ریاست جمهوری کندی برخوردار بود با ایستادگی شاه روبرو شده بود و لذا نهایتا او مجبور به کناره گیری شد.
در رابطه با فضای اقتصادی حاکم بر ایران در اواخر دهه سی شمسی و صدارت دکتر امینی گفته می شود که پس از سقوط مصدق و انعقاد قرارداد کنسرسیوم نفتی، درآمدهای ارزی افزایش یافته و سیاست‌های توسعه مالی و پولی برنامه‌ریزی شد که عواقب مهیبی را به دنبال داشت. از سوی دیگر علیرغم اینکه برنامه تثبیت اقتصادی پیش از دوره علی امینی، نخست وزیر رژیم پهلوی آغاز شده بود، دولت امینی با کمبود بسیار زیاد، صندوق ارزی خالی، رکود اقتصادی و بیکاری مواجه شد. بر همین اساس امینی با صلاحدید اقتصاددانان بانک مرکزی و سازمان برنامه، بیشترین تمرکز خود را بر کسری بودجه و کمبود ارز قرار داد. امینی پس از انتخاب به عنوان نخست وزیر طی سخنرانی در روز یکشنبه 17اردیبهشت 1340 که از رادیو ایران پخش شد به بیان مطالبی درمورد بحران اقتصادی ، مبارزه با فساد و جلوگیری از هرج و مرج در کشور پرداخت که وضعیت بحرانی اقتصاد ایران را در رژیم پهلوی نشان می‌دهد. وضعیتی که سفیر وقت آمریکا در ایران را نگران می‌کند و او را مجبور می‌کند تا در آخرین روزهای مأموریتش طی تلگرافی به واشنگتن بگوید:"تصور نمی‌کنیم که دولت کنونی در این شرایط آشفته دوام آورد." امینی در 17 اردیبهشت‌ماه 1340 درباره بحران اقتصادی رژیم پهلوی گفت: "... ما با مشکلات بزرگ اقتصادی و مالی دست به گریبان هستیم. سرمایه‌های زیادی در این مدت به هدر رفته است. توزان بودجه به هم خورده، قوانین مالی را ندیده گرفته‌اند. ما مواجه با ترقی قیمت‌ها، بی‌پولی و فقر اقتصادی هستیم. دستگاه‌های اقتصادی و مالی دولت دیگر رمقی ندارند. ما باید کوشش و همتمان را صرف زنده کردن حیات اقتصادی مملکت بکنیم و از مخارج زائد با شدت بکاهیم. هرچه از هرجا به دستمان می‌رسد در راه تولید اقتصادی صرف کنیم. باید مدتی فشار کم پولی را تحمل کنیم؛ قدری امساک نماییم از مخارج شخصی و عمومی بکاهیم و همه را صرف افزایش تولید و تکثیر درآمد ملی کنیم تا فردا از رفاه و آسایش بیشتری برخوردار شویم.
گفته می شود که در 19 تيرماه سال 1341 علی امینی نخست وزیر وقت در جلسه شوراي وزيران با حضور شاه بر سر بودجه ارتش با وی مخالفت کرد و حتی شایعه مشاجره نخست وزیر و شاه در محافل پیچید. اميني چند روز بعد ضمن تائید شایعه مطرح شده اعلام کرد اگر شاه با كاهش بودجه درخواستي ارتش موافقت نكند راهي جز كناره گيري ندارد چرا که دولت در آستانه ورشگستگي اقتصادی است و توان پرداخت این بودجه را ندارد. امینی بعدها تایید کرد که شاه در تمام این مدت سعی در توطئه‌چینی علیه دولت او داشته است و مشاجره بر سر بودجه آخرین دسیسهٔ اوست. برای نمونه در ۵ اکتبر ۱۹۶۱، برخی از نمایندگان دردسرساز در مجلس منحل شده و نزدیکان شاه، فتح‌الله فرود، عباس مسعودی و اسدالله رشیدیان آشکارا علیه دولت امینی سخن گفتند. همزمان برخی از دانشجویان دانشگاه تهران به تحریک ساواک به بهانهٔ همدردی با مردم الجزیره تظاهرات ضد دولتی برپا نمودند.تصویر فوق عکسی کمتر دیده شده از علی امینی در دفتر کارش در سال‌های نخست وزیری می باشد؛ عکس بالای سر امینی تصویر جدش میرزا علی خان امین الدوله از رجال با نفوذ قاجار و صدراعظم مظفرالدین شاه است.
چند روز بعد، در ۹ اکتبر ۱۹۶۱، ابوالحسن ابتهاج، رئیس اسبق سازمان برنامه که از سابقهٔ درخشانی برخوردار بود، به دلایل مبهمی دستگیر و تقصیر آن به گردن نخست‌وزیر انداخته شد تا طرح او در مبارزه با فساد لکه‌‌دار و بدنام شود. در ۲۱ ژانویه ۱۹۶۲، ماموران امنیتی به دانشگاه تهران ریختند و طی حملاتی وحشیانه دانشجویان را مجروح کرده و به اموال دانشگاه صدمه زدند. روسای ادارات استعفا دادند. امینی رسما عذرخواهی کرد و گفت که از این ماجرا آگاهی نداشته است و تلویحا شاه را مقصر دانست. حتی پس از استعفای او در ۳۰ جولای ۱۹۶۲ زمانی که کشور را ترک می‌کرد، اراذل و اوباش حکومتی در فرودگاه مهرآباد به نخست‌وزیر سابق حمله بردند. به خاطر حمایت دوستان و دلسوزی افسران نظامی، امینی از جراحات مرگبار جان سالم به در برد. تصویر فوق امینی را در حلا باغبانی در خانه اش نشان می دهد.
جدال میان شاه و امینی موجب شده بود تا محمد رضا پهلوی در راستای قانع کردن آمریکایی ها جهت برکناری او بر آید. محمدرضا پهلوی 21 فروردین سال 1341 در سفرش به ایالات متحده امریکا، در دیدار با جان.اف.کندی همه پیشنهاد‌های مطرح شده رئیس جمهوری از جمله تغییر نخست وزیر را پذیرفت و متعهد شد همه سیاست‌های امریکا را به طور کامل اجرا کند و مقاومت‌های داخلی را در برابر اجرای سیاست‌های امریکا درهم شکند. روزنامه اطلاعات درباره این ملاقات سه ساعته نوشت: «... پرزیدنت کندی اطمینان یافت که شاهنشاه یک متحد استوار است و تصمیم قاطع به اصلاحات اقتصادی و اجتماعی دارد.» شاه به محض برگشت علی امینی را برکنار و اسدالله علم را بر کرسی نخست وزیری نشاند. اسدالله علم، در نخستین گام روز 16 مهرسال 1341 لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی را در غیاب مجلس، در هیأت دولت تصویب کرد. در این لایحه مسلمان بودن از شرایط نمایندگی مجلس برداشته شد و لزوم سوگند به کتاب آسمانی به جای قرآن گنجانده شد. اعتراض مراجع تقلید و روحانیون، اسدالله علم را مجبور کرد که لایحه را در آذر ماه 1341 پس بگیرد. اما تنها دو ماه بعد، وعده تحقق انقلاب سفید را داد تا در رفراندومی فرمایشی، اصول 6 گانه‌اش مخصوصاً اصلاحات ارضی پاسخ 99 درصدی بگیرد. وقتی ماهیت واقعی اصول 6گانه برهمگان روشن شد و صدای اعتراضات مراجع و روحانیون درآمد، در گام اول آیت‌الله روح الله کمالوند به نیابت از معترضان راهی کاخ نیاوران شد تا خواسته‌های مخالفان را به گوش محمد رضا پهلوی برساند. پاسخ منفی شاه، تحریم رفراندوم 6 بهمن را در پی داشت که طی آن مراجع و روحانیون از جمله امام خمینی(ره) رفراندوم را تحریم کردند. مردم با شعار «رفراندوم قلابی مخالف اسلام است» به ابراز مخالفت علنی پرداختند. با اوج‌گیری بحران، شاه روانه قم شد تا در حرم حضرت معصومه(س) سخنرانی کند: «... ما اجازه نمی‌دهیم ارتجاع سرخ و سیاه از پیشرفت این مملکت جلوگیری کند.» پس از این موضع گیری، رفراندوم فرمایشی «انقلاب سفید» برگزار شد و در کمال تعجب اعلام شد 99 درصد مردم به آن رأی مثبت داده‌اند. به‌دنبال این تغییر و تحولات، امام خمینی (ره) طی نشست هفتگی با مراجع و علمای قم با فاش کردن ماهیت ضداسلامی رژیم پهلوی نوروزسال 1342 را عزای عمومی اعلام کرد. «...چنانچه اطلاع دارید دستگاه حاکمه مى خواهد با تمام کوشش به هَدمِ احکام ضروریه اسلام قیام کند و به دنبال آن مطالبى است که اسلام را به خطر مى اندازد. لذا این جانب عید نوروز را به عنوان عزا و تسلیت به امام عصر- عجل اللَّه تعالى فرجه- جلوس مى کنم و به مردم اعلام خطر مى نمایم. مقتضى است حضرات آقایان نیز همین رویه را اتخاذ فرمایند تا ملت مسلمان از مصیبت هاى وارده بر اسلام و مسلمین اطلاع حاصل نمایند...». فرآیند فوق نهایتا به قیام خونین 15 خرداد و آغاز حرکت اسلامی مردم انقلابی ایران منجر گردید. تصویر فوق شاه را در کنار اسدالله علم در کنار سواحل خزر نشان می دهد.
از مهمترین عوامل شکست دولت امینی می‌توان به اعلام ورشکستگی ایران و اقدام بازرگانان خارجی به خارج نمودن سرمایه‌های خود از ایران، افزایش بحران اقتصادی در کشور، مقابله با تظاهرات دانشجویان و دانش‌آموزان، مخالفت آمریکا با کمک 700 میلیون دلاری به ایران، بی‌نتیجه ماندن مذاکرات با کشورهای اروپایی در جلب کمک مالی به ایران، مذاکرات شاه با کندی برای برکناری وی از نخست‌وزیری و مخالفت شاه با کسر بودجه ارتش اشاره کرد. گفته می شود که دكتر علي اميني عضو لژ فراماسونري جويندگان كمال بود و در تاريخ 12/11/1356 از لژ مذكور خارج شد.
به تازگی دو فایل صوتی از شنود مکالمه تلفنی شاه و علی امینی منتشر شده است که سند مهمی از وضعیت دربار و شاه در مواجهه با تحولاتی است که به انقلاب اسلامی منجر شد. در این دو مکالمه که در آستانه انقلاب اسلامی صورت گرفته شاه پیرامون وضعیت کشور و وقایعی که در پنج دی ماه ۱۳۵۷ به وقوع پیوسته با نخست‌وزیر اسبق خود گفت‌وگو می‌کند و در بخشی از مکالمه خود به صراحت می‌گوید: «ما داریم آب می‌شویم». در مکالمه تلفنی اول که در رسانه ها منتشر شده مربوط به تاریخ پنجم دی ماه ۱۳۵۷ است که در آن شاه تلاش می‌کند دیدگاه امینی را درباره سخنرانی کریم سنجابی، از اعضای جبهه ملی در بیمارستان پهلوی تهران بداند؛ سنجابی در آن سخنرانی بصورت علنی خواستار تشکیل جمهوری دموکراتیک در ایران به جای نظام شاهنشاهی شده بود. امینی در پاسخ به شاه می‌گوید اگر چنین ادعایی صحت داشته باشد اقدامی غیرقانونی است. دومین مکالمه شاه با امینی که موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی فایل صوتی آن را منتشر کرده، مربوط به روز یکشنبه چهاردهم آبان ۱۳۵۷ است؛ یک روز پس از حوادث دانشگاه تهران که منجر به کشته شدن تعدادی از دانش‌آموزان شد. متن کامل نوار صوتی مکالمه شاه با امینی به این شرح است:مکان: از کاخ نیاوران به منزل علی امینی در تهران
امینی: الو، تعظیم می‌کنم.
شاه: روز بخیر
امینی: قربان شما، سایه‌تان کم نشه
شاه: خواستم بهتون اطلاع بدم که ما بالاخره بعد از اون جریانات دیروز و اون اعلامیه‌ای که اون حضرات دادند در خارج و یأس از تشکیل حکومت ائتلافی که تازه اصلاً از اول هم شاید بی‌خود ما امید بسته بودیم بهش و استعفای دولت ، ناچار شدیم این اقدام را بکنیم برای برقراری نظم، البته دولت موقتی تشکیل دادیم.
امینی: بله بله، البته فرصت نداشتم که بیانات اعلیحضرت را گوش کنم می‌خواهم که ساعت ۲ بعد از ظهر گوش بکنم.
شاه: شنیدم بد نیست.
امینی: نه خوب بوده، [از دیگران شنیدم] خیلی خوب بوده.
شاه: گوش دادید؟
امینی: نه بله ضمناً من با مهندس بازرگان که صحبت کردم معلوم شد که یک مقداری از این اعلامیه آقای سنجابی این‌ها صحیح نبوده قربان، یعنی ملاقاتی دو نفری نکردند، یک مقدار جنبهٔ تبلیغاتی داره.
شاه: آخه خب فایده‌اش چیه؟
امینی: خوب بله آخه بی‌خود ولی به هر حال اونطور نیست که ایشان عنوان می‌کنه که بله توافق کرده‌اند، اینطور نیست.
شاه: اون سه ماده پس چیه؟
امینی: نخیر، اون مقدارش هم بلوفه از اون جهت که عرض کردم، خیلی درست نیست، تو مصاحبهٔ دیشبش [سنجابی] هم با [رادیو] بی‌بی‌سی [فارسی] گویا خیلی شل و خیلی تَق و لَق بوده.
شاه: اون [سنجابی] هم گفته که با سلطنت همکاری نخواهد کرد.
امینی: بله ولی بطوری متناقض بوده این ترتیبات که یک عده‌ای که شنیده بودند امپرسیون [تاثیر] بسیار بدی رویشان گذاشته بود.
شاه: آخه فایده‌اش چیه؟
امینی: خب بی‌خود! بله تبلیغاتیه
شاه: در هر صورت با یه همچنین دولتی [ائتلافی] که ما نمی‌توانستیم نظم را برقرار کنیم، آیا اون دولت می‌آمد دستور بدهد که هر که تکان خورد بگیریم، بزنیم؟ نمی‌گفت و چاره‌ای غیر از این نیست؟ این را مطمئن باشید.
امینی: بله بله متاسفانه بله.
شاه: مثلاً در نفت جنوب، خب این بسته بشه، آخر ماه ما حقوق به مردم چه شکلی بدهیم؟
امینی: حالا به هر حال من بیاناتتان را گوش بکنم، به نظرم خیلی به موقع بود.
شاه: بله شنیدم که خیلی تاثیر خوبی کرده، اون‌هایی که شنیده‌اند می‌گفتند.
امینی: حتما موثر است.
شاه: در هر صورت ما [سخنرانی خطاب به مردم] راجع به گذشته هم صحبت کردیم، خبط و خطا و فساد و ظلم، همه چیز.
امینی: خب اینا خیلی موثره قربان.
شاه: گفتیم دیگر تکرار نخواهد شد و این حکومت [دولت نظامی] هم البته قبلاً گفتیم فقط موقتی است و فقط برای برقراری نظمه.
امینی: بله باید حتما پیگیری کرد، اون حضرات رو جمع کرد با همدیگه.
شاه: بله؟
امینی: این حضراتی که هستند بایستی با هم جمع کرد. امروز صبح آقای طالقانی هم یک اعلامیه‌ای داده بود که می‌گفت خیلی خوب بوده و دعوت به آرامش کرده که بنده خدا می‌گفت فکر کردن ولی نمی‌فهمن.
شاه: حالا از شما می‌خواستم که هر نفوذ که دارید در آخوند‌ها و این‌ها، بگید که آقا شما خوب ساکت بشینید دیگه!
امینی: بله بله. بنده همین نقش را با اجازه اعلیحضرت این کار را بنده می‌کنم و صبح هم کرده‌ام، که یکی یکی ببینم، جمعشان بکنم که واقعاً ببینم که حداقل توافق را با کی می‌کنن؟
شاه: حالا اون برای بعد است.
امینی: بله، حتماً حالا عجالتاً با یک کاری اون‌ها را آرام بکنیم.
شاه: الان این‌ها تا دورهٔ اجرای کامل نظم و آرامش در مملکت باید سکوت بکنند و بکلی حکومت قانون در مملکت برقرار بشه و بعد ترور افکار که شروع شده، این ترور افکار باید از بین برود، یعنی شما چطوری می‌خواهید دموکراسی داشته باشید، اگر یکطرفه باشد، اینکه نمی‌شه.
امینی: من به ایشون گفتم که این کار غیرقابل اجتناب بود، پیش‌بینی هم کردیم ولی متاسفانه ن
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فرهنگ نیوز]
[مشاهده در: www.farhangnews.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 114]
-
گوناگون
پربازدیدترینها