واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: دكتروف يا دكترو؟ بياهميتترين نكته مهمي كه ميتوان در حاشيه مرگ اين نويسنده گفت!
بيتوجهي به ترجمه ادبيات جهان؛ غفلتي كه ناشران انقلابي به آن دچارند اي. ال. دكتروف درگذشت. در حوالي خبر مرگ اين نويسنده امريكايي كه خلق آثاري چون «رگتايم» و «بيلي باتگيت» را در كارنامه دارد، احتمالاً بياهميتترين موضوع، ترجمه درست اسم او به فارسي باشد! اينكه نام اين امريكايي روستبار بالاخره دكتروف است يا دكترو يا ترجمههاي احتمالي ديگر.
اين موضوع به اين دليل بياهميت است كه كمتر كسي برايش اهميت دارد نام او را درست بخواند، بلكه همه مقيد - و حتي شايد ناچار هستند- كه ترجمه مورد پسند نجف دريابندري را به كار ببرند؛ «دكتروف» و حالا هر چقدر رسانهها و ناشران و مترجماني چون مترجم آخرين اثر وي به فارسي يعني «پيشروي» تلاش هم بكنند تا او را «دكترو» بخوانند، اگر نه مسيري غيرممكن كه حداقل راه سختي پيشروي خواهند داشت.
اما مگر دريابندري چه خصوصيتي داشت كه باعث شد ترجمه او ماندگار شود؟ تنها ويژگي او اين بود كه اولين مترجم آثار دكتروف در ايران بود و اين نويسنده امريكايي توسط دريابندري به ادبيات ايران معرفي شد. ارائه ترجمه موردپسند از اسم يك نويسنده كمترين اثري است كه پيشدستي در ترجمه آثار شاخص ادبيات جهان به همراه دارد. اين موضوع به قدري پيش پا افتاده است كه حتي عنوان كردنش هم سخيف به نظر برسد اما شايد وقتي قرار است به غفلت عجيب ناشران جبهه فرهنگي انقلاب از ترجمه ادبيات جهان بگوييم، مطرح كردن اين مثال كوچك مفيد باشد.
خلاصه آنكه تقريباً كسي شك ندارد كه ترجمه ادبيات جهان به فارسي نقشي اساسي در خطدهي و جهتگيري جريان ادبي در ايران داشته است. با اين حال عجيب است كه ناشران و فعالان نشر در جبهه فرهنگي انقلاب نسبت به اين مهم بيتوجه هستند. به نمايه كتابهاي منتشره توسط ناشران مطرح جبهه فرهنگي انقلاب در اين سالها نگاهي بيندازيد و ببينيد چه درصدي از كتابهاي ادبيات آنها را ادبيات ترجمه به خود اختصاص ميدهد. كارهاي پراكنده و ابتدايي چون ترجمه داستانهاي ادبيات مقاومت لبنان توسط نشر پرستا از معدود كارهايي است كه البته اگر به جريان تبديل نشود به بار نخواهد نشست.
جريان روشنفكري با انتخاب و ترجمه آثار مورد پسند خود از ادبيات جهان، ويترين قابل كنترلي از اين ادبيات را مقابل ديدگان علاقهمندان ادبيات در ايران قرار ميدهد و به تبع آن جريان ادبي مورد پسندش را در ميان ناشران، نويسندگان و مترجمان شكل ميدهد.
اين جريان حتي با پيشدستي در ترجمه برخي آثار، آنها را مصادره محتوايي هم ميكند و مهر ارزشهاي روشنفكري را بر جلد آن كتاب و پيشاني نويسندهاش ميزند. حال آنكه جبهه فرهنگي انقلاب از اين مهم غافل است و در بهترين حالت جر به نقد اين جريان ترجمه و چهرههاي شاخص ترجمه شده، نميپردازد.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۰۴ مرداد ۱۳۹۴ - ۲۳:۱۲
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 40]