واضح آرشیو وب فارسی:فرصت امروز: هنگامی که ایران قطعنامه 598 را پذیرفت و حملات دو طرف ایرانی و عراقی به طور موقت (لااقل تا عملیات مرصاد)قطع شد، موجی از رفتارهای هیجانی بازار ارز را فرا گرفت؛ رفتاری که به مثابه شوکی برای اقتصاد برآمده از ویرانی های جنگ عمل کرد. جنگ با همه نابسامانی ها، نظمی را در بازار ایجاد کرده بود، اما شوک حاصل از کاهش قیمت ارز موجب شد تا به یکباره موجی از چک های برگشتی و تاجران ورشکسته را روی دست بازار بگذارد. در مذاکرات هسته ای ایران و کشورهای غربی هم نخستین مدلی که در برابر فعالان اقتصادی قرار داشت این بود: تکرار تجربه قطعنامه 598 در بازار ارز. اما توافقات ژنو و لوزان نشان داد که بازار ارز نسبت به دهه 60 تغییرات ماهوی فراوانی کرده است و دانش این بازار نسبت به اقتصاد کشور فراتر از آن است تا دیگر رفتارهای هیجانی از خود بروز ندهد. تفاوت رفتار قیمت ارز در توافق هسته ای درست فردای روز اعلام توافق ژنو و لوزان بود که نرخ ارز در بازار رو به کاهش نهاد. بخشی از این رفتار تحت تاثیر مانورهای بانک مرکزی در بازار بود، اما بخش مهم تری به دلیل تاثیر گذاری بازیگران عمده بازار ارز است؛ بازیگرانی که پول های کلان دارند و در بازار ارز دارای اعتبار هستند. رفتار این بازار پس از این دو توافق نشان داد که سمت و سوی قیمت ارز پس از لغو کامل تحریم ها هم همسان این دو رخداد خواهد بود و نباید منتظر شوک کاهشی در بازار ارز باشیم. این موضوعی بود که «فرصت امروز» در چندین گزارش مورد کنکاش و بررسی قرار داد و پیش بینی کرد که قیمت ارز پس از لغو تحریم ها با کاهشی موقتی مواجه شده و دوباره راه صعود را در پیش خواهد گرفت. نرخ ارز که از لغو تحریم ها در آستانه 3700 تومان قرار داشت به رقم 3600 تومان واکنش نشان داد و دوباره در مسیر صعودی قرار گرفت، به گونه ای که روز گذشته 3636 تومان قیمت خورد. استدلال مطرح شده در این گزارش ها این بود که بازیگران عمده بازار ارز دو دلیل عمده برای جلوگیری از تکانه های منفی نرخ ارز دارند. اول مشکلات دولت در بودجه سال 95 و خطر کسری بودجه و دوم قیمت نفت. دولت در بودجه سال 95 قیمت ارز را به گونه ای طراحی کرده است که کاهش قیمت پایین تر از آن منطقی به نظر نمی رسد و امکان ندارد نرخ تبدیل دلار از مرز 3 هزار تومان فروتر رود. از سوی دیگر، چشم انداز قیمت نفت هم حاکی از کاهش آن در بازه یک سال آینده است که برخی از تحلیلگران حتی از نفت 17 دلاری یاد می کنند. اگر چه سهمیه نفت ایران با لغو تحریم ها افزایش می یابد، اما این افزایش تولید خود می تواند محرک کاهش بیشتر قیمت نفت باشد، بنابراین نرخ ارز از انگیزه کافی برای افزایش قیمت ارز برخوردار است. بانک مرکزی برنامه ای برای بازار ارز ندارد پیمان فروزش، کارشناس اقتصادی در گفت وگو با «فرصت امروز» در این باره گفت: یکی از مولفه های مهمی که در شرایط فعلی می تواند بر نرخ ارز اثر کاهشی داشته باشد ورود دارایی های بلوکه شده است. در شرایط فعلی بخش کوچکی از این دارایی ها آزاد شده است و این میزان تکافوی بازار داخلی را نمی کند و نمی تواند تاثیر مهمی بر بازار داخلی بگذارد، اما به مرور با ورود بیشتری از این دارایی ها می توان شاهد کاهش قیمت ارز در کشور بود. اما در این مورد نگرانی هایی وجود دارد. از یک طرف کاهش قیمت نفت را داریم که تاثیر مهمی بر بودجه دولت خواهد داشت و از طرف دیگر رقمی است که دولت برای نرخ ارز در بودجه سال آینده در نظر گرفته است. بنابراین حتی در صورت ورود دارایی های آزاد شده به ایران، نرخ ارز دلایلی را در دست دارد که راه افزایش را در پیش بگیرد. وی ادامه داد: در هیچ جای دنیا تا این اندازه در قیمت ارز نوسان وجود ندارد. علت آن هم این است که نه رئیس کل بانک مرکزی و نه وزیر اقتصاد هیچ یک استراتژی درست و علمی در مورد بازار ارز ندارند و با وجود برخی تبلیغات تاکنون نتوانسته اند بستری منطقی برای قیمت گذاری نرخ ارز در بازار به وجود بیاورند. فروزش به «فرصت امروز» گفت: تاکنون رئیس کل بانک مرکزی بارها درباره یکسان سازی نرخ ارز وعده داده و هر بار تاریخی را اعلام کرده است، اما با این وجود هنوز اتفاقی در این باره نیفتاده است در صورتی که یکسان سازی نرخ ارز برای اقتصاد کشور و ایجاد رونق در آن بسیار ضروری است، مطمئنا در صورت اجرای درست این سیاست، تولید ناخالص داخلی کشور و به دنبال آن ذخایر کشور را شاهد خواهیم بود. این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: بانک مرکزی در اوایل دهه 1380 توانست با مشقت زیادی سیاست یکسان سازی نرخ ارز را به اجرا بگذارد. این اقدام تحولات مهمی را دراقتصاد کشور به وجود آورد و آثار این اقدام را می توان در رشد اقتصادی پایدار و تولید ناخالص داخلی آن دوره مشاهده کرد. اما در سال های بعد این دستاورد نادیده گرفته شد و بی سرو سامانی در بازار ارز حاکم شد که در حال حاضر هم همچنان ادامه دارد. چنین بازاری استعداد این را دارد که تحت تاثیر نوسانات شدید نرخ ارز قرار بگیرد و این نوسانات ضربه های شدیدی را به بخش تولید و بخش صادرات و کلیت اقتصاد وارد می کند. * ارتباط با کارشناس: [email protected]
سه شنبه ، ۱۳بهمن۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فرصت امروز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 13]