پارازیت‌های آگهی‌ مآب

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: وسط سریال‌های خیانت‌خیز ترکیه شبکه جم، ناگهان چشمتان می‌افتد به سر تراشیده عطاران در «من سالوادور نیستم» و چهره رنجور فرهاد اصلانی در «کوچه بی‌نام» و شوخ و شنگی شخصیت‌ های کارتونی «50 کیلو آلبالو» و داد و فریادهای پیمان معادی و دوستان در «ابد و یک روز». میان دغدغه‌های ذهنی سرانجامِ گوزل و برگ‌ریزان و نبرد گل‌ها دو پرسش مطرح می‌شود؛ این که تیزرهای سینمایی چگونه سر از شبکه‌های فارسی‌زبان ماهواره‌ای درآورده‌اند و این‌که پخش شبانه‌روزی این آنونس‌ها و فیلم‌های تبلیغاتی چقدر در استقبال تماشاگران و فروش آنها نقش داشته است؟

به گزارش جام‌جم ، در قانونی به نام ممنوعیت به‌کارگیری تجهیزات دریافت از ماهواره بصراحت از ممنوعیت تبلیغ در شبکه‌های غیرمجاز ماهواره‌ای سخن گفته شده و از برخورد وزارت ارشاد و نهادهای نظارتی و قضایی با متخلفان صحبت به میان آمده است. اما چرا و چگونه فیلم‌های سینمایی جمهوری اسلامی ایران در شبکه‌های فارسی‌زبان تبلیغ می‌شوند و چرا وزارت ارشاد و قانون در این‌باره موضع انفعالی دارند و اقدامی موثر، پیشگیرانه و بازدارنده انجام نمی‌دهند؟ اول باید به این پرسش پاسخ داد که چگونه این تیزرها به شبکه‌های آن سوی آب‌ها راه پیدا می‌کند؟ برای پاسخ به این سوال، سراغ دو نفر از تهیه‌کننده‌هایی رفتیم که فیلم‌های آنها روی اکران است و از قضا تیزرهای تبلیغاتی این آثار هم از برخی شبکه‌های فارسی‌زبان ماهواره‌ای پخش می‌شود. شور و نشاط و اکران منصور لشکری قوچانی، تهیه‌کننده فیلم «کوچه بی‌نام» در گفت‌وگو با جام‌جم بر قانونمداری و احترام به قانون از سوی همه از جمله صاحبان آثار سینمایی تاکید می‌کند و درباره پخش تیزرهای این فیلم در برخی شبکه‌های فارسی‌زبان ماهواره‌ای می‌گوید: این‌که بگویم از پخش این تیزرها از این شبکه‌ها خبر ندارم که سخن درستی نیست، اما این‌طوری نبوده که خود من به عنوان تهیه‌کننده اثر آن را برای تبلیغ به این شبکه‌ها داده باشم؛ بلکه ما با یک شرکت خارجی قرارداد بستیم و تیزر این فیلم را برای اکران جهانی در اختیار آنها قرار دادیم، این‌که این تیزر چگونه از آن شبکه‌ها سردرآورده، من بی‌اطلاع هستم. تهیه‌کننده فیلم‌های عصر یخبندان و خط ویژه ادامه می‌دهد: به نظرم دلیل اصلی استقبال مردم از فیلم‌ها در نوروز امسال را نباید مربوط به تبلیغات ماهواره‌ای دانست. لشکری قوچانی درباره اکران خارجی فیلمی نظیر کوچه بی‌نام هم توضیح می‌دهد: این فیلم الان در چند سینمای آمریکا و کانادا اکران می‌شود و تقاضا برای نمایش در سینماهای دیگر آن کشورها هم رو به افزایش است. نحوه نمایش در آنجا هم به این صورت است که یک سینما را در هر شهر برای اکران انتخاب می‌کنیم و پس از پایان نمایش، سینما و شهر دیگری را برای اکران برمی‌گزینیم. این فیلم عموما برای مخاطب ایرانی به نمایش درمی‌آید، اما چون زیرنویس انگلیسی دارد، تماشاگر غیرایرانی هم می‌تواند به تماشای آن بنشیند. این تهیه‌کننده که ساخت مجموعه موفق «گپ» را برای شبکه برون‌مرزی سیما دارد، در پایان می‌گوید: خودم از خوانندگان همیشگی روزنامه جام‌جم هستم و نسبت به خوب و خدمتگزار بودن مدیران رسانه ملی آگاهی دارم، امیدوارم مشکلات و موانعی که درباره پخش نشدن تیزر برخی فیلم‌های سینمایی از تلویزیون وجود دارد، با صحبت و تفاهم برطرف شود. کدام مخاطب سعید سعدی، تهیه‌کننده فیلم «خشم و هیاهو» هم درباره این موضوع به جام‌جم می‌گوید: در همان اوایل اکران، چند تیزر تبلیغاتی فیلم خشم و هیاهو از تلویزیون پخش شد، اما بعدا و وقتی بدون اطلاع و تصمیم ما آنونس این کار از شبکه‌های فارسی زبان ماهواره پخش شد، تلویزیون دیگر تیزر فیلم ما را پخش نکرد. مسئولان این شبکه‌ها با شرکتی که ما برای پخش و اکران جهانی قرارداد منعقد می‌کنیم، وارد مذاکره می‌شوند و تیزر فیلم‌ها را از آن طریق به دست می‌آورند و منتشر می‌کنند که دیگر ارتباطی به ما ندارد. این تهیه‌کننده سینما درخصوص پخش جهانی فیلم‌های داخل هم توضیح می‌دهد: مسئولیت پخش و نمایش جهانی این فیلم را خانم نسرین میرشک در فرانسه به‌عهده دارند و حضور و نمایش خارجی با هماهنگی ایشان صورت می‌گیرد. قانون لق ممنوعیت در ادامه برای شفافیت موضوع تبلیغ فیلم‌های سینمایی در شبکه‌های ماهواره‌ای سراغ معاون حقوقی، امور مجلس و امور استان‌های وزارت ارشاد رفتیم تا تصریح و تذکر قانونی را از زبان او بشنویم. حسین نوش‌آبادی در این خصوص به جام‌جم می‌گوید: براساس قانون ممنوعیت به‌کارگیری تجهیزات دریافت از ماهواره، هرگونه نشر آگهی‌های تبلیغاتی از طریق برنامه‌های ماهواره‌ای ممنوع است. در ماده 10 این قانون هم تصریح شده است که وزارت ارشاد با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و سازمان‌های ذی‌ربط موظف است با استفاده از اهرم‌های حقوقی و بین‌المللی در جهت حراست از مرزهای فرهنگی کشور و حفظ کیان خانواده علیه برنامه‌های مخرب و مبتذل ماهواره‌ای اقدام لازم را انجام دهند. با این حال وقتی از نوش‌آبادی می‌پرسیم که چرا برخورد نمی‌کنند و می‌گوید:‌ درباره پخش تیزر فیلم‌های سینمایی کشور در شبکه‌های ماهواره‌ای هنوز جرمی احراز نشده است. به نظر می رسد از مدیران وزارت ارشاد باید خواست تا یک بار دیگر قوانین منع تبلیغ و استفاده از ماهواره به خصوص ماده 13 همین آیین‌نامه را مرور کنند. حمایت بی‌دریغ صداوسیما از هنر هفتم با مروری سریع در فضای حمایتی فرهنگی و هنری موجود در کشور به آسانی می‌توان پی برد که در زمینه سینما تا به امروز بیشترین همکاری از طرف رسانه ملی و شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی در پخش آگهی‌ها صورت گرفته و صداوسیما به تکلیف واقعی خود درخصوص سینما بخوبی عمل کرده‌ است. این آمار در حالی است که شبکه‌های استانی نیز به این امر به صورت بومی پرداخته‌اند که در آمار در نظر گرفته نشده است .به عبارتی، با احتساب تبلیغاتی که از مراکز پخش شده‌اند این رقم به مراتب بیشتر خواهد شد. این حمایت در شرایطی رخ داده که به تعبیر دکتر داود نعمتی انارکی، رسانه ملی خطوط قرمز خود را در پخش آگهی‌های فیلم‌ها به دلیل حمایت از صنعت سینمای کشور بسیار کاهش داده و در بسیاری موارد حدود 90 درصد تخفیف به آگهی‌های فرهنگی تعلق می‌گیرد؛ حتی پخش آگهی‌ فیلم‌های سینمایی بنابر آمار اعلام شده، کاملا رایگان بوده که آخرین نمونه آن را می‌توان در ساخته تاثیرگذار ابراهیم حاتمی‌کیا یعنی فیلم «بادیگارد» ملاحظه کرد. نقش مهم رسانه ملی در فروش فیلم‌ها نوش‌آبادی فروش بالا و 20 میلیاردی فیلم‌های سینمای ایران در نوروز را مرتبط با تبلیغ در ماهواره نمی‌داند و می‌گوید: بیشتر از تبلیغات ماهواره‌ای، این کیفیت خود فیلم‌ها، شهرت بازیگران و عوامل، توزیع و تبلیغ مناسب از سوی رسانه ملی و فضای مطبوعات و تبلیغات محیطی است.