واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاری موج:
۱۹ مهر ۱۳۹۴ (۱۴:۵۳ب.ظ)
محرم نخستين ماه قمري موج-چرا روز اول هجرت در اول ربيع الاول قرار داشته که مبدأ تاريخ هجري قمري است اما ماه اول مطابق سنتهاي گذشته اعراب جاهلي همان محرم قرار داده شده است؟
به گزارش خبرگزاري موج، در سال 412 ميلادي، يعني حدود دو قرن پيش از ظهور اسلام، سران قبليه هاي عرب در مکه، براي يکسان سازي و سامان دادن به پيوستگي و اسامي ماههاي عرب، گرد هم آمدند. جلسه ياد شده در منزل کلاب بن مرة، جد پنجم پيامبر شکل يافت.
محرم به معناي حرام شده است. پيش از اسلام عرب، جنگ در اين ماه را حرام ميدانست و ترک مخاصمه ميکرد؛ لذا از آن زمان اين ماه بدين اسم نامگذاري شد و روز اول محرم را اول سال قمري قرار دادند.
در توضيح اين که چرا ماههاي ديگر که جنگ در آنها حرام است، محرم ناميده نميشود ميتوان گفت: چون ترک جنگ از اين ماه شروع ميشد به آن محرم گفتند.
پس اين نام گذاري مربوط به دو قرن قبل از اسلام است و اين ماه در همان زمان ماه اول قمري قرار داده شده است.
حال سؤال اين است روز اول هجرت در اول ربيع الاول قرار داشته که مبدأ تاريخ هجري قمري است اما ماه اول مطابق سنتهاي گذشته اعراب جاهلي همان محرم قرار داده شده است؟
در عصر جاهلي يعني زماني که هنوز پيامبر اکرم (ص) به پيامبري مبعوث نشده بود مردم آن زمان ماه محرم را به عنوان نخستين ماه سال قرار داده بودند و سال جديد نزد آنان با شروع ماه محرم آغاز ميگرديد. علت انتخاب ماه محرم اين بود که مردم پس از انجام اعمال حج به خانه و سرزمين خود باز ميگشتند و قريش نيز از ميزباني حاجيان فارغ و اموال تجارتي خود را نيز در اين ايام فروخته آماده تجارتي جديد ميشدند.
با هجرت پيامبر (ص) از مکه به مدينه در سال سيزدهم بعثت که در ماه ربيعالاول اتفاق افتاد، اين حادثه تاريخي و اين ماه مبدأ تاريخ مسلمانان قرار گرفت. بنابراين از همان سالِ نخستينِ هجرت اين واقعه مبدأ تقويم مسلمانان گرديد. (تاريخ طبري ج 3، ص 923) در ابتدا اين تقويم به صورت ماه شماري بود به اين معنا که مثلاً ميگفتند: «فلان واقعه، چهل و نه ماه پس از هجرت به وقوع پيوست.»
شيوه تاريخ گذاري بر اساس «شمارش ماهها» قبل از هجرت حضرت محمد (ص) سابقه نداشته و پس از هجرت نيز ديري نپاييده و در سالهاي پنجم و ششم هجري يا کمي ديرتر به تدريج منسوخ شد و تا حدودي جاي خود را به شيوه تاريخ نگاري بر اساس: «سال شماري» داد اما به دليل آنکه بسيار کم مورد استفاده قرار ميگرفت اين شيوه نيز داشت به دست فراموشي سپرده ميشد.
گسترش اسلام به مناطق امپراتوري ايران و روم، و بستن پيمانهاي متعدد نظير صلح، خراج، جزيه و...نياز به تاريخي دقيق را مورد توجه قرار داد. اين مسائل خليفه دوم را بر آن داشت براي رسميت بخشيدن به تاريخي منظم و دقيق جلسهاي مشورتي برگزار نمايد.
به نوشته «طبري» تاريخ نويس مشهور جهان اسلام:«عمر اصحاب پيامبر را گردهم آورد و گفت: مبدأ تاريخ را چه روزي قرار دهيم؟ اميرمومنان علي بنابيطالب (ع) فرمود: مبدأ تاريخ مسلمانان را بايد از روزي قرار داد که پيامبر مهاجرت و سرزمين شرک را ترک کرد.» پيشنهاد امام اين بود که که ماه ربيعالاول به عنوان مبدأ تقويم و روز اول ربيعالاول يعني همان روزي که حضرت محمد (ص) از مکه خارج شدند به عنوان اولين روز تقويم رسميت يابد.
اما متاسفانه از آن جايي که عمر بن خطاب بنايش بر مقابله و تقابل با اميرالمؤمنين علي عليه السلام بود اصل پيشنهاد که: «تقويم مسلمانان هجري، يعني بر اساس هجرت باشد» باشد مورد قبول همگان واقع شد اما عمر بن خطاب بر اساس «رسوم عهد جاهليت» مبدأ تاريخ را محرم همان سالي قرار ميدهد که پيامبر در آن سال هجرت فرمودند که از لحاظ زماني دو ماه و دوازده روز زودتر از رسيدن پيامبر به مدينه بود.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبرگزاری موج]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 44]