واضح آرشیو وب فارسی:ایبنا: به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) کتاب «اقتصاد سیاسی مهاجرت نخبگان ایران» با عنوان فرعی بررسی جنبه های نظری و عملی مهاجرت نخبگان ایرانی در سال های 1370 تا 1390 نوشته سعید خاوری نژاد و با مقدمه سعید میرترابی از سوی انتشارات دنیای اقتصاد منتشر شده است. سعید میرترابی در مقدمه ای که بر این کتاب نوشته می گوید: «مهاجرت چشمگیر نخبگان عملی ایران به صورت مساله ای نگران کننده درآمده و روشن است که روند توسعه دانش و فناوری در کشورمان از آثار مخرب این پدیده ناگوار بی نصیب نمانده است. مهاجرت به معنای حرکت از مبدأ دفع کننده به مقصد جذب کننده است و بنابراین پدیده مهاجرت نخبگان هم در عوامل و زمینه های داخلی یک کشور ریشه دارد و هم در عوامل و زمینه های بیرونی خارج از کشور. این کتاب با عنایت به واقعیت مطرح شده در بالا، عوامل اثرگذار در حوزه اقتصاد سیاسی را بر مهاجرت نخبگان در کشور به ویژه در دهه 1380 بررسی کرده است. تمرکز حوزه بحث کتاب بر عوامل اقتصاد سیاسی و تأکید اثر بر بهره گیری از یک رویکرد نظری مناسب در تحلیل موضوع، از ویژگی های برجسته این کتاب است. اثر حاضر که در قالب یک کتاب منتشر می شود با عنایت به واقعیت مطرح شده در بالا تلاش کرده است عوامل اثرگذار در حوزه اقتصاد سیاسی را بر مهاجرت نخبگان در کشور به ویژه در دهه 1380 بررسی کند. تمرکز حوزه بحث کتاب بر عوامل اقتصاد سیاسی و تأکید اثر بر بهره گیری از یک رویکرد نظری مناسب در تحلیل موضوع، از ویژگی های این کتاب است. در ضمن کتاب، عمده آثار مهم منتشر شده در زبان فارسی و بخش قابل توجهی از ادبیات مرتبط با مهاجرت نخبگان در زبان انگلیسی را مرور کرده و از این حیث، مجموعه ای غنی را گردآوری کرده است. بحث درباره پدید مهاجرت نخبگان، متأسفانه گاه دچار برخوردهای سیاسی و افراط و تفریط هایی در کشور شده است که می تواند به صورت مانعی در برابر شناخت درست این معضل و جست وجوی راهکارهای مناسب برای حل آن عمل کند. از این حیث، اثر حاضر ویژگی ممتازی دارد چراکه نویسنده، تحلیل پدیده مهاجرت مغزها را از منظری آسیب شناسانه، وجهه همت خود قرار داده است و تلاش کرده به شکلی موشکافانه داده های مرتبط را دسته بندی و تجزیه و تحلیل کند و وزن و سهم عوامل مختلف مورد بحث را در بروز مهاجرت نخبگان مورد سنجش قرار دهد. با عنایت به این موضوع، مطالعه کتاب برای دانشجویان، پژوهشگران و علاقه مندان به مسائل توسعه کشور به طور قطع مفید خواهد بود.» به گفته مولف اثر، در این کتاب نظر به اهمیت موضوع، قصد بر آن است تا آن دسته از عوامل اقتصادی مؤثر بر تشدید روند مهاجرت نخبگان از ایران را در بازه زمانی تعیین شده، شناسایی و مورد بررسی قرار داد تا به واسطه یافته های پژوهش دستوراتی به منظور کاهش شدت آن تجویز شود. در فصل نخست این اثر چارچوب کلی به تصویر کشیده شده است. کار با طرح مقدمه درباره مهاجرت نخبگان آغاز می شود و ضمن اشاره به روند روبه رشد خروج استعدادهای برتر علمی از کشور به اهمیت توجه به این پدیده و لزوم پرداختن به آن از منظری آسیب شناختی اشاره خواهد شد. در فصل دوم رویه اصلی در رابطه با سوابق مطالعاتی و نظری دو حوزه اصلی پژوهش مورد نظر است. فصل سوم به روند تاریخی مهاجرت نخبگان یا به عبارت دیگر فرار مغزها توجه دارد. بحث به دو قسمت مهاجرت های بین المللی و همچنین ایران تقسیم می شود که البته همان طور که انتظار می رود تأکید اصلی بر موضوع ایران و مهاجرت از آن به خارج خواهد بود. در فصل چهارم نیز به عوامل مهاجرت نخبگان از ایران از منظر اقتصاد سیاسی توجه شده و بر اساس نظریه مطرح شده، این عوامل به سه دسته تقسیم می شوند؛ بخش اول: اقتصاد دولتی و ضعف آن، بخش دوم: سرمایه گذاری های پژوهشی و بخش سوم: جاذبه های اقتصادی تحصیل در خارج. در بخش اول که به اقتصاد دولتی و ضعف آن می پردازد با شناسایی عوامل اصلی در این زمینه آنها را به چهار دسته بیکاری، عرضه و تقاضای نیروی انسانی تحصیلکرده، دستمزدها و سطح رفاه تقسیم کرده است. در بخش دوم از فصل چهارم که به سرمایه گذاری های پژوهشی اختصاص دارد سرمایه گذاری در آموزش، نسبت بودجه پژوهش کشور به تولید ناخالص داخلی، شاخص تعداد پژوهشگران مشغول به کار در عرصه تحقیق و توسعه، ترکیب دولتی و خصوصی اعتبارات پژوهشی به عنوان مهم ترین عوامل مورد بررسی، نقش کلیدی خود را در توضیح چرایی مهاجرت به خارج ایفاء خواهند کرد. در بخش سوم که به جاذبه های اقتصادی تحصیل در خارج اشاره دارد نیز به مواردی از بورسیه و کمک هزینه های تحصیلی در ایران اشاره می شود و سپس نمونه هایی از بورسیه، کمک هزینه های تحصیلی و امکانات رفاهی در اختیار قرار داده شده توسط دانشگاه ها و مراکز علمی خارجی به عنوان مثال از جانب نهادهایی از قبیل اتحادیه اروپا یا کشورهایی نظیر آلمان به محققان کشورهای دیگر معرفی می شوند. در انتها، بحث در قسمت نتیجه گیری نهایی، با ارزیابی تمامی مستندات ارائه شده به منظور اثبات صحت نظریه و متغیرها به پایان رسیده و عنوان می شود که پیام های فرضیه طرح شده چه بوده و قصد دارد به چه سؤالاتی پاسخ دهد. همچنین این که فرضیه این پژوهش متضمن چه نوع توصیه ها و راهکارهایی است و در انتها چگونه می توان با پرداخت به سایر حوزه های پژوهشی مرتبط، این اثر را تکمیل کرد. کتاب «اقتصاد سیاسی مهاجرت نخبگان ایران» با شمارگان هزار و 100 نسخه در 287 صفحه به بهای 15 هزار تومان به همت انتشارات دنیای اقتصاد به چاپ رسیده است. برای اطلاعات بیشتر می توانید به نشانی زیر مراجعه کنید:
جمعه ، ۱آبان۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایبنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 21]