واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: باكو به دنبال تغيير معادله در قفقاز
خونينترين منازعه دو دهه گذشته بين جمهوري آذربايجان و ارمنستان بر سر قره باغ كه در جريان آن دستكم 30 نفر از دو طرف كشته شدهاند...
نویسنده : علی قنادی
خونينترين منازعه دو دهه گذشته بين جمهوري آذربايجان و ارمنستان بر سر قره باغ كه در جريان آن دستكم 30 نفر از دو طرف كشته شدهاند، نشاندهنده شكنندگي امنيت منطقه قفقاز در سايه تلاشهايي است كه براي تغيير وضع موجود در اين منطقه انجام ميشود. 22 سال بعد از توافق آتش بس بين باكو و ايروان كه به «كشمكش منجمد شده» معروف شده، به نظر ميرسد تصور غالب در جمهوري آذربايجان اين است كه تغيير وضع و معادله موجود حول بحران معروف به ناگورنو- قرهباغ با بهكارگيري قدرت نظامي امكانپذير است. قبل از شروع درگيري دو طرف در روز شنبه كه برخي ترجيح دادند نام جنگ بر آن بگذارند، مطبوعات روسيه گزارشهايي درباره تقويت قواي نظامي باكو در منطقه مورد مناقشه منتشر كرده بودند. البته باكو و ايروان هر كدام، روايت متفاوتي از دليل شعلهرو شدن كشمكش ارائه و همديگر را به تحريك در خط آتشبس متهم ميكنند، ولي به نظر ميرسد جمهوري آذربايجان در شرايط جديد، انگيزه بيشتري براي تغيير وضع موجود از طريق بهكارگيري زور دارد. دولت الهام علياف در سايه درآمدهاي نفتي سالهاي اخير، بخش اعظمي از بودجه خود را به خريدهاي تسليحاتي اختصاص داده و بنابر آمار و ارقام رسمي، بودجه نظامي جمهوري آذربايجان از 3ميليارد دلار در سال 2012 به 3/6 ميليارد دلار در 2013 افزايش و در 2014 به 3/8 ميليارد دلار رسيد. در سال 2015 نيز با افزايشي 27 درصدي به 4/8 ميليارد دلار جهش پيدا كرد. مقامهاي آذري ميگويند بودجه نظامي كشورشان طي 10 سال گذشته بيش از 20 برابر شده و به بيش از 20 درصد كل بودجه رسيده و اين را هم پنهان نميكنند كه حجم خريدهاي نظامي از جمله قراردادهاي 4 ميلياردي به روسيه و 1/5 ميلياردي به اسرائيل، با هدف پايان دادن به آنچه اشغالگري ارمنستان مينامند، انجام شده است.
علاوه بر انگيزههاي داخلي دولت الهام علياف، شرايط و معادلات قفقاز و منطقه طي سالهاي اخير به سمت و سويي رفته كه باكو احساس ميكند قادر است معادله موجود بين خود و ارمنستان را بعد از دو دهه تغيير دهد. روسها بهرغم حمايت سنتي از ارمنستان، طي سالهاي اخير سيگنالهايي هم ارسال كردهاند كه حاضرند در مناقشه بين ايروان- باكو، رفتاري بيطرفانهتر از خود بروز دهند. بهرغم اينكه روسيه همچنان قدرت مسلط منطقه قفقاز به شمار ميرود، ولي فروشهاي تسليحاتي بيسابقه كرملين به جمهوري آذربايجان كه با اعتراضات ارمنستان روبهرو شد در كنار رفتار كجدار و مريز كرملين در برخورد با گرجستان متمايل به غرب، برآوردهاي باكو را از شرايط موجود در قفقاز تغيير داده است. در كنار اين مسئله، بازيگري آنكارا در قفقاز و نقش تحريك كننده تركيه را نيز نبايد از برآورد شرايط موجود حذف كرد. رجب طيب اردوغان روز شنبه بلافاصله بعد از درگيري بين دو طرف، گروه مينسك سازمان امنيت و همكاري اروپا شامل روسيه، فرانسه و امريكا را در حل بحران قرهباغ بيكفايت توصيف و تأكيد كرد كه در مناقشه قرهباغ، تا آخر كار در كنار آذربايجان خواهد ماند. نقش تحريككننده آنكارا نه تنها در تغيير محاسبات طرف آذربايجاني تعيينكننده است بلكه نوعي تلاش براي برهم زدن معادلات موجود در قفقاز به تلافي بحران سوريه نيز محسوب ميشود.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۱۵ فروردين ۱۳۹۵ - ۲۱:۰۴
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 66]