واضح آرشیو وب فارسی:مهر: کمال شفیعی عنوان کرد؛
کودکان در ذهن خود نگاهی دوستانه به مفاهیم عاشورایی دارند
شناسهٔ خبر: 2946181 - چهارشنبه ۲۹ مهر ۱۳۹۴ - ۱۰:۴۷
فرهنگ > شعر و ادب
یک شاعر كودک و نوجوان معتقد است كه در رابطه با امام حسین(ع) برای بزرگسالان جایگاه یک مراد و مرید برقرار است؛ در حالی كه برای كودكان این گونه نیست و جایگاهی دوستانه در ذهنشان برقرار میكنند. به گزارش خبرگزاری مهر، کمال شفیعی، شاعر کودک و نوجوان با بیان اینکه سرچشمههایی که میتواند بهعنوان خاستگاه ادبیات عاشورایی در حوزه کودک و نوجوان تعریف شود، سهل و ممتنع است، اظهار کرد: ادبیات عاشورایی کودک و نوجوان، سابقه خوبی دارد و از سالهای گذشته آثار خوبی داریم که برای این ادبیات سروده شدهاند. وی ادامه داد: حوزه ادبیات کودک، حوزهای است که بیشتر با سرشت طبیعی کودکان سر و کار دارد و این سرشت، اخلاق مداری، راستگویی، خداجویی و احترام به خانواده و از این دست موضوعات را در بر میگیرد و از این حیث نزدیک به اتفاقاتی است که در بستر جامعه رخ میدهد. در همین راستا معمولا فرهنگ دینمداری در حوزه ادبیات کودک و نوجوان با زیست مان کودکان همخوانی دارد. این شاعر خاطرنشان کرد: فرایند رشد کودک به شکل طبیعی به گونهای است که اعمالی همچون نمازخواندن را از والدین خود تقلید میکند و دختربچهها دوست دارند چادر را داشته باشند و یا در ماه مبارک رمضان میبینید که کودکان علاقهمندند که سحری بیدار شوند و روضه بگیرند. کودکان مفاهیمی مانند عاشورا را زندگی میکنند، اگر چه مفهوم فلسفی آن را ممکن است درک نکنند، اما در شکل ظاهری و رفتاری خود به خود بزرگ میشوند. وی با تاکید بر اینکه شیوه آموزش غیرمستقیم، بهترین شیوه آموزش است، اظهار کرد: آموزش و پرورش نیز جدیدا به این نکته رسیده است که باید خیلی از مفاهیم ارزشمند را به صورت آموزش غیرمستقیم ارائه کند. در شعر و ادبیات داستانی هم این موضوع را به عنوان یکی از ژانرهای هنری می بینیم. شفیعی تبیین ادبیات از زاویه دید درست با نگاه کودکانه و نوجوانانه را نیاز امروز جامعه دانست و گفت: وقتی مضامینی همچون عاشورا، در ذهن نویسنده و شاعر درست شکل بگیرد، تکلیفش با خودش و جامعه مخاطبانش روشن است و موضوع هم مشخص است و کلامش قطعا تاثیرگذارتر خواهد بود. غیر از اینها اگر باشد، بر روی مخاطب کودک و نوجوان هیچ تاثیری ندارد. چرا که میخواهیم برداشت خودمان را از عاشورا به مخاطب کودک و نوجوان ارائه کنیم. وی تصریح کرد: برداشت ما و برداشت کودکان از عاشورا دو مقوله کاملا متفاوت هستند. کودکان در مرحله احساساند و نخست حس میکنند و بعد درک میکنند ولی در مقطع بزرگسالی اول فکر میکنیم بعد درک میکنیم. در شعر هم وقتی قرار است برای کودکان شعر بگوییم باید با احساس آنها سر و کار داشته باشیم. تصور آنها این است که خدا یکی از صمیمی ترین دوستانشان است و کاملا جایگاه دوستانه برایشان دارد و جایگاه بنده و معبود برایش قائل نیستند. در رابطه با امام حسین (ع) نیز برای بزرگسالان جایگاه یک مراد و مرید برقرار است؛ در حالی که برای کودکان این گونه نیست و جایگاهی دوستانه در ذهنشان برقرار میکنند. این شاعر با اشاره به اینکه ارتباط کودکان با مفاهیم و شخصیتهای دینی و مذهبی ارتباطی دلی است، عنوان کرد: این نوع ارتباط بعدها شکل عقلانی به خود میگیرد. حالا ما اگر قرار است برای کودکان از اباعبدالله الحسین(ع) سخن بگوییم باید از این منظر باشد. عمدتا کارهای ادبی که در همه حوزهها به ویژه ادبیات آیینی برای کودکان پخش میشود اگر فاقد این زبان باشد، می بینیم که کارهای ناموفقی است. شاید این گونه آثار برای بزرگسالان خوشایند باشد، اما برای کودکان و نوجوانان دچار عدم تفهیم و فهم مشترک میشود و میبینیم که کودکان و نوجوانان از زاویه دید خود به پیرامون مینگرند و نویسنده و شاعر هم باید از زاویه دید او به جهان هستی و به پیرامون خود بنگرند. وقتی از این منظر نگاه میکنیم میبینیم این باورپذیری و انتقال مفاهیم میتواند به طور منطقی شکل بگیرد. شفیعی همچنین گفت: برای خلق آثار ادبی برای نوجوان شرایط متفاوت است و هم نیاز به توصیف بزرگسالانه و هم نیاز به احساس کودکانه داریم. اما نگاه را نباید فلسفی و نوجوان را دچار چالش کنیم. دوره نوجوانی دوران گذار و شتاب است. همیشه نوجوان ها عجله دارند برای رسیدن و کاملا هویت خاص خود را دارند. وقتی قرار است برای نوجوانها شعر بگوییم و یا داستان خلق کنیم، این داستانها باید از حس بیرون بیاید و توصیف باشد. این توصیفها نیز دارای یک اتفاق تفکربرانگیز باشد، بیشتر متنهایی که نوجوانها برای هم مینویسند می بینیم متن های کاملا احساسی است. نوجوانی دوره کمال خواهی و کمال گرایی است. دوره ای است که همه چیز را زیبا و یا نازیبا دیده میشود. برعکس کودکان که قوه تمیزشان بر اساس حسشان است. وی اظهار داشت: در ادبیات نوجوان توصیفاتی که قیصر امین پور در اشعارش می دهد توصیفات خوبی است؛ امین پور از زبان و قالب نیمایی به خوبی برای ارتباط برقرار کردن با مخاطبان نوجوانش استفاده می کند و همچنین دیدگاه ارائه نمی دهد و در آثارش بیشتر توصیف میکند. برخورد سلبی و ایجابی در زبان شعرش وجود ندارد؛ چرا که نوجوان بر نمی تابد برایش تصمیم گیری شود. شفیعی با بیان اینکه بخشی از تصمیمهای نوجوانان کاملا احساسی است، گفت: بخشی هم هوش هیجانی نوجوان است. وقتی نوجوان را در مواجه قرار میدهیم و دلایل را برایش تشریح میکنیم، خود دست به انتخاب میزند. بنابر این در شعر و ادبیات ویژه نوجوان، فضا کاملا متفاوت میشود؛ وقتی میخواهیم برای نوجوان اثری را خلق کنیم نیازمند این هستیم که فضاها را به قدری درست و زیرپوستی بگنجانیم که وقتی نوجوان با اثر ادبی مواجه می شود اولا حس اش را برانگیزد و آن اثر را دوست داشته باشد و همچنین در مواجهه با مفاهیم ارزشی دست به انتخاب بزند، بدون آنکه بخواهیم فلسفه خاصی را برایش تشریح کنیم. چرا که نوجوان در حال گذار است و میخواهد از یک موضوع به نتیجه برسد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 20]