تبلیغات
تبلیغات متنی
رسانه حرف تو - مقایسه و اشتراک تجربه خرید
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
تاثیر رنگ لباس بر تعاملات انسانی
محبوبترینها
بررسی دلایل قانع کننده برای خرید صنایع دستی اصفهان
راه های جلوگیری از جریمه های قبض برق
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1805722974
مرز بین الهی شدن و شیطانی شدن چیست؟/رمز ماندگار شدن مفاتیح شیخ عبّاس قمی
واضح آرشیو وب فارسی:وارث: آیت الله قرهی گفت: اگر عمل نیکو مستمر باشد و آن را رها نکنید از این شاخه به آن شاخه نپریم و به یک عمل خوب، استمرار داشته باشیم باعث می شود اعمال خوب دیگر هم برایتان به وجود بیاید.وارث : سیصد و چهل و یکمین جلسه درس اخلاق آیت الله قرهی که در محل مهدیه القائم المنتظر(عج) برگزار شده است در پی می آید. مرز بین الهی شدن و شیطانی شدن مرز بین الهی شدن و شیطانی شدن، همان خطورات است که اگر خطورات، نفسانی و شیطانی شد، ای بسا انسان را به سمت پلیدی ها، پلشتی ها و زشتی ها ببرد و او را به انسانی تبدیل کند که وجود، اعمال وکردارش، همه، شیطانی شود. قالب و فیزیکش، جسم انسانی است، امّا خود مِن الشیاطین است. یعنی از سپاه انس همان شیاطینی است که بیان شده: «مِنالجنّة و النّاس». دلیلش هم این است که خطورات را مواظبتنکرد و جدّی نگرفت. باور نکرد همین خطورات است که انسان را وادار به عمل می کند. حالا چطور خطورات، انسانرا به عمل واردار می کند؟ وقتی او گرفتار شد، به قدری این سمّ مهلک خطورات نفسانی و شیطانی، بر او هجمه می کند که یک موقعی می بیند که درون عمل هست، بدون این که بهظاهر بخواهد. به تعبیر دیگر اختیارش را از دست داده است. امّا از آن طرف، وقتیخطورات، الهی شد؛ از همان اوّل تا شروع کرد، می گوید: بسم الله الرّحمن الرّحیم، خدایا! مواظبت کنم که فکرم، فکر الهی باشد و آنچه بر ذهنم خطور می کند، الهی باشدکه البته برای این ها هم همان طور که بیان کردم، اذکار جسم و روح باید درست شود کهآن ذکر؛ یعنی یاد. یک راه برای در ذکر و یاد خدا بودن: انتخاب هم نشین خوب برای این که این ذکر و یادهم درست شود، یک راه این است که انسان باید جلیس و هم نشین خودش را انتخاب کند. هم نشینالهی، انسان را الهی می کند و هم نشین شیطانی، انسان را شیطانی می کند. خیلی ها بودند که یک جلسه الهی، آن ها را دگرگون کرد، «ان للّه فی أیّام دهرکم نفحات ألا فتعرضوا لها». خودشان را در معرض نفحات الهی قراردادند و حالشان، حال الهی شد و عوض شدند. منتها چطور عوض شدند؟ دیگر ادامه دادند ولطف خدا هم شامل حالشان شد. اگر لطف خدا نبود، این را نمی فهمیدند و درک نمی کردند. این لطف پروردگار عالم است که فهمیدند الآن که من عوض شدم، به واسطه جلیس و هم نشین بود، به واسطه این بود که رفیق خوبی دارم و به من تذکار داد، مجلس خوبی رفتم، منرا عوض کرد و ... یعنی این را در قوّه ادراکیّه خود متوجّه می شوند و وقتیمتوجّه شدند، رها نکردند. این، خیلی مهم است. رها کردن دوست خوب از همزات شیطان است لذا در باب عمل اخلاقی، روایتی از امیرالمؤمنین داریم که فرمودند: شما یک عمل نیکو را انجام بدهید، منتهامستمر باشد و آن را رها نکنید - به تعبیر عامیانه خودمان از این شاخه به آن شاخهنپریم و به یک عمل خوب، استمرار داشته باشیم - باعث می شود اعمال خوب دیگر هم برایتانبه وجود بیاید. منتها آغاز آن از کجا بود؟ آغاز این مطلب، از این بودکه اصرار داشتی یک عمل خوب را انجام بدهی و دیگر رهایش نکنی. نه این که یک هفته، دو هفته، یک ماه، صد روز، یک سال و ... انجام بدهی، بلکه تا آخر ادامه بدهی ورهایش نکنی و بفهمی که باید ادامه دهی؛ در این صورت، طبق روایت امیرالمؤمنین، همخدا این عمل را که در آن، استمرار داشتی، می پسندد و هم عامل برای اعمال خوب دیگرمی شود. این را برای همین بحثمان بیانکردم، وقتی فهمیدی جلیس و همنشین و جلسه خوب حالم را عوض کرد، دیگر آن را ادامهبدهی و جلو بروی، موفّق خواهی بود. اتّفاقاً یکی از همزاتشیاطین این است که تبیین به این می کند: دوستت که رفیق خوب و الهی است و شما رایاد خدا می اندازد و با خدا و قرآن و اهل بیت، آشتی می دهد، تکراری شده و رهایشکن. به تعبیر عامیانه رفیقت دلت را می زند. در حالی که اگر رفیق، رفیقخوب است، همان را تا آخر داشته باش تا یک موقع فریب نخوری. این ها نکاتی عالی استکه باید در آن ها خیلی تأمّل کرد. رمز ماندگار شدن مفاتیح حاج شیخ عبّاس قمی آیت الله حاج شیخ عبّاس قمی، صاحبکتا مفاتیح الجنان می فرمودند: وقتی من فهمیدم محدّث نوری (اعلیاللّه مقامه الشّریف) ضمن مباحث علمی، مباحث حالی هم داردو برای من کفایت می کند، دیگر رهایش نکردم و آنچه که من امروز دارم، از اوست. آیت الله حاج شیخ عبّاسقمیازمخلِصین نیست، بلکه به قول بعضی از اعاظم و بزرگان، جدّاً از مخلَصین شده است. پروردگارعالم هم عنایت کرده و بدون این که خودش بخواهد، امّا می بینید که هر جا قرآن درمنازل شیعه هست، مفاتیح ایشان هم در کنارش است. اعاظم و بزرگان ما کتاب دعا زیادنوشتند، از جمله سیّد بن طاووسو دیگران، آن ها هم مخلص بودند، نه این که نباشند، امّا درجه اخلاصآیت الله حاج شیخ عبّاس قمیدر حدی بود که الآن می بینیم کنار قرآن، مفاتیح است. غیر از این است!؟ ایشان می گوید: هر چهدارم، برای این است که وقتی فهمیدم محدّث نوری (اعلی اللّهمقامه الشّریف) برایم کفایت می کند، دیگر ایشان را رها نکردم. امام راحل، کدام رفیق خود را تا آخر هم رها نکردند؟ دوست خوب، انسان را بالامی برد. امام راحل عظیم الشّأن، خودش، امام العارفین است و در عرفان، معرفت بالا و والایی دارد، امّایک رفیق دارد که آن قدر ایشان را دوست دارد که حتّی آن زمانی که امامت را بر عهدهداشت - که بیان کردم قبل از ظهور، یک دوره تمرین امام و امّت است - یاد رفیقش بودو به خصوص در مواردی که بر امام سخت می گذشت (به واسطه نفهمیدن برخی از سیاسیون که متوجّه نمی شدند امام چه می گوید و قلب ایشان را به رنج می انداختند) و دلش ازدنیا و مافیها می گرفت، به حاج سیّد احمد آقا می گفت: تماس بگیرید و بگویید:ایشان اگر می شود، محبّت کنند و به پیش ما بیایند. آن کیست؟ آن مرد الهی، آقامعلّم دامغانی است. رفیق امام بود و تا آخر هم این رفاقت ادامه داشت. لذا انسان باید بداند کهراه نجات، همین جلیس است. راه موفّقیّت این است که یک عمل خوب را جدّی انجام بدهدو تا آخر برود. یاد و ذکر، الی الابد، دائمی و حتّی الموت است مثلاً بیان کردیم که اگرمی خواهیم سرباز امام زمان (روحی له الفداء) شویم، حداقل روزی یک آیه قرآن حفظ کنیم؛ حالا بیاییم همین را جدّی بگیریم. یعنی باورمان شود که در این قضیّه، نکته ای هست که بیان شده است. آن وقتاین عامل برای رفتن به سمت این کار می شود و إلّا اگر فقط انسان دلش بخواهد کهسرباز امام زمان (روحی له الفداء) باشد که کافینیست. به دل خواستن تنها نیست. به این که من مدام بگویم: «اللّهمّعجّل لولیّک الفرج» و هر هفته به جمکران بروم و هر هفتهدعای ندبه بخوانم و ... نیست. البته نمی خواهم بگویم که این کارها بد است، خیرف بلکهاستمرار داشتن در یک کار خیلی خوب است، اشتباه نشود. امّا وقتی فهمید یک مطلبی حقّاست، آن را ادامه بدهد. نه این که مثلاً یک روز، یک آیه حفظ کند، بعد دیگر آن رارها کند و جدّی نگیرد. در باب خطورات الهی، همینذکر است که عامل می شود انسان به مقام بالا و والا برسد. لذا بیان کردیم: یاد وذکر باید همیشگی باشد. اصلاً ما باید بدانیم که یکی از خصایص ذکر، این است کهدائمی است. ذکر که به معنی یاد است، موقعی یاد است که دائمی باشد. لذا خیلی جالب است، آیت الله العظمی بهاءالدّینیمی فرمودند: این که می گویند: یاد باد آن روزگاران، یاد باد، غلط است. بنده، خودم این را از لسان مبارکشان شنیدم و نقل قول نمی کنم. بعدها من این را بهعلّامه حسن زاده آملی بیان کردم که ایشان چنین مطلبی فرمودند. ایشان هم فرمودند: بله، غلطاست. یاد، همیشگی است. یاد الی الابد است. «الذکرفی قلب من نکتة الی تعامل الاخری». ذکر از نقطه ای شروعمی شود و تا رسیدن به آنچه به یادش هستی، ادامه دارد. یعنی درست است که از نقطه ایشروع می شود، امّا تمام نمی شود و نهایتی ندارد. مگر می شود انسان رفیقش رادو، سه سال فراموش کند و بعد به سراغ او برود و بگوید: ما با هم رفیق هستیم!؟ اینکه رفاقت نمی شود. اگر کسی یاد کسی است و با او رفیق است، دائم رفیق است. می شود انسان یاد امامزمان باشد و بگوید: من یک روز یاد ایشان هستم، بعد می رود تا سال دگیر در نیمهشعبان یاد امام زمان هستم! این، یاد می شود!؟ یاد و ذکر یعنی این کهانسان دائم در آن باشد. لذا ذکر لسان، حمد است و اصلاً علّت العللی که می گویند:در هر روز، ۵ بار و در هر بار دو مرتبه سوره حم خوانده شود؛ همین است؛ یعنی همیشهیاد خدا هستیم. این که همیشه نماز بخوانیم، یعنی همیشه یاد خدا باشیم و این سنبلاست و إلّا عبد بما هو عبد در خواب هم بندگی می کند. حتّی عذرمی خواهم در جایگاهتخلیه (بیت الخلاء) هم بندگی می کند که بیان کردیم در آن جا هم دعا داریم، یا بیانشده: آیة الکرسی خوانده شود، با کدام پا وارد شوند، چگونه خروج پیدا کنند، به کدام سمت بنشینند، بعد دعا را بخواند، وقتی فضولات از انسان خارج شد و نگاهش افتاد (کهمی گویند به پشت سر انسان می زنند تا انسان ببیند که یک موقع مریضی و ... نداشته باشد) دعا بخواند، «اللّهمّ اطعمنی طیّاً فی عافیة و اخرجهمنّی خبیثا فی عافیة». پس یاد خداوند همیشگی استو این طور نیست که بگوییم فقط در نماز، بنده خدا هستیم. عبد بما هو عبد همیشه دریاد خداست، چرا؟ چون همیشه بنده خداست. بعد بیان فرمودند: ذکر نفسهم همین است، وقتی بیان شده: «وَ ذِکْرُ النَّفْسِالْجُهْدُ وَ الْعَنَاءُ»، یعنی این کوشش و تحمّل رنجی کهباید داشته باشد، یعنی رنج، دائمی است و تو هم باید دائم مراقبه کنی. تا چه زمانی؟ اولیاء خدا فرمودند: تمام این اذکار، حتّی الموت (تا موقع مرگ) است. یاد همیشگی روح: خوف از انقطاع و امید به رحمت خدا حالا این اذکار را قبلاًتوضیح دادیم و می خواهیم جلو برویم. فرمودند: «وَذِکْرُ الرُّوحِ الْخَوْفُ وَ الرَّجَاءُ»، یاد روح ایناست که دائم هم در خوف است (خوف از این که نکند از پروردگار عالم منقطع شود) و همامید دارد (امید به عمل خودش ندارد، چون می داند عمل از باب تکلیف است، لذا امیدبه رحمت پروردگار عالم دارد). پروردگار عالم بیانفرمودند: تکلیفت را انجام بده و بنده حقیقی می گوید: چشم. لذا به عملش امیدی نمی اندوزد، امّا به رحمت خدا امید دارد، در حالی که از دوری از خدا هم می ترسد. عبد بما هو عبد از نوک پاتا فرق سر، چشم می شود، چشم مطلق. هر کاری گفته می شود، می گوید: چشم، این طوربنشین، چشم، این طور کار کن، چشم، ... . عبد بما هو بعد دائم در حال چشم گفتن است، خدا فرموده: گناه نکن، چشم. خدا فرموده: این رزا بخور، چشم. آن را نخور، چشم. اینحرام است، چشم. این حلال است، چشم. ماه مبارک رمضان، اذان صبح گفتن، دیگر نخور، چشم. حالا اذان مغرب شد، بخور، چشم. البته این چشم ها، معرفتیاست و وقتی چشم می گوید، انجام می دهد؛ چون عبد در معرفت است. عین عبد، عقل وعرفان است و عقل حقیقی هم «العقل ما عبد به الرّحمن» است. این عبد موقعی که معرفت پیدا کرد، دیگر هر چه امر از ناحیه خدابود، می گوید: چشم. همه روزها، روزهای خدا است، امّا چه می شود که موقعی که ماهمبارک رمضان نزدیک می شود، دنبال هلال ماه می گردیم؟ چون از این به بعد باید روزهبگیریم و اگر روزه نگیریم، خدای ناکرده فعل حرام انجام دادیم. حالا ماه مبارکرمضان دارد تمام می شود، باز هم دنبال هلال ماه هستیم، چرا؟ برای این که اگر روزاوّل شوال را روزه بگیریم هم فعل حرام انجام دادیم. تا دیروز می گفت، بگیر، امروزمی گوید: نگیر. تازه بدنم هم عادت کرده و دیگر می توانم راحت روزه بگیرم، امّاپروردگار عالم می گوید: این روز را روزه نگیر، چشم. بگیری فعل حرام انجام دادی، چشم. پس همه وجود عبد، چشم می شود، البته از باب معرفت به این چشم می رسد. حالا این خوف دارد، خوف ازمنقطع شدن از پروردگار عالم. رجا هم دارد و آن امید به عمل نیست، امید به لطفخداست. من مکلّف هستم و تکلیفم را انجام می دهم. امّا امید به لطف خدا دارم، نه بهعمل خودم. اولیائش، انبیائش، خصّیصینش، آن کسانی که مقرّبین الهی بودند، یک لحظههم نگفتند که ما به عملمان امید داریم، چه برسد امثال من بیچاره که عملمان هزارنقص هم دارد. در نماز افکارمان به هزار جا می رود و ...، حالا مثلاً بخواهیمبگوییم: امیدمان به این است!؟ خیر، امیدمان به رحمت پروردگار عالم است. لذا یاد روح این است: روحدائم می گوید بترس که نکند از خدا جدا شوی، از آن طرف هم مدام می گوید: به رحمتپروردگار عالم امید داشته باش. یاد همیشگی قلب: صدق و صفا «وَ ذِکْرُ الْقَلْبِالصِّدْقُ وَ الصَّفَاءُ»، قلب هم صادقانه در آنچه که فهمید، جلو می آید. صدق یعنی همین که اولیاء خدا در دل شب برای نماز بلند می شوند. راستیحقیقی یعنی چون فهمیدند، دیگر جلو می آیند. لذا صفا هم پیدا می کنند. قلب اگر فهمید همه چیزبرای خداست «القلب حرم اللّه»، دیگر حقیقتاً همه اعمال را هم برای خداانجام می دهد؛ یعنی اصلاً برایش مهم نیست که دیگری ببیند، نبیند، دیگری تعریف وتمجید کند، دیگری نعوذبالله برعکس، او را تکذیب کند. لذا نه از تعریف و تمجید بهوجود می آید و نه از تکذیب، عقب نشینی می کند. انبیاء هم این طور بودند، مگر انبیاء را تکذیب نمی کردند!؟ آیا آن ها عقب می نشستند!؟ تعریف و تمجید هم می کردند، برایشان مهم نیست. لذا صدق قلب این است: قلبی که حرم الله شد، دیگر واقعاً تمام کارهایش، خدایی می شود. اصلاً برایش مهم نیست دیگران چه می گویند، چه تعریف او را کنند و چهبرعکس. چون برای خدا دارد انجام می دهد. پس اگر انسان باورش شود که این قلب، حرم خداست، در این حرم، صادقانه دیگر هیچاحدی را جز صاحب حرم وارد نمی کند. ذکر قلب که صدق است؛ یعنی همین که واقعاً می داندبرای خداست، حالا همه علیه او باشند، برایش مهم نیست. مورد بعدی هم این است که صفا پیدا می کند، صفای او هم این است که دیگر دائم هرچه انجام می دهد، صاف صاف برای خداست. همه چیز او، الهی می شود و راحت است و آرام می شود. وقتی انسان، مصفّا شد، آرام هم می شود. دنیا و مافیها علیه او باشند، اصلاً ناراحت نیست. دنیا و ما فیها به او توجّه هم کنند، اصلاً برایش مهم نیست. امّا متأسّفانه امثال من، این طور هستیم که فکر می کنیم هر وقت دنیا و مافیهابه ما رو کرد؛ یعنی خدا ما را دوست داشته است. در حالی که این طور نیست. یاد همیشگی عقل: تعظیم و حیا «وَ ذِکْرُ الْعَقْلِالتَّعْظِیمُ وَ الْحَیَاءُ» که در هفته گذشته بیان کردیم. لذا وقتی کسی در عقل سلیم، عظمت پروردگار عالم رادید، برای همین خضوع و خشوع او زیاد می شود. هم عندالله تبارک و تعالی و هم عندالنّاس. امیرالمؤمنین، اسدالله الغالب، علی بن أبی طالب (ع) فرمودند: «لَا یَنْبَغِی لِمَنْ عَرَفَ عَظَمَةَ اللَّهِأَنْ یَتَعَظَّمَ»، سزاوار نیست کسی که بزرگیپروردگار عالم را می شناسد، خودش را بزرگ بشمارد. یعنی وقتی بداند خدا بزرگ است، در مقابل پروردگار عالم، دائم خاضع و خاشع است. در درون خودش می داند که خیلی کوچکاست، چون عظمت پروردگار عالم را متوجّه شده است. در مثال مناقشه نیست، اولیاء خدا فرمودند: چون با محسوسات و ملموسات سر وکار داریم، باید با بیان این مثال ها متوجّه مطلب شویم. مثلاً یک موقع سوارهواپیما می شوید، وقتی به بالا می روید، دیگر خانه ها و ماشین ها و ...، همه راریز می بینید و تازه می فهمید که آن زمینی که فکر می کردی چقدر بزرگ است، در این جاخیلی کوچک است. حالا فرض کنید کسانی که به کرات دیگر می روند، از آن جا نگاه می کنند، می بینندعجب، تمام این کره زمین در مقابل کرات دیگر خیلی کوچک است. یا کسی که در علم نجومکار می کند، این را متوجّه می شود. برخی مواقع مثل این کره زمین ما نسبت به برخیکرات دیگر، تبیین به انداختن یک عدس یا توپ کوچک، نه در یک محله، نه در یک شهر، نهدر یک کشور، بلکه در کره زمین می شود. کره زمین ما این قدر کوچک است. اثبات علوم نجوم است که کهکشان اوّل که پر از کرات مختلفی است، در مقابلکهکشان دوم مانند توپی است که در کهکشان دوم بیاندازی. کهکشان ها هم مانند طوماراست و پروردگار عالم هم این مطلب را بیان فرموده است. حالا امثال این تمثیل ها، اگر انسان عظمت خدا را با عقل سلیم درک کند، دیگر چیزی را بزرگ نمی شمارد. این عظمت خدا را هم فقط عقل سلیم است که می فهمد. حالابحث ما عقل سلیم نیست و گذرا رد می شویم. بحث ما ذکر است و این که خطورات چه کارمی کند. همان طور که بیان کردیم، اصل، خطورات است. اگر خطورات، الهی شد، اعمالمان، الهی می شود. اگر خطورات، نفسانی و شیطانی شد، اعمالمان شیطانی می شود. گاهی به فکر و ذهنمان چیزی می آید، استغفار نمی کنیم و پناه به ذات احدیّتنمی بریم، مدام جلو می رویم و فکرمان بزرگ می شود و ناخودآگاه در گناه می افتیم. یک فکر الهی می آید، انسان مدام آن را پرورش می دهد، یک موقع می بینی کارهای بزرگیصورت داده شده است. پس تأثیر خطورات این گونه است. حالا هم می فرمایند: عقل اوّل از همه متوجّه می شود و عظمت خدا را مدامیادآوری می کند. آن کسی هم که عظمت پروردگار عالم را دائم به عقل خود تذکار می دهدو یادآوری می کند، دیگر خودش را در مقابل خداوند نه تنها بزرگ نمی شمرد، بلکه خضوعو خشوعش هم بیشتر می شود. لذا بیان کردیم: اولیاء خدا، رکوع و سجودشان هم بیشتر می شود، چه درخلوتشان، چه در جلوتشان، چه در نمازهای شبشان و ... چرا؟ چون بیشتر به عظمت باری تعالیپی برده اند. خدا به چه کسانی رفعت مقام می دهد؟ رفعت کسانی که خدا را می شناسند، در چیست؟ «فَإِنَّرِفْعَةَ الَّذِینَ یَعْلَمُونَ مَا عَظَمَتُهُ أَنْ یَتَوَاضَعُوا لَه»، رفعت کسانی که عظمت خدا را می شناسند، در این است که در مقابل عظمت خداوند فروتن می شوند. هر چه فروتنی آنان بیشتر شد، معلوم می شود که خدا را بیشتر شناختند و عظمت او را فهمیدند. لذا یک معامله هم برایشانهست. البته اولیاء خدا، اعاظم و بزرگان و ذوی العقول معامله ای کار نمی کنند، امّاخدا خودش این طور خواسته است و فرموده: هر کس عظمت من را درک کرد و در مقابل من، خضوع و خشوعش بیشتر شد و دیگر خود را بزرگ نشمارد، من به او رفعت مقام می دهم و اورا بالا می برم. لذا عندالملائکه بالا می رود. عندالنّاس بالا می رود و اینخصوصیّات برای او به وجود می آید. چگونه خدا را تعظیم کنیم؟ بیان کردیم: احترام به ریش سفید و حامل قرآن و پیشوای دادگر هم خودش جزءتعظیم خداست، چگونه خدا را تعظیم کنیم؟ روایتش را در جلسه گذشته بیان کردیم که پیغمبر اکرم، محمّد مصطفی (صلّی اللّه علیه و آله و سلّم) فرمودند: «إنّ من تعظیم جلال اللّه عزّوجلّ، کرامة ذیالشیبة فی الإسلام و حامل القرآن و الإمام العادل». بزرگداشت و جلال و عظمت خداوند در این است کهریش سفیدان، پدران و مادران، اساتید، همسایه های کهنسال خود را احترام بگذارید. یک کسی حتّی اگر یک روز هم از شما بزرگ تر است به او احترام بگذارید. مورد بعدیاحترام به حاملان قرآن است؛ یعنی آن هایی که قرآن را می دانند و یا حافظ آن هستند. مورد سوم هم امام عادل است که باید به پیشوای عادل احترام گذاشت. یکی از مطالباحترام، شنیدن حرف آن هاست. خیلی مهم است. حضرت موسی بن جعفر (صلوات اللّه و سلامه علیه) می فرمایند: «عَظِّمِ الْعَالِمَ لِعِلْمِهِ وَ دَعْمُنَازَعَتَهُ» ، عالم را به جهت آن علمش، تعظیم واحترام کن و با او منازعه نکن. «وَ صَغِّرِ الْجَاهِلَ لِجَهْلِهِ وَ لَا تَطْرُدْهُ»، به جاهل احترام نکن، امّا او راطرد هم نکن، «وَ لَکِنْقَرِّبْهُ وَ عَلِّمْهُ»، و لیکن او را جذب کن و آنچه نمی داند را به او تعلیم بده. ذیل این روایت شریفه، ملّا محسن فیض کاشانی (اعلیاللّه مقامه الشّریف)، آن عارف بالله بیان می فرمایند: «هذا العمل تعظیم اللّه تبارک و تعالی»، یعنی با این عمل، تعظیم خدا را کردی، «سبحان ربیّ العظیم و بحمده». به قدری این بودن مردم مهم است و عقلا که خدا را تعظیم می کنند، یکی ازمواردش همین است که به پدر و مادر خود احترام کن، ولو به این که فرمانروا هشتی وپستی داری، جلوی پدر و مادر و معلّمت قیام کن. امیرالمؤمنین، اسداللهالغالب، علی بن أبی طالب (صلوات اللّه و سلامه علیه) فرمودند: «قُمْ عَنْ مَجْلِسِکَ لِأَبِیکَ وَ مُعَلِّمِکَ وَ إِنْ کُنْتَ أَمِیراً»، به احترام پدر و مادر و معلّمت از جای خودت برخیز و قیام کن، ولو به این کهفرمانروا باشی و پست و مقامی داشته باشی. ذکر عقل که تعظیمپروردگار عالم است، چگونه حاصل می شود؟ چگونه می شود خدا را تعظیم کرد؟ احترام بهریش سفید، معلّم، پدر و مادر (آن ربّ صغیر که نکاتی را در کتاب دو گوهر بهشتی دراین باره بیان کردیم) و ... اگر فکر کنیم که پدر و مادرمان متوجّه نیستند وبگوییم: شما برای قدیم هستید، شما چه می فهمید و ...؛ بدانیم که دارای عقل همنیستیم. چون ذکر عقل، تعظیم است و فقط هم التعظیم لله نفرمود، فرمودند: التعظیم والحیاء. هر کس حیا ندارد، عقل ندارد! حیا هم یکی دیگر ازذکرهای عقل است؛ نشان می دهد که عاقل حقیقی حیا دارد. حیا چیست؟ حیا، کلید همهخوبی هاست. اگر انسان بی حیا شود، همه بدی ها می آید. امیرالمؤمنین (صلوات اللّه و سلامه علیه) فرمودند: «الْحَیَاءُ مِفْتَاحُ الْخَیْر»، حیا کلید همه خوبی هاست. همه خوبی ها از حیا شروع می شود. لذا انسان اگر می خواهددنبال خوبی ها برود، باید حیا داشته باشد. حیا کند که زبانش به بدی باز شود. وقتیانسان حیا داشته باشد، زبانش به بدی و نعوذبالله به فحش و تهمت و غیبت و دروغ بازنمی شود. اگر چشمش حیا داشت، نگاه به ناموس مردم و بدی ها باز نمی شود. چرا گاهی در تنهایی، فکرهای بد به ذهنمان می آید؟ درمان آن چیست؟ یک عدّه آمدند و از آیت الله العظمی ادیبسؤال کرده بودند: آقا! یک مواقعی در تنهایی فکرهای بد به ذهن ما می آید. اوّلاًچرا می آید!؟ ما نمی خواهیم بیاید، امّا می آید. مثلاً یک جایی کسی را دیدم، بعداًدیگر ...، آن موقع نه تلویزیونی بود (چون در زمان طاغوت خیلی از مؤمنین تلویزیوننداشتند) و نه اینترنتی که الآن هست، نه موبایل، نه شبکه های اجتماعی و کانال ها و... بود، امّا به هر حال گفته بود در ذهنم فکر بد می آید. اوّلاً چرا می آید و بعددرمانش چیست؟ آقا فرموده بودند: علّت آمدن افکار بد در ذهن انسان، این است که بی حیاست. آن کسی که حیا داشته باشد، فکربد هم به سراغش نمی آید. چون بی حیا می شود، پرده دریده می شود و فکر بد هم به ذهنشمی آید. این جمله خیلی عجیب است و غوغاست. بر روی این جمله تأمّل کنید. وقتی انسان حیا داشتهباشد، چشمش را کنترل می کند. حالا که نتوانسته چشمش را کنترل کند، فکرش را هم دیگرنمی تواند کنترل کند. پس علّت، آن بی حیایی است. این جمله، عجیب است. ببینیداولیاء خدا چگونه مرض را تشخیص می دهند. بیان کردیم که امام صادق (صلوات اللّه و سلامه علیه) فرمودند: هر کس در دنیازاهد باشد «مَنْ زَهِدَ فِی الدُّنْیَا»، خدا چهار مطلب به او می دهد، «أَثْبَتَ اللَّهُ الْحِکْمَةَ فِی قَلْبِهِ» اوّل این که حکمت را در قلبش تثبیت می کند، «وَ أَنْطَقَ بِهَا لِسَانَهُ» دومین مورد این که حکمت را بر زبانش جاری می کند، تا می گوید: بسم اللهالرّحمن الرّحیم، هست کلید در گنج حکیم و حکمت می آید. «وَ بَصَّرَهُ عُیُوبَ الدُّنْیَا دَاءَهَا وَ دَوَاءَهَا» سوم هم این که بصیر می شود، عیوب دنیا را می فهمد، دوای مریضی هایش را هم می فهمد. لذا حکیم این گونه است، می گوید: علّت العلل این که فکر بد به ذهنتان می آید، این است که بی حیایی درانسان به وجود آمده است. چون انسان بی حیا می شود، حیای در زبان ندارد، اگر حیایدر زبان داشت، به پدر و بزرگتر خود نمی گفت: به تو چه! انسان که بی حیا می شود، بی ادبمی شود. اگر بی حیا نبود، بداخلاقی نمی کرد. این ها همه برای بی حیایی است. چشم کهبی حیا شد، دیگر راحت می بیند. آن کسی که حیا دارد، نگاه نمی کند و مراقب و مواظباست، ولو هیچ کس هم نبیند. وقتی تنها باشی، کسی نمی بیند، شما هستی و موبایل خودت و این کانال ها و شبکه ها، چه چیز می تواند باعث شود کهانسان نبیند؟ حیا! اگر انسان حیا داشت، ولو تنها هم باشد، نمی بیند. وقتی حیاداشت، گوش نمی دهد. از این طرف نمی آید نعوذبالله در خلوت خود ترانه ها و ... راگوش دهد و از آن طرف حسین حسین کند. این، بی حیاست. روی حیا خیلی کار کنیم. اگر انسان، با حیا شد، در خلوت و جلوت پروردگار عالم را می بیند و معلوم می شوداصلاً عاقل است. بیهوده نیست که از نشانه های عقل و ذکر عقل را همین حیا می دانند، «وَ ذِکْرُ الْعَقْلِ التَّعْظِیمُ وَ الْحَیَاءُ». یاد عقل، عظمت و حیا است. هم عظمت خدا و هم عظمت بزرگان را درک کند و به آن هااحترام بگذارد و هم حیا دارد. لذا آن کسی که حیا دارد، عاقل است و آن کسی که حیانداشته باشد، اصلاً عاقل نیست. دومین سؤالی که از آقاداشتند، این بود که آقا چگونه آن را درمان کنیم؟ فرمودند: اگر بخواهی این فکرها بهوجود نیاید، اوّل برو حیا را تمرین کن و إلّا این هیچ درمانی ندارد و به ذکر نیست. بعضی موارد درمان هایی باذکر و برخی اعمال دارد، امّا برخی موارد ذکر و ... ندارد. حالا اگر توفیق بشود، راجع به مرض و درمان مطالب بسیار زیبایی است که بیان خواهیم کرد. اولیاء خدا نسخه هاییدر این زمینه دادند، مثلاً نسخه زبان این است. نسخه چشم، این است. نسخه گوش ایناست. تک تک دردهای آن ها را می شمارند و تک تک برای هر کدام از این دردها نسخهدادند. این نسخه ها هم حسب آیات و روایات شریفه است. به هر حال نمی شود کهپروردگار عالم و اولیاء خدا این همه راجع به مریضی ها صحبت کردند، امّا درمانش رانگویند. و إلّا پروردگار عالم هم نعوذبالله به درد ما نمی خورد. پس حتماً درمانشرا هم بیان فرمودند و نسخه آن را دادند. ولی آقا فرمودند: این ازباب ذکری نسخه ندارد و نسخه آن، این است که بروید و روی حیا کار کنید. اگر خواستیمافکار بد در تنهایی به سراغمان نیاید، باید بر روی حیا کار کنیم. البته این مطلب فقط در تنهایی هم نیست. گاهی افکار بد در جمع هم به سراغ انسانمی آید. بنده در جلسه قبل بیان کردم که دو نفر خدمت آیت الله مولوی قندهاریبردیم، بعد از آن جلسه به من گفتند: تو بیکاری که از قم پیش یک افغانی می روی! آیت الله مولوی قندهاری، آن کنز خفیّ الهی جمله ای فرمودند که خیلیجالب بود، فرمودند: بعضی از این ها وقتی می آیند، این قدر فکرهایشان پلید است کهدر همان مجلس هم که نشستند، این حرف را می زنند. یعنی نفرمودند که بعداً چیننمطلبی گفتند. بلکه در همان مجلس که آمدند ما را ببینند، در فکرشان می گفتند: قرهیاز قم با همه این بزرگان و اعاظم به مشهد و پیش یک افغانی آمده است، آن هم با اینحال که پیش آیت الله العظمی بهاءالدّینی و آقایان دیگر هم دارد می رود، امّا عقلشکار نمی کند و از قم پیش چنین کسی می رود! لذا این افکار بد نه تنها در خلوت، بلکه گاهی در جلوت هم به وجود می آید و همه برای بی حیایی است. پس معلوم می شود که حیایک چیز عجیب و غریبی است. نشانه های حیا چیست؟ امیرالمؤمنین (ع) فرمودند: «لا دین لمن لا حیاء له»، اصلاً دین ندارد، آن کسی که حیا ندارد. اتّفاقاً انسانیکه حیا دارد، اصلاً نسبت به برادر خودش فکر بد نمی کند. اگر هم فکر بدی بیاید، زودتوبه و استغفار می کند، لجاجت هم نمی کند. فرمودند: لجاجت، ثمره و میوه کسی است کهحیا ندارد. یعنی هر کس حیا ندارد، لجباز می شود و لجاجت پیدا می کند. حیا خیلی عجیباست. لذا پیغمبر می فرمایند: «إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْحَیِیَّ الْحَلِیمَ الْعَفِیفَالْمُتَعَفِّف»، خدا انسان با حیای بردبار پاکدامنی را که عفّت می ورزد، دوست دارد. می خواهید نشانه های حیا را بدانید؟ یک روایت بسیار عالی است که حتماً بر رویآن تأمّل کنید. پیغمبر اکرم، محمّد مصطفی (ص) راجع به شاخه های حیا فرمودند: «وَ أَمَّا الْحَیَاءُ فَیَتَشَعَّبُ مِنْهُ اللِّینُ وَ الرَّأْفَةُ وَ الْمُرَاقَبَةُ لِلَّهِ فِی السِّرِّ وَالْعَلَانِیَةِ وَ السَّلَامَةُ وَ اجْتِنَابُ الشَّرِّ وَ الْبَشَاشَةُ وَالسَّمَاحَةُ وَ الظَّفَرُ وَ حُسْنُ الثَّنَاءِ عَلَى الْمَرْءِ فِی النَّاسِفَهَذَا مَا أَصَابَ الْعَاقِلُ بِالْحَیَاءِ فَطُوبَى لِمَنْ قَبِلَ نَصِیحَةَاللَّهِ وَ خَافَ فَضِیحَتَه»، از حیا، شاخ و برگ های به وجود می آید که عبارتند از: ۱. «اللِّینُ»، نرمش، یعنی انسان با حیا، با مؤمنین، پدر ومادر، همسر، برادر، شاگردان، استاد و ... نرم است. دعا کنیم که همه این طور شویم. ۲. «وَ الرَّأْفَةُ»، دومین مورد این است که رأفت دارد و مهربان است. ۳. «وَ الْمُرَاقَبَةُ لِلَّهِ فِی السِّرِّ وَ الْعَلَانِیَةِ»، سومین مورد هم مراقبه کردن نسبت به اوامر پروردگار عالم، چه جایی که تنهاهست و چه علن. خدا را در آشکار و نهان خودش در نظر دارد. آن کسی که همیشه خدا رادر نظر دارد، دیگر افکار بد هم سراغ او نمی آید، چه در سرّ و چه در علن. این همانمطلبی است که آیت الله ادیبفرموده بودند و نشان می دهد که اولیاء خدا از روایات این مطالب را اخذ می کردند. مقابل حیا، دریدگی است. کسی که نعوذبالله آن قدر بی حیا شود، دیگر دریده است، لذا برایش اصلاً مهم نیست که لخت و عریان هم بیاید، راحت روسری خود را می اندازد وبا آن وضعیّت بد، زشت و قبیح هم بیرون می آید، مانند حیوان. این را برای خودش فخریهم می داند و فکر می کند دارد با این نظام مقدّس مخالفت هم می کند. چنین کسی احمقو بی عقل است. چون تعظیم و حیا از ذکرهای عقل بود. لذا وقتی با آن لباس های مفتضح و وضعیّت زشت می خواهد فخر کند، معلوم است که عقل ندارد که این قدر در علن بی حیاشده است. لذا یکی از نشانه های حیا، مراقبه برای خدا هم در علن و آشکار و هم در نهان، سرّ. پس معلوم می شود چرا آیت الله ادیب فرمودند که علّت افکار بد آمدن در ذهن انسان در تنهایی ایناست که بی حیا شده است. لذا فرمودند: بی حیایی را درمان کن و باحیا شو، دیگر درتنهایی هم افکار بد سراغت نمی آید. ۴. «وَ اجْتِنَابُ الشَّرِّ»، انسانبا حیا از دوری و بدی و شرارت دوری می کند. بدی کسی را نمی خواهد و انسان بد، رذلو پستی هم نمی شود. این روایت خیلی عجیب است. نمی دانم بگویم باید با طلا بنویسیم که طلا، فلز است و من و شما بر روی آن قیمت گذاشتیم و این، اصلاً مافوق این حرف هاست. معلوم می شود هر کسی یک کدام از این خصایص بد ذکر شده در این روایت را داشتهباشد، یک شعبه ای از بی حیایی را دارد. لذا فرمودند: یکی از شاخه های حیا، این است که شرّ نمی کند. ۵. «وَ الْبَشَاشَةُ»، بشّاشیّت داردو خوشرو است. با مردم و همسایه هایش خوب و خوش برخورد است. با فرزند و دوستانش خوش رواست و عنق نیست. بعضی ها نسبت به همسایگان خود خیلی بدرفتاری می کنند و عنق هستند. این نشانه بی حیایی است. داد بزنی، یقه بگیری و ... معلوم است که بی حیایی. برعکس باید خوش رو باشی. ۶. «وَ السَّمَاحَةُ»، گذشت. از همدیگر گذشت کنیم. چقدر گذشت خوب است که درروایتی دارد: اگر کسی در این دنیا قبل از این که برادرش از دنیا برود، نسبت به اوگذشت کند، یعنی از طرف مقابل بدی دیدم و حقّ هم به تعبیر عامیانه با من است، البته حقّ که همیشه با ما نیست، امّاتصوّرمان این است، ولی گذشت کنم؛ پروردگار عالم قبلاز این که بمیرد، از او گذشت می کند؛ یعنی پرونده اش را صاف می کند. می گوید: چونتو از بنده من گذشتی، من هم این جا می گذرم. امّا آن هایی که نگذرند، داریم که فردای قیامت حسابرسی می کند. چونحساب خیلی سخت است. در آن جا هم تازه می گویند: این طور است، آن طور است و ...حقّ هم با تو بوده، می گویند: درست است حقّ با تو بوده، امّا حسابرسی می کنیم، چرادر آن جا این طور شد، دلیلش چه بود و ...، تازه باید بیایی حساب پس بدهی که حقّ بامن بوده است. بعد پروردگار عالم می گوید: خوب من هم برایت دارم، آن جا هم این طوریاست، این جا هم آن طوری است و ... خیلی عجیب است. روایات بیان می کند. ۷. «وَ الظَّفَرُ»، بخشندگی وپیروزی. ۸. «وَ حُسْنُالثَّنَاءِ عَلَى الْمَرْءِ فِی النَّاسِ»، از شاخه هایحیا این است که مردم تا او را دیدند، نگویند: وای شرور آمد، بگویند: این آدم خوش نامو خوبی است. در ادامه فرمودند: «فَهَذَا مَا أَصَابَ الْعَاقِلُ بِالْحَیَاءِ»، این ها فوایدی است که عاقل از حیا می برد. این که بیان کردیم حیا ازخصیصه های عاقل است، همین است. «فَطُوبَى لِمَنْ قَبِلَ نَصِیحَةَ اللَّهِ وَ خَافَ فَضِیحَتَه»، خوشا به حال آن کسی که نصیحت خدا را بپذیرد و از رسوایی خودش بترسد. وقتی انسان، بی حیا شد، رسوا هم می شود و خیلی بد است. لذا وقتی در آن زمان که نهاینترنت و ماهواره و ... بود، از آیت الله ادیب پرسیدند: چرا گاهی در خلوت افکاربد به سراغمان می آید؟ فرمودند: دلیل این است که تو بی حیایی. حیای چشم، گوش، زبانو دیگر اعضاء و جوارحت را نگاه نداشتی، لذا الآن در خلوت هم برایت این گونه می آید. بعد هم فرمودند: درمان این دعا ندارد و درمانش برگشت به حیا است. این روایت شریفه هم این طور بیان می کند. پس ذکر عقل، تعظیم وحیاست. بزرگ ترین نعمت: انفاق مال در طاعت خدا! چون این جلسه، جلسه آخرسال است، البته از جمعه إن شاءالله ما به فضل الهی و به شرط حیات مراسم فاطمیّه راداریم، امّا می خواهم چند نکته را هم بیان کنم و آن، این که اگر بخواهیم پاک شویم، یک کار این است: دیگران را هم مدّنظر داشته باشیم. اگر می خواهیم به دنبال تعظیمخداوند باشیم، یکی از موارد این است که مالمان را انفاق کنیم. امیرالمؤمنین، اسداللهالغالب، علی بن أبی طالب (صلوات اللّه و سلامه علیه) فرمودند: «إِنَّ إِنْفَاقَهَذَا الْمَالِ فِی طَاعَةِ اللَّهِ أَعْظَمُ نِعْمَةٍ وَ إِنَّ إِنْفَاقَهُ فِیمَعَاصِیهِ أَعْظَمُ مِحْنَةٍ» ، محقّقاً و بی تردید، انفاق مال در طاعت خدا، بزرگ ترین نعمت است که خدا بهتو مرحمت کرده است. اگر خدای ناکرده در معاصی آن را خرج کنی، بزرگ ترین معصیت است. این قدر این انفاق خوب است که عجیب است. عزیزان من! آخر سال است و امسال هموضعیّت فرق می کند. حتّی بیان کردند: واقعاً مردم امسال خریدشان نسبت به سال گذشتهخیلی کم شده است. دست همدیگر را بگیریم. طوری نباشد که فقط خودم و خانواده خودم. فکرهمسایه ها باشیم. اگر این طور باشد، «طُوبَى لِمَنْ ذَلَ فِی نَفْسِه»، می شود. آن کیست؟ فرمودند: «أَنْفَقَالْفَضْلَ مِنْ مَالِه»، خوشبه حال آن کسی که خود را در مقابل نفسش، خوار انگاشت، این شخص کسی است که زیادهمال خود را انفاق کرده است. کسی که عظمت خدا را درک کرده است، خودش در مقابل خودشخوار می شود. یکی این است که انفاق کند، دست همدیگر را بگیریم و به همدیگر کمککنیم. طوری نباشد که فقط و فقط خودمان و خانواده مان داشته باشیم. حتّی جالب است بعضی می گویند: ما تا یک حدّی باید انفاق کنیم و دست دیگران رابگیریم، امّا حدّ ندارد. روایتی در این زمینه است. حضرت سیّد السّاجدین، امامالعارفین، آقا علیّ بن الحسین (صلوات اللّه و سلامه علیه) می فرمایند: «إِنَّ مِنْ أَخْلَاقِ الْمُؤْمِنِ الْإِنْفَاقَ عَلَى قَدْرِ الْإِقْتَارِ وَ التَّوَسُّعَ عَلَى قَدْرِ التَّوَسُّعِ وَ إِنْصَافَالنَّاسِ مِنْ نَفْسِهِ وَ ابْتِدَاءَهُ إِیَّاهُمْ بِالسَّلَام»، تحقیقاً، بی تردید، از خصلت ها و اخلاق های مؤمن این است که مالش را انفاقمی کند، در حدّ تنگدستی. یعنی این قدر مالش را می دهد تا جایی که شاید حتّی خودشهم تنگدست شود. البته درست است که بیانشده: «خیرالامور اوسطها»، ما که تا آن مراحل نمی توانیم برویم، امّا حداقل یک انفاقی بکنیم و دستدیگران را بگیریم. انفاق، با یقین به جایگزینی آن از طرف خداوند اوّلاً بدانیم تا ما انفاق می کنیم، خدا جای آن را پر می کند. امام صادق(ع) می فرمایند: «أَنْفِقْ، وَ أَیْقِنْ بِالْخَلَف»، از مال خودت در راه خدا هزینه کن، یقینداشته باش که آنچه را هزینه کردی، خدا جایگزین می کند و برمی گرداند. این طور نیستکه فکر کنیم انفاق کنیم، فقیر می شویم. حضرت می فرمایند: مؤمن، چنین خصوصیّتی داردکه حتّی تا حد تنگدستی هم انفاق می کند، امّا بدانید که تا انفاق می کنید، خدا آنرا برمی گرداند. صدقه ندادن و ملعون بودن! آن وقت کسی که این کار را انجام ندهد، ملعون است، امام صادق(ع) می فرمایند: «مَلْعُونٌ مَلْعُونٌ مَنْ وَهَبَ اللَّهُ لَهُ مَالًا فَلَمْ یَتَصَدَّقْ مِنْهُ بِشَیْ ءٍ»، ملعون است، ملعون است، کسی که خدا به اومالی را بخشیده و او چیزی از آن را صدقه نداده است. اگر مالمان را در راه خوبی خرج نکنیم، در راهبدی خرج خواهد شد! عزیزان من! یاد دیگران باشیم. بدانیم اگر هم کمک نکنیم، روایت داریم بی اختیارجای دیگری خرجش می کنیم، پیغمبر اکرم، محمّد مصطفی (صلّیاللّه علیه و آله و سلّم) فرمودند: «مَنْ مَنَعَ مَالَهُ مِنَالْأَخْیَارِ اخْتِیَاراً صَرَفَ اللَّهُ مَالَهُ إِلَى الْأَشْرَارِ اضْطِرَاراً»، کسی که مالش را در راه خوبی، برای خوبان، با اختیار خودش و به دست خودش خرج نکند، خدا کاری می کند این مالش را به ناچاربرای آدم های بد مصرف می کند. اصلاً اگر در راه خوبی خرج نکنی، در راه بدی خرج می شود. خیلی عجیب است. فکرنکنیم اگر خرج نکردیم، برایمان می ماند. اوّلاً فرمود که اگر انفاق کنی، خدا برمی گرداند. یقین داشته باشید. بعد هم می فرماید: اگر در راه خوبی خرج نکنی، در راه بدی خرجخواهد شد. دست برادر و فامیل ها و همسایگانت را بگیر و به دیگران، کمک و انفاق کن. خیلی ها هستند که ندارند و صورتشان را با سیلی سرخ می کنند. اخلاق اولیاء این است، مراقب و مواظب هستند. /1102101305
شنبه ، ۲۲اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: وارث]
[مشاهده در: www.vareth.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 17]
-
گوناگون
پربازدیدترینها