واضح آرشیو وب فارسی:آرمان خبر: مدیرعامل ستاد دیه کشور با اشاره به این که اکنون ۲۱۵۰ زندانی مهریه در زندان های کشور تحمل کیفر می کنند، گفت: مردهای جوان قبل از تعیین مهریه به جیب خود نگاه کنند. کافی است چند ساعتی را در دادگاه خانواده سپری کنید تا زوج های جوانی را ببینید که برای حک شدن مهر طلاق روی شناسنامه شان لحظه شماری می کنند. به گزارش فارس، این روزها دیگر ضرب المثل قدیمی «مهریه رو کی داده و کی گرفته؟» در میان خانواده های ایرانی رنگ باخته و نتیجه اش سرگردانی در راهروهای دادگاه خانواده شده است. سرگردانی دختران جوانی که مهریه شان را تا سکه آخر طلب کرده اند و پسرانی که هنگام نکاح به اندازه جیب شان نگاه نکرده اند. حضور 2 هزار 335 محکوم مهریه در زندان های کشور بهانه ای شد تا به سراغ مدیرعامل ستاد دیه کشور برویم و از وضعیت محکومان مالی ناشی از عدم توانایی در پرداخت مهریه مطلع شویم. در زیر مشروح گفت وگوی خبرنگار فارس با سید اسدالله جولایی را می خوانید: ورودی محکومان مهریه به زندان از ابتدای سال چه روندی داشته است؟ جولایی: متأسفانه مشکل مهریه های نامعقول این روزها به یک معضل بزرگ اجتماعی تبدیل شده است. تا پایان تیر ماه سال جاری در کل کشور تنها 1800 مددجوی اغلب جوان و بعضاً مسن و حتی در یک مورد، پیرمرد کهنسال 72 ساله لرستانی داشتیم. این روند تا پایان مرداد ماه به جمعیت 2 هزار و 602 نفر رسید، هر چند طبق آخرین آمار که مربوط به هفته اول مهر ماه می شود این رقم تا حدودی سیر نزولی داشته و به 2 هزار و 150 نفر رسیده که به هر بهانه نابجا و یا به هر خواسته ای با دریافت دادخواست مطالبه مهریه از سوی همسران شان راهی حبس شده اند. آیا در کاهش این جمعیت کیفری فرهنگ سازی اولویت دارد یا اصلاح قوانین موجود؟ جولایی: بدون شک بحث آموزش و پیشگیری بیش از هر اقدام دیگری در اولویت است، اما در شرایط فعلی که نیازی مبرم به یک اقدام بزرگ عملی است اعمال قوانین محدود کننده بیش از پیش احساس می شود. ستاد دیه در سال های گذشته با درک این خطر و البته مشاهده کثرت موجودی این دسته از محبوسان، موضوع رفع جنبه کیفری از مهریه های بالای 110 سکه را مطرح کرد. در همین راستا این ستاد با تشکیل کمیته های حقوقی و با جلب نظرات کارشناسان خبره توفیق داشت این مهم را در مجلس شورای اسلامی نیز در قالب یک قانون مطرح کند اما از همان موقع تاکنون تمام تلاش ستاد دیه این بوده که این قانون با یک بازنگری، زمینه آزادی جمعیت زیادی از نیروهای انسانی آماده به کار و جوانانی که به نوعی سرمایه ملی ما محسوب می شوند را فراهم کند. البته طبق آیه 4 سوره نساء که به صراحت تأکید دارد «در کمال رضایت قلبی، مهر زنان را به آنان بپردازید» اگر برای شهروندان در هر طبقه اجتماعی که هستند موضوع عندالمطالبه و عندالاستطاعه کاملاً تشریح و عواقب آن تبیین شود، از ورود ناخواسته بسیاری از هموطنان با محکومیت به مهریه پیشگیری خواهیم کرد. یکی از موضوعاتی که این روزها از سوی مراجع عظام تقلید هم به عنوان یک آسیب جدی مطرح شده همین موضوع مهریه های غیرقابل پرداخت است، در این زمینه ستاد دیه به عنوان نهادی که بیش از سایر مراجع با زندانیان و خانواده های این قبیل از محبوسان در تماس است، چه اقداماتی را برای تعدیل آمار این زندانیان انجام داده است؟ جولایی: طبق فرمایش مقام معظم رهبری «مهریه های سنگین هیچ گاه معجزه نمی کنند»، امروز طبق استفتائات صورت گرفته جمعی از مراجع تقلید حتی در موضوع تعهدی که شخص طبق قرائن هرگز قادر به پرداخت آن نخواهد شد شبهه وارد کرده و اصل عقود نکاح را با اشکال می دانند. سلامت و صلابت بسیاری از خانواده ها با دستاویزی به نام مهریه همواره در معرض انواع آسیب ها قرار داشته و دارد، از همین رو برای حفظ کیان روابط خانوادگی ستاد دیه نیز به قدر وظیفه با انتشار کتابچه های آموزشی و مشارکت در ساخت تله فیلم های تلویزیونی و همکاری با بعضی پروژه های سینمایی به نوعی ادای دین کرده اما نباید از رسالت اصلی 26 نهادی که به طور رسمی متولی بحث فرهنگی در کشور هستند غافل باشیم که انجام اقدامات بنیادی و دفع این معضلات اجتماعی به همت همه این دستگاه های ذی ربط ممکن خواهد بود. امروز در کم کاری های برخی سازمان ها، بر حسب چشم و هم چشمی حاشیه پر رنگ تر از متن شده و وصلت یک زوج جوان به تعیین میزان مهریه معطوف می شود. امروز بر اثر غفلت برخی از مسئولان بسیاری از خانواده ها به موضوع مهریه با نگاه یک تجارت و معامله نگاه می کنند، این حقیقت است که بسیاری از دختران جوان ما مهریه سنگین را ضامن ثبات زندگی می دانند که البته حق هم دارند. در شرایطی که قریب به اتفاق فیلم ها و کتاب های ما صرفاً به ماجراهای قبل ازدواج و اتفاقات خوش و ناخوش بعد آن اکتفا می کنند، موضوع به ظاهر ساده مهریه همچنان دردسر ساز خواهد بود. در جامعه ای که همه نهادها وظایف خود را از نهاد دیگری خواستارند جشن طلاق هم برگزار می شود، مهریه های نامربوط هم در حضور والدین و کثرت بزرگان دو فامیل عروس و داماد تعیین می شود. تنها مراجعه به یکی از دو دادگاه خانواده در تهران یا مراجعه به آمار ارائه شده از سوی سازمان ثبت احوال به هر استانی این واقعیت را برای ما آشکار می کند که مهریه را هم می گیرند و هم می دهند. امروز از دختر تازه عقد کرده 16 ساله تا پیرزن 77 ساله ای که با مساعدت نوه خود دادخواست مهریه اش را به شعبه مربوطه ارائه داده تنها نمونه هایی هستند که اخبارش را در بسیاری از صفحات روزنامه یا خوانده یا از طریق دوستان شنیده ایم. در شرایط کنونی دیگر این قصه ها که حالا مهریه را کی داده که من دومی آن باشم رنگ باخته، امروز آن چه بیش از همه در خصوص مهریه می شنویم این صحبت مشترک مردان محکوم به حبسی است که «مهریه سنگین نشانه ندادن بود، این را نه خودمان متوجه شدیم و نه طرف مقابل مان». با وجود پرونده های مفتوح در ستاد دیه، عامل اصلی روانه شدن مردهای جوان یک خانواده به زندان را چه می دانید؟ جولایی: در مورد عوامل این محکومیت ها می توان به تب تعداد سکه ها و وجود یک دلگرمی تصنعی برای تضمین خوشبختی در نزد زوجه اشاره کرد. البته نباید از عوامل دیگری چون سطح سواد زوجین و میزان گرایشات دینی هم در این راستا غافل بود که متأسفانه بعضی خانواده ها در پی یک وصلت مقدس و یک سنت نبوی با تکیه بر تعهدی غیرقابل پرداخت و صد البته خارج از عرف و دین این پیوند ها را در همان وهله نخست عاری از برکت می کنند که طبق آیه 21 سوره احزاب در این زمینه باید بهترین معیار بانوان ما همان مهرالسنه باشد نه این معیار جعلی که تا الان مهریه همه خواهرام و دختر عمویم 500 تا سکه بوده و برای ما هم نباید کمتر از این باشد! اساس مهریه آنچنان که در فقه پویای جعفری با عنوان «صداق» مطرح شده بر صداقت تکیه داشته و بیشتر برای حفظ کیان خانواده و تکریم مقام زنان مطرح شده و نه احیاناً سست کردن اساس یک خانواده، این باور غیرشخصی باید عمومی شود که محبت با مادیات محاسبه نخواهد شد. رهبر معظم انقلاب در این زمینه با اشاره به اینکه مهریه بالا یک سنت جاهلی است، تصریح دارند «مهریه بالا نه حرام است و نه ازدواج را باطل می کند اما خلاف سنت نبوی و ائمه هدی است». اما صداق را نمی شود بدون لحاظ شخصیت زوجه معین کرد؟ جولایی: قطعاً همین طور است، در احادیث نبوی هم داریم که برای مثال مهریه سنگین نگیرید نه اینکه مهریه را نادیده بگیرید. طبق فرمایش گرانسنگ حضرت رسول (ص) مهریه های بالا مایه دشمنی زوجین قلمداد شده اما معادل مهرالسنه (مهریه همسر پیامبر) معادل 50 سکه طلا در امروز تعیین شده است. به طور کلی ضرورت وجود مهریه با یک مالیت موجه به قدری در سفارش های دینی مورد اهمیت قرار دارد که پرداخت مهریه ولو به قدر ناچیز به نحوی است که بسیاری بر اساس مستندات دینی مهریه را نه هدیه مرد به زن، بلکه یک پیشکش از جانب خداوند عنوان کرده اند. در شریعت اهمیت این مسأله به قدری است که اگر شوهر یک زن ولو کافر تعهد خود در قبال مهریه را نپرداخت، حکومت اسلامی در وهله اول او را موظف به پرداخت مهریه کرده و در صورت ناتوانی مالی یا استنکاف همسر خودش کل مبلغ را از بیت المال پرداخت می کند. به سبب همین اهمیت هم است که تلاش در تعیین سقفی برای این سنت و به عبارتی اعمال تبصره ای برای کنترل این قرارداد فیمابین زوجین تا به امروز مقدور نبوده است. هیچ محکمه ای نه در تعیین نوع مهریه و نه در وادار کردن زن برای بخشش صداق هیچ اختیاری برای خود قائل نیست. سخن آخر؟ جولایی: در حال حاضر به طور تقریبی 23 درصد زندانیان جرائم غیرعمد کشور را محکومان به پرداخت مهریه تشکیل می دهند که بدون لحاظ هزینه های قضایی، نگهداری، درمانی و بهداشتی این افراد و سوای تهدیداتی که بیش از هر موعدی ممکن است اعضای یک خانواده را به دنبال مطالبه مهریه و متعاقبا طلاق تهدید کند، متأسفانه شاهدیم مشکلات ناشی از سنت پسندیده مهریه به عنوان مانع بزرگ و غیرقابل حذفی در برابر خیل جوانانی قرار گرفته که خواهان تشکیل خانواده هستند اما پافشاری زوجه بر تزاید میزان مهریه آن ها را سرد و گاه مصصم از ردهمیشگی خواسته شان می کند. تجربه سال ها فعالیت در ستاد دیه و مطالعه پرونده های متعدد به ما ثابت کرده است که به مهریه به عنوان یک پشتوانه نمی توان نگاه کرد.
دوشنبه ، ۲۷مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: آرمان خبر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 18]