واضح آرشیو وب فارسی:موعود: // فرار مغزها زاییده دوران صنعتی شدن است. صنعت که چرخ آن را کارگران و مدیران به گردش در می آورند، نیازمند حضور و نقش آفرینی مستقیم کارگزاران مختصّ به خود است. هرچند که علم از ستون های اصلی دوران شکوفایی صنعت است، امّا این علم به سبب اصالت زمین و سرزمین در همین دوران، نیازمند حضور مستقیم صاحبان علم می باشد. //فرار مغزها اگر پدیده همه کشورهای رو به توسعه نباشد، قطعاً یکی از پدیده های منفی در ایران معاصر است. فرار مغزها به مهاجرت متخصصّان و نخبگان علمی گفته می شود که یکی از معضلات اجتماعی، اقتصادی و آموزشی است. بنابر آمار مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۸۹هـ .ش.، شصت هزار نفر از ایرانیانی که در این سال مهاجرت کرده اند، در زمره مهاجران نخبه، دسته بندی می شوند. این افراد غالباً دارای مقام هایی در المپیادهای علمی بوده یا جزو نفرات برتر کنکور یا دانشگاه ها بوده اند. فرار مغزها که با رشد صنعت پدیدار شد، حتی در کشورهای توسعه یافته نیز مشاهده می شود. طبق آمار «سازمان همکاری اقتصادی و توسعه» میزان فرار مغزها از کشور «آلمان»، نزدیک به بالاترین میزان تجربه شده فرار مغزها در بین کشورهای صنعتی، پس از دهه ۱۹۵۰ م. بوده است. از طرف دیگر نیز «روسیه» به شکل گسترده ای با معضل فرار مغزها مواجه است. طبق محاسبه «اداره آمار دولتی روسیه»، در سال ۲۰۱۳ م. بیش از ۱۸۶ هزار نفر این کشور را ترک کردند. این رقم پنج برابر کسانی است که در سال ۲۰۱۱م. از روسیه مهاجرت کرده بودند. یکی از گزارش های اخیر «سازمان ملل متّحد» نشان می دهد که در سال ۲۰۱۳ م. حدود ۴۰ هزار شهروند روسی، درخواست پناهندگی کرده اند که در مقایسه با سال ۲۰۱۲ م. حاکی از یک افزایش ۷۰ درصدی است. فرار مغزها زاییده دوران صنعتی شدن است. صنعت که چرخ آن را کارگران و مدیران به گردش در می آورند، نیازمند حضور و نقش آفرینی مستقیم کارگزاران مختصّ به خود است. هرچند که علم از ستون های اصلی دوران شکوفایی صنعت است، امّا این علم به سبب اصالت زمین و سرزمین در همین دوران، نیازمند حضور مستقیم صاحبان علم می باشد. از این رو، پس از جنگ جهانی دوم، به سبب مهاجرتی که یهودیان دانشمند و فیلسوف در خاک «آمریکا» داشتند، مشاهده می کنیم که در این کشور، جهش علمی رخ می دهد؛ جهش علمی ای که تا زمان حاضر، آمریکا را از بعضی جهات، نسبت به کشورهای صنعتی دیگر برتری می دهد. این برتری که ریشه در نیازهای دوران شکوفایی صنعت داشته است، با گذر از این دوران و ورود به عصر اطّلاعات و سایبر، ابعاد تازه ای به خود می گیرد. در دوران حاضر به سبب پیشرفت چشمگیری که در وسایل ارتباطی صورت گرفته است و به دلیل فراگیر شدن مسئله سایبر در جهان، عصر صنعت، رو به افول گذاشته و عصر اطّلاعات به سوی فراگیری هرچه بیشتر پیش می رود. در این عصر، دیگر اصالت با زمین و سرزمین نیست؛ بلکه اصالت، با خود اطّلاعات است و این ایده ها هستند که ستون اصلی این عصر را می سازند. در دوران پیشین، مسئله فرار مغزها با مفاهیمی، همچون مهاجرت، بورسیه شدن و ... عجین بود؛ امّا در عصر حاضر، دیگر برای خارج شدن سرمایه های انسانی لازم نیست که انتقال جسم تحت عنوان مهاجرت صورت پذیرد؛ بلکه در این عصر، ایده ها می توانند از ذهن افراد داخل یک کشور به بنگاه ها و سازمان های پیشگام در فناوری خارج از آن کشور، منتقل شده و به ابزار تبدیل شوند. این شکل جدید از فرار مغزها را می توان فرار ایده ها نامید که هر سال به شکل جدّی تری کشورهای مستعدّی، مانند ایران را تهدید می کند. یکی از مظاهر جدید این تهدید، «کنفرانس بریج 2014» (Bridge 2014) است که در کشور آمریکا برگزار شد و هدف آن، مشارکت فعّالان حوزه تکنولوژی با شرکت های ایرانی بود. این امر شاید به خودی خود، زیبا جلوه کند، امّا اگر ابعاد مختلف آن مورد بررسی قرار گیرد، تهدید این دست کنفرانس ها و تلاش ها بیشتر مشخّص می شود. برای روشن شدن بهتر بحث، ابتدا نیاز است با مفهومی تحت عنوان «استارت آپ ویکند» آشنا شویم. «استارت آپ ویکند» (Startup Weekend) یک رویداد آموزشی، تجربی (Experiental Education) در سراسر دنیاست که در ۳ روز متوالی (در انتهای هفته) بر گزار می گردد. در این برنامه، شرکت کنندگان پرانگیزه ای، شامل برنامه نویسان، مدیران تجاری، عاشقان استارت آپ، بازاریاب ها و طرّاحان گرافیک، گرد هم می آیند تا طیّ ۵۴ ساعت، ایده هایشان را مطرح کنند، گروه تشکیل بدهند و هر گروه ایده ای را اجرا کند. این رویداد در سطح جهانی، توسط برندهای معتبری، همچون «گوگل»، «مایکروسافت»، «آمازون» و ... حمایت تجاری می گردد. برای اطّلاع از تهدید فرار ایده ها می شود نگاهی داشت به همین همایش ها و گردهمایی هایی که تحت عنوان «استارت آپ ویکند» در سراسر جهان و ایران برگزار می شود. این گردهمایی ها که در صورت هدایت صحیح، می تواند بسیاری از ایده های ایرانی را در خاک ایران به معرض اجرا گذارد، تهدیدی هم با خود به همراه دارد. آن تهدید، عدم توجّه به این گردهمایی ها و حمایت نکردن از ایده های ایرانی است؛ زیرا در کنفرانس هایی، مانند بریج 2014 و بسیاری از کنفرانس های مشابه، قرار بر آن می شود که فعّالان و حامیان خارج نشین استارت آپ ها در کشور ایران و دیگر کشورهای در حال توسعه، سرمایه گذاری کنند. این در حالی است که در صورت غفلت مسئولان، به زودی موجی وسیع از فرار ایده ها از ایران، شکل می گیرد که در ابتدا، تحت عنوان حمایت از ایده ها مطرح شده است. امّا مسلّم است که ایده ها را نمی توان کشت یا تحریم کرد و اساساً محدود کردن این همایش ها و گردهمایی ها، خود ضرر سنگینی به ایران اسلامی در دوران اطّلاعات و در عصر سایبر می زند. از طرف دیگر، برگزاری مدام این گردهمایی ها، در صورت عدم حمایت مسئولان و متولّیان داخلی، منجر به آن می شود که این همایش ها به مرکز و دریچه فرار ایده ها تبدیل شوند؛ ایده هایی که در نهایت، به ابزار و تکنولوژی تبدیل شده و از طرف غرب، در قالب ابزار و تکنولوژی، دوباره به ایران وارد می شود.
چهارشنبه ، ۹دی۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: موعود]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 24]