محبوبترینها
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان میشوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستورانها و کافهها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیههای کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
سه برند برتر کلید و پریز خارجی، لگراند، ویکو و اشنایدر
مراحل قانونی انحصار وراثت در یک نگاه: از کجا شروع کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1824936049
-هماهنگی سرودها با روح زمانه
واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
هماهنگی سرودها با روح زمانه خرمنکوب رفت، کمباین و تراکتور آمد. این از نظر همه اتفاق سادهای است. اتفاق سادهای که با ارتقای دانش منجر به آسانتر شدن زندگی انسان شد، اما همین اتفاق و دیگر اتفاقات مشابه آن بر ساختار موسیقی نواحی تاثیر بسیاری گذاشت.
در این روند موسیقی شهری و روستایی با هم تلفیق شده و موسیقی روستایی را دچار دگرگونی های متعددی کرد. در گذشته کشاورزان برای خرمن کوب کردن محصولشان باید شب تا صبح روی خرمن کوب می نشستند، اگر خوابشان می برد از روی آن می افتادند و می مردند، پس برای این که بیدار بمانند و جانشان را از دست ندهند تا صبح کنار هم ترانه می سرودند و می خواندند. ترانه هایی که به مسائلی می پرداخت برآمده از بطن و متن زندگی شان. چه بسیار ترانه هایی که در روستاها پشت خرمن کوب ها سروده شدند و مضامین متنوعی هم داشتند. از عشق گرفته تا غم، معنویت، هجران تا مسائل روزمره زندگی و... . مردم فی البداهه این ترانه ها را می سرودند، نمونه ساده اش هم چامه هایی است که مادران در قالب لالایی برای فرزندانشان می خواندند یا دوبیتی ها و رباعی ها که بستر عجیبی برای ساخت ترانه ها داشتند و مردم از آنها بهره می جستند. در این بین بخشی ها هم نقش مهمی داشته اند. البته بخشی ها 3 دسته هستند و دسته سوم آنها از نظر توانایی در جایگاهی بوده اند که می توان گفت تاثیر مهمی در روند خلق ترانه و موسیقی داشته اند. بخشی های دسته اول به بخشی های لال معروف هستند. این بخشی ها توان سرودن ترانه یا خواندن ندارند فقط دوتار می نوازند و یکی کنارشان می نشیند و می خواند. دسته دوم بخشی ها به بخشی های زبان گیر معروف هستند. اینها ترانه ها را می شنوند و یاد می گیرند، بعد هم در اجرایشان آن را می خوانند، اما دسته سوم بخشی های خودبند نام دارند که هم متن را می سرایند و هم می نوازند و می خوانند. این بخشی ها به نوعی شاهدخوانی انجام می دهند و وقایع مختلفی چون دفاع مقدس و... را برایش داستان منظومی روایت می کنند. اینها به تمام فنون موسیقایی آشنا هستند. هم شعر می سرایند و مصنف هستند، هم آهنگ می سازند و می نوازند. سازشان را هم گاهی خودشان می سازند و تعمیر می کنند. این بخشی ها رازآور آیینه ها هستند، چنته ذهنی شان پر است از ترانه های حکمت آمیز و معنوی که البته از این دسته دو بخشی بیشتر به جا نمانده است؛ یکی آقای باقری و دیگری سهراب محمدی. خلاصه آن زمان مردم دردهای دلشان را در قالب ترانه های ساده شان می سرودند، اما بعدتر و با ایجاد تغییراتی در زندگی که به نمونه ای از آن اشاره کردیم موسیقی مجلسی درباری با موسیقی عامه و روستایی آمیخته شد و تمام ساختارها را به هم ریخت. در واقع می توان گفت از زمانی که در ایران ترانه ها از طریق رسانه ها شنیدنی شدند مردم جایگاهشان را تغییر دادند و از ترانه سرا به ترانه شنو تبدیل شدند. پس نیاز به تولید ترانه هم زیاد شد. یک گروه باید مدام ترانه می ساختند تا یک گروه دیگر هم ترانه ها را اجرا کنند و مردم بشنوند. حالا هم به جایگاهی رسیده ایم که می توان گفت بعد از یک دوره حدودا 150 ساله در ایران از مشروطیت به بعد به فضایی رسیده ایم که ترانه سرایان به تکرار رسیده اند. هر قدر هم نظارت باشد، متن ترانه ها به چند موضوع رسیده که عمده ترین آن بی وفایی دختران و زنان ایرانی است و مردها همه داغ دیده و دلسوخته اند. حالا موسیقی پاپ باشد، جاز باشد یا هر موسیقی دیگری. متاسفانه ترانه ها به بد و بیراه رسیده اند و معدود ترانه هایی هم که به موضوعات اجتماعی می پردازند در آنها کار به ناسزاگویی می رسد. البته این اتفاق محدود به ایران نیست و در همه دنیا تقریبا به نوعی این اتفاق افتاده است. در حالی که در گذشته وضع ترانه این گونه نبوده است. ترانه های فولکلور محدود به موضوعات عاشقانه نبوده اند. شاید باورتان نشود 21 دسته ترانه فولکلور داریم که شاخص های مهمی چون حماسی، ورزشی، کار، وصف طبیعت، فصل آوازها، گاه آوازها تنها بخشی از موضوعات این ترانه ها را در بر می گرفت. این ترانه ها در همه ایران و بخصوص خطه خراسان بسیار لطیف و زیبا هستند و از ریگ های کف رودخانه تا ماه و خورشید و آسمان را می بینند و در وصف آنها ترانه می گویند. ما حتی ترانه های آموزشی داشته ایم و این ترانه ها ادبیات و ریاضی یاد می داده اند. البته ترانه هایی که مردم می سروده اند از جنبه دیگری هم دارای اهمیت هستند. بخش عمده ای از این ترانه ها انتقادی است و مردم با زبان طنز و به صورت فی البداهه آنها را سروده و به اتفاقی در جامعه انتقاد کرده اند. نمونه بارز این نوع ترانه ها «ماشین مشدی ممدلی» است که هنوز هم در ذهن مردم هست. در دوران حضور متفقین در ایران این ترانه ها رنگ سیاسی به خود می گیرند، زنده یاد مرتضی احمدی هم بخشی از این ترانه ها را خوانده است. در واقع این ترانه ها در لاله زار پیش از شروع نمایش خوانده می شده اند و تحت عنوان پیش پرده خوانی معروف بوده اند. در پیش پرده خوانی ها سیاستمداران را به رگبار انتقاد می بسته اند. عزت الله انتظامی هم چند پیش پرده خوانده که به خاطر آنها به زندان متفقین افتاده است. ماجرای پیش پرده خوانی ها آنقدر تند می شود که سال 1330 مرحوم مصدق این کار را ممنوع اعلام می کند و تا سال 32 پیش پرده خوانی ممنوع بوده است. البته اکنون هم ترانه های انتقادی داریم، اما جدی گرفته نمی شود. آنچه در گذشته گوش دادن به ترانه ها را ساده و تاثیرگذار می کرد، این بود که روح ترانه با روح زمانه هماهنگ بود و از اتفاقات پیرامون انسان ها تاثیر می گرفت. هوشنگ جاوید / پژوهشگر موسیقی نواحی
دوشنبه 14 اردیبهشت 1394 ساعت 04:20
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 89]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها