واضح آرشیو وب فارسی:شبکه وبلاگی استان کردستان: از جمله موضوعاتی که در خصوص عاشورا پژوهی باید مورد توجه و بررسی و تحقیق قرار گیرد، چرایی و چیستی عوامل شکل گیری نهضت عاشورا است. چه علت و عواملی در یک محدوده از تاریخ باعث وجود آمدن فاجعه عاشورا شده است؟ آیا می توان به عاشورا بدون نگاه به عوامل شکل گیری آن نگاه کرد؟به نقل از وبلاگ رهپویان قرآن : آنچه مسلم است این حادثه بزرگ از عوامل خاصی نشأت گرفته است. که یادگیری و معرفت به آن عوامل ما را در عدم تکرار واقعه عاشورا کمک شایانی خواهد نمود. ۱-کنار گذاشتن وصایای نبوی در کمترین زمان ممکن آنچه تاریخ به آن گواه می دهد این است که کمتر از چند ماه از رحلت دردناک پیامبر اکرم(صلی الله علیه واله) اساسی ترین وصیت رسول اکرم(صلی الله علیه واله) که ضامن سعادت و خوشبختی بشر بود به دست فراموشی سپرده شد و مردم به آن سفارش ارزشمند بی تفاوت و بی اهمیت شدند. از جمله وصایای گوهر باری که خداوند متعال بر آن سفارش نموده بود موضوع جانشینی پیامبر اکرم(صلی الله علیه واله) بود که حضرت بارها برآن تأکید نموده بود وامت اسلامی را از آن آگاه نموده بود. در اهمیت و ارزش این چنین وصیت و مأموریتی خداوند متعال به رسول خود می فرماید: «یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَیْکَ مِن رَّبِّکَ وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَاللّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللّهَ لاَ یَهْدِی الْقَوْمَ الْکَافِرِینَ؛ [المائدة/ ۶۷] اى پیامبر، آنچه از جانب پروردگارت به سوى تو نازل شده، ابلاغ کن و اگر نکنى پیامش را نرسانده اى. و خدا تو را از [گزندِ] مردم نگاه مى دارد. آرى، خدا گروه کافران را هدایت نمى کند». رها کردن سفارش پیامبر(صلی الله علیه واله) «ِإِنِّی تَارِکٌ فِیکُمُ الثَّقَلَیْنِ مَا إِنْ تَمَسَّکْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا کِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِی أَهْلَ بَیْتِی وَ إِنَّهُمَا لَنْ یَفْتَرِقَا حَتَّى یَرِدَا عَلَیَّ الْحَوْضَ فَانْظُرُوا کَیْفَ تَخْلُفُونِّی فِیهِمَا؛[۱]همانا من در میان شما دو چیز سنگین و گران میگذارم، چیزى که اگر بدان چنگ زنید هرگز پس از من گمراه نشوید: (یکى) کتاب خدا (قرآن) و (دیگر) عترت من أهل بیتم، و (همانا) این دو از یک دیگر جدا نشوند تا در کنار حوض کوثر بر من درآیند، پس بنگرید چگونه پس از من در باره آن دو رفتار کنید». در حالی که پیامبر اکرم(صلی الله علیه واله وسلم) بارها سفارش به دو چیز مهم وگرانها نمودند در طول تاریخ اسلام شاهد بی مهریهای فراوان به این دو مقوله بوده ایم که بیشترین این ناجوانردی ها در صحنه عاشورا بروز و ظهور می نماید. این در حالی است که اگر امت اسلامی به این وصیت بزرگ پیامبراکرم(صلی الله علیه واله) جامعه عمل می پوشناند هرگز حوادث دلخی همچون کربلا به وقوع نمی پیوست. ۲- افول معنویت و گرایش به تجمل گرایی و اشرافی گری از جمله عوامل مهم و زمینه ساز شکل گیری حادثه عاشورا کم رنگ شدن معنویت و گرایش به دنیا پرستی و تجمل گرایی است. چرا که در واقع عاشورا شاهد هستیم بسیاری از افراد برای نیل به این اهداف به ستیز و قتال با ولی خدا پرداختن امید به رسیدن ریاست ری، دست یابی به دارایی های از پیش وعده داده شده و امید به رسیدن زندگی تجملاتی مسائلی که بسیاری از افراد را کور وکر نموده بود به طوری که به خاطر این مظاهر دنیایی در برابر ولی خود ایستادند. « نقل شده است امام حسین (علیه السلام)پس از روشنگرى بسیار و اتمام حجّت به عمر سعد فرمود: براى رسیدن به ریاست و هواى دل، به کشتن من کمر بسته اى، امّا به هوش باش که از گندم رى نخواهى خورد ...و آن پلید دنیا پرست به تمسخر گفت: اگر از گندم آن نخورم جو آن نیز خوب و مرا بسنده است ».[۲] ۳- افول غیرت دینی سومین عامل زمینه ساز عاشورا «افول غیرت دینی» بود. غیرت دینی یعنی اجازه تجاوز به حریم دین به هیچ کس ندادن، خشم مقدس در برابر متجاوزان به حریم دین، تلاش گسترده در راه نشر دین، امر به معروف و نهی از منکر و داشتن تولی و تبری، اشتن روحیه دفاع از دین و آماده فدا کردن همه هستی در راه آن. این در حالی است که در زمان امام حسین(علیه السلام) طبق نقل از ایشان چیزی از دین باقی نمانده بود و بدعت ها رواج یافته بود و سنت های رسول اکرم(صلی الله علیه واله) پایمال شده بود،[۳] این مطلب گوای فقدان غیرت دینی در جامعه اسلامی سال ۶۱ هجری است. از امام علی (علیه السلام) نقل شده است:قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع کَانَ فِی وَصِیَّةِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع لِأَصْحَابِهِ اعْلَمُوا أَنَّ الْقُرْآنَ هُدَى اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ وَ نُورُ اللَّیْلِ الْمُظْلِمِ عَلَى مَا کَانَ مِنْ جَهْدٍ وَ فَاقَةٍ فَإِذَا حَضَرَتْ بَلِیَّةٌ فَاجْعَلُوا أَمْوَالَکُمْ دُونَ أَنْفُسِکُمْ وَ إِذَا نَزَلَتْ نَازِلَةٌ فَاجْعَلُوا أَنْفُسَکُمْ دُونَ دِینِکُمْ وَ اعْلَمُوا أَنَّ الْهَالِکَ مَنْ هَلَکَ دِینُهُ وَ الْحَرِیبَ مَنْ حُرِبَ دِینُهُ أَلَا وَ إِنَّهُ لَا فَقْرَ بَعْدَ الْجَنَّةِ- أَلَا وَ إِنَّهُ لَا غِنَى بَعْدَ النَّارِ لَا یُفَکُّ أَسِیرُهَا وَ لَا یَبْرَأُ ضَرِیرُهَا؛[۴] امام صادق علیه السلام فرمود: در ضمن سفارش امیر المؤمنین علیه السلام به اصحابش اینست: بدانید که قرآن هدایت شب و روز است (یعنى در همه احوال و اوقات) و نور شب تاریکست، براى هر سختى و نیازى (راه نجات را در گرفتارى و بلا نشان دهد) پس چون بلائى فرا رسد، اموال خود را سپر جانتان سازید، و چون حادثه ئى پیش آمد (که مربوط بامر دینست و جز با دادن جان مرتفع نشود) جان خود را فداى دینتان کنید، و بدانید که هلاک شده کسى است که دینش تباه شود و غارت زده کسى است که دینش را بربایند، همانا پس از رسیدن به بهشت نیازى نیست و بعد از دوزخ بى نیازى نیست (هر که در دنیا عمل صالح کند و مستوجب بهشت گردد، فقیر و نیازمند نیست، هر چند دستنگ و گرفتار باشد و کسى که خود را مستوجب دوزخ سازد، بى نیازى ندارد، هر چند ثروتمند و مرفه باشد) اسیر دوزخ آزاد نگردد و نابینایش بهبودى نیابد. سخن آخر فقدان غیرت دینی، و عدم توجه و اهمیت به ارزشهای بنیادین اسلامی در هر دوره از زمان می توان حکومت های اسلامی را در معرض تحدید و نابودی قرار دهد. با نگاه به حادثه ی دلخراش کربلا به این مطلب رهنمود می شویم، برای جلوگیری از تکرار این چنین وقایع تلخی می بایست پایه های اصول ارزشی جامعه اسلامی را تقویت نمود، و با تقویت فرهنگ عمومی جامعه گرایش به معنویت های اصیل اسلامی را در بطن جامعه رونق بخشید. پی نوشت: [۱]. الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد، ج ۱، ص۲۳۳. [۲]. در سوگ امیر آزادى ( ترجمه مثیر الأحزان )، ص۴۰۸. [۳]. وقعة الطف، ص۱۰۷. حضرت در یکی از نامه های خود که به جمعی از بزرگان بصره می نویسد می فرماید: «و أنا أدعوکم إلى کتاب اللّه و سنّة نبیّه صلّى اللّه علیه [و آله ] و سلّم فانّ السنّة قد امیتت، و انّ البدعة قد احییت، و إن تسمعوا قولی و تطیعوا أمری اهدکم سبیل الرشاد؛ من شما را به کتاب خدا و سنت پیامبرش فرا می خوانم؛ چرا که سنت پیامبر(صلی الله علیه واله) از بین رفته و بدعت(در دین) زنده شده است. اگر سخنانم را بشنوید و فرمانم را اطاعت کنید، شما را به راه راست هدایت کنم». [۴]. الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ۲، ص۲۱۶، ح۲. اشتراک گذاری این مطلب :
دوشنبه ، ۴آبان۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: شبکه وبلاگی استان کردستان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 30]