واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: هموطن-گويا مجري گري و گويندگي در صداوسيما بيش از آنکه مبتني بر توانمندي ها و معيارهاي علمي باشد براساس رابطه، خوش تيپي و گاه هنر حرافي است؟ تنها کافي است که بتواني اداي يک مجري معروف را در بياوري و با تهيه کننده هم رابطه خويشاوندي داشته يا برقرار کني، در آن زمان تبديل به مجري خواهي شد که چند صباحي بر جعبه جادويي پادشاهي خواهي کرد. عصر يک روز سرد پاييزي در حالي که از همه جا دلم گرفته بود ناگهان زنگ تلفن به صدا درآمد. پسرعمه مادر بزرگه بابام بود. بعد از کمي احوال پرسي، متوجه شدم دست برقضا در تلويزيون مشغول کار شده وقراره يک برنامه تلويزيوني با حضور ميهمانان رنگارنگ بسازد. دنبال کسي بود که بتواند به راحتي از پس پنجاه شصتا ميهمان بربيايد. با توجه به سابقه ديرينه اي از مجلس گرداني من داشت، گويا بنده براي اين پست انتخاب شده بودم. در ابتدا کمي بهانه آوردم اما نتوانستم در مقابل اصرارهاي او مقاومت کنم و به ناچار اين پست نه چندان معتبر و غير حرفه اي را پذيرفتم. زماني که مي خواستم براي بستن قرارداد به دفتر قوم وخويش خود بروم، در راه با خودم فکر مي کردم که در دهه اخير هم زمان با گرايش فزاينده نسل جوان به خوانندگي، فوتبال و هنرپيشگي در سينما، گرايش به مجري گري تلويزيوني نيز افزايش يافته است. به طوري که هر روز بر تعداد علاقه مندان به اين حرفه افزوده شده و در طرح هاي مختلف به منصه ظهور مي رسند. ويژگي هاي يک مجري خوب را در ذهنم مرور کردم تا بتوانم من هم اين خصوصيت ها را در خودم تقويت کنم. چانه زني، چرب زباني، فراتر نرفتن دايره واژگان از 50 کلمه، داشتن چهره اي عجيب وغريب، تقليد از کار ديگران، قورت دادن ميهمان برنامه در کوتاه ترين زمان ممکن، استوديوي برنامه را مانند محيط آرام و مفرح خانه حس کردن، ميهمان برنامه مانند پسر خاله فرض کردن و... . اين افراد ويژه بيش از 80 درصد مجريان حال حاضر صداوسيما را تشکيل مي دهند و هر روز نيز در قد وقواره هاي متنوعي کار خود را به پشتيباني بند "پ" آغاز مي کنند. اين بند در برخي از قسمت هاي صدا وسيما از ضروريات محسوب مي شود و من هم براي ادامه کارم بايد اين عامل را بيش از گذشته تقويت کنم. به اين ترتيب من هم ورود خودم به عرصه اجرا را با تقويت اين عامل اعلام کردم و از آن زمان تاکنون در پررنگ کردن اين فاکتور مهم دايره مطالعات خودم را گسترده تر کردم. ويژگي هاي يک مجري خوب شناخت از مردم، هوشمندي، قدرت تجسم، قريحه طنز، درك و پردازش مسائل فرهنگي اجتماعي، توانايي كار گروهي و شفقت و همدردي با مردم، صداي خوب و داشتن يك چهره مناسب مؤلفههاي قطعي يك مجري را شكل ميدهند. اما چند درصد مجريان حال حاضر تلويزيون اين ويژگي ها را دارند؟! تنها هشت درصد. اين ها صحبت هاي "فرزاد جمشيدي" مدرس و مجري برنامه هاي معارفي در صدا وسيماست. وي در اين باره مي گويد: «در سراسر دنيا تقسيم بندي هايي براي مجريان قائل هستند اما متاسفانه ما به آن تقسيم بندي توجه نمي کنيم. يک مجري خوب بايد داراي پوشش مناسب، رسمي و همه گير، چهره مناسب، اطلاعات عمومي، مسلط به قلمرو واژگاني، هنرشناس، الگو براي مردم و ترس مقدس باشد. زماني که اين ها در کشور ما رعايت نمي شود، بسيار اتفاق مي افتد که يک مجري در برنامه هاي مختلف دست به کار اجرا مي زند و در قالب هاي متعددي ظاهر مي شود، حال آنکه يک مجري بايد ژانربندي شود و هر کس بنا به تخصصي که دارد در يک برنامه خاص به کار گرفته شود.» وي مي افزايد:«در بين 168 مجري که در صدا وسيما مشغول فعاليت هستند، تقريبا مي توان گفت براي هيچ کدام از آنها برنامه خاصي از لحاظ آموزش علمي و تخصصي تدارک ديده نشده است. مجريان يا تصادفي وارد اين عرصه مي شوند يا برطبق ارتباط هاي فاميلي براي اجراي يک برنامه انتخاب مي شوند وهيچ برنامه اي براي آموزش اين افراد از لحاظ علمي در سازمان صدا وسيما تاکنون تدارک ديده نشده است.» اين مدرس اجرا در تلويزيون زاويه ارتباطي مجريان با مردم را ضعيف مي داند و مي گويد:«مجري بايد رويکردهاي ارتباطي، هنجاري و زيبايي شناسي داشته باشد، اين موضوع از سال 1959 در تمام دنيا مورد توجه قرار گرفته است اما متاسفانه هيچ کدام از مجريان ما با اين مقوله ها موافق نيستند. بيشتر مجريان ما با مطالعه قهر مطلق کرده اند و قلمرو واژگاني آنها نيز ار پنجاه کلمه تجاوز نمي کند. با اين حساب در صدا وسيما ما مقوله اي به نام مجري نداريم.» «امير حسين مدرس» مجري است که حدود 11 سال پيش با برنامه "نيم رخ" به منصه ظهور رسيد و از آن زمان تاکنون در برنامه هاي مختلفي به اجراي برنامه پرداخته و به تازگي نيز به رشته اصلي خود يعني بازيگري رو آورده است. وي درباره مقوله اجرا در تلويزيون مي گويد:«متاسفانه فضاي تلويزيون طوري شده که بيشتر مجريان در قالب هاي تکراري وتقليدي برنامه اجرا مي کنند. بسياري از برنامه سازان هم نوآوري را با ادا درآوردن اشتباه مي گيرند. به طور طبيعي زماني که ساختار برنامه ضعيف باشد و با اين تفکر ساخته شود، استعدادهايي هم که در زمينه اجرا وجود دارد، مي خشکد. در حال حاضر بسياري از مجريان يا با شيوه تکراري برنامه اجرا مي کنند و يا حوزه کار خود را عوض مي کنند. به عنوان نمونه من، فرزاد حسني، جواد يحيوي، وحيد جليلوند، شهاب حسيني که پيشينه بازيگري داريم دوباره وارد آن فضا شده ايم و چند وقتي سراغ اجرا را نخواهيم گرفت.» «ژاله صادقي» هم يکي از مجرياني است که کار خود را از 15 پيش در تلويزيون آغاز کرده است اما در چند سال اخير با اجراي برنامه هاي متنوع و متفاوتي در بين مجريان زن جايگاه خاصي براي خود ايجاد کرده است. وي مي گويد:«من زماني که کارم را شروع کردم عجله اي براي يک شبه ره صد ساله رفتن نداشتم و آرام آرام در کار اجرا پيش رفتم اما در حال حاضر بسياي از مجريان مي خواهند يک شبه معروف شوند و به جاي مطالعه در حوزه هاي مختلف، ادا درآوردن را پيشه خود ساخته اند. همه از هم تقليد مي کنند و هيچ کس در کار خود احساس مسئوليت نمي کند. البته بسياري از مجرياني که دست به اين کارها مي زنند، در کار خود دوامي ندارند و خيلي زود از صحنه اجرا کنار مي روند.» اين مجري تلويزيون در ادامه اظهار کرد:«اجراي برنامه طوري شده که هر کس بر اين اساس پيش مي رود که هر چه پيش آيد، خوش آيد. کار اجرا صاحب ندارد. بيشتر مجريان در زمينه اطلاعات عمومي و تخصصي کوله باري ندارند و هر کسي ساز خود مي زند.» دسته بندي مجريان تلويزيوني در تلويزيون ايران مجريان به سه دسته مجري بازيگر، مجريان راديويي که به تلويزيون کوچ کرده اند و تازه کارها تقسيم بندي مي شوند که گروه اول 6 درصد، گروه دوم 8 درصد و گروه سوم 86 درصد را تشکيل مي دهند. بسياري معتقدند که در حال حاضر موفق ترين مجريان تلويزيون کساني هستند که از راديو آمده اند. در تمام دنيا حاكميتها رسانهها را به عنوان ابزاري براي گسترش فرهنگ و يكسانسازي مردم به كار ميبرند. در عين حال كشور ما فرهنگ شفاهي قدرتمندي دارد و با اين حساب مجري در تلويزيون ما تنها يك فرد نيست، بلكه شخصيتي در يك بافت فردي شغلي اجتماعي است كه مستقيما با تكتك افراد اجتماع ارتباط دارد؛ نه فقط احوالپرسي و خداحافظي. مدرس در اين باره معتقد است:«لازم است که مجريان تلويزيون دسته بندي شده و هر کس در حوزه تخصصي خود کار کند. اما متاسفانه الان يک مجري که به درد برنامه صبحگاهي نمي خورد، مشغول اجراي برنامه در هنگام صبح است و برعکس يک نفر که حال وهواي برنامه صبحگاهي دارد، در يک برنامه شبانگاهي در حال اجراي برنامه است. هيچ ساماندهي در اين زمينه وجود ندارد. البته داريم برنامه هايي هم که بسيار حساب شده عمل مي شود و بيننده با يک اجراي تخصصي و حساب شده از سوي مجريان آن برنامه مواجه است اما اين گونه برنامه ها انگشت شمار است.» «فرزاد جمشيدي» هم مي گويد:«در کشوري مانند کانادا 48 دانشکده هنر ارتباطات فعاليت مي کند که از اين تعداد 31 دانشکده در زمينه اجراي برنامه هاي راديويي وتلويزيوني مشغول تدريس به هنرجويان هستند. هر کسي در زمينه خاصي آموزش مي بيند و اين طور نيست هر کسي که دوست داشته باشد يک برنامه را اجرا کند، در تلويزيون از او استفاده کنند اما در ياران اين اتفاق نمي افتد و هر مجري بنا به سليقه تهيه کننده اقدام به اجراي برنامه که خارج از تخصص اوست مي کند.» وي مي افزايد:«البته اين مشکل به مديران و مسئولان صداوسيما برنمي گردد و بيشتر متوجه تهيه کنندگان است زيرا قد وقواره برنامه سازان ما آنقدر کوتاه شده که نمي توانند تشخيص دهند کدام مجري براي فلان برنامه مناسب است. به همين دليل بسيار اتفاق مي افتد که يک کارگردان مجري برنامه مي شود، يا يک کارشناس تبديل به بهترين مجري.» ظاهر نامناسب مجريان، آفتي ديگر يک مجري خوب بايد از ظاهري آراسته، صداي وچهره خوب و مناسب برخوردار باشد و نوع پوشش او طوري باشد که بتوان به عنوان الگو از او کمک گرفت. اما چند درصد مجريان تلويزيوني اين ويژگي ها را دارند. «اميرحسين مدرس» اين موضوع را آفتي در صدا وسيما مي داند و اظهار مي کند:«اجراي برنامه در تلويزيون و راديو کاملا متفاوت است. بسياري از مجريان موفق راديو که به تلويزيون آمده اند، در سيما موفق نبوده اند و برعکس اين قضيه هم شايد اتفاق افتاده است. شايد افرادي که در راديو بوده اند، ظاهر مناسبي براي کار در تلويزيون را نداشته باشند و بيننده هم نتواند با آنها ارتباط برقرار کند. اما متاسفانه نه برنامه سازان و نه مديران به اين جزييات توجه نمي کنند و با اين سهل انگاري شان رسانه را به بازي مي گيرند.» «جمشيدي» نيز در اين باره اعتقاد دارد:«ما بايد به بسياري از مجريان قبل از اجراي برنامه التماس کنيم به موهاي خود شانه بزنند. اين ها همان هايي هستند که تازه کارند و با پارتي پا به اين عرصه گذاشته اند و چون از لحاظ تخصصي و علمي هم گزينش نشده اند، با ظاهرهاي نه چندان دلچسب بر صفحه تلويزيون ظاهر مي شوند. نتيجه کار همان مي شود که مي بينيم.» تا زماني که به مقوله اجراي برنامه به صورت تخصصي نگاه نشود، به نظر مي رسد بايد به اين نکته اکتفا کرد، فعلا با اين مجريان کنار بيايد تا ببينيم صد سال بعد چه اتفاقي مي افتد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 205]