واضح آرشیو وب فارسی:فارس: کریم مجتهدی در نشست نقد کتاب «سهروردی و افکار او»:
درس اصلی سهروردی کشف عشق است/ در حال نشخوار علم هستیم
چهره ماندگار فلسفه ایران و نویسنده کتاب «سهروردی و افکار او» گفت: تخیلی که در این کتاب به خرج دادم به معنی کانتی کلمه نیست، بلکه نوعی تخیل کاربردی است. بنده نشان دادم سهروردی چه مشکلاتی را در زندگی تحمل کرده است تا جوانان بهتر درک کنند.
به گزارش خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس، نشست نقد و بررسی کتاب «سهروردی و افکار او (تأملی در منابع فلسفه اشراق)» اثر کریم مجتهدی با حضور این نویسنده، شهین اعوانی عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، رضا کوهکن و محمد منصور هاشمی (منتقدان کتاب) برگزار شد. در ابتدای این مراسم مجتهدی چهره ماندگار فلسفه ایران درباره کتاب خود توضیح داد: بنده از همه شما که اینجا حضور دارید تشکر میکنم اما خوشحال نیستم چرا که در این کتاب نکاتی است که اصلاً در ایران مطرح نشده و این نکته مورد غفلت است. در این نوشتار نکاتی بیان شده که نه کربن و نه دیگران در آثار خود درباره منشأ برخی صحبتهای سهروردی ارائه شده و این برای من خیلی مهم است. وی با اشاره به اینکه منابع فکری سهروردی، سنتهای قدیمی مردم ایران به ویژه فلسفه ابن سینا و سنتهای ادبیات فارسی است، یادآور شد: این را باید بگویم که نام ارسطو دو برابر افلاطون در مجموعه آثار سهروردی دیده میشود، علاوه بر اینها یک سنت هرمسی نیز که بحث اصلی مباحث سهروردی هست، این سنت همان چیزی است که او را از بسیاری متفکران دیگر اسلامی و عرب جدا میکند. مجتهدی در ادامه افزود: کتاب حکمت الاشراق از دیگر آثار سهروردی جدا است برای اینکه اسامی در سایر کتابهای سهروردی آمده که در کتاب آخر که حکمت الاشراق میشود، نیامده است. عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با بیان اینکه دو اسم است که تنها در کتاب حکمت الاشراق آمده، شخصیتهای واقعی نیستند اما از یونان به شرق آمده است، توضیح داد: سهروردی کتاب را در ایران شروع کرده اما در آناتولی هنوز تمام نکرده است، سفر سهروردی جزو تحصیل او محسوب میشود، او در این سفر روحی درس میخواند، خودش و شخصیتش را میسازد، بنابراین این سفر برای او خیلی مهم بوده است. چهره ماندگار فلسفه ایران یادآور شد: ما در عصر افلاطونیان مکتب فلورانس چنین اسمهایی را میبینیم، بنابراین ریشههای مشترکی در تاریخ دیده میشود حکیم الهی که در داستانهای قدیمی مولانا هم دیده میشود، ریشههای مشترک با دیگر جاهای دنیا دارد. بنابراین شباهتهای بین افکار سهروردی و فلاسفه غربی هم دیده میشود برخی از این مباحث در دورهای که عثمانی به سمت غرب حرکت میکرد و یونانیها سراسیمه به ایتالیا فرار میکردند، نیز دیده میشود. وی همچنین اظهار داشت: بنابراین سهروردی علاوه بر معلومات زیادی که با دقت و اعمال خاص خود داشته است، صحبتهای جدیدی را در خارج از ایران نیز مطرح کرده است اینها را در آناتولی یا دیگر بخشها زده است. پس منابع سهروردی تنها شرقی نبوده بلکه منابع غربی آسیای صغیر را نیز بررسی کرده است و این قضیه شرق و غرب مثل شرق و غرب الان معنی نمیشود. مجتهدی افزود: فرهنگ ما اصالت شرقی دارد و این منابع نیز همین را نشان میدهد که ما خود را گم کردهایم و به سمت غرب رفتهایم و از خود بیگانه شدهایم، ما گاهی ریشههای خود را نیز از دست دادهایم، سعی سهروردی این است که این ریشههای شرقی ما را نشان دهد. وی درباره تفاوت سهروردی با سایر عرفا گفت: سهروردی میخواهد به ما بگوید که درس عشق فقط بر دفتر است، کسی که کتاب نمیخواند بیخود از عشق میگوید! درس اصلی این است که خود را با شناخت و عشق و علاقه کشف کنیم. مجتهدی با بیان اینکه در کتاب بنده جنبههای تخیلی زیاد است و این را قبول دارم، افزود: اما یک تحلیلی وجود دارد که در فلسفه غرب که تخصصی بنده است، مطرح میشود، فلسفه غرب رسما هر امر تخیلی را نادرست میداند اسپینوزا که معتقد است امر تخیلی کلاً غلط است و میگوید ذهن را باید از تخیل پاک کرد، بنابراین همه چیز باید عقلی باشد تا زمانی که به کانت میرسیم، متوجه میشویم که وی از تخیل صحبت میکند و نوعی تخیل را نشان میدهد که انسان را آگاه میکند این تخیل البته با خیال بافی متفاوت و در دل انسان قرار دارد. وی با اشاره به اینکه ما در حال نشخوار کردن علم هستیم اما بسیاری اساتید واقعا علمآموز بوده و تخیل هم کردهاند، یادآور شد: البته ما یک تخیل ابداعی نیز داریم جایی که ذهن انسان مسائل علمی را به خوبی میفهمد، حال کانت اصرار دارد که این امر در فیزیک نیوتن نیز رخ داده است. این استاد دانشگاه اظهار داشت: بنابراین تخیلی که بنده به کار بردم به معنی کانتی کلمه نیست اما دلم میخواست این افکار سهروردی و به خصوص زندگی دردناکی که داشته برای جوانان ما ملموس شود، این مسائل را ببینند و متوجه شوند که سهروردی با همه مشکلات نمیخواسته دیگران را قربانی کارهای خود کند بنابراین سعی کردهام روحیه او را در آن زمان شرح دهم. وی با اشاره به اینکه تخیل کاربردی برای بنده ارزشمند است، گفت: من ذوق داشتم که این مباحث را در بین جوانان جا بیاندازم و این ضرورت را در وجود خود داشتم، هدف اصلی بنده اخلاقی بوده و بر آن نیز ایستادم، همانند آنچه سهروردی نیز انجام داده است.
94/10/22 - 14:51
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 83]