تولد دردناك ديگر خاورميانه

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: تولد دردناك ديگر خاورميانه

خاورميانه- ترجمه ليدا هادي:
توافق گروه‌هاي درگير در لبنان كه با هدف حل تنش و بحران‌هاي اخير اين كشور به‌صورت يكپارچه و فوري در قطر انجام گرفت نمونه بارزي از معادله پيچيده قدرت‌هاي كنوني منطقه خاورميانه است.

اين تفاهم كه در فرصتي كمتر از يك هفته به نتيجه رسيد با وجود گذشت 18 سال از دوران جنگ سرد نشاني روشن از تقابل نيروهاي منطقه‌اي و جهاني بود كه شمايي كلي از آنچه اكنون در جهان يا حداقل در خاورميانه از آن به‌عنوان وراي جنگ سرد ياد مي‌شود ترسيم كرد.

نشست دوحه شاخصه‌هاي فراواني را با خود به همراه داشت كه از همه مهم‌تر برتري و پيروزي قدرت‌هاي منطقه‌اي بود. بحران لبنان در روزهاي گذشته به مثابه كلاف پيچيده و در هم تابيده‌اي از قدرت‌هاي داخلي و خارجي بود. از يك سو اعمال نظر مستقيم و محدوديت‌هاي آمريكايي‌ها در منطقه و از سوي ديگر قدرت‌هايي مانند تركيه، اسرائيل، ايران، سوريه، عربستان سعودي و سايرين هر يك به نحوي خود را در لبنان ذينفع مي‌بينند. در اين ميان كه در يك زمان در حال رويارويي و مذاكره توأم با هم بودند، اين بار به‌صورتي برجسته تصميم گرفتند كه به جاي نبردي بي‌سرانجام با هم راه گفت‌وگو و توافق را در پيش بگيرند.

توافق لبنان خيلي بيشتر از پيروزي حزب‌الله در برابر نيروهاي 14 مارس با پشتوانه‌اي آمريكايي ارزش داشت. اين نخستين مرتبه‌اي بود كه در تاريج كشورهاي عربي آنها به‌صورت يكپارچه بر سر ميز مذاكره نشستند و بر سر تقسيم قدرت در كشوري مانند لبنان به تفاهم رسيدند. آنها در حالي توانستند آرامش را دوباره به لبنان به ارمغان بياورند كه تصميم‌گيري آنها هيچ خللي در راهبرد دنياي عرب در قبال گستره متنوع هم پيمانان آنها مانند ايالات متحده آمريكا، ايران، سوريه و عربستان سعودي وارد نكرد.

توافق لبناني‌ها بر خلاف توافق ميان نيروهاي فتح و حماس در نوع خود داراي نقاط روشن بسياري است چرا كه اين بار تمام نيروهاي درگير به واقع در يافته‌اند كه براي ادامه حيات سياسي بايد به همزيستي مسالمت آميز دركنار هم تن دهند. توافق اعراب در نشست دوحه با واقع بيني و واقع‌گرايي سياسي خاص خود باعث شد تا خاورميانه پس از سال‌ها درگيري و تنش اين بار عروس خود را در لحظه‌اي آرامش ببيند، رويكردي كه تا پيش از اين به‌دليل پاره‌اي از سياست‌هاي آمريكايي- اسرائيلي در منطقه همراه به مطلق گرايي توهم گونه‌اي بود كه آنها را از هر گونه تفاهمي حتي در پايين‌ترين سطوح باز مي‌داشت. دوحه كارزار شكست آمريكايي‌ها بود. آنها در دوحه بار ديگر شكست محاسبات ناكارآمد خود را به خوبي مشاهده كردند.

حوادث اخير لبنان براي تنها قدرتي كه در سال‌هاي اخير نبض سياست خارميانه را در دست داشت بسيار حساس بود ولي تقابل هر روزه نيروهاي درگير در منطقه با آمريكايي‌ها آنها را به‌طور حتم از شخصيت‌ها و گروه‌هاي سياسي منطقه نااميد كرد. آمريكا از سال 2004 ميلادي تاكنون به‌مراتب مختلف هرگاه كه سعي داشت به طريقي راه حضور در لبنان را براي خود هموار كند با مخالفت شديد نيروهاي همراه ايران و سوريه روبه‌رو شد و هر بار هم مزه تلخ شكست تنها رهاورد حضور آنها در بيروت بود. آمريكا هيچ گاه از حوادث خاورميانه عبرت نمي‌گيرد. همه آنچه اين روزها در خاورميانه جريان دارد بر خلاف خواست آنهاست. اما كاخ نشينان واشنگتن روشي خاص براي حضور در خاورميانه پيش رو دارند. آنها به اين نكته رسيده‌اند كه يك تاير كهنه را مي‌توان بارها و بارها وصله كرد و پيش رفت. اما شايد لازم باشد آمريكا براي پيمودن مسير پرپيچ و خم جاده‌هاي خاورميانه با تايري جديد براي خودرو عموسام انتخاب كند.

خاورميانه اين روزها لحظات منحصر به فردي را تجربه مي‌كند. ايران، تركيه، و همه كشورهاي عربي همه بر سر يك موضوع به توافق رسيده اند؛ آنها همه توصيه‌هاي نصيحت گونه آمريكايي‌ها را به هيچ مي‌گيرند! چنان كه كاندوليزا رايس هم در تابستان 2006 گفت كه خاورميانه در آستانه تولدي دوباره است. اما خاورميانه جديد با آنچه او و همه اهالي كاخ سفيد دنبال مي‌كنند بسيار متفاوت است. اگر آمريكايي‌ها مي‌خواهند با جنگ در عراق و افغانستان، تفرقه در فلسطين و لبنان يا تهديد ايران و سوريه به مرزهاي خاورميانه سيطره داشته باشند بايد بدانند كه ديگر ساكنان شرق ميانه كليد اتحاد و همبستگي خود را به دست قدرت‌هاي نويني داده‌اند كه ضامن امنيت و آرامش آنها هستند و اين يعني ايستادن چرخ‌هاي اتومبيل قديمي عمو سام!

ديلي استار

تاريخ درج: 7 خرداد 1387 ساعت 14:12 تاريخ تاييد: 7 خرداد 1387 ساعت 19:48 تاريخ به روز رساني: 7 خرداد 1387 ساعت 19:47
سه شنبه 7 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 345]