واضح آرشیو وب فارسی:ایسنا: دوشنبه ۱۶ شهریور ۱۳۹۴ - ۱۷:۴۸
«آیا کنوانسیون 2003 یونسکو قابلیت ایرانیزه شدن دارد؟» این سوالی است که یدالله پرمون، رئیس مرکز میراث ناملموس تهران در کارگاه آموزشی نقش رسانه در ارتقاء سطح آگاهیهای عمومی پیرامون میراث فرهنگی ناملموس مطرح کرد. به گزارش خبرنگار میراث فرهنگی ایسنا، وی نخست با ارائه تعریفی از میراث ناملموس به عنوان دایرهای وسیع که در درون خود میراث معنوی را نیز به همراه دارد، گفت: برخی مسئولان با مطرح شدن بحث «میراث معنوی» معتقد بودند که این میراث فقط مسائل مذهبی را در بر میگیرد، این در حالیست که میراث معنوی جزئی از میراث ناملموس است. به همین دلیل معتقدیم هیچگاه نباید هیچ واژهای را صد درصد و به لحاظ معنایی شفاف کرد. بهتر این است که یک واژه فنی و منحصر به فرد استفاده شود تا ذهن مخاطب را بلافاصله به سمت میراث فرهنگی ببرد. پرمون در ادامه به بیان تعریف میراث فرهنگی ناملموس پرداخت و در توضیح آن گفت: «آن دسته از اعمال، ارائهها، بیانها، دانش، مهارتها (همراه با ابزارها، اشیاء، موضوعات و فضاهای فرهنگی) که اجتماعات گروهها و افراد، آن را بخشی از میراث فرهنگی خود میدانند. این میراث فرهنگی ناملموس همزمان با انتقال از نسلی به نسلی دیگر به طور مستمر توسط اجتماعات و گروهها در پاسخ به محیط، در تعامل با طبیعت و در طول تاریخ بازآفرینی شده است و از طریق القای حسی حاکی از هویت و استمرار، ارتقای شناخت نسبت به تنوع فرهنگی و خلاقیت بشری را به دنبال خواهد داشت.» او با بیان اینکه هر میراث فرهنگی ناملموسی را نمیتوان معرفی و در سطح جهانی ارتقاء داد گفت: میراثی که میتواند به بعد جهانی برسد، باید با حقوق بشر سازگار باشد. به الزامات احترام متقابل میان اجتماعات گروهها و افراد پایبند باشد و به اصول توسعه پایدار وفادار بماند. به گفته وی، سال گذشته کشور چین پروندهای با عنوان «جنگ با حیوانات» را برای ثبت به یونسکو ارائه داده بود که یونسکو به هیچ عنوان حاضر به قبول آن نشد؛ چون معتقد بود با حقوق بشر ناسازگار است. اما در چند سال گذشته که هنوز قوانین به اندازه امروز محکم نبودند، کشور امارات پرونده «قوش بازی» که تربیت یک نوع پرونده شکاری است را در فهرست میراث جهانی ناملموس به ثبت رساند و تاکنون 20 کشور عضو آن شدهاند. وی همچنین تجلیات میراث فرهنگی ناملموس را شامل سنن و بیانهای شفاهی (مانند ترانه، لالایی و قصهگویی)، هنرهای اجرایی، (مانند رقص و موسیقی)، آیینها، گردهماییها و جشنها، دانش سنتی و صنعتگری سنتی، (مانند فنون و مهارتهای ساخت صنایع دستی) دانست و تاکید کرد: در این تجلیات زبان قابل ثبت در فهرست میراث جهانی نیست چون در کشورهای مختلف باعث ایجاد بحران میشود. پرمون همچنین در ادامه این کارگاه به تخصصهای مرتبط در حوزه میراث فرهنگی ناملموس شامل انسان شناسی/ مردم شناسی ، جامعه شناسی، زبان شناسی، هنر، صنایع دستی و دانش سنتی، اشاره کرد. ثبت میراث ناملموس به معنای تصاحب نیست او بخش زیادی از زمان کارگاه را به پرسشهایی مانند مالکیت، قدمت، رقابت، میراث مشترک، میراث متحرک، عرصههایی مانند (مذهب، ورزش و مکان رویداد)، میراث فرهنگی ناملموس (معرفی، خطر و منسوخ)، تجلیات متنوع یک عنصر و میراث ناملموس چند بخشی اختصاص داد و افزود: پرسش مالکیت در بحث میراث ناملموس اتفاقی مانند ثبت تار، چوگان، نان لواش و ساخت لنج توسط کشورهای مختلف و اعتراض دیگر کشورها برای مالکیت شان نسبت به آثار ثبت جهانی شده را شامل میشود. این در حالی است که در ابتدا هیچ کدام از کشورها به این قضیه توجه نمیکنند که ثبت میراث فرهنگی ناملموس به هیچ وجه به معنای تصاحب نیست چون میراثی نیست که در محدوده و مرزهای سیاسی یک کشور بگنجد بلکه یک طیف را دربرمیگیرد. وی همچنین با بیان اینکه آیین نوروز در ایران پدیدهای است که حداقل دو ماه همه مردم درگیر آن میشوند اما در پاکستان فقط دو ساعت زمان مردم را میگیرد و در کشورهایی مانند هند، بخش اندکی از مردم که پارسیان نامیده میشوند، به این آیین معتقدند، اظهار کرد: یونسکو در این گونه موارد معتقد است چنین آثاری باید به صورت مشترک در فهرست میراث ناملموس به ثبت برسند اما در این زمینه اجباری ندارد. پرمون «پرسش رقابت» را با تاکید بر اینکه علی رغم وجود احساس رقابت میان برخی کشورها، هیچ کشوری نباید حق کشور دیگری را سلب کند، گفت: زمانی که یک پرونده برای ثبت جهانی به یونسکو فرستاده میشود باید تا 31 مارس روی میز دبیرخانه یونسکو باشد، همچنین از زمان اعلام وصول تا زمان مطرح شدن در کمیته، پرونده به مدت 18 ماه کار دارد. از سوی دیگر یونسکو در اقدامات جدید خود قصد دارد، سهمیهی ثبت جهانی هر کشور را که تا کنون سالی یک پرونده بوده، در آیندهای نزدیک به هر سه سال دو پرونده کاهش دهد. او در پرسش میراث متحرک نیز کوچ عشایر را از جمله این میراث دانست و در توضیح پرسش «عرصههای دیگر مانند ورزش» با تاکید بر اینکه فدارسیونهای ورزشی قابلیت ثبت ورزش خود را در فهرست میراث جهانی ندارند، گفت: تاکید کنوانسیون بر تنوع فرهنگی است. به عنوان مثال کشتی چوخه را میتوان در فهرست به ثبت رساند اما کشتی فرنگی امکان جهانی شدن ندارد. وی حتی به ثبت گنجینه زنده بشری توسط برخی کشورها اشاره کرد و گفت: ایران هنوز در این زمینه اقدامی نکرده است اما شایسته است کاری در این زمینه انجام دهد. رئیس مرکزمیراث ناملموس تهران همچنین به صحبتهای برخی از متخصصان حوزه میراث ناملموس اشاره کرد و گفت:باید بحث ثبت را از قالب کار بیرون بیاوریم چون حالت بحرانی به خود گرفته است و بیشتر به جای اینکه کارشناسان و مسئولان کشورها به فکر حفاظت از میراث ناملموس باشند، فقط به فکر ثبت هستند. وی در ادامه پاسداری از میراث ناملموس را اقدامی دانست که رسانهها میتوانند در آن نقش خود را به خوبی ایفا کنند و گفت: پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس متضاد پاسداری میراث فرهنگی ملموس است چون رفتار در این دو نوع پاسداری متفاوت است. در میراث فرهنگی ناملموس آگاهیافزایی، ظرفیت سازی، شناسایی، دسته بندی، مستند سازی، پژوهش، بازسازی ، ثبت و ترویج اهمیت دارد در واقع باید کاری کرد تا نسل جوان که در حال دور شدن از این میراث است برای رفتن به سمت آن ترغیب شود. ایران فهرستی از اقدامات موفق پاسدارانه ندارد پرمون در ادامه به ثبت جهانی فهرست یونسکو در میان کشورها اشاره کرد و افزود: در این ثبت اقدامات به سه نوع تقسیم بندی شدهاند. فهرست معرف میراث فرهنگی ناملموس بشری که تدوین پروندههای میراث فرهنگی را در اختیار دارد، فهرست میراث فرهنگی ناملموس نیازمند پاسداری فوری که شامل آثار در خطر است و فهرست اقدامات موفق پاسدارانه که ایران تاکنون در این زمینه ورود پیدا نکرده است. او درباره مورد سوم تاکید کرد: برای اقدامات موفق پاسدارانه باید یک NGO کاری را در گوشهای از کشور آغاز کرده و نتیجه گرفته باشد وحدود چهار سال از آن تجربه داشته باشد و با گرفتن نتایج مناسب اکنون به عنوان الگو به کشورهای دیگر و حتی مناطق محروم معرفی شود. اما متاسفانه ایران هنوزدر این زمینه ورود پیدا نکرده است. به گفته پرمون پرونده «نقالی، قصهگویی و اجرای ایرانی» و دانش سنتی ساخت لنج ایرانی و دریانوردی سال 2011 در فهرست در خطر میراث جهانی ناملموس یونسکو به ثبت رسیدند که باید برای آنها نیز اقدامات لازم انجام شود. او همچنین از پیشنهادهای ایران برای ایجاد فهرست ثبت جهانی در چهار گروه«معرف»،«درخطر»،«منسوخ» و«گنجینههای بشری» خبر داد. رئیس مرکز میراث ناملموس تهران از برگزاری نشست تخصصی میراث فرهنگی ناملموس و پیدا کردن راهکارهایی برای پاسداری از آن در جزیره قشم با حضور مهمانان بین المللی در حدود یک ماه دیگر خبر داد. انتهای پیام
کد خبرنگار:
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایسنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 62]