واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: «باباجون»، سركوب فرهنگ ايراني يا ژست صلح دوستي رژيم صهيونيستي
هشتاد و هشتمين دوره جوايز آكادمي اسكار با يك اتفاق نادر در تاريخ برگزاري خود روبهروست. از نظر تكنيكي در اين دوره دو فيلم ايراني در بخش فيلمهاي غيرانگليسي زبان آن به رقابت ميپردازند. ايران «محمد رسول الله» مجيد مجيدي را راهي اسكار كرده و در اتفاقي عجيب رژيم صهيونيستي نيز فيلم ايراني و پارسي زبان «باباجون» را به عنوان نماينده خود در اسكار برگزيده است.
نویسنده : الناز خماميزاده
هشتاد و هشتمين دوره جوايز آكادمي اسكار با يك اتفاق نادر در تاريخ برگزاري خود روبهروست. از نظر تكنيكي در اين دوره دو فيلم ايراني در بخش فيلمهاي غيرانگليسي زبان آن به رقابت ميپردازند. ايران «محمد رسول الله» مجيد مجيدي را راهي اسكار كرده و در اتفاقي عجيب رژيم صهيونيستي نيز فيلم ايراني و پارسي زبان «باباجون» را به عنوان نماينده خود در اسكار برگزيده است.
در روزهاي پس از حصول توافق هستهاي و اوج تنش ميان ايران و اسرائيل، نماينده رژيم صهيونيستي در هشتاد و هشتمين دوره جوايز اسكار فيلمي ايراني است كه كارگردان و نويسندهاي ايراني آن را ساخته است. اين اتفاق در نوع خود عجيب و جالب توجه است. چرا اين رژيم بايد فيلمي را به اسكار بفرستد كه قرار است داستان خانوادهاي ايراني را روايت كند. آيا اين فيلم چهرهاي منحوس از ايرانيان را به تصوير ميكشد؟ «يوال دلشاد» چهره ايرانيالاصل پشت صحنه اين فيلم است. او فيلمنامه «باباجون» را نوشته و خودش آن را كارگرداني كرده است. جالب آنجاست كه فيلم با همان عنوان پارسي «باباجون» به اسكار فرستاده شده و خبري از ترجمه عنوان آن به زبان عبري يا انگليسي نيست. از قضا «يوال دلشاد» پسريكي از مهاجران ايراني است كه به سرزمينهاي اشغالي رفتهاند. او در يك روستاي اسرائيلي بزرگ شده كه نمونهاش در فيلم به نمايش در آمده است.
داستان فيلم «باباجون» در اوايل دهه 80 ميلادي اتفاق ميافتد يعني در سالهاي نوپايي انقلاب اسلامي ايران. اين فيلم درباره يك خانواده يهودي ايراني است كه از ايران به سرزمينهاي اشغالي مهاجرت ميكنند و با راهاندازي يك مزرعه بوقلمون، امورات زندگي خود را ميگذرانند. وقتي «مطيع» پسر خانواده به سن 13 سالگي ميرسد، پدرش «اسحاق» به او ياد ميدهد كه چگونه در مزرعه كار كند. پدر خانواده اميدوار است كه پسر هم كسب و كار خانوادگي آنها را ادامه خواهد داد. مطيع اما كار در مزرعه را دوست ندارد و ترجيح ميدهد كه اوقاتش را با تعمير خودروهاي اوراق و به كار انداختن آنها بگذراند. فيلم با روابط ميان پدر و پسر دنبال ميشود. در ادامه «داريوش» عموي «مطيع» از امريكا به ديدن اين خانواده ميآيد و زنجيرهاي از داستانهاي ديگر در دل فيلم اتفاق ميافتد. در واقع مركزيت فيلم «باباجون»، تقاطع ميان نسلي در ميان مردان يهودي ايراني است كه در روستاي «آيانوت» مقيم هستند. آيانوت روستايي است كه عمدتاً ايرانيان يهودي مهاجر در آن سكونت دارند. محور داستان اين فيلم حول مسائل مختلفي اعم از سنت، پدرسالاري و جذابيت زندگي امريكايي ميچرخد. جدا از كارگردان و نويسنده ايراني فيلم، بازيگران اين فيلم نيز ايراني هستند. «داوود ديان»، «نويد نگهبان» - كه پيشتر در سريال امريكايي ضد ايراني «سرزمين مادري» هم ايفاي نقش كرده بود - «الياس رافائل»، «ويس اليوت صفوي»، «فرج الياسي»و «آشر اورهمي» از جمله اين بازيگران هستند. «باباجون» اولين فيلم اسرائيلي است كه به زبان پارسي ساخته شده است. نشريه تحليلي سينمايي «ورايتي»امريكا با ابراز تعجب از انتخاب اين فيلم به عنوان نماينده اسرائيل نوشته است: «در عصري كه تنش هستهاي ميان ايران و اسرائيل بالا گرفته چه كسي فكرش را ميكرد كه نماينده اسرائيل در اسكار فيلمي به زبان پارسي باشد؟». به نوشته اين نشريه هر چند ممكن است «باباجون» اثري بيش از حد احساساتي به نظر برسد اما اين فيلم بخشي از جامعه اسرائيل را به تصوير ميكشد كه به ندرت در سينماي آن ديده شده است. از نگاهي جهانشمولتر فيلم «باباجون» استعارهاي درباره چالشها و فاصلههاي ميان نسلي در ميان مهاجران خاورميانهاي اسرائيل است. نسل قديم براي حفظ گذشته و سنتهاي كشور مادري خود كه از آن مهاجرت كرده تلاش ميكند و در مقابل نسل جديد كه با يك هويت جديد به دنيا آمده به دنبال مسير تازهاي ميگردد.
در واقع بايد چالش نسلها را ميان سه نسل مختلف در فيلم تقسيم كرد. پدربزرگ سالخورده خانواده نيز كه مزرعه و خانه را با دستان خودش ساخته همچنان حكم بزرگ و رئيس خانواده را دارد و «اسحاق» كه بيشتر بار مديريت مزرعه بر دوش او است ساليان سال با خواستههايي كه از سوي پدرش بر او تحميل شده كنار آمده است. اما نسل بعدي اين خانواده يعني مطيع برخلاف نامش ديگر نميخواهد تسليم اين خواستهها شود. اسحاق اما تصور ميكند كه امتناع پسرش از كار در مزرعه حاصل يك اختلاف شخصي است. سارا يا همان مادر خانواده بيشتر در حاشيه داستان است و تمام كاري كه ميكند اين است كه مدام به اسحاق يادآوري كند كه براي پسرشان سختگيري نكند و دوران كودكي خودش را به ياد داشته باشد. ظاهراً اسحاق هنگامي كه پسري جوان بوده از ايران به سرزمينهاي اشغالي مهاجرت ميكند و به خواستههاي پدرش براي كار در مزرعه تن داده اما برادرش داريوش به جاي كار در مزرعه پرورش بوقلمون از كانون خانواده گريخته و حالا او به الگو و قهرماني براي مطيع تبديل شده است. در واقع حضور عموي مطيع در خانواده اسحاق به نوعي نظم و هارموني خانوادگي آنها را تضعيف ميكند.
برخي نقد و تحليلها ادعا ميكنند كه اين فيلم تا حدودي به سركوب فرهنگي يهوديان «مزراحي» در اسرائيل اشاره دارد. ميزراحي يا مزراحي - به معني مشرقيون يا فرزندان مشرق- به يهودياني گفته ميشود كه از تبار جوامع يهودي مقيم خاورميانه هستند. اصطلاح ميزراحي در اسرائيل بيشتر براي اشاره به گروهي از يهوديان استفاده ميشود كه از كشورهاي با اكثريت مسلمان به اسرائيل آمدهاند. ميزراحي به طور عمده شامل يهوديان مقيم فلات ايران ميشود. همچون اين، يهوديان عراق، سوريه، كويت، لبنان، گرجستان و يمن نيز مشرقي (ميزراحي) خوانده ميشوند.
بايد ديد كه واكنشها به فيلم «بابا جون» چه خواهد بود. منتقدان چه نظري درباره اين فيلم خواهند داشت. اينكه اسرائيل به معرفي فيلمي ايراني تن داده است پرسشهاي زيادي را در ذهن متبادر ميكند. آيا در اوج تنشهاي هستهاي ميان اسرائيل و ايران مقامات سينمايي رژيم صهيونيستي ميخواهند خود را بيش از اندازه صلحدوست و دموكرات نشان دهند يا آنكه فيلم در لايههاي زيرين خود ضربهاش را به فرهنگ ايراني زده است؟ هر چه كه باشد مشخصاً اسرائيليها در روزهاي اخير تمركز خاص خود را بر پرونده سينماي ايران نشان دادهاند چراكه در اقدامي ديگر محسن مخلباف، كارگردان منفور ايراني را به عنوان رئيس گروه داوران و رئيس بخش فيلم بلند رقابتي خود در سي و يكمين جشنواره فيلم بينالمللي حيفا انتخاب كردهاند. تاكنون 10 فيلم از رژيم اشغالگر در تاريخ اسكار شركت كردهاند اما هيچ فيلمي از اين رژيم نتوانسته موفق به كسب جايزه اسكار شود. فيلم «باباجون» كه پيشتر در جشنواره «اوفير» اسرائيل جايزه بهترين فيلم را كسب كرده هم به نظر شانس زيادي براي كسب جايزه ندارد.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۱۳ مهر ۱۳۹۴ - ۱۶:۵۴
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 14]