واضح آرشیو وب فارسی:فارس: یادداشت/محمدعلی دستمالی
نگرش متفاوت ترکیه به کردها و ترکمنها در سوریه و عراق
حکومت برآمده از حزب عدالت و توسعه در عراق، با کردها روابط استراتژیک برقرار کرده و در مورد درگیریها بین کردها و ترکمنها موضعی اتخاذ نکرد، اما در سوریه کردها را تهدید کرده و از حملات هوایی علیه ترکمنهای ضد اسد برآشفته شد.
![خبرگزاری فارس: نگرش متفاوت ترکیه به کردها و ترکمنها در سوریه و عراق خبرگزاری فارس: نگرش متفاوت ترکیه به کردها و ترکمنها در سوریه و عراق](http://media.farsnews.com/media/Uploaded/Files/Images/1394/05/04/13940504000415_PhotoA.jpg)
به گزارش خبرگزاری فارس، «فریدون سنرلی اوغلو»، دیپلمات کهنه کار ترکیه که در حوزه عراق و شناخت احزاب و سران کردهای عراقی از توان و تخصص بالایی برخوردار است، پس از پیروزی چشمگیر حزب عدالت و توسعه در انتخابات اخیر، به عنوان وزیر امور خارجه کشورش به اربیل سفر کرد تا نشان دهد، اقلیم کردستان عراق و به ویژه حزب دموکرات کردستان به رهبری مسعود بارزانی، برای آنکارا از اهمیت ویژهای برخوردار است و به دنبال آن است، تا با کردهای عراق، روابط عمیقی داشته باشد. در همین حال آشتی هورامی وزیر انرژی و منابع طبیعی کابینه نیچروان بارزانی نیز اعلام کرده که صدور گاز اقلیم کردستان عراق به ترکیه به طور جدی در دستور کار اقلیم قرار گرفته است. این در حالی است که در دو هفته اخیر، احمد داود اوغلو نخستوزیر ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه و همچنین رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه، بارها در سخنرانیهای خود، حزب اتحاد دموکراتیک کردهای سوریه (PYD) و شاخه مسلح آن یعنی یگانهای مدافع خلق (YPG) را تهدید کرده و اعلام کردهاند که آنان را هم عرض گروههای تروریستی میدانند. رسانههای ترکیه اعلام کردند که اردوغان در نشست گروه 20 آنتالیا از اوباما خواسته تا ترتیبی اتخاذ کند که محمولههای ارسالی سلاح و مهمات برای کردهای سوریه، به دست پ.ک.ک نیفتد و اوباما نیز در این مورد قول مساعد داده است. به موازات اینها، ارتش تحت امر اردوغان در اقلیم کردستان عراق از راه حملات هوایی و در چند شهر و منطقه روستایی کردنشین ترکیه از راه حملات زمینی، سخت با پ.ک.ک درگیر شده است. نکته مهم دیگر این که وزارت امور خارجه این کشور به طور رسمی اعلام کرده که سفیر روسیه در ترکیه را به خاطر بمباران مواضع گروههای ترکمن مخالف بشار اسد احضار کرده و به او هشدار داده است. اگر اجزای این پازل به ظاهر از هم پاشیده را کنار هم بچینیم، به طور خلاصه میتوانیم بگوییم: حکومت برآمده از حزب عدالت و توسعه در عراق، با کردها روابط استراتژیک سیاسی، امنیتی و اقتصادی برقرار کرده و در مورد درگیریهای روی داده بین کردها و ترکمنهای شیعه، موضعی اتخاذ نکرده است، اما در سوریه کردها را تهدید کرده و از حملات هوایی علیه ترکمنهای سنی ضد بشار اسد برآشفته شده است. رویکردهای متفاوت اردوغان در تحلیل رویکرد متفاوت حزب عدالت و توسعه نسبت به اقلیم کردستان عراق و مناطق کردنشین شمال سوریه باید بگوییم: اتاق فکر این حزب، طی ماههای اخیر، بارها در مورد مسئله کردها، پ.ک.ک، مذاکرات صلح، اوجالان و نهاد اقماری قانونی پ.ک.ک یعنی حزب دموکراتیک خلقها (HDP) تشکیل جلسه داده و نهایتاً به این نتیجه رسیده که فعلاً پرونده مذاکره با پ.ک.ک بر روی رف (طاقچه) گذاشته شود و دست کم به شکل آشکار، از اوجالان و پ.ک.ک، سراغی گرفته نشود. چرا که تحرکات نهادهای سیاسی و نظامی وابسته به پ.ک.ک در شمال سوریه، به طور جدی ترکیه را نگران کرده و از این گذشته در خصوص مسئله مهمی همچون میزان مشارکت و سهم کردها در ساختار سیاسی ترکیه و نحوه اداره مناطق کردنشین جنوب و جنوب شرقی، نظراتی از سوی شاگردان اوجالان مطرح میشود که برای حزب عدالت و توسعه قابل قبول نیست و بین خود سران نهادهای سیاسی وابسته به پ.ک.ک نیز در این مورد اتفاق نظر چندانی وجود ندارد. به عنوان مثال، هنوز هم به درستی مشخص نیست که الگوی «خودگردانی دموکراتیک» مدنظر برخی از سران پ.ک.ک و سران حزب دموکراتیک خلقها، با توجه به شرایط عینی سیاسی، جغرافیایی و اجتماعی ترکیه تا چه اندازه قابل دستیابی است. از منظر آنکارا، یکی از مولفههای غیرقابل قبول در این معادله، این است که سران حزب دموکراتیک خلقها اعلام کردهاند که در الگوی خودگردان مدنظر آنها، باید مدیریت دفاعی و انتظامی نیز با خود کردها باشد و از دید تحلیلگران امنیتی ترکیه چنین چیزی دقیقاً به معنی این است که گوشهای از خاک ترکیه به پ.ک.ک واگذار شود. جالب اینجاست که در این بین، پ.ک.ک حاضر نیست که همین مطالبه دور از دسترس و ایده آلیستی، از راه مبارزات پارلمانی و دموکراتیک پیگیری شود و به دنبال آن است که با تداوم درگیری و ایجاد خودگردانی نمونه و پایلوت در شهرهای کوچک، این موضوع را بر ترکیه تحمیل کند و این همان چیزی است که حتی از سوی صلاح الدین دمیرتاش رهبر حزب دموکراتیک خلقها نیز مورد اعتراض قرار گرفته و او رسماً اعلام کرد که ایجاد یک نهاد دموکراتیک به نام خودگردانی مردمی از راه به کارگیری سلاح، قابل قبول نیست. پ.ک.ک، از دیگر سو در شمال سوریه نیز در سه محور مهم، علیه منافع ترکیه میجنگد که هیچ کدام از آنها برای حزب عدالت و توسعه قابل قبول نیست: 1. در شرایطی که ماندن بشار اسد در راس قدرت، از سوی آنکارا یک امر غیرقابل قبول و یک خط قرمز ماندگار است، نهادهای سیاسی و نظامی تحت امر پ.ک.ک بر اساس یک توافق نانوشته اما عملی در کنار بشار اسد هستند و حاضر نیستند علیه او سلاح به دست بگیرند. 2.پ.ک.ک اجازه نداده هیچ کدام از نهادها و احزاب سیاسی و گروههای مسلح وابسته به مسعود بارزانی در شمال سوریه عرض اندام کنند و چنین چیزی برای حزب عدالت و توسعه غیرقابل قبول است، چرا که میداند میتواند در مسائل مختلف با بارزانی تعامل کند، اما با سران پ.ک.ک خیر. 3. نهادهای اقماری پ.ک.ک در مرزی طولانی در مجاورت ترکیه قدرت گرفتهاند و در صورتی که نهادهای دفاکتوی آنها ماندگار باشد، این امر میتواند مسائل داخلی ترکیه را نیز تحت تاثیر قرار دهد. در خصوص مسئله مهم ترکمنهای سوری نیز باید گفت، موضوع حمایت جدی ترکیه از ترکمنهای سنی مذهب شمال سوریه، یک مسئله بسیار جدی است. به ویژه در شرایطی که دکتر خالد خوجه به عنوان یک ترکمن، سکان هدایت ائتلاف مخالفان سوری مستقر در ترکیه را در دست گرفته، حمایت از ترکمنها میتواند زمینه آن را فراهم کند که در صورت ایجاد منطقه حائل در عزاب و جرابلس، آنکارا از یک ابزار مهم برای ایجاد موازنه در سوریه برخوردار باشد و نه تنها در برابر کردها یک کارت مهم در دست داشته باشد، بلکه با جلب حمایتهای آمریکا، در آینده سوریه سهم مهمی نیز برای آنان بگیرد. یادداشت: محمدعلی دستمالی کارشناس مسائل ترکیه انتهای پیام/
![](http://farsnews.com/shares/img/tele-nt.jpg)
94/09/03 - 10:13
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 12]