تبلیغات
تبلیغات متنی
رسانه حرف تو - مقایسه و اشتراک تجربه خرید
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
تاثیر رنگ لباس بر تعاملات انسانی
محبوبترینها
بررسی دلایل قانع کننده برای خرید صنایع دستی اصفهان
راه های جلوگیری از جریمه های قبض برق
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1805276636
فوکو و انقلاب اسلامی ایران (1979) - بخش دوم و پایانی ریشه‌های فکری و نظری دیدگاه‌های فوکو
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: فوکو و انقلاب اسلامی ایران (1979) - بخش دوم و پایانی
ریشه‌های فکری و نظری دیدگاه‌های فوکو
اگر جمهوری اسلامی همچنان خواستار حرکت سریع خود به سوی آرمان‌ها و اهداف الهی خویش است باید بیش از پیش بر اصول و مبانی تفکر شیعی خود، استمرار و پایبندی داشته باشد که بن‌مایه این اصول چیزی نیست جز: عاشورا، مهدویت و ولایت فقیه.
تردید در مورد ماهیت حکومت اسلامی من دوست ندارم که حکومت اسلامی را «ایده» یا حتی «آرمان» بنامم. اما به عنوان یک «خواست سیاسی» مرا تحت تأثیر قرار داده است. (همان: 41) در مدت اقامت در ایران یک بار هم واژه «انقلاب» را از زبان کسی نشنیدم؛ اما از هر پنج مخاطب من چهار نفر جواب می‌دادند؛ «حکومت اسلامی». این جواب مرا غافلگیر نمی‌کرد. آیت‌الله خمینی همین جواب خشک و کوتاه را به خبرنگاران داده بود و هنوز هم سر حرف خود بود. اسلام شیعی در واقع خصوصیاتی دارد که می‌تواند به خواستِ حکومت اسلامی رنگ ویژه‌ای بدهد. برخی از کارشناسان نیز گفته بودند: «خوب می‌دانیم که [معترضین] چه چیزی را نمی‌خواهند، اما خودشان هم نمی‌دانند که چه می‌خواهند». (همان: 36) در مورد این قسمت از گزارشات میشل فوکو لازم است نکات زیر مد نظر قرار گیرند: اولاً: این نکته در تمامی انقلاب‌های بزرگ مشترک است که تصور کاملاً روشن و دقیقی در خصوص حکومت جایگزین رژیم مستقر وجود نداشته و انقلاب اسلامی ایران نیز از این امر مستثنی نبوده است. ثانیاً: این تردید، عمدتاً در ذهن روشنفکرانی بوده که هیچ آشنایی با افکار رهبر انقلاب نداشته‌اند وگرنه امام خمینی(رحمه الله علیه) و بسیاری از شخصیت‌های انقلابی تا حدود زیادی می‌دانسته‌اند که حکومت اسلامی، چگونه حکومتی است و ویژگی‌های آن چیست و لذا بر خلاف نظر فوکو، هیچ‌گونه تردیدی در این زمینه نداشته‌اند. ثالثاً: با توجه به گزارشات خود فوکو، اسلام شیعی تفاوت عمده‌ای با سایر ادیان و حتی مذاهب دین اسلام دارد، در نتیجه ایجاد یک حکومت اسلامی بر مبنای اصول و مبانی فکری آن، چیزی عجیب و دور از ذهن نیست که نمونه بارز آن نیز حکومت جمهوری اسلامی ایران است که بیش از 30 سال با قدرت و صلابت در حال حرکت به سوی اهداف و آرمان‌های خویش است؛ آرمانی که فوکو هم در دیدار با آیت الله شریعتمداری تا حدی با آن آشنا شده است: در همان دقیقه‌های اول دیدارمان به من گفت: «ما منتظر امامیم [امام دوازدهم]، اما این به آن معنی نیست که امکان حکومت خوب را منتفی می‌دانیم؛ شما مسیحیان هم در این راه می‌کوشید و در عین حال منتظر رجعت مسیحید». (همان: 37) رابعاً: این نوع شیوه حکومت، بارها توسط شخص امام خمینی(رحمه الله علیه) و بسیاری از شخصیت‌های بزرگ انقلابی آن زمان همچون شهید بهشتی، شهید مطهری، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (که بعد از رحلت امام خمینی(رحمه الله علیه) رهبری انقلاب اسلامی را بر عهده گرفتند) و همچنین سایر بزرگان انقلاب، در میان اقشار مختلف مردم مورد بحث و تبیین قرار گرفته است. امام خمینی(رحمه الله علیه) در حاشیه بحث‌ها و درس‌های مربوط به «ولایت فقیه»، حکومت اسلامی را چنین معرفی می‌کند: حکومت اسلامی هیچ یک از انواع حکومت‌های موجود نیست ... حکومت اسلامی نه استبدادی است و نه مطلقه، بلکه مشروط است. البته نه مشروط به معنی متعارف فعلی آن که تصویب قوانین تابع آراء اشخاص و اکثریت باشد. مشروط از این جهت که حکومت‌کنندگان در اجرا و اداره مقید به یک مجموعه شرط هستند که در قرآن کریم و سنت رسول اکرم| معین گشته است. مجموعه شرط همان احکام و قوانین اسلام است که باید رعایت و اجرا شود ... حکومت اسلام همان حکومت قانون است. در طرز حکومت، حاکمیت منحصر به خداست و قانون فرمان و حکم خداست. قانون اسلام یا فرمان خدا بر همه افراد و بر دولت اسلامی حکومت نام دارد ... باری، حکومت در اسلام به مفهوم تبعیت از قانون است و فقط قانون بر جامعه حکمفرمایی دارد». (امام خمینی، بی‌تا ب: 55 ـ 53) اما اولیویه روا، اندیشمند معاصر فرانسوی نیز در مقاله‌ای تحت عنوان «ایران، تشیع و انقلاب» اشاره‌ای به این موضوع داشته است: آیت‌الله خمینی در جریان درس‌های خود در نجف، در دهه 1960، مفهوم «ولایت فقیه» را تهیه و تدارک دید. این مفهوم، ترجمان یک نظریه اسلام‌گرایی است که بر اساس آن، داشتن یک جامعه اسلامی، بدون داشتن یک حکومت اسلامی امکان ندارد. نباید صرفاً به مطالبه اینکه قوانین اعلام شده باید منطبق با «شریعت» باشد، دلخوش داشته و بسنده کرد. حکومت باید در ذات و جوهر خود اسلامی باشد. (روا، 1384: 135) همچنین حضرت امام(رحمه الله علیه) در ایام تبعید و در مصاحبه‌های بسیاری که با شبکه‌ها و خبرگزاری‌های گوناگون بالاخص در پاریس، داشتند به تبیین شیوه حکومتی مدنظر خویش و مسائلی همچون آزادی، حجاب، حقوق زنان، آزادی اقلیت‌های دینی و سیاسی و ... پرداخته‌اند: آن حکومتی که ما اختیار می‌کنیم یک جمهوری است که متکی به آراء ملت است و قانون اساسی‌اش اسلام است. (امام خمینی، بی‌تا الف: 309) همچنین امام در پاسخ یکی از خبرنگاران که پرسید: قوانین اسلامی که شما مایلید در ایران اجرا کنید، شبیه عربستان سعودی و لیبی خواهد بود؟ چنین فرمودند: «آنچه را که ما به نام جمهوری اسلامی خواستار آن هستیم فعلاً در هیچ جای جهان نظیرش را نمی‌بینیم». (همان: 316) ریشه‌های فکری و نظری دیدگاه‌های فوکو برای اینکه بتوانیم ریشه‌های فکری فوکو پیرامون انقلاب اسلامی را مورد بررسی قرار دهیم قبل از هر چیز لازم است شالوده فکری وی را جستجو کنیم. 1. پسامدرنیسم به اعتقاد بسیاری از صاحب‌نظران، فوکو فردی پسامدرنیست است. به اعتقاد برخی، پسامدرنیته حکایت از هم‌پاشیدگی تازه یا واقعی آن شکل‌های اجتماعی می‌کند که با مدرنیته پیوند دارند. (ساراپ، 1382: 177) در ذیل این مطلب و در ارتباط با موضوع مورد بحث، باید این نکته را خاطرنشان کرد که به اعتقاد بسیاری از متفکران، در دنیای مدرن دین به حاشیه رانده می‌شود: دیدگاهی که مارکس، دورکهایم و وبر همگی در آن سهیم بودند این بود که دین سنتی بیش از پیش در دنیای مدرن به صورت امری حاشیه‌ای در می‌آید و دنیوی شدن فرآیندی اجتناب ناپذیر است. از سه جامعه‌شناس شاید تنها وبر می‌توانست حدس بزند که یک نظام سنتی مانند اسلام ممکن است تجدید حیات عمده‌ای پیدا کند و پایه تحولات مهم سیاسی در اواخر قرن بیستم شود؛ با این همه این دقیقاً همان چیزی است که در دهه 1980 در ایران رخ داد. (گیدنز، 1390: 516) حال با توجه به تعاریف پسامدرنیستی می‌توان به این مطلب رسید که انقلاب اسلامی، نوعی انقلاب پسامدرنیستی است که از این لحاظ مورد توجه فوکو پسامدرنیست قرار گرفته است؛ چراکه به گفته سیدمن: «فوکو پنداشتی از جامعه را رد می‌کند که آن را ارگانسیم یا سیستمی می‌بیند که مورد تأیید سنت‌های لیبرالی و مارکسیستی است». (سیدمن، 1390: 237) فوکو اگرچه به پیروی از نیچه منتقد اساسی مدرنیته است ولی روش بررسی او در تاریخ، ما را به این نکته رهنمون می‌سازد که بیشتر او را یک پساساختارگرا ببینیم تا یک پسامدرنیست. 2. تبارشناسی از جمله افکار و نظریاتی که فوکو بر مبنای پساساختارگرایی آن را ارائه می‌دهد نظریه «تبارشناسی» وی است. «تبارشناسی در چارچوب پساساختارگرایی قصد دارد تا عرف و هنجارهای اجتماعی را بر هم زند». (همان: 237) لذا فوکو با دست کشیدن از صورت‌بندی نظریه سیستماتیک جهانی که هر چیزی را سر جای خود قرار می‌دهد، به رویکردی متفاوت در علوم انسانی نائل می‌آید که آن را «تبارشناسی» می‌نامد. (همان: 237) «تبارشناسی نشان می‌دهد که هیچ چیز ثابت نیست و حتی فیزیولوژی ما دستخوش نیروهای تاریخی است». (اسمارت، 1385: 72) بنابراین، اگر بخواهیم در مجموع منظور فوکو از تبارشناسی را درک نماییم بهتر است به این عبارت رجوع کنیم: منظور فوکو از تبارشناسی نگرشی است که بر مبنای آن جهت‌دار بودن ذاتی تاریخ و جامعه نفی می‌شود. این نگرش به تبعیت از نیچه بر جدالی که قدرت‌های مختلف برای کسب قدرت دارند و بر نبود نظمی که ذاتی این نبرد باشد، تأکید دارد. پیامد روش‌شناختی این نگرش آن است که مورخ باید تلاش کند تا روندهای احتمالی و تحریف کننده‌ای که جامعه به لحاظ تاریخی سپری کرده را آشکار سازد ... [تبار شناسی] تحولاتی را که به سطح رویدادها، جزئیات کوچک، دگرگونی‌های جزئی و وضعیت‌های بی‌اهمیت جلوه داده شده مربوط می‌شود .... (استونز، 1390: 384) همچنین به نقل از دریفوی داریم که: تبارشناسی درست در مقابل روش تاریخ سنتی قرار دارد؛ هدف آن ضبط و ثبت خصلت یکتا و بی‌نظیر وقایع خارج از هرگونه غایت یکدست و یکنواخت است. (دریفوی، 1384: 206) حال به اینجا می‌رسیم که طبق پیش‌بینی‌های مدرنیسم و روش‌شناسی معمول تاریخ، قرار بود که در عصر مدرن دین کنار گذاشته شود. همچنین همان‌طور که طبق نظریه «تبارشناسی» گفته شد، تبارشناسی در پی پیگیری نمودن مسیری است که این ساختارهای کلی تاریخ مورد پیش‌بینی عصر مدرن را کنار گذاشته و به حوادثی توجه نماید که در ظاهر کوچک ولی منشأ دگرگونی‌های بسیاری است. پس می‌توان طبق این رویکرد به انقلاب اسلامی به عنوان رویدادی اشاره کرد که اولاً ضد سیستمی بود و برخلاف پیش‌بینی‌ها به وقوع پیوست، ثانیاً هر چند در ظاهر این انقلاب در سطح ملی روی داد ولی به اذعان بسیاری از متفکران، این حادثه منشأ بسیاری از تحولات فراملی و جهانی گردید. 3. دیدگاه فراساختاری در مطالعه جنسیت اما یکی دیگر از موضوعاتی که فوکو به بررسی آن پرداخت بحث‌های مربوط به جنسیت بود که عمده این مطالب در کتابی تحت عنوان تاریخ جنسیت منتشر گردیده است. یکی از چالش برانگیزترین مسائلی که فوکو به بررسی آن پرداخت بحث همجنس‌خواهی بود. طبق گفته سیدمن: فوکو نسبت به این فرهنگ آمریکایی [همجنس خواهی] احساس دوگانه‌ای داشت. او آزادی جنسی و ابتکاری و نوآورانه بودن زندگی‌خواهان را ستایش می‌کرد. او به خصوص خلق روش‌های جدید تجربه بدن به منزله وسیله لذت و ایجاد شکل‌های نوین زندگی گروهی را تحسین می‌کرد. (سیدمن، 1390: 239) اما برای اینکه بتوانیم این موضوع را بهتر بررسی کنیم باید این قسمت را نیز مورد توجه قرار دهیم: فوکو چرخش به سمت فرهنگ خودمحور و ازدواج‌محور را نقطه عطفی در شکل‌گیری جوامع مدرن تلقی می‌کرد. رابطه سکس به حوزه‌ای بدل می‌شد که ممنوعیت‌ها و قواعد رسمی پیرامون آن شکل می‌گرفت؛ به‌ویژه رابطه سکس خارج از ازدواج صریحاً ممنوع شد. (همان: 242) با عنایت به این بحث‌ها می‌توان این مسائل را مدنظر قرار داد: اولاً همان‌طور که قبلاً نیز بدان اشاره شد فوکو با مطرح کردن بحث‌های پساساختارگرایانه، به دنبال خارج شدن انسان از قید و بندها و ساختارهای مربوط به مدرنیسم بود و طبق جملات فوق نیز، متوجه شدیم که فرهنگ ازدواج‌محور و ممنوعیت روابط جنسی خارج از ازدواج از خصیصه‌های عصر مدرن است. ثانیاً با توجه به این جملات متوجه می‌شویم که آنچه در بحث همجنس‌خواهی برای فوکو جذاب بوده، مسئله تازگی و ابتکاری بودن آن است، یعنی همان چیزی که در پساساختارگرایی مورد تحسین قرار می‌گیرد. در مجموع و با توجه به بحث‌های مربوط به جنسیت فوکو، شاید بتوان چنین نتیجه گرفت: همان‌طور که در بحث همجنس‌خواهی، این رفتار به دلیل ابتکاری و فراساختار بودن آن (خارج از ساختار ازدواج) مورد تحسین فوکو قرار می‌گیرد، بحث وقوع انقلاب اسلامی نیز به‌دلیل تازگی داشتن و وجود عناصر تازه در آن بسیار مورد توجه فوکو قرار می‌گیرد؛ پس آنچه مورد توجه وی است هر نوع اقدامی است که به نوعی ساختار و نظم عصر مدرن را زیر سؤال برده و روش‌های نوینی را عرضه می‌نماید؛ چراکه «فوکو با هرگونه نظریه‌پردازی جهان‌شمول مخالف است. او از قالب‌های کلی‌گرایی تحلیل، دوری می‌جوید و ناقد هرگونه نظام‌گرایی است». (ساراپ، 1382: 85) کلیت بحث‌های مطرح شده در این بخش را به این صورت می‌توان جمع‌بندی نمود: «انقلاب اسلامی پس از پیروزی با ایجاد بستر و زمینه تاریخی، به نیروی اصلی تحولات تاریخی سه دهه گذشته جهان، به‌ویژه تاریخ مسلمین بدل گردیده است». (کچوئیان، 1391: 71) همان‌طور که قبلاً نیز بدان اشاره شد تازگی انقلاب اسلامی برای فوکو بسیار جذاب بود، به گونه‌ای که آن را به جنبه‌های نو و متمایز آن، اولین انقلاب ما بعد تجددی یا پسامدرن می‌خواند. (همان: 96) در هر انقلابی، عنصر و متغیری بیش از سایر متغیرها به ایفای نقش می‌پردازد و به عبارتی شاه‌کلید آن انقلاب محسوب می‌گردد، حال اگر بخواهیم شاه‌کلید شکل‌گیری و پیروزی انقلاب اسلامی ایران را معرفی کنیم به جرأت می‌توان گفت که آن چیزی نیست جز «ایدئولوژی شیعه». به اعتقاد فوکو، عامل اصلی پدیدآورنده، محرکه اصلی، علت دوام و بقا و همچنین جهت و آینده انقلاب اسلامی ایران را باید در عنصر استراتژیک و بنیادین «دین» جستجو کرد. (خرمشاد، بی‌تا: 219) همان‌گونه که در مدل طراحی شده نیز مشاهده شد، ایدئولوژی شیعه به عنوان متغیر اصلی این انقلاب نه تنها روی متغیر وابسته (انقلاب اسلامی) که حتی بر روی سایر متغیرهای مستقل نیز تأثیرات غیر قابل انکاری را داشته و حتی به وجود آورنده برخی از آنها بوده است. (مثل رهبری و ولایت فقیه که ریشه در نظام امامت تفکر شیعه دارد) لذا مفهوم «معنویت‌گرایی سیاسی» قلب تحلیل فوکو از انقلاب اسلامی ایران را شکل داده است و نوآوری فوکو در بررسی انقلاب اسلامی را باید در همین مفهوم جستجو کرد. (همان: 220) انقلاب اسلامی با بهره‌گیری از این عنصر اساسی نه تنها دروازه‌های جدیدی را به سوی کشور ایران گشوده است که حتی تأثیرات شگرفی را نیز بر سایر کشورهای جهان، بالاخص کشورهای اسلامی منطقه داشته است. در همین مورد پناهی چنین می‌نویسد: از لحاظ مذهبی، ایران بزرگ‌ترین کشور شیعه جهان است و یکی از نیرومندترین و بزرگ‌ترین کشورهای اسلامی دنیاست. وقایع ایران در جهان اسلام بسیار تأثیر می‌گذارد و پیوند ناگسستنی با آنها دارد و می‌تواند منشأ اثرگذاری زیادی در همه زمینه‌ها در جهان اسلام باشد، همان‌طور که در تاریخ گذشته دنیای اسلام چنین بوده است. (پناهی، 1385: 37) در نهایت به اعتقاد فوکو: این انقلاب [انقلاب اسلامی] همچون یک حرکت و نهضت «اسلامی» می‌تواند کل منطقه را به آتش کشد، رژیم‌های با ثبات کمتر را براندازد و رژیم‌های با ثبات‌تر را نگران سازد. (فوکو، 1384: 32) بنابراین آنچه در پایان لازم به یادآوری است ذکر این نکته است که اگر جمهوری اسلامی همچنان خواستار حرکت سریع خود به سوی آرمان‌ها و اهداف الهی خویش است باید بیش از پیش بر اصول و مبانی تفکر شیعی خود، استمرار و پایبندی داشته باشد که بن‌مایه این اصول چیزی نیست جز: عاشورا، مهدویت و ولایت فقیه. منابع و مآخذ آرون، ریمون، 1384، «پیامبر بی‌سلاح»، در مجموعه مقالات اندیشمندان علوم اجتماعی و انقلاب اسلامی ایران، ترجمه محمدباقر خرمشاد، مرکز بازشناسی اسلام و ایران، تهران، انتشارات باز. ازکیا، مصطفی و علیرضا دربان آستانه، 1389، روش‌های کاربردی تحقیق، تهران، کیهان. استونز، راب،1390، متفکران بزرگ جامعه‌شناسی، ترجمه مهرداد میردامادی، تهران، نشر مرکز. اسمارت، بَری، 1385، میشل فوکو، ترجمه لیلا جوافشانی و حسن چاوشیان، تهران، نشر اختران. امام خمینی، سید روح‌الله، بی‌تا الف، طلیعه انقلاب اسلامی، تهران، انتشارات مجتمع دانشگاهی ادبیات و علوم انسانی. ـــــــــــــــ ، بی‌تا ب، ولایت فقیه، تهران، کاوه. بازرگان، مهدی، 1363، انقلاب ایران در دوحرکت، تهران، دفتر نهضت آزادی ایران. بشیریه، حسین، 1374، انقلاب و بسیج سیاسی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران. پناهی، محمدحسین، 1385، «اثر انقلاب اسلامی ایران در نظریه‌های وقوع انقلابات»، دوفصلنامه حقوق و سیاست، سال هشتم، شماره 21، پاییز و زمستان 85 . ـــــــــــــــ ، 1389، نظریه‌های وقوع انقلاب: وقوع، فرآیند و پیامدها، تهران، سمت. جمعی از مؤلفان، 1388، نقش روشنفکران در تاریخ معاصر ایران، ج 2، تهران، انتشارات مؤسسه فرهنگی قدر ولایت. خرمشاد، محمدباقر، 1383، «بازتاب انقلاب اسلامی در نظریه‌های انقلاب: تولد و شکل‌گیری نسل چهارم تئوری‌های انقلاب»، مجله جامعه شناسی ایران، دوره پنجم، شماره 3. ـــــــــــــــ ، بی‌تا، «فوکو و انقلاب اسلامی ایران؛ معنویت گرایی در سیاست». پژوهشنامه متین، شماره 1. دریفوی، ه. رابینو، 1384، میشل فوکو؛ فراسوی ساختارگرایی و هرمنوتیک، ترجمه حسین بشیریه، تهران، نشر نی. دهخدا، علی‌اکبر، 1372، لغت‌نامه، زیر نظر محمدمعین و سیدجعفر شهیدی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران. روا، اولیویه، 1384، «ایران، تشیع و انقلاب»، در مجموعه مقالات اندیشمندان علوم اجتماعی و انقلاب اسلامی ایران، ترجمه محمدباقر خرمشاد، مرکز بازشناسی اسلام و ایران، تهران، انتشارات باز. روشه، گی، 1368، تغییرات اجتماعی، ترجمه منصور وثوقی، تهران، نشر نی. ساراپ، مادن، 1382، راهنمایی مقدماتی بر ساختارگرایی و پسامدرنیسم، ترجمه محمدرضا تاجیک، تهران، نشر نی. سیدمن، استیون، 1390، کشاکش آراء در جامعه‌شناسی، ترجمه هادی جلیلی، تهران، نشر نی. عمید زنجانی، عباسعلی، 1374، انقلاب اسلامی و ریشه‌های آن، تهران، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. فوکو، میشل، 1377، ایرانی‌ها چه رؤیایی در سر دارند؟، ترجمه حسین معصومی همدانی، تهران، هرمس. ـــــــــــــــ ، 1389، ایران: روح یک جهان بی‌روح، ترجمه نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران، نشر نی. ـــــــــــــــ ، 1384، «انبار باروتی به نام اسلام»، در مجموعه مقالات اندیشمندان علوم اجتماعی و انقلاب اسلامی ایران، ترجمه محمدباقر خرمشاد، مرکز بازشناسی اسلام و ایران، تهران، انتشارات باز. کچوئیان، حسین، 1391، انقلاب اسلامی ایران و انفتاح تاریخ: بیداری اسلامی در بهار عربی، تهران، سوره مهر. گیدنز، آنتونی، 1390، جامعه‌شناسی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران، نشر نی. محمدی، منوچهر، 1382، تحلیلی بر انقلاب اسلامی، تهران، مؤسسه امیر کبیر. مصباح‌یزدی، محمدتقی، 1387، انقلاب اسلامی و ریشه‌های آن، قم، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(رحمه الله علیه). مطهری، مرتضی، 1387، آینده انقلاب اسلامی ایران، تهران، صدرا. ـــــــــــــــ ، بی‌تا، پیرامون انقلاب اسلامی، قم، صدرا. هانتینگتون، سموئل، 1386، سامان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی، ترجمه محسن ثلاثی، تهران، نشر علم. ابوالفضل ذوالفقاری: استادیار دانشگاه شاهد. حسن محمد میرزائی: دانشجوی کارشناسی ارشد جامعه شناسی. فصلنامه علمی ـ پژوهشی مطالعات انقلاب اسلامی 37 انتهای متن/
http://fna.ir/
94/11/21 - 05:06
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 75]
-
گوناگون
پربازدیدترینها