يانگوميسم در جامعه‌ي تلويزيون‌زده

واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: ایسنا-سريال «جواهري در قصر» هم پايان يافت و بانو «يانگوم» سرمست از پيروزي دست در دست افسر مينگ و دختر بچه‌اش پاي در جاده خوشبختي گذاشت. پاياني غير از اين هم نمي‌شد براي اين قهرمان شيشه‌يي متصور بود، چرا كه در غير اين صورت يانگوميسم اساسا در جامعه تلويزيون زده ما به موج فراگيري مبدل نمي‌شد يا حداقل، توجهي در نزد عموم خانواده‌هاي ايراني برنمي‌انگيخت تا يك سال پاي اين جعبه جادو بنشينند. به گزارش سرويس نگاهي به وبلاگ‌هاي خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، بهمن عبداللهي در وبلاگ "دونده" به نشاني http://bahmanabdollahi.blogfa.com نوشته است: سريال «جواهري در قصر» از توليدات تلويزيون کره جنوبي است كه اين روزها نقش سفير فرهنگي را براي مديران سياسي و فرهنگي اين كشور شرقي بازي مي‌كند تا آن جا كه حتي رييس جمهور آن از يانگوم سخن مي‌گويند و بازيگر نقش اين بانوي سختكوش(لي يونگ آئه) از يانگوم به عنوان مهمترين نقش زندگي اش ياد مي‌كند. مساله اصلي اين است كه چگونه "يانگوم"، يانگوم مي‌شود و موج آن ذهن‌ها را در مي‌نوردد اما صدها سريال توليد شده ما (به استثناي برخي آثار متوسط)همچون بركه اي راكد به باراني مي‌آيند و به آفتابي مي‌روند. اواسط دهه ‌٦٠ از شبكه دوم سيما سريالى پخش مى‌شد كه طى چند هفته به پرمخاطب‌ترين برنامه دو شبكه موجود آن زمان مبدل شد. اين مجموعه «سال‌هاى دور از خانه» نام داشت كه در ميان توده‌هاى مردم با عنوان «اوشين» شناخته مى‌شد. بينندگان ‌٢٠ سال پيش تلويزيون به خوبى به ياد مى آورند كه اين مجموعه ژاپنى شنبه شب‌ها پخش مى‌شد و در همين ‌٤٥ دقيقه، خيابان هاى شلوغ تمام كشور آرامش را تجربه مى كرده و شهرها خلوت مى‌شدند. موج اوشينيزم اتفاقي نيست كه از خاطره جمعي ما بيرون برود. سريال «جواهرى در قصر» كه اتفاقاً از شبكه دوم پخش مى شد بينندگان بسيارزيادى جذب وخاطره سريال‌هاى شرقى دهه ‌٦٠ را زنده كرد، سريال‌هايى كه بيشترشان توليد كشور ژاپن بودند و پس از موفقيت «سال‌هاى دور از خانه»، به تلويزيون ايران سرازير شدند، سريال‌هايى هم‌چون «از سرزمين شمالى»،« هانيكو»، «پدر مجرد» و... سريال «جواهرى در قصر» كه مهمترين توليد تلويزيون كره جنوبى است، در شرايطى گوى سبقت را از آثار داخلى و خارجى شبكه هاى مختلف ربوده كه شرايط مخاطب امروز با دهه ‌٦٠ بسيار تفاوت كرده است. اهميت استقبال از اين سريال زمانى شكل جدى به خود مى‌گيرد كه بدانيم امروز نسبت به دهه ‌٦٠ تعداد شبكه‌ها از ‌٢ به ‌٧ شبكه افزايش پيدا كرده، اينترنت و رسانه‌هاى ديگر به خانه‌ها راه پيدا كرده، امكان دسترسى به فيلم‌هاى روز ايرانى و خارجى بسيار آسان شده و درنهايت ساعات پخش برنامه هاى تلويزيونى افزايش چشمگيرى پيداكرده است. بد نيست بدانيد «جواهرى در قصر» توليد تلويزيون كره جنوبى بوده و براى نمايش در شبكه كره اى MBC ساخته شده است، اين سريال كه از آن مى‌توان به عنوان مهمترين توليد كره جنوبى در تاريخ تلويزيون اين كشور ياد كرد از ‌١٥ سپتامبر ‌٢٠٠٣ كار پيش توليدش آغاز شده و در ‌٣٠ مارس ‌٢٠٠٤ پايان يافته است. سريال يادشده در ‌٥٤ قسمت (‌٣٢٥٠ دقيقه) و براساس يك داستان واقعى ساخته شده و نام آن Dae Jang geum است كه در كشورهاى انگليسى زبان با عنوان Jewel in the palace يا همان جواهرى در قصر پخش شده است. اين سريال در ژانر درام يا به طور كامل‌تر «درام تاريخى» توليدشده و دركشورهاى آسيايى با استقبال بى‌نظيرى مواجه شده تا آن جا كه در كشورهاى ديگر نيز با عنوان «محبوب‌ترين درام كره‌يى تمام دوران» از آن نام مى‌برند. اين سريال براى نخستين بار در سال ‌٢٠٠٣ از يك شبكه كابلى (خصوصى) پخش شد و به سرعت مخاطب زيادى جذب كرد و پس از آن در كشورهايى همچون چين، تايلند، ژاپن، تايوان، هنگ كنگ و... به روى آنتن رفت و حتى به شبكه هاى آمريكا و اروپا نظير شبكه جهانى بى.بى.سى راه پيدا كرد. «جواهرى در قصر» از فيلمنامه «يونگ هيون كيم» بهره مى برد، اين سريال كه نخستين تجربه فيلمنامه نويسى هيون كيم به شمار مى آيد، امروز از او چهره اى موفق در رسانه هاى شرق پديد آورده است. او دستمايه موردنظر خود را از يك داستان واقعى كه بى شباهت به افسانه نيست گرفته و با افزودن شاخ و برگ ها، شخصيت ها و فضاسازى به داستانى بلند تبديل كرده است. داستان سريال در مقطع ‌٥٠٠ سال پيش كره جنوبى مى گذرد كه دوره سلطنت پادشاهانى همچون سونگ نيگ و يون سان گون بود. يانگوم كه در برخى از اسناد تاريخى نام وى به چشم مى خورد ظاهراً دخترى از طبقه فرودست بوده كه پس از ورود به دربار و طى مرارت هاى فراوان به آشپزخانه سلطنتى راه پيداكرده و پس از مدتى به عنوان آشپز اول يا همان آشپزمخصوص انتخاب مى شود و در دوره اى ديگر تلاش مى كند كه به عنوان پزشك فعاليت خود را پى گيرد تا آنجا كه پس از گذران روزگار و مقاومت در برابر مصائب و مشكلات نظر پادشاه را به خود جلب مى كند و به عنوان پزشك مخصوص دربار، فعاليت خود را پى مى گيرد. سريال «جواهرى در قصر» كه پرمخاطب ترين برنامه تلويزيونى در كره و يكى از پربيننده ترين سريال هاى تلويزيونى در كشورهاى آسيايى و حتى اروپايى بوده است، در ايران طبق نظرسنجى سازمان صدا و سيما درماههاي گذشته به عنوان نخستين برنامه در جدول برنامه هاى پربيننده شبكه دوم قرارگرفته است. به نظر مى رسد جدا از ويژگى هاى طبيعى تلويزيون در نمايش آثار سريالى و حتى چند ده قسمتى كه خود به خود بيننده را با داستان و شخصيت ها مأنوس كرده و حس همذات پندارى آنها را تحت تأثير قرار مى دهد اين بار در مجموعه «جواهرى در قصر» فاكتورهاى ديگرى نيز دخالت دارند. نگاهى گذرا به اين سريال عامه پسند و شنيدن نظرات بينندگان پيگير و متعصب آن نشان مى دهد كه «يانگوم» شخصيتى جذاب براى مخاطب تلويزيونى فراهم كرده تا با سعه صدر با مشكلات، مصائب، ناهموارى ها، سختكوشى ها و مرارت هاى او در راه رسيدن به هدف والاى خود آشنا شود و از همين رو يانگوم را بخشى از وجود خود تجسم كند و اين همان همذات پندارى است كه با شخصيت پردازى فيلمنامه نويس پديد مى آيد و البته در قاب تلويزيون فرصت كافى براى پرداختن به آن وجود دارد. از سوى ديگر تضادهايى كه در ميان افراد خوب و بد داستان وجود دارد نوعى كنتراست پديد مى آورد تا از خير و شر تصوير روشن ترى به بيننده ساده پسند تلويزيون ارائه شود. از همين رو مفاهيمى همچون عشق و نفرت، مبارزه و مقاومت، خشم و آرامش، سرسختى و سهل انگارى، وفادارى و خيانت و... كه در خلال داستان و روابط ميان شخصيت هاى متعدد سريال تصوير مى شود بيننده را درلمس دقيق تر موضوع يارى مى رساند. «يانگوم» در شرايطى مورد استقبال تماشاگران ايرانى قرار گرفته است كه «اوشين» و «هانيكو» در دهه ‌٦٠ در فضايى بدون حضور رقيب يا نقش كمرنگ ديگر رسانه ها پخش شدند. نكته جالب آن كه رسانه هايى همچون اينترنت به كمك علاقه مندان اين برنامه ها آمده و كاربران اينترنتى به صورت خودجوش براى تبليغ اين سريال و شخصيت محبوب خود تلاش مى كنند. براى نمونه تنها در يكى از سايت هاى پشتيبان وبلاگ هاى فارسى بيش از ‌٣٣٩٩ وبلاگ به اين سريال پرداخته اند و يك ساعت بعد تعداد اين وبلاگ ها به ‌٣٤٠٦ رسيد. به تعبير ديگر ده ها سايت و وبلاگ به طور ويژه به اين سريال پرداخته اند و در چارچوب خود به ارائه مطالبى درباره سريال، بازيگران ، داستان و... توجه نشان داده اند. در يك جست وجوى ديگرى مشخص مى شود كه در ميان هزاران سايت و وبلاگ رديف‌٢٢ ، ‌٢٩ و ‌١٠٥ پربيننده‌ترين وب ها مربوط به «جواهرى در قصر» است. امروز در شبكه‌هاى مختلف تلويزيون هر روز شاهد ده‌ها فيلم ، سريال و مجموعه‌هاى مختلف تلويزيونى هستيم، آثارى كه با صرف زمان، انرژى و هزينه زيادى توليد مى‌شوند، اما آيا جز تعداد محدودى از آن‌ها مورد توجه مخاطب ايرانى قرار مى گيرند؟ دليل اين كم توجهى و آن استقبال گسترده از سريال هايى مثل «جواهرى در قصر» و «سال‌هاى دور از خانه» چه مى تواند باشد؟ آيا چيزى جز توجه به سادگى در روايت داستان و دورى از پيچيدگى در ساختار است؟

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: نیک صالحی]

[مشاهده در: www.niksalehi.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 379]